?аза? тілі саба?тарында ойын технологиясын ?олдану ар?ылы о?ушыларды? ой-?рісін дамыту

Ақмола облыстық білім басқармасы Егіндікөл аудандық білім бөлімі №1 Егіндікөл орта мектебі

Бастауыш сынып мұғалімі

Баязова Гүлсім Жұмабайқызының

іс-тәжірибе алмасуы

Егіндікөл 2013

Баязова Гүлсім

Жұмабайқызы

Туған жылы: 17. 11. 1982.

Білімі: жоғары

Бітірген оқу орны:

Л. Н. Гумилев атындағы ЕҰУ 2004 ж.

Мамандығы: бастауыш сынып мұғалімі

Еңбек өтілі: 7 жыл

Осы лауазым бойынша: 7 жыл

Атаулы ұйымда: 5 жыл

Санаты: І

Жұмыс орны: №1 Егіндікөл орта мектебі

Шығармашылық жұмысымның тақырыбы:

Қазақ тілі сабақтарында ойын технологиясын қолдану арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту.

Тақырыптың өзектілігі:

• 1. Оқушылар нақты қызмет тәжірибесін меңгереді.
• 2. Оқушылар тек бақылаушы ғана емес, өздері қатыса отырып қиын мәселелерді өз бетінше шеше білуге үйретеді.
• 3. Оқу процесінде алған білімді нақты істе қолдана білуге мүмкіндік береді.
• 4. Оқушы әрекетіне негізделген оқу көлемін басқарады.
• 5. Уақытты үнемдеуге үйретеді.
• 6. Оқушылар үшін психологиялық жағымды.
• 7. Ойын барысында шешім қабылдау оқушылардан аса жауапкершілікті талап етеді.
• 8. Оқушылар үшін қауіпсіз.
• 9. Кейде қарапайым оқу қызметімен салыстырғанда көп уақыт мөлшерін алады.
• 10. Ойын материалдары дәстүрлі оқу материалдарымен салыстырғанда күрделірек.

Мақсатым:

• Дидактикалық ойын түрлерін күнделікті сабақ барысында пайдаланып , тиімділігін зерделеу;

• Оқушының пәнге деген қызығушылықтарын арттыру үшін АКТ-ны қолданып сабақ өткізу;

• Балада тану, іздену әрекетін дамыту;

• Сабаққа деген ынтасын арттыру;

Міндеттері:

- Балалардың іс-әрекетінде ойын түрлерімен оқуды байланыстыру және біртіндеп қызықты , жеңіл ойындардан ойын тапсырмалары арқылы оқу – тәрбие мәселесіне көшу.

- ойынның шарты мен оқу міндеттерінің біртіндеп күрделенуі;

- Оқушылардың қызығушылық іс-әрекетін ұйымдастыру

- Оқушылардың теориялық білімін жүйелеуге және практикада қолдануына,қалыптасуына жағдай жасау.

- сабақта тұрақты белсенділік , қызығушылық пайда болады;

• Оқушы тұлға ретінде өзін көрсете біледі , оның іс-әрекеті өзінің қабілеті мен деңгейіне байланысты болады;
• Оқушылар шығармашыл ойлауға дағдыланады
• Оқушылардың арасында жарыс пайда болады, оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастырады.

Жағымсыз жағы:

• Ойын барысында қарым-қатынастың жағымсыз жағы да туындайды. Балалар бәсекелес тобы ұтқан жағдайда ыза , қызғаныш пайда болып, кез-келген , тіпті әділетсіз әдістер арқылы тобын жеңіске жеткізудің жолдарын іздестіруі әбден мүмкін.Сондықтан мұғалімнің міндеті- ойын барысында балалар арасында қарым –қатынастарды талдап, зерттеу , оны тиімді әдістермен басқару , балалардың достығын қолдау.
• Кейбір ойындарда барлық оқушылар қамтылмайды.

Дидактикалық ойындарды құру мына негіздерге сүйенеді:

• Балалардың іс-әрекетінде ойын түрлерімен оқуды байланыстыру және біртіндеп қызықты , жеңіл ойындардан ойын тапсырмалары арқылы оқу- тәрбие мәселесіне көшу
• Ойынның шарты мен оқу міндетінің біртіндеп күрделенуі.
• Оқу мен тәрбие мақсаттарының бірлігі.

Бастауыш сынып мұғалімі ойынға қойылатын төмендегі әдістемелік талаптарды біліп, орындауы тиіс:

-ойынның мақсаты нақты қойылып, керекті көрнекіліктер мен материалдар алдын-ала дайындалуы қажет

-ойынға кірісер алдында оның жүргізілу тәртібі оқушыларға әбден түсіндірілгені жөн.

-ойынға сыныптағы балалардың түгел қатысуын қамтамасыз ету керек.

