Т?рбиелік: ?з еліне, хал?ына, жеріне деген азаматты? борыш сезімін т?рбиелеу.
Т?рі: аралас саба?.
?дісі: с?ра?-жауап, талдау, іздену.
К?рнекілігі: видео ролик, Абылай хан суреті, с?зж?мба?, с?здік ж?мыс.
Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і. Саба??а ?зірлік. Балалар, бір – бірі?е ?арап жымиы?дар, жайланып отырып, к?здері?ді ж?мы?дар. Мені? айт?анымды іштері?нен ?айтала?дар. Мен ба?ытты баламын, Жан д?ниемде к?н н?рлы жылуым мол болады. Осы жылуды жер бетіндегі барлы? адамдар?а жолдаймын.
2. Шо?анны? ?зіні? айт?ан с?зін о?ыту. «Мен е? ?уелі ?аза?ымды жа?сы к?ремін. Одан кейін Сібірді, одан кейін Россияны, одан кейін б?кіл адамзатты жа?сы к?ремін.».
3. Абылай хан – ?аза? ордасыны? ханы. ?аза? мемлекетіні? тарихында?ы аса к?рнекті мемлекет ?айраткері. Жиырма жасында хан сайлан?ан Абылай жарты ?асыр?а жуы? ханды?ты абыроймен бас?арды. Абылай хан (шын аты ?білманс?р) (1711 – 1781) ?аза? ханы, батыл ?олбасшы. 15 жасында жо??арлар?а ?арсы со?ыс?а ?атысып, ерлік к?рсеткен. Орта ж?з ханы ?білм?мбетпен бірлесіп, елді шы?ыстан торы?ан жау?а ?арсы к?реске ?йымдастырады. 1771 жылы ?білм?мбет ?лгеннен кейін хан болады.
Абылай хан – ?ктем ?кім, айлакер дипломат, ?те шешен, ?лкен ?нер иесі, ар?алы к?йші. Оны? «Алабайра?», «А? тол?ын», «?айран елім», «?ара жор?а», «Ша?ды жоры?», ж?не та?ы бас?а к?йлері осы к?нге дейін жеткен. Ресей патшасы, ?ытай империясы, Жо??ар, Б?хар, Хиуа хандары Абылай хан т?сында ?аза? елімен ?ызу ?арым-?атынас жасады. Он сегізінші ?асырда ?аза?станды жаулап алуды к?здеген Жо??ар ханды?ымен Маньчжур-?ытай империясына ?арсы к?ресте ?ш ж?зді? басын ?осып к?шін біріктіруде Абылай хан зор р?л ат?арды.
Видео Абылай хан
О?улы?пен ж?мыс. Іштей о?у.Тізбектей о?у.
С?здік ж?мыс. Д?птермен ж?мыс.
Тау?ымет – ауыртпалы?, бейнет, азап.
?о?тайшы – жо??ар ханы. А? киізге к?теру – ?аза?тар хан сайла?ан кезде, оны халы? а? киізге к?теріп, сонан кейін ?ана та??а отыр?ызатын. Т??ірі – ??дай, Алла Та?ала. Т?б?рік – естелік ?шін ?асиеттеп берілетін д?ние, м?лік. Д?рмені – ?уаты, к?ші.
Сергіту с?ті
?І.Т?сінгендерін тексеру: 1. Шо?ан кім? Абылай ханны? шын аты кім? Халы? неден ?атты ?иналады? 1730 жылы шабуыл жаса?ан Жо??ар ?онтайшысы кім? ??гімеден та?ы не т?сінді??
?ІІ. ?орыту. Абылайды? денесі ?ай жерде жерленген? Абылай ?сиетінде кіммен байланысты ?збеу керек деді?
?ІІ. Бекіту. С?зж?мба? шешу
Ж
о
?
?
А
р
Б
а
ш
?
?
р
т
А
ш
т
Ы
?
?
а
Л
д
а
н
С
е
р
е
н
Й
А
с
а
у
и
?
Ы
т
а
Й
1-2. ?аза? жеріне кімдер шабуыл жасады?
3. Халы? неден ?иналды?
4. 1730 жылы шабуыл жаса?ан Жо??ар ?о?тайшысы кім?
5. Абылайды? денесі ?ай жерде жерленген?
6. Абылай ?сиетінде кіммен байланысты ?збеу керек дейді?
Ба?алау.
?ІІІ. ?йге тапсырма: 1. т?сініп о?у, мазм?ндау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Мақсаты: Білімділік: Оқушылардың Абылай хан туралы білетіндерін жаңа мағлұматтарымен кеңейте отырып, тарихи әңгімені түсініп оқуға дағдыландыру.
