О?ушыларды шы?армашылы??а баулуда белсенділігін,?ызы?ушылы?ын, ?абілетін арттыру жолдары
О?ушыларды шы?армашылы??а баулуда белсенділігін,?ызы?ушылы?ын, ?абілетін арттыру жолдары
Б?гінгі та?да білім саласыны? алдында ж?йелілеп дайындалып берген білімді, да?дыларды ме?геретін, ?айталайтын ?ана емес,шы?армашылы? ба?ытта ж?мыс істейтін, ты? жа?алы?тар ашатын, біртума ойлау ?абілетмен ерекшеленетін жеке т?л?а ?алыптастыру міндеті т?р. Б?л, ?рине, о?ушыларды? шы?армашылы? ?рекетін дамытуды? ма?ызды м?селе екендігін д?лелдейді.
Шы?армашылы? дегеніміз – адамны? ?мір шынды?ына ?зін-?зі тану?а ?мтылуы, ізденуі. ?мірде д?рыс жол табу ?шін адам д?рыс ой т?йіп, ?здігінен сапалы, д?лелді шешімдер ?абылдай білуге ?йренуі керек.О?ушыларды? белсенділігі мен танымды? іс-?рекеттері ар?ылы шы?армашылы?тарын дамыту, ?ажетті жа?дайда айры?ша шешім ?абылдай алатын жеке т?л?аны дайындау, осы?ан орай о?ытуды ізгілендіру, ?аза? мектептеріні? алдында т?р?ан ?лкен міндет екені белгілі. ?мірдегі сан алуан ?иынды?тарды шеше білу тек шы?армашыл т?л?а бойында батылды?, еркіндік-?ш?ырлы?, сезімталды? сия?ты ?асиеттерімен ?атар ерекше ой ?ызметі, ?айшылы?тарды т?сіну, аны?тау,шы?армашылы??а деген ??штарлы? болу керек.
О?ушыны? шы?армашылы? ?абілетін дамыту ?шін бірнеше шарт орындалуы тиіс. Олар:
шы?армашылы? ?абілетін дамытуды ерте бастан ?ол?а алу;
О?ушыны? шы?армашылы? іс-?рекетке жа?дай тудыру дегеніміз
о?ушыны ойлай білуге ?йрету екені с?зсіз.Мектеп табалдыры?ын жа?а атта?ан б?лдіршіннен шы?армашылы? іс-?рекетті талап етпес б?рын,оны со?ан ?йреткен ж?н.О?ушыларды? шы?армашылы?ына ба?ыт-ба?дар беруді е? ал?аш білім мазм?нына енгізген М.Ж?мабаев болатын. Ол балаларды? ойларын дамыту туралы «Ойлау жанны? ?те бір ?иын тере? ісі» - деп атап к?рсете келіп, ?стаз баланы? ойлап ?йренуіне к?п к?ш ж?мсау керектігін ескертеді.Уа?ыт талабына сай о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін дамыту ?шін о?ытуды? жа?а а?паратты? технологиясын пайдалан?ан ж?н. М??алім ?немі о?ушы?а шы?армашылы? ?абілетін дамыту жолдарын н?с?ап отырса,онда балаларды? ?здері де ізденіске т?седі.Психологты? айтуы бойынша ?абілеттілік туа біткен ?асиет емес, ол тікелей п?ндік ?рекет ар?ылы дамиды.Оны? дамуы баланы? жа?а білім алуымен, оны? білігі мен да?дыларыны? ?алыптасуымен тікелей байланысты.Шы?армашылы? ?асиетті адам баласыны? бойында ?алыптастыруда с?з ?неріні? берері мол.Баланы жастайынан шы?армашылы? ?неріне ?алай баулу керек. ?азіргі ?зекті м?селелерді? бірі – осы. Шы?армашылы??а ?йрету ?шін мынадай жа?дайларды ескеру тиіс:
М??алімні? е? алдымен сыныпта шы?армашылы? к??іл-к?й тудыру ?шін баланы? назарын бір н?рсеге ба?ыттау керек.
