Ашы? саба? "Кенге жатпайтын пайдалы ?азбалар"

Павлодар облысы, Май ауданы, Малайсары жалпы орта білім беретін мектебіні?

бастауыш сынып м??алімі Аушахманова Гульмира Ахметсапарованы?

д?ниетану п?нінен саба? жоспары

1-саба?

Саба?ты? та?ырыбы: Кенге жатпайтын пайдалы ?азбалар

Саба?ты? ма?саты:

Кенге жатпайтын пайдалы ?азбалар туралы т?сінігін ?алыптастыру. Кенге жат-пайтын пайдалы ?азбаларды? ?асиеттерімен, оны игеру жолдарымен таныстыру.
Балаларды кенге жатпайтын пайдалы ?азбалармен, оны? ?асиеттерімне, ?ндіру, пайдалану жолдарымен таныстырып, танымды? белсенділігін, ?аза?стан картасы-мен ж?мыс істеу білігін жетілдіру. Балаларды? с?йлеу, логикалы? ойлау, салысты-ру, ?орытынды жасау ?абілетін дамыту.
Таби?ат?а деген с?йіспеншілігін арттыр.

?олданылатын жа?а технология: СТО жобасы
Саба?та ?олданылатын ?діс-т?сілдер: талдау-жина?тау, топтау, тест, синквейн,
Саба?ты ?йымдастыру формасы: топты?
П?наралы? байланыс: ана тілі, д?ниетану

Саба?та ?олданылатын к?рнекіліктер: сызбалар, флипчарт, ТСО, карточкалар,?Р картасы

Саба?та ?олданылатын ??рал-жабды?тар: компьютер, проектр, интерактивті та?та, мар-керлер

Саба?ты? к?рнекіліктері: пайдалы ?азбалар картасы, слайдтар

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і

Психологиялы? дайынды?

Таби?ат –бізді? анамыз,

Таби?ат?а баламыз.

Таби?атты ?ор?айтын,

Біз ?депті баламыз.

Жер байлы?ы к?п екен,

Ме?геруді ?алайды.

Осыны? б?рін ме?гертер,

Д?ниетану саба?ы.

2.Топ?а б?лу.

Г?лдерді алып, артында фосфор, ?ктас с?здері жазылуы бойынша 2 топ?а б?лінеді.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру. «Си?ырлы с?з» ойыны.

?р топ санды?тан с?з алады. Сол с?з туралы не біледі. ?зара а?ылдасып, ?р о?ушы бір с?йлемнен айтып отыру керек.(пайдалы ?азбалар, жан?ыш пайдалы ?азбалар)

І топ.
Пайдалы ?азбалар?а: тас к?мір, м?най, газ, к?міс, ас т?зы, ??м, саз, цемент т.б жатады. Пайдалы ?азбалар деп аталу себебі,адам?а пайдасы бар, ?азба дейтіні жерден ?азып алынады.
Пайдалы ?азбаларды геологтар зерттейді. ?аза?ты? т???ыш геологі ?аныш С?тбаев.
Пайдалы ?азбалар ?олдануына ?арай ?шке б?лінеді:
1. Жан?ыш пайдалы ?азбалар (жанады) - тас к?мір, ?о?ыр к?мір, м?най, газ.
2. Кенді пайдалы ?азбалар(темір) - алюминий, мыс, ?ор?асын, к?міс, мырыш

ІІ топ
Жан?ыш пайдалы ?азбалар
Тас к?мір - е? к?п ?ндірілетін пайдалы ?азба. Бізді? елімізде тас к?мірді? ?оры ?те мол. Тас к?мірді? кен орны - ?ара?анды. Онда?ы ?ара к?мірді? сапасы жа?сы, жа?сы жанады, жылтырайды, к?л аз шы?ады. ?ымбат т?рады.
Екібаст?зда арзан к?мір ?ндіріледі. Оны ?о?ыр к?мір деп атайды. Себебі ол жылтырамай-ды, жылу аз береді, жан?аннан кейін к?л к?п шы?ады.
М?най - ?те ?ызулы отын. Ол к?л ?алдырмай т?гел жанып кетеді. М?найдан бензин, керосин, машина майы ж?не бас?а к?птеген заттар б?лініп алынады. Каспий ма?ы мен Ма??ыстауда м?най мен газды? аса бай кен орындары бар.
Кенді пайдалы ?азбалар
Б?лар?а ??рамында металл кездесетін тау жыныстары жатады. Оларды ??деу ар?ылы темір, мыс, ?ор?асын, алюминий сия?ты металдар алынады. Кенді пайдалы ?азбалар Жез?аз?анда ?те к?п кездеседі.

