" Бал таты?ан балм?зда?" кіші ?ылыми конференция

         Ш?О    ?ржар ауданы     ?ржар ауылы

           «Жанс?гіров атында?ы орта мектебі» КММ

?ылыми жоба та?ырыбы:

«Бал таты?ан балм?зда?»

Секция : ?орша?ан ортаны ?ор?ау

Орында?ан : Бияхметова Айдана 5 «А» сынып

Жетекшісі: Имамукаметова З.Ж.

Бастауыш сынып м??алімі

                                     ?ржар ауданы      2015 жыл

                     Аннотация

   К?н ысы?ан кезде, балм?зда? жеп сал?ындайын, деген адам аз емес шы?ар. Балалар болса балм?зда??а тіпті ??мар болады. Ал балм?зда? ?айдан шы??ан, оны? ??рамында не бар, оны? адам денсаулы?ына пайдасы

бар ма, ?лде зиян ба? Осы с?ра?тар?а жауапты екіні? бірі біле бермейді.

Мен ?з ж?мысымда баспас?з, интернет материалдарын о?ып, зерттеп, осы с?ра?тар?а жауаптар іздеуге тырыстым.

    Балдай т?тті балм?зда? ертеде пайда бол?ан екен.Оны? ??рамында калий, магний, темір, натрий бар екен.Балм?зда? денені сал?ындатып ?ана ?оймай,

сонымен ?атар срессті басады, тама?ымызды шыны?тырады, к??іл-к?йді к?тереді.Десек те,зияны да бар екен. Арты? салма?ы бар, ?ант диабетімен ауыратындар, ж?рек ауруы бар адамдар балм?зда?ты жемегендері ж?н.

?й жа?дайында балм?зда?ты? бірнеше т?рін дайындау?а болатынына к?з жеткіздім. Ж?не де ?зі? жаса?ан балм?зда? таби?и таза, ?лдекайда д?мді

болатынын д?лелдедім.

1.?ылыми жобаны? ма?саты :
Балм?зда?ты? шы?у тарихын білу,оны? пайдасы мен
зияны зерттей отырып, насихаттау.

Міндеттері :
Балм?зда?ты? шы?у тарихын аны?тау.
Оны? жасалу жолы мен ??рамын білу.
Балм?зда?ты? пайдасы мен зияны туралы м?лімет жинау.
Балм?зда? туралы ?ызы?ты м?ліметтермен танысу.
?й жа?дайында балм?зда? жасау.
2.Зерттеу гипотезасы :
Зерттеу гипотезасы ретінде балм?зда?ты алып,оны?
пайдасы мен зиянына к?з жеткізу, ?й жа?дайында балм?за?ты дайындауды ?йрену.

3.Зерттеу кезе?дері :
?ылыми ?дебиеттерге,баспас?зге шолу жасау.
Интернет м?ліметтерімен танысу,іріктеу.
?й жа?дайында балм?зда? жасауды ?йрену.
Зерттеу ж?мысын жина?тау,?орытындылау.
4.Эксперимент ?дістемесі :

-Балм?зда? ж?нінде баяндалып жазыл?ан баспас?з,

интернет а?параттарымен танысу.

-Балм?зда?ты? адам ?міріне пайдасы мен зиянын білу.

5.Зерттеу жа?алы?ы мен дербестік н?тиже :

-Балм?зда?ты? ??рамы туралы жан-жа?ты сипаттама берілді.

-Балм?зда?ты? пайдасы мен зияны к?рсетілді.

-?й жа?дайында жасал?ан балм?зда? таза,д?мді болатыны д?лелденген.

Зерттеу ж?мысыны? негізгі болжамы :

Б?л ж?мыс кезінде мен салыстыру,с?йкестендіру,

т?жырымдау,анализдеу ж?не на?ты материалдарды

?орытындылау ?дістерімен ж?мыс істедім.