?рбір шы?армашылы? тапсырманы о?ушы?а ?сынуды? мазм?нын оларды? жас ерекшеліктеріне, ?ызы?ушылы?тарына ?йлесуі керек.
сі?іру керек.Баланы? ?иялын дамытып, ойын ілгері жетелеуді? де орны зор.М??алім саба?та ?діс-т?сілдерді пайдаланып, оларды? ?сыныс- пікірлерін еркін айт?ызып, ойларын ?штау?а ж?не ?здеріне деген сенімін арттыру?а м?мкідік ту?ызып отыру ?ажет.
О?ушыларды шы?армашылы? ж?мыс?а баулып, оларды? белсенділіктерін, ?ызы?ушылы?тарын, ?абілеттерін саба?та ж?не саба?тан тыс уа?ытта дамытуды ?рт?рлі ?діс-т?сілдер ?олдану?а болады.
Олар?а мынадай:
Та?ырыпты мазм?нына ?арай жина?тау
Арнаулы бір та?ырыпта пікірталас тудыру
Логикалы? ойлауын дамытатын ойындармен берілген тапсырмаларды шешу
Берілген тапсырманы т?рлену ба?ытында ж?мыс жасау
?иялдау ар?ылы сурет сал?ызу
?нататын кейіпкеріне мінездеме беру
??гімені? ??састы?ын салыстыру, б?ліктерге б?лу, ат ?ою
М?тін, ??гіме, ертегіні ?з беттерінше ая?тау
Ал, саба?тан тыс уа?ытта о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін дамытуды? ж?мыс т?рлері:
М?ражай?а апару
?рт?рлі кездесулер ?ткізу
Топпен саяхат ?йымдастыру
Цирк, т.б. бару
Осындай ж?мыстарды ?немі ж?ргізу, о?ушыларды шы?армашылы??а баулу?а, ш?кірт бойында?ы ?абілет к?зін ашып, тілін байыту?а, ?иялын ?штау?а, ?з бетінше ізденуге зор ?серін тигізеді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«О?ушыларды шы?армашылы??а баулуда белсенділігін,?ызы?ушылы?ын, ?абілетін арттыру жолдары»
№ 22 жалпы орта білім беретін орта мектеп КММТақырыбы:
Оқушыларды шығармашылыққа
баулуда белсенділігін,қызығушылығын,
қабілетін арттыру жолдары.
Семей қаласы
Оқушыларды шығармашылыққа баулуда белсенділігін,
қызығушылығын, қабілетін артыру жолдары.
Бүгінгі таңда білім саласының алдында жүйелілеп дайындалып берген білімді, дағдыларды меңгеретін, қайталайтын ғана емес,шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, тың жаңалықтар ашатын, біртума ойлау қабілетмен ерекшеленетін жеке тұлға қалыптастыру міндеті тұр. Бұл, әрине, оқушылардың шығармашылық әрекетін дамытудың маңызды мәселе екендігін дәлелдейді.
Шығармашылық дегеніміз – адамның өмір шындығына өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі керек.Оқушылардың белсенділігі мен танымдық іс-әрекеттері арқылы шығармашылықтарын дамыту, қажетті жағдайда айрықша шешім қабылдай алатын жеке тұлғаны дайындау, осыған орай оқытуды ізгілендіру, қазақ мектептерінің алдында тұрған үлкен міндет екені белгілі. Өмірдегі сан алуан қиындықтарды шеше білу тек шығармашыл тұлға бойында батылдық, еркіндік-ұшқырлық, сезімталдық сияқты қасиеттерімен қатар ерекше ой қызметі, қайшылықтарды түсіну, анықтау,шығармашылыққа деген құштарлық болу керек.
