Саба?ты? к?рнекілігі: ойыншы?тар, т?стері ?р т?рлі, м?лшерлері бірдей екі машина, аю, ?уырша?, кубик, доп, (?демі ?орапша (себет)) м?мкіндігінше ай?ын бол?аны ж?н, ?атты ?а?аздан а? жалауша. "?лестірмелі ??ралдар" а?жола?шалар (1,5 х 5) ?р ?стелде жеткілікті м?лшерде болуы керек.
Саба?ты? барысы:
1. Т?рбиешіні? кіріспе с?зі: —Балалар, сендер білесіндер, жер бетінде адамдар, жануарлар, андар, ??стар, балы?тар, ?мір с?реді. Сол сия?ты ?йлер, машиналар бар. Кім ?й салуды (машина жасауды) ойлап тапты? Неге? Сонымен бірге адамдар с?зді ойлап шы?ар?ан, себебі олар бір-бірімен с?з ар?ылы ?атынас жасайды, жер бетіндегі заттарды? б?рін ?з атымен атап с?йлеседі.
- ?азір сендермен бір ойын ойнап к?рейік. Сендер ?ндемей отырып ?алы?дар (ситуациялы? ойын ойналады).
?стаз ?олмен ымдап к?рсету ар?ылы балаларды? б?ріне орындары?нан т?рындар деген белгі береді, енді кейбіреулеріне отырындар деп т.с.с ?нсіз тапсырмалар береді. Одан кейін т?рбиеші ??гімесін ?рі карай жал?астырады.
- Міне, балалар, к?рдіндер ме с?зсіз ?мір с?ру ?андай ?иын, ал біз б?ріміз ?з ойымызды с?з ар?ылы айта аламыз. Ал сендер ?андай с?з білесіндер?
Егер айту?а ?иналса, т?рбиешіні? ?зі терезе, стол, жасыл, ысты? ж?не т.б. с?здерді айтады.
- Мына бір ойыншы??а ?арандар, е? ?уелі оны? атын атаймын: доп бір с?з. Енді с?здерді есептегенде жа?ылып кетпеу ?шін, ?р с?зді мынадай жола?шамен белгілеп отырайы?. Мен "доп" с?зін айттым, бір жолакша ?оямын. Кім та?ы да доп туралы айтады? (домала?, к?к, домалайды т.б.)
— ?ане, санайык, біз ?анша с?з айтты??
(Балалар ?р с?зді ?айталай отырып, ?ой?ан жола?шаларын санайды.) Д?л осы сия?ты 1-2 ойыншы?пен ж?мыс ж?ргізіледі.
— Мына ?орапша?а ?зіміз білетін с?здерді айта отырып, жола?ша ар?ылы жинап салайы?. (Балалар жал?астырады).
— Мен мынадай с?йкімді, батыл, ?демі деген (балалар жал?астырады) жа?сы с?здерді білемін. (Е? со?ында ?орапшада?ы с?здерді санап ?орытынды жасау).
— Міне, біз ?андай к?п с?з білеміз, айта берсек ?лі де к?п.
— ?ане, "Кім к?п с?з ойлайды?" ойынын ойнайы?. ?рбір айтыл?ан с?зге бір-бір жолакшадан ?ойып отырындар. Со?ында кімде к?п жола?ша болса, со?ында сол же?імпаз болады. (Ойын ойналады. Же?імпаз баланы мада?тайды.)
3. Музыкалы? ж?не ?имыл-?оз?алыс кідірісі. (Балалар музыка ыр?а?ымен жатты?у жасайды).
— Сендер, бай?адындар ма, кейбір с?з ?за? дыбысталса, енді бір с?з ?ыс?а дыбысталады. Сол себепті с?здер ?зын ж?не ?ыс?а болады деп айта аламыз.
— Мына 2 с?зді ты?дандар: доп, ?арышкерлер. Осы с?здерді? ?айсысы ?за?, ?ыс?а айтылады?
(Балаларды? жауабы).
— Біз ол с?зді ?лшеп к?рейік: 2 ?олды? ала?андарын біріктіріндер. С?зді дыбыстай баста?ан кезде ала?андарынды аша бастандар. Ал, дыбыстап болысымен, сол с?тте то?тай ?алы?дар. (Б?л жатты?у е? ?уелі 2-3 баламен ?стел жанында жекелеп ж?ргізіледі, ?ал?ан балалар ?айталап отырады, осылай 6-8 с?з айтылып, балалар оларды? ?за?ты?ын аны?тайды).
Балалар хормен таныс та?пакты айтады, сосын бір бала та?па?ты м?нерлеп айтады. (?р с?зін аны?тайды, балалар жола?шаларымен м?тіндегі ?р с?зді белгілеп отырады).
5. Саба?ты ?орыту. Балалар?а с?ра? ?ойылады:
— Б?л саба?та не туралы білдіндер?