Дамытушылық:Өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
Тәрбиелік: өз еліне, халқына, жеріне деген азаматтық борыш сезімін тәрбиелеу.
Түрі: аралас сабақ.
Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену.
Көрнекілігі: видео ролик, Абылай хан суреті , сөзжұмбақ, сөздік жұмыс.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік. Балалар, бір – біріңе қарап жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар. Мен бақытты баламын, Жан дүниемде күн нұрлы жылуым мол болады. Осы жылуды жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.
Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Түркістан жатқа айту. Түркістан туралы қосымша мәлімет, М. Жұмабаев туралы сурау.
ІІІ. Үй тапсырмасын пысықтау:
Түркістан туралы не білесің?
Ол қандай қала?
М. Жұмабаев туралы не білесің?
М. Жұмабаевтың тұңғыш өлеңдер кітабы қалай аталады? (Шолпан)
Ү. Жаңа сабақ: Кіріспе. 1. 3сыныптың «Ана тілінен» Шоқан Уәлиханов туралы білетіндерін сұрау. (Шоқан Уәлиханов – ғалым, саяхатшы. 1835 – 1865. Омбыда кадет корпусында оқыған, өзі зерек, ақылды).
2. Шоқанның өзінің айтқан сөзін оқыту. «Мен ең әуелі қазағымды жақсы көремін. Одан кейін Сібірді, одан кейін Россияны, одан кейін бүкіл адамзатты жақсы көремін ...».
3. Абылай хан – қазақ ордасының ханы. Қазақ мемлекетінің тарихындағы аса көрнекті мемлекет қайраткері. Жиырма жасында хан сайланған Абылай жарты ғасырға жуық хандықты абыроймен басқарды. Абылай хан (шын аты Әбілмансұр) (1711 – 1781) қазақ ханы, батыл қолбасшы. 15 жасында жоңғарларға қарсы соғысқа қатысып, ерлік көрсеткен. Орта жүз ханы Әбілмәмбетпен бірлесіп, елді шығыстан торыған жауға қарсы күреске ұйымдастырады. 1771 жылы Әбілмәмбет өлгеннен кейін хан болады.
Абылай хан – өктем әкім, айлакер дипломат, өте шешен, үлкен өнер иесі, арқалы күйші. Оның «Алабайрақ», «Ақ толқын», «Қайран елім», «Қара жорға», «Шаңды жорық», және тағы басқа күйлері осы күнге дейін жеткен. Ресей патшасы, Қытай империясы, Жоңғар, Бұхар, Хиуа хандары Абылай хан тұсында қазақ елімен қызу қарым-қатынас жасады. Он сегізінші ғасырда Қазақстанды жаулап алуды көздеген Жоңғар хандығымен Маньчжур-Қытай империясына қарсы күресте үш жүздің басын қосып күшін біріктіруде Абылай хан зор рөл атқарды.
Видео Абылай хан
Оқулықпен жұмыс. Іштей оқу.Тізбектей оқу.
Сөздік жұмыс. Дәптермен жұмыс.
Тауқымет – ауыртпалық, бейнет, азап.
Қоңтайшы – жоңғар ханы. Ақ киізге көтеру – қазақтар хан сайлаған кезде, оны халық ақ киізге көтеріп, сонан кейін ғана таққа отырғызатын. Тәңірі – құдай, Алла Тағала. Тәбәрік – естелік үшін қасиеттеп берілетін дүние, мүлік. Дәрмені – қуаты, күші.
Сергіту сәті
ҮІ.Түсінгендерін тексеру: 1. Шоқан кім? Абылай ханның шын аты кім? Халық неден қатты қиналады? 1730 жылы шабуыл жасаған Жоңғар қонтайшысы кім? Әңгімеден тағы не түсіндің?
ҮІІ. Қорыту. Абылайдың денесі қай жерде жерленген? Абылай өсиетінде кіммен байланысты үзбеу керек деді?
ҮІІ. Бекіту. Сөзжұмбақ шешу
Ж
о
ң
ғ
А
р
Б
а
ш
қ
ұ
р
т
А
ш
т
Ы
қ
Қ
а
Л
д
а
н
С
е
р
е
н
Й
А
с
а
у
и
Қ
Ы
т
а
Й
1-2. Қазақ жеріне кімдер шабуыл жасады?
3. Халық неден қиналды?
4. 1730 жылы шабуыл жасаған Жоңғар қоңтайшысы кім?
5. Абылайдың денесі қай жерде жерленген?
6. Абылай өсиетінде кіммен байланысты үзбеу керек дейді?
Бағалау.