С?здік диктант

Пайдалы ?азбаларды? атын жазу.

1. Же?іл, ыл?алды сі?іріп алады, жа?сы жанады, ты?айт?ыш ретінде ?олданады. (шымтезек)

2. Шахтада игеріледі, ауыр, мы?ты, созыл?ыш. (темір кені)

3. ?ара т?сті, ?атты, жылтыр, су?а батып кетеді, жан?ыш зат (таск?мір)

(О?ушылар бір-біріні? д?птерін тексереді)

?. ?ызы?ушылы?тарын ояту.

Ой ?оз?ау. Ж?мба? жасыру.
?ызуын аямайды,
К?лікке азы? жасайды. /М?най/
?ара т?сті, отын,
Жанады жар?ын. /К?мір/
М?лдір, ?рі т?ссіз,
?зі таби?и отын. /Газ/

Оны топыра??а ?ос?анда

?сімдік жа?сы ?седі,

?сімдік мол ?нім береді. (фосфорит)

-Осы ж?мба?ты? ішінде ?айсысы арты?? Неге? Ендеше б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы не?

І?.Жа?а саба?.

Білу.

О?улы?пен ж?мыс

1. М?тінді о?у. Пайдалы ?азбаларды негізгі топтар?а б?лу, кенді, кенге жатпайтын пай-далы ?азбалар.

(Кенге жатпайтын пайдалы ?азбалармен таныстыру. ?р о?ушыны? алдында фос-форит, ?ктас, ?лутас)

Т?сіну.

??рылыс материалдары ?шін ?те ?ажетті. ?ктас, ??м, саз ??рылыста ?й салу ?шін ?олда-нады. Бор мен м?рм?р да ?ктас?а жатады.
М?рм?рдан ?рт?рлі ескерткіштер, ?й баспалда?тары жасалады. ?аза?станда ас т?зы ?оры да к?п. Т?зды Арал те?ізінен, Бал?аш к?лінен,?арасор, Шал?ар к?лдерінен алады.
Біз осындай тамаша пайдалы ?азбаларымыз ар?ылы ма?тана аламыз.
?олдану.

«Даналы? а?ашы» о?ыта ?йрету ойыны. (Гонг)

О?ушылар м?тінді жылдам, біра? м??ият о?ып шы?уы тиіс. Енді ?р?айсысы м?тін бойын-ша ?иын с?ра? ??рап, ?а?аз?а жазады. Ж?ргізушіні? ?олынад санды?ша болуы тиіс, со?ан о?ушылар кезегімен ?з с?ра?тарын салады. М?тінді та?ы бір рет жылдам о?ып шы?у ке-рек. ?р о?ушы санды?шадан с?ра? жазыл?ан ?а?аз алып, дауыстап не??рлым толы? жауап беруі тиіс. Бас?алары с?ра? пен жауапты ба?алайды. Ж?ргізуші же?імпазды аны?тайды

Постер, кластер ??ру.

Пайдалы ?азбалар деген с?зді? ма?айына пайдалы ?азбалар?а не жатады соны топ-тастырады.

2. Кел, ойланайы?!

Неге б?лар осылай атал?ан?

Жоспар бойынша пайдалы ?азбаларды ??гімелеу:

А) аты

?) ?асиеті

б) Игеру т?сілі

в) ма?ызы мен ?олдануы

Сараманды? ж?мыс

Картамен ж?мыс. О?ушылар картадан пайдалы ?азбаларды? кен орындарын тауып к?рсетеді ж?не оларды кескін карта?а шартты белгілермен бегілейді.

Сергіту с?ті.

1 мин
Шахтер келді шахта?а,
К?мір ?азып хал?ына.
Дайын бол?ан к?мірді,
?сынады хал?ына.