Балм?зда?ты? зиянын біле отырып,ауруларды? алдын алу?а болады

Зерттеуді? теориялы? ж?не практикалы? м?ні :

?ылыми ?дебиеттерге шолу жасау ар?ылы жан-жа?ты зерттеу ж?не балм?зда?ты? пайдасы мен зияны д?лелдеу ж?мысты? теориялы? м?ні болып табылады.

Ж?мыс барысында ?олдан жасал?ан балм?зда? к?пшілікті? т?рмысты? жа?дайда жасап, пайдалану

м?мкіндігі, я?ни ?ожетімділігі ж?мысты? практикалы? м?ні болып табылады.

Мазм?ны

1.Кіріспе......

2.Негізгі б?лім

2.1.Балм?зда?ты? шы?у тарихы.....

2.2.Балм?зда?ты? ??рамы......

2.3.Балм?зда?ты? пайдасы......

2.4.Балм?зда?ты? зияны.......

2.5.?ызы?ты деректер.......

2.6.Балм?зда?ты ?йде дайындау.....

3.?орытынды..........

4.Пайдалан?ан ?дебиеттер.......

Кіріспе

Жаз маусымында к?шеде,кафелерде,д?кендерде балм?зда?ты? т?р-т?рі ?аптап кетеді.Тіл ?йірерБалм?зда?ты жылы к?ндері с?йсіне жейміз,ал оны? шы?у тарихы туралы ойлап к?рді?із бе?

Тарихы

Б?гінде жасты? да,к?ріні? де,баланы? да,дананы? да ?олынанжиі к?ріп т?ру?а болатын б?л ?нім т?ріні? бізді? ?мірімізге еніп кеткені сондай, оны кейде ?зімізді? т?л азы?ымыздай сезінетініміз бар.Дегенмен,шынында да пайда бол?анына талай ?асырды? ж?зі тол?ан б?лт?тті та?ам?а ?атысты тарихта алуан шым-шытыры? о?и?аларды? орын ал?анынк?біміз ?лі де біле ?оймаймыз.Ал ол ж?нінде ?атпар ?атпар пара?тары бар ?алы? е?бек жазу?а болар еді.

Ба?амдар ?араса?, балм?зда? ?те ерте заманнан адамзат?а белгілі болыпты.Тіпті бізді? д?уірімізге дейінгі бесінші ?асырда-а? ?ытай императорлары мен елдегі жалпы бай адамдар ?ар мен м?зды? сыны?ына аралас?ан жеміс шырындарын рахаттана сораптап отыр?ан к?рінеді.М?ндай т?тті та?амны? жасалу ?дістері ?ата? ??пияда ?сталып, атадан бала?а берілеп отырыпты.

Балм?зда? ?ндірісіндегі на?ыз революция Италияны? Неаполь ?аласынан шы??ан.Бір ?ызы?ы, б?л т?тті сал?ын та?ам Ресей ж?ртына тап осы француз императорымен со?ыс кезінде м?лім болыпты.

Е? ал?аш рет балм?зда?ты Еуропа?а Марко Поло ?келген к?рінеді.?зіні? кезекті саяхаттарыны?    бірінде ол ?ытайда балм?зда?ты? ?алайжасалатынын к?реді де,содан кейін Италия?а алып келіп,е? ал?аш рет ?зірлеген екен.

Балм?зда? кешегі Ке?ес Ода?ы   кезінде де ке?інен ?рістеген ?німге айеалды.Б??ан же?іл ж?не тама?   ?нерк?сібі халы? комиссары Анастас Микоян ерекше е?бек сі?ірді.Микоян осы ма?сатпен артынша Америка?а да барып,балм?зда? жасау   т?жірибесіне ?аны?ып ?айтады. Сол жа?тан керекті технология мен жабды?тарды ала келеді.А?ырында 1937 жыл?ы 4 ?араша к?ні ал?аш?ы ке?естік балм?зда? шы?арылды.Сосын бірнеше жылды? ішінде т?тті балм?зда?ты дайындау М?скеу,Ленинград,Харьков ?алаларында?ы сал?ындатушы комбинаттарда ке? жол?а ?ойылады.Ал 1940 жылы Киевте ?уатты фабрика іске ?осылды.

