Дарынды ж?не талантты о?ушыларды аны?тау

Дарындылық...

Дарынды және талантты оқушыларды анықтап, диалогтік оқыту арқылы сын тұрғысынан ойлату

• Оқушының танымдылығын арттыру

• Қосымша әдебиетпен жұмыс жүргізу дағдысын қалыптастыру

• Зерттеу дағдысын қалыптастыру

• Білімге деген қызығушылығын арттыру

• Пәніне деген қызығушылығын арттыру

33

Мұғалім оқушының талантты немесе дарынды екендігін қалай анықтайды?

-Есте сақтау және білім

- Өз білімін жетілдіру

-Ойлау қабілетінің жылдамдығы

• -Мәселені шешу
• -Икемділік

-Күрделілікке деген сүйіспеншілік

-Шоғырлану

-Ерте символдық белсенділік

(Монтгомери, 1996; Фриман, 1991)

Дарындылықтың түрлері:

*Интеллектуалды дарындылық;

*Академиялық дарындылық;

*Көркемдік дарындылық;

*Шығармашылық дарындылық;

*Лидерлік немесе әлеуметтік

дарындылық;

*Спорттық дарындылық.

Да рынды балаларға арналған бағдарлама талаптары:

*Дарынды оқушының коммуникативтік әрекеттерінің негізгі түрлерін қалыптастыру;

*Өз мүмкіндіктерін сезініп, өзге адамдардан жеке ерекшеліктерін түсіне білу қабілеттерінің дамуына әсер ету;

*Зерттеу жұмыстарын жүргізу тәсілдерін қалыптастыру;

*Шығармашылық ойлау қабілеттерін арттыру;

*Тілдік білім жүйесін сөйлеу әрекеттерінде қолдану т.б.

“ Дарынды балалар” бағдарламасының жұмыс бағыттары:

І. Дарынды балаларға арналған қосымша оқу бағдарламаларын, тест тапсырмаларын және түрлі бақылау жұмыстарының мәтіндерін дайындау.

ІІ. Диагностика жүргізу.

ІІІ. Дарынды балалардың шығармашылық потенциалын жүзеге асыруда жағдай туғызу.

ҮІ. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін дамыту.

Ү. Дарынды балалардың шығармашылық дамуының негізгі көзі-ынталандыру іс-шараларын өткізу.

ҮІ. “Дарынды балалар” мәселесі бойынша мұғалімдермен ғылыми-әдістемелік іс-шаралар ұйымдастыру.

• Сен « білуге міндеттісің» дегеннің орнына, « Сенің қолыңнан келеді!» ұстанымы;
• Белгілі жағдайдан, белгісіздікке бетбұрыс жасау қағидасы;
• Іс -әрекеттің нәтижесіне емес, сол нәтижеге жету барысындағы қуаныш!
• Баланың қиялын ұштай отырып, сұрақ қоя білуге үйрету!
• «Қателеспейтін адам болмайды» қағидасына үйрету!
• Болашаққа бейімдеу;
• Дамыта оқыту;
• Жеке ғана емес, әлеуметтік ойлау қабілетін дамыту !

• Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз Іс-әрекет- 20 пайыз Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз Сәттілік- 5 пайыз
• Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз Іс-әрекет- 20 пайыз Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз Сәттілік- 5 пайыз
• Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз Іс-әрекет- 20 пайыз Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз Сәттілік- 5 пайыз
• Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз Іс-әрекет- 20 пайыз Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз Сәттілік- 5 пайыз
• Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз
• Іс-әрекет- 20 пайыз
• Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз
• Сәттілік- 5 пайыз

• Көптеген жағдайда ұстаздар дарынды оқушыға немқұрайды қарайды және олардың ішкі жан дүниесіне үңіле алмайды;
• Диагностикалық әдістерді білмегендіктен, дарынды оқушыны анықтауда төмен нәтижелер көрсетеді;
• Дарынды оқушымен жекелей, арнайы жұмыс жүргізілмейді;
• Дарынды оқушыларға тапсырма дайындағанда, олардың қиындығына, сапасына емес, көптігіне көңіл бөлінеді;
• Дарынды оқушы оқу жағынан емес,тәрбие жағынан да мұғалімге қиындық туғызады;
• Дарынды оқушымен жұмыс жүргізуде ғылыми-зерттеу жұмыстарының қажеттілік деңгейі.

• Сіз дарынды балалармен жұмыс жүргізуіңіз қажет. Сіз жұмысыңызды неден бастайсыз? Мінсіз оқушыны қалай қалыптастырасыз? Постер жұмысын жасау

Құрметті әріптестер!

Сіздерге оқушыларыңыздың бойында

кездесетін дарындылықты анықтау

сауалнамасы ұсынылады.

Сауалнама ережесі бойынша сұрақты

мұқият оқып, оқушыңыздың бойындағы

өзіңізге ұнайтын қабілетін «+» белгісімен,

ұнамайтын қасиеттерін «-» белгісімен

белгілеңіз.

Іске сәт!

Сауалнама сұрақтары

1. Тәртіпті.

2. Үлгерімі әртүрлі.

3. Жинақы.

4. Тәртібі “түсініксіз”.

5. Ұқыпты.

6. Ситуацияға байланысты көпшілікпен немесе басшымен келіспей қалады.

7. Үнемі жақсы оқиды.

8. Сабақ үстінде қолайсыз сұрақтар қояды.

9. Сабақтан себепсіз қалмайды.

10. Жаңа бастаманы қолдайды.

11. Ортамен тез тіл табысады.

12. Өзіне ұнайтын істі құлшына орындайды.

13. Қабылдауы өте тез.

14. Әзілқой, ашуланшақ.

15. Өз ойын анық жеткізе алады.

16. Өте әділетті.

Егер сауалнаманың

жұп сандары, яғни «+»

көп болса, онда сіз

дарыны жасырын

түрде кездесетін

баланы ң бір қырын аша алдыңыз.

Құттықтаймыз!

Де Боно ның қалпақтары : мәтінге/суретке/оқуға ықпал етудің 6 тәсілі. ( қажеті жоғын алып тастаңыз )

Қызыл қалпақ – Түйсік

Менің түйсіктік реакциям қандай ?

Менің түйсігім маған не дейді.

Өз ойларыңды жазыңыз.

Ақ қалпақ - Факт ілер

Менде қандай ақпарат бар ?

Маған қандай ақпарат алу қажет ?

Білетіңізді ғана жазыңыз.

Сары қалпақ - Позитив

Жағымды тұстары қандай болды ?

Оның артықшылығы қандай ?

Маған не ұнайды ?

Оң тармақтарын жазыңыз.

Қара қалпақ - Жағымсыз

Жағымсыз кезеңдерді көрсетіңіз ?

Қандай проблемалар бар ?

Маған не ұнамайды ?

Жағымсыз тармақтарды жазыңыз.

Жасыл қалпақ - Креатив

Менде қандай идеялар бар ?

Қандай баламалы түрлерді ойлап таба аламын ?

Барлық жаңасын және қызықтысын жазыңыз.

Көк қалпақ - шолу

Мен не аштым ?

Тағы не ашылған жоқ ?

Мен оны қалай аша аламын ?

Мен барлық қалпақты кие алдым ба ? Жалпы түсінігіңізді жазыңыз.

Көк қалпақты барлық топтан кейін кері байланысты алу үшін пайдаланыңыз.

14