Просмотр содержимого документа
«?аза?станны? таби?атын ?ор?ау »
Сабақтың мақсаты:
Білімділік
Дамытушылық
Тәрбиелік
Табиғатты қорғау туралы мәлімет беру. Оқушыларды Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктермен таныстыруды жалғастыру
Есте сақтау, көру қабілеттерін дамыту, ой түйіндеуге, шығармашылықпен жұмыс істеуге жұмылдыру, ой-өрісін кеңейту
Табиғатты сүюге және ұқыпты ұстауға тәрбиелеу, қазақ халқының табиғатты қорғау дәстүрлерінен үлгі алуға шақыру, эстетикалық сезімдеріне баулу
Қазақстанның «Қызыл кітабы»
1966 жылы Қазақстанның“Қызыл кітабы”жылы ашылды.
Оның түсіқызылболады. Қызыл түс “Тоқта!” деген мағына береді
“Қызыл кітап” шындықты,
Айтуға да арналған.
Жою керек сұмдықты
Жойылмасын бағалы аң.
Қазақстанда Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктер
бес категорияға бөлінген:
Жануарлар мен өсімдіктер
1.Жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер
2.Саны кеміп бара жатқандар
3. Сирек кездесетіндер
4. Анықталмағандар
5.Саны қалпына келгендер
1-категория: Жойылып бара жатқан жануарлар : Қызыл қасқыр, қабылан, тоғай бұғысы, итаю, ақбөкен және т.б. Балықтар: арал бекіресі, каспий албырты. Құстар: Ителгі, ақ ләйлек, қызғылт бірқазан, көкиқаз т.б.
2-категория: Саны кеміп бара жатқан жануарлар : Түркімен құланы, көк суыр, жұпар, Тянь-Шань арқары т.б.
3категория: Сирек кездесетіндер: Қарақұйрық, барыс, Түркістан сілеусіні, шұбар күзен, орман сусары
4-категория: Анықталмағандар: Шұбар кесірт, Үнді жайрасы, Иконников жарқанаты т.б.
5-категория: Саны қалпына келген жануарлар: Дала қыраны, ақбас тырна, көкқұс.
І-топ: Мәтіннен жойылып бара жатқан жануарлар санын, түрлерін плакатқа жазады, қорғайды
ІІ-топ: Мәтіннен жойылып бара жатқан өсімдіктерді түрлерін плакатқа
ІІІ-топ : Оқып, мемлекет тарапынан қандай іс- шаралар жүргізіледі сызба сызу, қорғау
Қосмекенділер – 3
Сүтқоректілер – 40
Жойылып бара жатқан өсімдіктер
Құстар -56
Бунақдене-лілер – 58.
Жорғалаушылар – 10
Балықтар – 16,
Жойылып бара жатқан жануарлар
Жалпы 183
Белгілі бір уақытта ғана аң аулауға рұқсат беру
Қоршаған ортаны
қорғау туралы Заң
Мемлекет
айыппұл төлеу
Аң аулауға арналған заттарды тәркілеу
Қорықтар,
ұлттық саябақтар
Мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан іс-шаралар
Әр топ өз жас ерекшеліктеріне сай табиғатты қорғау ережелерін жазу керек
Табиғатты қорғау ережелері:
Өсіп тұрған ағашты, жас талды сындырмау
Орманда кездесетін құмырсқа илеуін бұзбау.
Құс ұясын бұзбау
Жеміс ағаштарының түбін әктеу
Өсіп тұрған ағаштың қураған бөлігін кесіп, кескен жерін сылау
Орманда, бақта қоқыс тастамау
Көктемде ұшып келетін құстарға ұя жасау
Қыстап қалатын құстарға азық дайындау
Рөлдік ойын:
“Тілшімен сұхбат”
І-топ: Табиғатқа нелер зиянды деп ойлайсыңдар?
Жауаптар :
Табиғатқа зиянды нәрсе – адамның тіршілік заңын жақсы білмеуі.
Табиғатқа зиянды нәрсенің бір көзі – автокөліктер. Бензинмен жүретін көліктер көп мөлшерде улы заттарды бөліп шығарады.
Фабрика, зауыттардың мұржасынан шыққан түтіндер, улы жарылғыш заттар.