Балм?зда?тар со?ыс жылдарында шы?арылма?анымен, же?істен кейін ?айтадан ке? ?арын алды.Сол кездері ?зіні? д?мі жа?ынан ке?естік балм?зда?тар ?лемдегі е? ?здіктерді? ?атарынан табылды.М?ны? б?рі ба?ы да Микоянны? ар?сында м?мкін болды.

Осыны? ар?асында отанды? балм?зда?тан ?лде?андай бояусыз ж?не консерванттарсыз таза таби?и ?алпында шы?арылып т?рды.КСРО балм?зда? ?ндіру ж?нінен жер шарынан А?Ш тан кейінгі екінші орын?а табан тіреді.Ал сапасы ж?нінен Ода?ты? алдына т?сетін елбол?ан жо?.Сонды?тан шет елдерге ке?естік балм?зда?тар ?те жо?ары ба?аланды.Жыл сайын елден екі мы? тоннадан астам т?тті ?нім шекараны? ар?ы жа?ынан нары?ты валюта?а ?келіп т?рды.Олар сол жа?тарда ?те ?ымбат ресторандарда ?ана сатылушы еді.

Пайдасы

1)Затбелгісінде «МС» (мемлекеттік стандарт) деген та?басы бол?аны д?рыс. «ТШ» (техникалы? шарттар) деген та?басы болса,??рамында ?згеше ?оспалар бар деген с?з.

2) С?т пен кілегейден жасал?ан та?амда «С?тті», «Кілегейлі», «Пломбир» деген жазуы болады.

3) Сапалы балм?зда??а да ?оюлан?ыш заттар ?осады.Олар ?алыпын са?тап т?руы ?шін ?ажет.

4)Д?мдеуіштерді? сапасы т?менірек бол?аны денсаулы??а пайдалы.Олар жемістерді? шырынымен жидектерді? таби?и ?оспасы болуы керек.

5)балм?зда? алар кезде ?аптамасына міндетті т?рде назар аудары?ыз.Мыжыл?ан немесе ашыл?ан ?аптаманы алма?ыз.

6)на?ыз балм?зда?   біркелкі ериді. Ал ?сімдік майы ?осыл?аны ?за??а шыдайды.Егер ерісе жабыс?а? ?рі ?ою с?йы?ты??а айналады.

7)Са?тау мерзіміне міндетті т?рде ?ара?ыз!Таби?и балм?зда? 6 ай?а дейін ?ана жарамды.Егер са?тау мерзімі ?за?ыра? жазылса,?оспадарды? к?п м?лшерде ?осыл?анды?ы ар ??ймалы балм?зда?тарды сатып алу?а тыйым салады.

Балм?зда? адамны? психологиялы? к?йзеліс пен ?й?ысызды?тан арылта алады екен.Химиктер оны? ??рамында?ы триптофан деген затты? ж?йке ж?йесіне о? ?серр ететінін аны?та?ан.?алымдарды? айтуынша, триптофанны? адамны? к??іл к?йін к?тереді екен.Шоко-лад ?осыл?ан балм?зда? осындай химиялы? ??рамыны? ар?асында адамны? ?ан?ысымын ?алып?а т?сіреді,а?за?а таби?и стимулятор ретіндеы?пал етеді.

Балм?зда?ты? ??рамында А,В,D,Р,Е витаминдерімен темір, калий, натрий, магний, фосфор сынды миниралды? заттар мол.Сонды?тан ол а?заны сал?ындатып ?ана ?оймай,?уаттандырады.Е? бастысы, балм?зда? стрессті басады.Олсондай-а? тама?ты суы??а шыны?тырады екен.

Зияны:

Десек те оны? зиянды жа?ы да жетерлік.Балм?зда? жо?ары калориялы бол?анды?тан оны к?п жегендерді? дене бітімі б?зыла бастайды.100 грамм балм?зда?ты? ??рамында 250-500 килокалория болады.