?тілген материалды ?айталау

IV. «Білімдарлар» о?ыта ?йрету ойыны.

Бір команда та?та жанында ?алады. Бас?а командаларды? ?кілдері олар?а о?ыл?ан та?ырып бойынша с?ра?тар ?ояды. Команданы? с?ра?ты ?з ішінде талдауы 20 секунд ?ана ж?реді де, бір о?ушы жауап береді (кезекпен). Же?імпаз команда д?рыс жауаптар м?лшерімен аны?талады.
1.Ауыр, ?атты, со?у?а жарамды, ?са? ж?не ты?ыз байланыс?ан б?лшектерден т?рады. (Темір кені)
2.?ара т?сті, аздап жылтырайды, ?атты, су?а батады, жанады. (Таск?мір)
3. Одан баспалда?, ескерткіш жасайды. ??рылыста пайдаланады. Мы?ты, ауыр, с?р, ?ыз?ылт, ?ызыл т?сті болуы м?мкін. Бірнеше минерал б?лшектерден, шпат, кварц, слюдадан т?рады. (Гранит)
4. ?ош?ыл т?сті с?йы?, жанады, одан керосин, бензин мен мазут алынады. (М?най)
5.Гранит ыдыра?ан кезде пайда болады, ??рылыста ж?не ?йнек шы?аруда пайдаланы-лады. (??м)
6.Созылмалы ?асиеті бар, ??мыра жасауда пайдаланылады. (Саз)

С?ра? – жауап ?діс ар?ылы о?ушыларды? саба?та ал?ан білімдері пысы?талады.

Таби?ат пен адам арасында?ы байланыс жайлы пікірталас ?ткіземін.

Суретпен ж?мыс.

(Суреттерді с?здермен с?йкестендір)

Тама? пісіру, ?й жылыту, фабрика, зауыт, электр станциялары
?й жи?аздары, т?рлі машиналар, ?ша?, кеме, темір жол, к?пір салу ?шін ?андай пайдалы ?азба ?олданылады?
?й салуда?ы ??рылыс материалдары

(тас к?мір, м?най, газ; мыс, темір, ?ор?асын, алюминий; ??м, саз, тас, ?к)

Саба?ты ?орытындылау.

СИНКВЕЙН ?дісін ?олдану. (5 жолды ?ле? ??растырып шы?ару).

М?най, Таск?мір, М?рм?р, Фосфор, ?ктас, ?лутас.

?йге тапсырма. 36-бет. 11 с?ра??а жауап беру.

10 с?ра?тан т?ратын тест ??р.

Ба?алау. Ба?алау критерийлерін ?сынып ?орытынды ба?асын шы?ару.

Ба?алау пара?

р/с

О?ушыны? аты-ж?ні

1-тапсырма

2-тапсырма

3-тапсырма

4-тапсырма

5-тапсырма

6-тапсырмва

7-тапсырма

?орытынды

ба?а

Ба?алау критерийлері «5»- 3 ?пай «4» -2 ?пай «3»-1

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба? "Кенге жатпайтын пайдалы ?азбалар"»

Павлодар облысы, Май ауданы, Малайсары жалпы орта білім беретін мектебінің

бастауыш сынып мұғалімі Аушахманова Гульмира Ахметсапарованың

дүниетану пәнінен сабақ жоспары

1-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар

Сабақтың мақсаты:

Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар туралы түсінігін қалыптастыру. Кенге жат-пайтын пайдалы қазбалардың қасиеттерімен, оны игеру жолдарымен таныстыру.
Балаларды кенге жатпайтын пайдалы қазбалармен, оның қасиеттерімне, өндіру, пайдалану жолдарымен таныстырып, танымдық белсенділігін, Қазақстан картасы-мен жұмыс істеу білігін жетілдіру. Балалардың сөйлеу, логикалық ойлау, салысты-ру, қорытынды жасау қабілетін дамыту.
Табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыр.

Қолданылатын жаңа технология: СТО жобасы
Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: талдау-жинақтау, топтау, тест, синквейн,
Сабақты ұйымдастыру формасы: топтық
Пәнаралық байланыс: ана тілі, дүниетану

Сабақта қолданылатын көрнекіліктер: сызбалар, флипчарт, ТСО, карточкалар,ҚР картасы

Сабақта қолданылатын құрал-жабдықтар: компьютер, проектр, интерактивті тақта, мар-керлер

Сабақтың көрнекіліктері: пайдалы қазбалар картасы, слайдтар

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық дайындық

Табиғат –біздің анамыз,

Табиғатқа баламыз.

