5 санын қосу және азайту \ашық сабақ жоспары\

Арынбаева Үрзия

ОҚО, Түркістан қаласы, «Ататүрік атындағы №17 мектеп-гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің бастауыш сынып мұғалімі

Тақырыбы: «5 санын қосу және азайту»
Мақсаты:

1)Екі амалдан тұратын өрнектермен және басқадай тапсырмалармен байланысты есептеулерде 5санын кестелік қосу меназайтуды қолдану; Ондықтан аттайтын жағдайларда 5санынқосу және азайту ерекшеліктері туралы қорытынды жасау;Топта 1,2,3,4,5 сандарын кестелік қосу мен азайту дағдыларынбекіту.
2)Ойындар мен түрлі 5 санына байланысты ізденіс жұмыстарыарқылы ойлау қабілеттерін дамыту.
3)Топтық жұмыстар, шығармашылық тапсырмаларды орындауда,бір-бірімен татулықта, достықта жұмыс істеу білуге, бір-бірінекөмектесе білуге баулу, шапшаңдыққа тәрбиелеу.
Көрнекілігі және жабдығы:

суреттер, тапсырмалар, гүлдер, сызбалар, оқулық, гном (мыртық бала), қағаздар, қарындаштар
Сабақ түрі: (жаңа сабақ)аралас
Сабақта қолданылатын әдістер:

түсіндіру, салыстыру, болжау, іздену, сұрақ-жауап, толықтыру

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. «Психологиялық дайындық»
Қағаз бен кнопканы салыстыр. Олар неге қажет? (бала пікірін тыңдау)
1.Қағазды бүктеу арқылы біргелікте «гном (мыртық бала)» жасау.
Қандай фигурадан жасадық? (шаршы)

Шаршының неше бұрышы бар? (төрт бұрышы бар)

Қандай фигура шықты?(бесбұрыш)
2.Сан қатарыберілген:
5 10 15 20 25 30…………
Неге назараударылған?
Айырмасыныңмәні 10-ға теңболатын.
15-5 20-10 25-15 30-20
Қандайзаңдылыққасүйеніпайтылды? Сандардыжалғастырыңдар.
(35,40,45) Ендісандаржұбынатаңдар (35-25 40-30 45-35)
Сергітусәті. «Он саусақ»
Ауызшаесептеулер.
1.Көлден ұштыжетіқаз, 2.Жаңа ғанашалғында,
Қайтыпқондыекіқаз, Алтыбұзаужүреді.
Қонбадыоныңнешеуі? Әлдешаршапқалдыма,
Кәне, кім тез шешеді? (7-2=5) Жатыпқаптыбіреуі.
Нешеуіендіжайылып,
Айт, жүргенінайырып? (6-1=5)
Қазіргіесептеулер де 5 саны туралыекен. Ендеше 5 саны жөніндене білеміз?
Қауымдастыққұрайық.
5 алып

5арыс

5қару

5бақыт

5жігіт

5жетім

5тас

5саусақ

5дұшпан

5асыл

Балалар өз ізденістерін ортаға салады, әр 5 санына байланысты тамаша сөздерді мәнерлеп айтады. Иә балалар, қазақ халқында киелі сандар өте көп. 3,4,5,7,9,12,30,тб. Ендеше сөз кезегі өздеріңе.

5 алып
1.Балуан Шолақ (шын аты Нұрмағамбет Баймурзин) -палуан,әнші-сазгер.
2.Қажымұқан палуан (Қажымұқан Мұңайтпасов) қазақ халқындүние жүзіне танытқан палуан. 3.Бұланбай палуан
4.Қазақбай қажы палуан
5.Қасымхан палуан
5 қару:

мылтық,садақ, найза, қылыш, айбалта.
5 бақыт
1.Астыңдағы атың жүрдек болса,Жалғанның пырағы.
2.Алған жарың жақсы болса,Үй-ішің мен достарыңның тұрағы.
3.Әкең асқар тау.
4.Шешең қайнар бұлақ.
5.Балаң жақсы болса,
Екі көзіңнің шырағы.
5 жігіт
1.данышпан жігіт 2.арыстан жігіт 3.түз жігіт 4.қыз жігіт5.айналып соғар із жігіт
5 жетім
1.Иен қалған жер жетім,
2.Басшысыз қалған ел жетім.
3.Аққу-қазсыз көл жетім.
4.Тыңдалмаған сөз жетім.
5.Іздемесе қыз жетім.
5 дұшпан
Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ
5 асыл
Талап, еңбек, терең ой, қанағат ету, рақым жасау
5 саусақ
Басбармақ, балалы үйрек, ортан терек, шылдыршүмек, кішкене бөбек

Бес тас
Бестас-көбінесе қыздар ойнайтын ұлттық ойын. Ол үшін домалақ, ұстауға ыңғайлы бес тас, отырып ойнауға ыңғайлы тегіс жер керек. Ойын бірнеше сатыдан тұрады. «Бірлік», «екілік», «үштік», «төрт-тік», «алақан», «төртбұрыш», «арттан тастау» -деген сатылары бар.
Ойын сатыларын ойнай алмаған ойыншы сол сатысында тоқтайды. Ойынды келесі кезектегі ойыншы жалғастырады.