Диетологтар ?лкендер балм?зда?ты к?ніне 2-3 реттен арты? жемегені д?рыс екенін айтады.Ал жалпы кариес,атеросклероз,ж?рек ауруы балалар?а балм?зда?ты? м?лде пайдасы жо?.Сол сия?ты денесін май бас?ан арты? салма?тан ??тыла алмай ж?рген жандарды? да балм?зда?ты шектегені ж?н.?сіресе ?ант диабетімен ауыратындар балм?зда??а жоламауы керек.

?орытынды :

Міне к?пшілік с?йсініп жейтін балм?зда?ты? осындай пайдалы ж?не зиянды жа?ы бар.Олай болса оны ойланып жегейсіз.

Пайдалан?ан ?дебиеттер :
«С?ра?- жауап» энциклопедиясы
Интернет желісі
«Балдыр?ан» журналы
                 Ш?О    ?ржар ауданы     ?ржар ауылы

           «Жанс?гіров атында?ы орта мектебі» КММ

                   «Бал таты?ан балм?зда?»

       ?ылыми ж?мысы бойынша ж?ргізілген

                    зерттеу к?нделігі

Секция : ?орша?ан ортаны ?ор?ау

Орында?ан : Бияхметова Айдана 4 «А» сынып

Жетекшісі : Имамукаметова З.Ж.

Бастауыш сынып м??алімі

                                              2015 жыл

№

Т?жірибе ?ткізілген уа?ыты

       Т?жірибе мазм?ны.

           Н?тиже

1

15.10.2014

Та?ырыпты та?дап алып, балм?зда? туралы ?ызы?ты а?параттарды іздеп,?з білімді толы?тырдым.

?орытынды

Ма?сат ?ойып, жоспар ??рдым.

2

18.11.2014

Интернет желісінен о?ы?ан а?параттар бойынша балм?зда?ты? ??рамын зерттедім.

?орытынды

Балм?зды? ??рамында А,В,Д,Р,Е д?румендері ж?не темір, калий, натрий, магний, фосфор сынды минералды заттар мол.

3

08.12.2014

Балм?зда?ты? пайдасын зерттедім.

?орытынды
Балм?зда? к?йзеліс пен ?й?ысызды?тан арылтады.
Адамны? ?ан ?ысымын ?алып?а т?сіреді.
А?заны сал?ындатып, ?уаттандырады.
Стрессті басады, тама?ты суы??а шыны?тырады.
4

19.01.2015

Балм?зда?ты? зиянын зерттедім.

?орытынды
Кариес, атеросклероз, ж?рек ауруы бар адам?а пайдасы жо?.
Арты? салма?ы бар адам?а шектегені ж?н.
?ант диабетімен ауратындар?а балм?зда??а жолама?ан ж?н.
5

02.02.2015

1 т?жірибе

?й жа?дайында балм?зда? дайындауды ?йрендім.

?орытынды

1.?ш кивиді тазаладым.

2.Тазалан?ан кивиді турадым.

3. Тура?ан кивиге 1 ?асы? бал, 1 кесе шырын ?осып блендермен араластырдым.

4. Бір кивиді аршып стаканны? ?абыр?аларына ж??алап турап ?ойдым.

5.Жасал?ан ?оспаны стакан?а ??йып м?здат?ыш?а ?ойдым.

6. Н?тижесінде т?тті балм?зда? дайын болды.

6

17.03.2015

Барлы? ойымды жина?тадым.

?орытынды

Буклет жасадым, ж?мысымды жасау ?шін слайдтар дайындадым.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«" Бал таты?ан балм?зда?" кіші ?ылыми конференция »

ШҚО Үржар ауданы Үржар ауылы

«Жансүгіров атындағы орта мектебі» КММ

Ғылыми жоба тақырыбы:

«Бал татыған балмұздақ»

Секция : Қоршаған ортаны қорғау

Орындаған : Бияхметова Айдана 5 «А» сынып

Жетекшісі: Имамукаметова З.Ж.