Табиғатты қорғайтын,

Біз әдепті баламыз.

Жер байлығы көп екен,

Меңгеруді қалайды.

Осының бәрін меңгертер,

Дүниетану сабағы.

2.Топқа бөлу.

Гүлдерді алып, артында фосфор, әктас сөздері жазылуы бойынша 2 топқа бөлінеді.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. «Сиқырлы сөз» ойыны.

Әр топ сандықтан сөз алады. Сол сөз туралы не біледі. Өзара ақылдасып, Әр оқушы бір сөйлемнен айтып отыру керек.(пайдалы қазбалар, жанғыш пайдалы қазбалар)

І топ.
Пайдалы қазбаларға: тас көмір, мұнай, газ, күміс, ас тұзы, құм, саз, цемент т.б жатады. Пайдалы қазбалар деп аталу себебі,адамға пайдасы бар, қазба дейтіні жерден қазып алынады.
Пайдалы қазбаларды геологтар зерттейді. Қазақтың тұңғыш геологі Қаныш Сәтбаев.
Пайдалы қазбалар қолдануына қарай үшке бөлінеді:
1. Жанғыш пайдалы қазбалар (жанады) - тас көмір, қоңыр көмір, мұнай, газ.
2. Кенді пайдалы қазбалар(темір) - алюминий, мыс, қорғасын, күміс, мырыш

ІІ топ
Жанғыш пайдалы қазбалар
Тас көмір - ең көп өндірілетін пайдалы қазба. Біздің елімізде тас көмірдің қоры өте мол. Тас көмірдің кен орны - Қарағанды. Ондағы қара көмірдің сапасы жақсы, жақсы жанады, жылтырайды, күл аз шығады. Қымбат тұрады.
Екібастұзда арзан көмір өндіріледі. Оны қоңыр көмір деп атайды. Себебі ол жылтырамай-ды, жылу аз береді, жанғаннан кейін күл көп шығады.
Мұнай - өте қызулы отын. Ол күл қалдырмай түгел жанып кетеді. Мұнайдан бензин, керосин, машина майы және басқа көптеген заттар бөлініп алынады. Каспий маңы мен Маңғыстауда мұнай мен газдың аса бай кен орындары бар.
Кенді пайдалы қазбалар
Бұларға құрамында металл кездесетін тау жыныстары жатады. Оларды өңдеу арқылы темір, мыс, қорғасын, алюминий сияқты металдар алынады. Кенді пайдалы қазбалар Жезқазғанда өте көп кездеседі.

Сөздік диктант

Пайдалы қазбалардың атын жазу.

1. Жеңіл, ылғалды сіңіріп алады, жақсы жанады, тыңайтқыш ретінде қолданады. (шымтезек)

2. Шахтада игеріледі, ауыр, мықты, созылғыш. (темір кені)

3. Қара түсті, қатты, жылтыр, суға батып кетеді, жанғыш зат (таскөмір)

(Оқушылар бір-бірінің дәптерін тексереді)

Ү. Қызығушылықтарын ояту.

Ой қозғау. Жұмбақ жасыру.
Қызуын аямайды,
Көлікке азық жасайды. /Мұнай/
Қара түсті, отын,
Жанады жарқын. /Көмір/
Мөлдір, әрі түссіз,
Өзі табиғи отын. /Газ/

Оны топыраққа қосқанда

Өсімдік жақсы өседі,

Өсімдік мол өнім береді. (фосфорит)

-Осы жұмбақтың ішінде қайсысы артық? Неге? Ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не?

ІҮ.Жаңа сабақ.

Білу.

Оқулықпен жұмыс

1. Мәтінді оқу. Пайдалы қазбаларды негізгі топтарға бөлу, кенді, кенге жатпайтын пай-далы қазбалар.

(Кенге жатпайтын пайдалы қазбалармен таныстыру. Әр оқушының алдында фос-форит, әктас, ұлутас)

Түсіну.

Құрылыс материалдары үшін өте қажетті. Әктас, құм, саз құрылыста үй салу үшін қолда-нады. Бор мен мәрмәр да әктасқа жатады.
Мәрмәрдан әртүрлі ескерткіштер, үй баспалдақтары жасалады. Қазақстанда ас тұзы қоры да көп. Тұзды Арал теңізінен, Балқаш көлінен,Қарасор, Шалқар көлдерінен алады.
Біз осындай тамаша пайдалы қазбаларымыз арқылы мақтана аламыз.
Қолдану.