Адамдардың көбі табиғатқа жанашырлықпен қарамайды. Мысалы, су жағасына қоқыс үйіндісін төгеді.Сол себепті, су қоймаларының көпшілігі су ішуге жарамсыз болып қалады
ІІ-топ: Табиғат – тіршілік бесігі. Сондықтан табиғатқа адамзат өз тарапынан қамқор болу парыз. Ендеше осы табиғатты қорғаудың жолдары қандай?
Жауаптар:
1. Табиғи орынды сақтау. Ауаны, судыластамау;
2. Табиғатты аялап ұстау, Бүлдірмеу.Табиғатты қорғау жөнінде үгіт –насихат жұмыстарын жүргізу.
3.Табиғи ортаны таза ұстау, жақсарту,алаңдарды көгалдандыру,бұлақкөздерін ашу
ІІІ топ : Туған өлкеміздің табиғаты тамаша,
экологиясы жақсы, ол қорғады қажет етпейді.
Осы пікірге қалай қарайсыздар?
Дұрыс айтасыздар, табиғат қазынасы қаншама мол болғанымен, ол шектеусіз емес. Оған аялы қамқорлық ауадай қажет.
Табиғатқа қамқорлық керек,
өйткені мен табиғатты сүйемін.
Табиғатқа қамқорлық керек,
өйткені табиғат менің екінші анам.
Табиғатқа қамқорлық керек,
өйткені табиғат сұлулық мекені.
СӨЗЖҰМБАҚТЫҢ СҰРАҚТАРЫ:
Саны сиреп, құрып бара жатқан аң-құстарды, өсімдіктерді қамқорлыққа алып, тіркейтін арнайы кітап
«Қызы кітап» поэмасының авторы?
Қызыл кітапқа 16 түрі енген су жануары?
Қорғалжың қорығында кездеетін құс
Қызыл кітапқа енген жануарлар мен өсімдіктердің 5-ші категориясы қандай?
Аңшылар мен балықшылардың жұмысын реттейтін қандай қоғам құрылды
Адамзаттың несіз күні жоқ? Оны айтауға ненің тілі жоқ?
Маңғыстау облысында орналасқан қорық.
Жануарлар мен өсімдіктерді қорғауға алу керектігін білдіретін дабыл түсі?
Қызыл кітапқа 56 түрі енген жануар?
1947 жылы аңшылар еліміздегі тоғайда мекен еткен соңғы қандай аңды атты?
Қызыл кітапқа енген терісі бағалы аң?
Қызыл кітапқа енген, Қызылорда облысында жиі кездесетін құс?
Республикамыздың бір қаласымен аттас қандай қорық бар?
Екі өзеннің атауынан құрылған қорық аты?
СӨЗЖҰМБАҚТЫҢ ДҰРЫС ЖАУАБЫ:
1.
Қ
Ы
З
5.
А
Ы
Л
Н
Ы
К
Қ
І
2.
4.
Т
А
Қ
Қ
Т
О
3.
Л
А
А
М
Қ
Б
Д
П
А
А
Ы
И
6.
Ғ
8.
Қ
Л
Р
А
7.
Ы
А
А
Ү
Ң
М
Н
З
С
9.
Қ
Т
Д
Ы
Қ
Ш
12.
Т
А
Ж
А
Ы
Р
Б
Ы
І
11.
Ұ
Л
13.
10.
Р
З
З
И
Р
Қ
П
А
А
Ж
Т
Ы
Ғ
Қ
А
Р
Ы
15.
О
Ұ
Л
А
А
Р
Ә
Р
Т
С
Л
Қ
14.
Л
Т
Ғ
Б
Т
И
С
А
А
А
Ы
А
У
Л
Р
Ш
У
Р
Қ
Ы
М
-
Ы
Ж
Л
А
А
С
Н
Т
А
Ы
Б
А
Ғ
Ы
Л
Ы
Үйге тапсырма:
«Қоршаған ортаны қорғау» тақырыбына өздеріңнің ойларыңды,адамзатқа айтар сөздеріңді шағын шығарма жазып келіңдер.
Табиғат, жер, ағаш туралы мақалдар жазып келіңдер.