Бастауыш сынып мұғалімі

Үржар ауданы 2015 жыл

Аннотация

Күн ысыған кезде, балмұздақ жеп салқындайын, деген адам аз емес шығар. Балалар болса балмұздаққа тіпті құмар болады. Ал балмұздақ қайдан шыққан, оның құрамында не бар, оның адам денсаулығына пайдасы

бар ма, әлде зиян ба? Осы сұрақтарға жауапты екінің бірі біле бермейді.

Мен өз жұмысымда баспасөз, интернет материалдарын оқып, зерттеп, осы сұрақтарға жауаптар іздеуге тырыстым.

Балдай тәтті балмұздақ ертеде пайда болған екен.Оның құрамында калий, магний, темір, натрий бар екен.Балмұздақ денені салқындатып қана қоймай,

сонымен қатар срессті басады, тамағымызды шынықтырады, көңіл-күйді көтереді.Десек те,зияны да бар екен. Артық салмағы бар , қант диабетімен ауыратындар, жүрек ауруы бар адамдар балмұздақты жемегендері жөн.

Үй жағдайында балмұздақтың бірнеше түрін дайындауға болатынына көз жеткіздім. Және де өзің жасаған балмұздақ табиғи таза, әлдекайда дәмді

болатынын дәлелдедім.

1.Ғылыми жобаның мақсаты :

Балмұздақтың шығу тарихын білу,оның пайдасы мен

зияны зерттей отырып, насихаттау.

Міндеттері :

Балмұздақтың шығу тарихын анықтау.
Оның жасалу жолы мен құрамын білу.
Балмұздақтың пайдасы мен зияны туралы мәлімет жинау.
Балмұздақ туралы қызықты мәліметтермен танысу.
Үй жағдайында балмұздақ жасау.

2.Зерттеу гипотезасы :

Зерттеу гипотезасы ретінде балмұздақты алып,оның

пайдасы мен зиянына көз жеткізу, үй жағдайында балмұзақты дайындауды үйрену.

3.Зерттеу кезеңдері :

Ғылыми әдебиеттерге,баспасөзге шолу жасау.
Интернет мәліметтерімен танысу,іріктеу.
Үй жағдайында балмұздақ жасауды үйрену.
Зерттеу жұмысын жинақтау,қорытындылау.

4.Эксперимент әдістемесі :

-Балмұздақ жөнінде баяндалып жазылған баспасөз,

интернет ақпараттарымен танысу.

-Балмұздақтың адам өміріне пайдасы мен зиянын білу.

5.Зерттеу жаңалығы мен дербестік нәтиже :

-Балмұздақтың құрамы туралы жан-жақты сипаттама берілді.

-Балмұздақтың пайдасы мен зияны көрсетілді.

-Үй жағдайында жасалған балмұздақ таза,дәмді болатыны дәлелденген.

Зерттеу жұмысының негізгі болжамы :

Бұл жұмыс кезінде мен салыстыру,сәйкестендіру,

тұжырымдау,анализдеу және нақты материалдарды

қорытындылау әдістерімен жұмыс істедім.

Балмұздақтың зиянын біле отырып,аурулардың алдын алуға болады

Зерттеудің теориялық және практикалық мәні :

Ғылыми әдебиеттерге шолу жасау арқылы жан-жақты зерттеу және балмұздақтың пайдасы мен зияны дәлелдеу жұмыстың теориялық мәні болып табылады.

Жұмыс барысында қолдан жасалған балмұздақ көпшіліктің тұрмыстық жағдайда жасап, пайдалану

мүмкіндігі, яғни қожетімділігі жұмыстың практикалық мәні болып табылады.

Мазмұны

1.Кіріспе..................................

2.Негізгі бөлім

2.1.Балмұздақтың шығу тарихы .........................

2.2.Балмұздақтың құрамы....................................

2.3.Балмұздақтың пайдасы..................................

2.4.Балмұздақтың зияны......................................

2.5.Қызықты деректер..........................................

2.6.Балмұздақты үйде дайындау.........................

3.Қорытынды ........................................................

4.Пайдаланған әдебиеттер...................................