• Бастауыш сыныпта қазақ тілін оқып үйрету барысында ойындардың алатын орны ерекше. Әр сабақтың тақырыбына сай ойындарды пайдаланып отыру оқушылардың тіл үйренуге деген қызығушылығын, ынтасы мен зейінін арттырады. Басты мақсат – ойын әрекеттері арқылы тілдік материалдарды меңгертіп, сөздік қорды молайтып, тілдесім әрекетіне жетелеу.
• Ойын барысында грамматикалық анықтамаларды, тілдік нормаларды игерту мүмкіндіктері мол болады. Сабақта мұғалімнің диктаторлық рөлі жойылып, оқушылар серіктестікке, ынтымақтастыққа, бірігіп жұмыс істеуге деген қызығушылықтары артады. Адамның жас ерекшелігіне қарамай, яғни адам балалық шағынан бастап кәрілікке жеткенше ойын қажеттілігі жетелеп отырады. Ал жас баланың ой-өрісі ойын арқылы дамиды. Ойын барысында баланың адамгершілік қасиеттері, өмірге деген көзқарасы, қызығушылығы қалыптасады. Ойын арқылы сыныптағы нашар оқитын оқушыларды да сабаққа нәтижелі тартуға болады.

Қазақ тілі сабақтарында оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіруде мынадай жұмыстар жүргізілді.

• «Сөйлем» тақырыбын өту барысында «Сөз қуаласпақ», «Ұйқасын тап», «Жалғасын тап», «Жоғалған сөз», т.б. дидактикалық ойындар қолдану оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді.
• «Сөз таптары», «Сөйлем түрлері» тақырыптарын өту барысында тірек сызбалар да балаларға ерекше әсер етіп, оқуға деген құштарлықтарын,танымдық белсенділіктерін арттыруға себепші болады.
• «Сөз құрамы» тақырыптарын қорыту барысында «Білім биржасы», «Брейн ринг» оқыта үйрету ойындары оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын, танымдық белсенділігін арттырады.

Оқушылардың қазақ тілі пәніне қызығушылығын арттыру мақсатында сабақтарымда дидактикалық ойындар және қызықты тапсырмаларды көп қолданамын.

Қазақ тілі сабағында ойынның мынадай түрлерін қолдануға болады:

1) дидактикалық ойындар “Сөздер шынжыры”, “Кім тапқыр”, “Баспалдақ”, “Сиқырлы тізбек , “Буындық лото”, “Кім жылдам” т.б.

2) Тілдік сергітулер: “Кім көп сөз құрайды”, “бір Сөзден бірнеше сөз”, “Сөздер шашылып қалды”, “Сөзге айналу” , “Тауға шығу”т. б.

3) Шығармашылық тапсырма : “Жоғалған әріп” ,”Сөз құрастыр”, “Өзіңді тексер” “Орнына қой”, “Тез ойлан”, “Зейінді бол”, “Кім тапқыр”т.б.

Жұмыс нәтижесі:

• Осы ойындарды өз тәжірибемде сабақтарда қолданып, белгілі бір нәтижелерге жетіп, « Қазақ тілі пәнінен дидактикалық ойындар мен қызықты тапсырмалар» дидактикалық құралын жинақтадым. Құралда дидактикалық ойындар мен қызықты тапсырмалар көрсетілген. Олар балалардың зейінін, есте сақтауын, байқағыштығын, тапқырлығын дамытуға арналған және білімді тиянақтау кезінде сабақтың мазмұнына сай пайдалануға болады.
• Сонымен қатар «Қазақ тілінен тестік тапсырмалар» дидактикалық құралын жинақтадым.Ұсынылып отырған дидактикалық құрал бастауыш мектепте қазақ тілін оқыту бағдарламасына сәйкес құрастырылған . Құралдағы тапсырмалар оқулықтағы тақырыптар бойынша топтастырылған .
• Дидактикалық құралды сабақ үстінде өзіндік жұмыс ретінде , үй тапсырмасы ретінде , өткен материалды қайталау барысында пайдалануға болады. Тестік тапсырмалар оқушылардың сабақта алған білімін тиянақтап бекіту мақсатын көздейді.
• Ойын технологиясын сабақта тиімді қолдану барысында , қазақ тілі пәнінен білім сапасы артты.

Жинақталған дидактикалық құралдар

Жұмысымның нәтижесі

(қазақ тілі пәні бойынша)

3 - сынып

2012 – 2013 оқу жылы

І – Ж.Ж.

2 - сынып

2011 – 2012 оқу жылы

1 - сынып

2010 – 2011 оқу жылы

Жұмыс нәтижесі:

Осы технологияны сабақ барысында тиімді қолданудың арқасында оқушыларым шығармашылық ойлауға дағдыланды. Атап өтсек , оқушым Сейл Ерхан “Ермексаз және менің кейіпкерлерім” тақырыбында шығармашылық жұмысын бастады. ЕХРО -2017 көрмесінің өтілу қарсаңыңда мектепте өткізілген шығармашылық жұмыстар көрмесінен , бастауыш сыныптар аралығында 1- орынға ие болды. Алдағы уақытта жұмысын жалғастырып,өзінің жасаған кейіпкерлерімен шағын мультфильм түсіру үстінде.

Сеил

Ерхан

3 - сынып

Ермексаз және менің

кейіпкерлерім

Қорытынды:

Бастауыш сынып сабақтарын қызықты да, әсерлі етіп, түрлендіріп өткізу мұғалімнен шығармашылық ізденісті, педагогикалық шеберлікті талап етері сөзсіз.

Ойын элементтерін тиімді қолдану 1-4 сыныптарда өте тиімді деп ойлаймын, себебі тез жазу, оқу, мазмұндау дағдылары қалыптаспаған оқушыларды бірыңғай жаттығу жұмысы жалықтырады, ал ойын технологиясы керісінше пәнді сүюге, қызығуға ықпал жасайды.

Назарларыңызға рахмет!