— С?зді немен белгіледік?
— С?з туралы не білгілері? келеді?
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Сабақтың мақсаты: а) Баланың сөз туралы түсініктерін қалыптасытыру сөздің ұзындығын қолмен өлшеп айыра білуге үйрету.
б) Есту қабілетін жетілдіру.
в) Танып-білуге деген қызығушылықтарын арттыру.
Сабақтың көрнекілігі: ойыншықтар, түстері әр түрлі, мөлшерлері бірдей екі машина, аю, қуыршақ, кубик, доп, (әдемі қорапша (себет)) мүмкіндігінше айқын болғаны жөн, қатты қағаздан ақ жалауша. "Үлестірмелі құралдар" ақжолақшалар (1,5 х 5) әр үстелде жеткілікті мөлшерде болуы керек.
Сабақтың барысы:
1. Тәрбиешінің кіріспе сөзі: —Балалар, сендер білесіндер, жер бетінде адамдар, жануарлар, андар, құстар, балықтар, өмір сүреді. Сол сияқты үйлер, машиналар бар. Кім үй салуды (машина жасауды) ойлап тапты? Неге? Сонымен бірге адамдар сөзді ойлап шығарған, себебі олар бір-бірімен сөз арқылы қатынас жасайды, жер бетіндегі заттардың бәрін өз атымен атап сөйлеседі.
- Қазір сендермен бір ойын ойнап көрейік. Сендер үндемей отырып қалыңдар (ситуациялық ойын ойналады).
Ұстаз қолмен ымдап көрсету арқылы балалардың бәріне орындарыңнан тұрындар деген белгі береді, енді кейбіреулеріне отырындар деп т.с.с үнсіз тапсырмалар береді. Одан кейін тәрбиеші әңгімесін әрі карай жалғастырады.
- Міне, балалар, көрдіндер ме сөзсіз өмір сүру қандай қиын, ал біз бәріміз өз ойымызды сөз арқылы айта аламыз. Ал сендер қандай сөз білесіндер?
Егер айтуға қиналса, тәрбиешінің өзі терезе, стол, жасыл, ыстық және т.б. сөздерді айтады.
- Мына бір ойыншыққа қарандар, ең әуелі оның атын атаймын: доп бір сөз. Енді сөздерді есептегенде жаңылып кетпеу үшін, әр сөзді мынадай жолақшамен белгілеп отырайық. Мен "доп" сөзін айттым, бір жолакша қоямын. Кім тағы да доп туралы айтады? (домалақ, көк, домалайды т.б.)
— Қане, санайык, біз қанша сөз айттық?
(Балалар әр сөзді қайталай отырып, қойған жолақшаларын санайды.) Дәл осы сияқты 1-2 ойыншықпен жұмыс жүргізіледі.
— Мына қорапшаға өзіміз білетін сөздерді айта отырып, жолақша арқылы жинап салайық. (Балалар жалғастырады).
— Мен мынадай сүйкімді, батыл, әдемі деген (балалар жалғастырады) жақсы сөздерді білемін. (Ең соңында қорапшадағы сөздерді санап қорытынды жасау).
— Міне, біз қандай көп сөз білеміз, айта берсек әлі де көп.
— Қане, "Кім көп сөз ойлайды?" ойынын ойнайық. Әрбір айтылған сөзге бір-бір жолакшадан қойып отырындар. Соңында кімде көп жолақша болса, соңында сол жеңімпаз болады. (Ойын ойналады. Жеңімпаз баланы мадақтайды.)
3. Музыкалық және қимыл-қозғалыс кідірісі. (Балалар музыка ырғағымен жаттығу жасайды).
4. Сөздің ұзақтығымен таныстыру және өлшеуіш жаттығуларын жасату.
— Сендер, байқадындар ма, кейбір сөз ұзақ дыбысталса, енді бір сөз қысқа дыбысталады. Сол себепті сөздер ұзын және қысқа болады деп айта аламыз.
— Мына 2 сөзді тыңдандар: доп, ғарышкерлер. Осы сөздердің қайсысы ұзақ, қысқа айтылады?
(Балалардың жауабы).
— Біз ол сөзді өлшеп көрейік: 2 қолдың алақандарын біріктіріндер. Сөзді дыбыстай бастаған кезде алақандарынды аша бастандар. Ал, дыбыстап болысымен, сол сәтте тоқтай қалыңдар. (Бұл жаттығу ең әуелі 2-3 баламен үстел жанында жекелеп жүргізіледі, қалған балалар қайталап отырады, осылай 6-8 сөз айтылып, балалар олардың ұзақтығын анықтайды).
Балалар хормен таныс тақпакты айтады, сосын бір бала тақпақты мәнерлеп айтады. (Әр сөзін анықтайды, балалар жолақшаларымен мәтіндегі әр сөзді белгілеп отырады).