Кіріспе

Жаз маусымында көшеде,кафелерде,дүкендерде балмұздақтың түр-түрі қаптап кетеді.Тіл үйірерБалмұздақты жылы күндері сүйсіне жейміз,ал оның шығу тарихы туралы ойлап көрдіңіз бе?

Тарихы

Бүгінде жастың да ,кәрінің де,баланың да ,дананың да қолынанжиі көріп тұруға болатын бұл өнім түрінің біздің өмірімізге еніп кеткені сондай, оны кейде өзіміздің төл азығымыздай сезінетініміз бар.Дегенмен,шынында да пайда болғанына талай ғасырдың жүзі толған бұлтәтті тағамға қатысты тарихта алуан шым-шытырық оқиғалардың орын алғанынкөбіміз әлі де біле қоймаймыз.Ал ол жөнінде қатпар қатпар парақтары бар қалың еңбек жазуға болар еді.

Бағамдар қарасақ , балмұздақ өте ерте заманнан адамзатқа белгілі болыпты.Тіпті біздің дәуірімізге дейінгі бесінші ғасырда-ақ Қытай императорлары мен елдегі жалпы бай адамдар қар мен мұздың сынығына араласқан жеміс шырындарын рахаттана сораптап отырған көрінеді.Мұндай тәтті тағамның жасалу әдістері қатаң құпияда ұсталып, атадан балаға берілеп отырыпты.

Балмұздақ өндірісіндегі нағыз революция Италияның Неаполь қаласынан шыққан.Бір қызығы, бұл тәтті салқын тағам Ресей жұртына тап осы француз императорымен соғыс кезінде мәлім болыпты.

Ең алғаш рет балмұздақты Еуропаға Марко Поло әкелген көрінеді.Өзінің кезекті саяхаттарының бірінде ол Қытайда балмұздақтың қалайжасалатынын көреді де,содан кейін Италияға алып келіп,ең алғаш рет әзірлеген екен.

Балмұздақ кешегі Кеңес Одағы кезінде де кеңінен өрістеген өнімге айеалды.Бұған жеңіл және тамақ өнеркәсібі халық комиссары Анастас Микоян ерекше еңбек сіңірді.Микоян осы мақсатпен артынша Америкаға да барып ,балмұздақ жасау тәжірибесіне қанығып қайтады. Сол жақтан керекті технология мен жабдықтарды ала келеді.Ақырында 1937 жылғы 4 қараша күні алғашқы кеңестік балмұздақ шығарылды .Сосын бірнеше жылдың ішінде тәтті балмұздақты дайындау Мәскеу,Ленинград,Харьков қалаларындағы салқындатушы комбинаттарда кең жолға қойылады.Ал 1940 жылы Киевте қуатты фабрика іске қосылды.

Балмұздақтар соғыс жылдарында шығарылмағанымен , жеңістен кейін қайтадан кең қарын алды.Сол кездері өзінің дәмі жағынан кеңестік балмұздақтар әлемдегі ең үздіктердің қатарынан табылды.Мұның бәрі бағы да Микоянның арқсында мүмкін болды.

Осының арқасында отандық балмұздақтан әлдеқандай бояусыз және консерванттарсыз таза табиғи қалпында шығарылып тұрды.КСРО балмұздақ өндіру жөнінен жер шарынан АҚШ тан кейінгі екінші орынға табан тіреді.Ал сапасы жөнінен Одақтың алдына түсетін елболған жоқ.Сондықтан шет елдерге кеңестік балмұздақтар өте жоғары бағаланды.Жыл сайын елден екі мың тоннадан астам тәтті өнім шекараның арғы жағынан нарықты валютаға әкеліп тұрды.Олар сол жақтарда өте қымбат ресторандарда ғана сатылушы еді.

Пайдасы

1)Затбелгісінде «МС» (мемлекеттік стандарт) деген таңбасы болғаны дұрыс. «ТШ» (техникалық шарттар) деген таңбасы болса,құрамында өзгеше қоспалар бар деген сөз.

2) Сүт пен кілегейден жасалған тағамда «Сүтті», «Кілегейлі», «Пломбир» деген жазуы болады.