Оқушының шығармашылық қабілетін дамыту үшін бірнеше шарт орындалуы тиіс. Олар:
шығармашылық қабілетін дамытуды ерте бастан қолға алу;
жүйелу түрде шығармашылық әрекет жағдайында болуы;
ойлау мүмкіндігінің ең жоғары деңгейіне жету;
шығармашылық іс-әрекетке жағдай тудыру;
Оқушының шығармашылық іс-әрекетке жағдай тудыру дегеніміз
оқушыны ойлай білуге үйрету екені сөзсіз.Мектеп табалдырығын жаңа аттаған бүлдіршіннен шығармашылық іс-әрекетті талап етпес бұрын,оны соған үйреткен жөн.Оқушылардың шығармашылығына бағыт-бағдар беруді ең алғаш білім мазмұнына енгізген М.Жұмабаев болатын. Ол балалардың ойларын дамыту туралы «Ойлау жанның өте бір қиын терең ісі» - деп атап көрсете келіп, ұстаз баланың ойлап үйренуіне көп күш жұмсау керектігін ескертеді.Уақыт талабына сай оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту үшін оқытудың жаңа ақпараттың технологиясын пайдаланған жөн. Мұғалім үнемі оқушыға шығармашылық қабілетін дамыту жолдарын нұсқап отырса,онда балалардың өздері де ізденіске түседі.Психологтың айтуы бойынша қабілеттілік туа біткен қасиет емес, ол тікелей пәндік әрекет арқылы дамиды.Оның дамуы баланың жаңа білім алуымен, оның білігі мен дағдыларының қалыптасуымен тікелей байланысты.Шығармашылық қасиетті адам баласының бойында қалыптастыруда сөз өнерінің берері мол.Баланы жастайынан шығармашылық өнеріне қалай баулу керек. Қазіргі өзекті мәселелердің бірі – осы. Шығармашылыққа үйрету үшін мынадай жағдайларды ескеру тиіс:
Мұғалімнің ең алдымен сыныпта шығармашылық көңіл-күй тудыру үшін баланың назарын бір нәрсеге бағыттау керек.
Әрбір шығармашылық тапсырманы оқушыға ұсынудың мазмұнын олардың жас ерекшеліктеріне, қызығушылықтарына үйлесуі керек.
Оқушының шығармашылықпен айналысуына мектепте, сабақ үстінде, үйде қолайлы жағдай туғызу.
Шығармашылық бағытқа баланы жүйелі, сапалы түрде қалыптастырып отыру қажет.
Сондықтан, баланың шығармашылығын дамытуда ұстаз көп еңбек
сіңіру керек.Баланың қиялын дамытып, ойын ілгері жетелеудің де орны зор.Мұғалім сабақта әдіс-тәсілдерді пайдаланып, олардың ұсыныс- пікірлерін еркін айтқызып, ойларын ұштауға және өздеріне деген сенімін арттыруға мүмкідік туғызып отыру қажет.
Оқушыларды шығармашылық жұмысқа баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылықтарын, қабілеттерін сабақта және сабақтан тыс уақытта дамытуды әртүрлі әдіс-тәсілдер қолдануға болады.
Оларға мынадай:
Тақырыпты мазмұнына қарай жинақтау
Арнаулы бір тақырыпта пікірталас тудыру
Логикалық ойлауын дамытатын ойындармен берілген тапсырмаларды шешу
Берілген тапсырманы түрлену бағытында жұмыс жасау
Қиялдау арқылы сурет салғызу
Ұнататын кейіпкеріне мінездеме беру
Әңгіменің ұқсастығын салыстыру, бөліктерге бөлу, ат қою
Мәтін, әңгіме, ертегіні өз беттерінше аяқтау
Ал, сабақтан тыс уақытта оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытудың жұмыс түрлері:
Мұражайға апару
Әртүрлі кездесулер өткізу
Топпен саяхат ұйымдастыру
Цирк, т.б. бару
Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу, оқушыларды шығармашылыққа баулуға, шәкірт бойындағы қабілет көзін ашып, тілін байытуға, қиялын ұштауға, өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді.