«Даналық ағашы» оқыта үйрету ойыны. (Гонг)

Оқушылар мәтінді жылдам, бірақ мұқият оқып шығуы тиіс. Енді әрқайсысы мәтін бойын-ша қиын сұрақ құрап, қағазға жазады. Жүргізушінің қолынад сандықша болуы тиіс, соған оқушылар кезегімен өз сұрақтарын салады. Мәтінді тағы бір рет жылдам оқып шығу ке-рек. Әр оқушы сандықшадан сұрақ жазылған қағаз алып, дауыстап неғұрлым толық жауап беруі тиіс. Басқалары сұрақ пен жауапты бағалайды. Жүргізуші жеңімпазды анықтайды

Постер, кластер құру.

Пайдалы қазбалар деген сөздің маңайына пайдалы қазбаларға не жатады соны топ-тастырады.

2. Кел, ойланайық!

Неге бұлар осылай аталған?

Жоспар бойынша пайдалы қазбаларды әңгімелеу:

А) аты

ә) Қасиеті

б) Игеру тәсілі

в) маңызы мен қолдануы

Сарамандық жұмыс

Картамен жұмыс. Оқушылар картадан пайдалы қазбалардың кен орындарын тауып көрсетеді және оларды кескін картаға шартты белгілермен бегілейді.

Сергіту сәті.

1 мин
Шахтер келді шахтаға,
Көмір қазып халқына.
Дайын болған көмірді,
Ұсынады халқына.

Өтілген материалды қайталау

IV. «Білімдарлар» оқыта үйрету ойыны.

Бір команда тақта жанында қалады. Басқа командалардың өкілдері оларға оқылған тақырып бойынша сұрақтар қояды. Команданың сұрақты өз ішінде талдауы 20 секунд қана жүреді де, бір оқушы жауап береді (кезекпен). Жеңімпаз команда дұрыс жауаптар мөлшерімен анықталады.
1.Ауыр, қатты, соғуға жарамды, ұсақ және тығыз байланысқан бөлшектерден тұрады. (Темір кені)
2.Қара түсті, аздап жылтырайды, қатты, суға батады, жанады. (Таскөмір)
3. Одан баспалдақ, ескерткіш жасайды. Құрылыста пайдаланады. Мықты, ауыр, сұр, қызғылт, қызыл түсті болуы мүмкін. Бірнеше минерал бөлшектерден, шпат, кварц, слюдадан тұрады. (Гранит)
4. Қошқыл түсті сұйық, жанады, одан керосин, бензин мен мазут алынады. (Мұнай)
5.Гранит ыдыраған кезде пайда болады, құрылыста және әйнек шығаруда пайдаланы-лады. (Құм)
6.Созылмалы қасиеті бар, құмыра жасауда пайдаланылады. (Саз)

Сұрақ – жауап әдіс арқылы оқушылардың сабақта алған білімдері пысықталады.

Табиғат пен адам арасындағы байланыс жайлы пікірталас өткіземін.

Суретпен жұмыс.

(Суреттерді сөздермен сәйкестендір)

Тамақ пісіру, үй жылыту, фабрика, зауыт, электр станциялары
Үй жиһаздары, түрлі машиналар, ұшақ, кеме, темір жол, көпір салу үшін қандай пайдалы қазба қолданылады?
Үй салудағы құрылыс материалдары

(тас көмір, мұнай, газ; мыс, темір, қорғасын, алюминий; құм, саз, тас, әк)

Сабақты қорытындылау.

СИНКВЕЙН әдісін қолдану. (5 жолды өлең құрастырып шығару).

Мұнай, Таскөмір, Мәрмәр, Фосфор, Әктас, Ұлутас.

Үйге тапсырма. 36-бет. 11 сұраққа жауап беру.

10 сұрақтан тұратын тест құр.

Бағалау. Бағалау критерийлерін ұсынып қорытынды бағасын шығару.

Бағалау парағы

р/с	Оқушының аты-жөні	1-тапсырма	2-тапсырма	3-тапсырма	4-тапсырма	5-тапсырма	6-тапсырмва	7-тапсырма	Қорытынды баға
1.
2.
3.
4.
5.