«Бес саусақ» (санамақ)
Бас бармағым, Сұқ саусағым,
Бақташы бол! Сауыншы бол!
Қырағы көз, Өнеріңе
Сақ малшы бол! Табынсын ел!
Ортаң қолым, Аты жоғым,
Орманшы бол! Аспазшы бол!
Күллі орманға Өз қолыңнан
Қорғаншы бол! Дәм татсын ел!
Шынашағым,
Бақшашы бол!
Жемісіңді
Мақтасын ел.
Сабақтың мақсаты мен міндеті таныстырылады. Сынып 5 топқа бөлінеді.
І-топ «УАҚЫТ»
ІІ-топ «ӨРНЕК»
ІІІ-топ «ФИГУРА»
ІV-топ «ТАҢБА»
V-топ «САНДАР» әр топтың басшысы болады, жауап парағына өз тобының сабаққа қатысқан балаларын белгілеп отырады.
5 санын қосу мен азайту.
5 санын қосу кестесін есімізге түсіреміз. ±5, қандай санмен 5-тің қосынды-сы бір таңбалы сан болады? (0+5, 1+5, 2+5, 3+5, 4+5),ал қандай санмен қосындысы ең кіші екі таңбалы сан болады? (5+5)
Ал, ондықтан аттайтын жағдайларда не істейміз?
6+5=(6+4)+1=11 11-5=(11-1)-4=6 әрі қарай өздері түсіндіре отырып шешеді. Дәптерге осы тапсырмаларды жазып отырады.
7+5=(… 12-5=(….
8+5=(…… 13-5=(….
9+5=(… 14-5=(….
5+6=(… 11-6=(…
5+7=(… 12-7=(…
Сергіту сәті. «Табиғат»
Күндей болып күлеміз,
Гүлдей болып өсеміз.
Құстайболыпұшамыз.
Көбелектейқонамыз.
Кітаппенжұмыс. Сөзесептіоқимыз. Не белгілі, не белгісіз? Талдапболып, қысқашартынтүземіз.
Әңгіме -6күн
Жыр-? 5күн ұзақ
Ш: 6+5=11 (күн)
Ж: Жырды 11күн оқыған.
Қыз бала -24
? бала келген
Ұл бала-? 4-еуі кем
Ш: 24+(24-4) = 44 (бала)
Ж: 44 бала келген.
**Логикалықтапсырма
7+4= 11-4=
17+4= 21-4=
27+4= 31-4=
Қандайзаңдылыққасүйеніпжазылған? (ондықтарыәртүрлі, бірліктерібірдей, 7 –денқұралған)
Өздерінеқұрастырту. Яғни, өздікжұмыс.
7+5= 12-5=
17+5= 22-5=
27+5= 32-5=
Өздеріжұппентесереді.
Сергітусәті. Мынаменіңжүрегім,
Бәріосыданбасталған.
Мынауменіңбасым,
Бәрін осы басқарған.
Мынауменіңоңқолым,
Мынауменіңсолқолым,
Барлықістіатқарған.
Ойын: «Гүлдердіәшекейле!!»

Ортасынажазылған сан, қандайекісанныңқосындысынантұрады, санныңқұрамынтауып, әр топ балаларыбір-бірөрнекқұрапәргүлкүлтешесінежазады.
Қорытындылау. ***Бақылаутесті
1.Машина-24
-?
Комбайн-20

А) 4 С)34

В)44 Д )14

2.Қосындының мәні 15-ке теңөрнекті тап.

А)8+4 В)9+5

С)11-2 Д)7+8

3.х=5 мәнінесәйкескелетінтеңдеуді тап.

А)12-х=6 С)х-9=5

В)х+7=12 Д)8+х=14

4.Қай екітаңбалысаннанмәні 4 болу үшін 8-ді азайтуғаболады?

А)4 С)14
В)10 Д)12

5. 1 тәуліктенешесағат бар?

А)24сағ С)20сағ

В)21сағ Д)22сағ

Жауаптары:
№ 1 2 3 4 5
А

В

С

Д

Әр топ басшыларыөзтобыныңжетістігітуралыәңгімелейді.
Бағалау
Үйгетапсырма: №3тапсырма. (жақшалыөрнекқұрау) 78-бет