Презентация "Зат есім" -Имя существительное

Зат есім-затты? атын білдіріп, жай н?рселерді ?ана емес, таби?ат пен ?о?амды? ?мірдегі ?шырасатын ?р алуан ??былыстар мен уа?и?аларды, ??ымдар мен т?сініктерді ?амтиды.

Сан есім-затты? санын, м?лшерін, ретін білдіретін с?з табын сан есім деп атайды.

Сын есім-затты? т?рін, т?сін, сапасын, сипатын, к?лемін білдіретін с?здер сын есім деп аталады.

?стеу-іс ?рекет, ?имылды? ?р т?рлі белгісін, амал-т?сілін, мекенін, мезгілін, себебін, ма?сатын, та?ы бас?а сипатын білдіретін с?здерді? лексика-грамматикалы? тобы ?стеу деп аталады.

С?з ??рамы-тіліміздегі с?здерді? лексика-грамматикалы? ма?ыналарына ?арай саралануын с?з таптары дейміз.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Презентация "Зат есім" -Имя существительное»

Зат есім жасайтын жұрнақтар

1. зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақтары

2. Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақтар

1 . - й; атай, әкей, шешей, жездей;

2. - еке,-ке,-қа,-а,-е: атеке,(атке), ағеке(ағке), әаеке (апке), Мұқа(Мұқан, мұхтар), Исеке(Иса), Жәке(Жамбыл)

3 .- тай,: ағатай, апатай, әкетай,

шешетай.

4 .- жан, ағажан, атажан, апажан,

Абайжан.

5 .- қан,-кен,-қай, -кей, -ан, -ң:

6 - шақ, -шек : құлыншақ, інішек

7 .- шық, -шік : қапшық, төбешік

8. - ша, -ше : сандықша, күрекше

9 .- ш, -ыш, -іш : қалқаш, Нұрыш

(Нұртай)

10. - сымақ : қорасымақ, таусымақ

11. - екеш : Тас екеш тас та өзгереді

3. Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақтар

1 . - шы,-ші : қойшы, күйші

2. - шылық,-шілік

шаруашылық, кеңшілік

3. - лық, -лік, -дық, -дік,

- тық, -тік : балалық,

кісілік,адалдық,

жеңілдік,

жолдастық, биіктік

4. - кер, - гер : айлакер,

саудагер

5 . - кеш, - хана, - паз, - қой,

- стан, - қор: шайхана,

кітапхана, арбакеш,

жемқор

- м, -ым, -ім: байлам, күзем, қысым, түсім
ма,-ме,-ба,-бе,-па,-пе : ұрма, көрме, сүзбе, кеспе
– қы,-кі, -ғы, -гі : шалғы, тепкі,бұрғы
– с, -ыс, -іс: талас, айтыс, жүріс
– қ,-к,-ық,-ік, -ақ , -ек: тарақ, күрек, қызық, түкірік
– ыш,-іш: қуаныш, таяныш, өкініш,сүйініш
– н, -ын, -ін: боран, жуын, түйін.
– у : сабау, жамау, көсеу
– ынды,інді: шайынды, үйінді
– ғыш,-гіш, -қыш, -кіш : сүзгіш, сыпырғыш, білгіш
– уыш, -уіш : өлшеуіш, түйреуіш, бастауыш
– ыр, -ір, -р, -ар, -ер: үнгір, шұқыр

Жеке заттарға атау

дара

Жалқы есім

күрделі

Астана

Мұхтар

Зерде

Ұқсас, жалпы заттарға берілген атау

дара

Қазақстан Республикасы

«Абай жолы» романы

Абылай хан даңғылы

Жалпы есім

күрделі

қала

жазушы

көше

Кемпірқосақ

Мәдениет үйі

ата-ана

Қосымшаларды дұрыс орналастыр

тақта

-да

-лер

әріп

-дің

-тер

терезе

дәптер

-ке

-тың

доп

-ның

-ды

үстел

сурет

-тар

-ге

орындық

қағаз

Жазушы....... Ақын....... Ғарышкер.... Әнші........ Саяхатшы..... Ғалым.... Сазгер....... Суретші....

Жазушы....... Ақын.......
Ғарышкер.... Әнші........
Саяхатшы..... Ғалым....
Сазгер....... Суретші....

Мысалы: Жазушы - Мұхтар Әуезов

Қазақ халқының ұлтық киім-кешегі-ұлттық тұрмыстық және рухани мәдениеттің бағалы ескерткіштерінің бірі.Одан қазақтардың ұлттық ерекшеліктері,мәдени-дәстүрлері эстетикалық талғамы анық байқалады. Киімнің тігілуінен халық тұрмысының жай-күйі,

мәдениетінің қалыптасуы,ғасырлар бойы жинаған еңбек тәжірбиесі көрінеді.Ұлттық киімдер сәндеп кестеленеді,зергерлік және басқа әшекей заттармен әдіптеледі.Халық шеберлерінің көптеген қолтумалары өнердің өлмес туындыларына айналды.

Бұлар қазақ халқының мәдени қазынасы.

1.Мәтінге сұрақтар құрастыру,зат есімдерді тауып, жалғауларын ажырату.

Ағай жа қ сы ... берді. терең

Досымда жақсы... бар. суық

Ол кең бөлмеде... отыр. жалғыз

Көгілдір аспан... ән салды. еңбек

Бүгін ауа-райы ... . кітап

Ол бұл туралы ... ойлады. кеңес

Ол домбырада ... ойнайды. сүйкімді

Ол ... жақсы айтады. әнді

Ердің атын ... шығарады. бозторғай

Қандай ақылды әрі ... бала. шебер

текте

су

оқта

шаға

ұшып

көре

інілі

бала

жек

көре

бері

ағалы

аппақ

жекпе

су

ары

қонды

аппақ

Оқу, үлкен-кіші, жап-жасыл, БҰҰ, Талдықорған, АҚШ, өзен, көл, бетпе-бет, шекара, киім-кешек, ТМД, ағаш, көше, көзқарас, Ақтау , ҚР, ҰБТ

Түбір сөздер

Қос сөздер

Біріккен сөздер

Қысқарған сөздер