3) Сапалы балмұздаққа да қоюланғыш заттар қосады.Олар қалыпын сақтап тұруы үшін қажет.

4)Дәмдеуіштердің сапасы төменірек болғаны денсаулыққа пайдалы.Олар жемістердің шырынымен жидектердің табиғи қоспасы болуы керек.

5)балмұздақ алар кезде қаптамасына міндетті тұрде назар аударыңыз.Мыжылған немесе ашылған қаптаманы алмаңыз.

6)нағыз балмұздақ біркелкі ериді. Ал өсімдік майы қосылғаны ұзаққа шыдайды.Егер ерісе жабысқақ әрі қою сұйықтыққа айналады.

7)Сақтау мерзіміне міндетті түрде қараңыз!Табиғи балмұздақ 6 айға дейін ғана жарамды.Егер сақтау мерзімі ұзағырақ жазылса,қоспадардың көп мөлшерде қосылғандығы ар құймалы балмұздақтарды сатып алуға тыйым салады.

Балмұздақ адамның психологиялық күйзеліс пен ұйқысыздықтан арылта алады екен.Химиктер оның құрамындағы триптофан деген заттың жүйке жүйесіне оң әсерр ететінін анықтаған.Ғалымдардың айтуынша, триптофанның адамның көңіл күйін көтереді екен.Шоко-лад қосылған балмұздақ осындай химиялық құрамының арқасында адамның қанқысымын қалыпқа түсіреді,ағзаға табиғи стимулятор ретіндеықпал етеді.

Балмұздақтың құрамында А,В,D,Р,Е витаминдерімен темір, калий, натрий, магний, фосфор сынды миниралдық заттар мол.Сондықтан ол ағзаны салқындатып қана қоймай,қуаттандырады.Ең бастысы , балмұздақ стрессті басады.Олсондай-ақ тамақты суыққа шынықтырады екен.

Зияны:

Десек те оның зиянды жағы да жетерлік.Балмұздақ жоғары калориялы болғандықтан оны көп жегендердің дене бітімі бұзыла бастайды.100 грамм балмұздақтың құрамында 250-500 килокалория болады.

Диетологтар үлкендер балмұздақты күніне 2-3 реттен артық жемегені дұрыс екенін айтады.Ал жалпы кариес,атеросклероз,жүрек ауруы балаларға балмұздақтың мүлде пайдасы жоқ.Сол сияқты денесін май басқан артық салмақтан құтыла алмай жүрген жандардың да балмұздақты шектегені жөн.Әсіресе қант диабетімен ауыратындар балмұздаққа жоламауы керек.

Қорытынды :

Міне көпшілік сүйсініп жейтін балмұздақтың осындай пайдалы және зиянды жағы бар.Олай болса оны ойланып жегейсіз.

Пайдаланған әдебиеттер :

«Сұрақ- жауап» энциклопедиясы
Интернет желісі
«Балдырған» журналы

ШҚО Үржар ауданы Үржар ауылы

«Жансүгіров атындағы орта мектебі» КММ

«Бал татыған балмұздақ»

ғылыми жұмысы бойынша жүргізілген

зерттеу күнделігі

Секция : Қоршаған ортаны қорғау

Орындаған : Бияхметова Айдана 4 «А» сынып

Жетекшісі : Имамукаметова З.Ж.

Бастауыш сынып мұғалімі

2015 жыл

№	Тәжірибе өткізілген уақыты	Тәжірибе мазмұны.	Нәтиже
1	15.10.2014	Тақырыпты таңдап алып , балмұздақ туралы қызықты ақпараттарды іздеп ,өз білімді толықтырдым.	Қорытынды Мақсат қойып , жоспар құрдым.
2	18.11.2014	Интернет желісінен оқыған ақпараттар бойынша балмұздақтың құрамын зерттедім.	Қорытынды Балмұздың құрамында А,В,Д,Р,Е дәрумендері және темір, калий , натрий , магний , фосфор сынды минералды заттар мол .
3	08.12.2014	Балмұздақтың пайдасын зерттедім.	Қорытынды Балмұздақ күйзеліс пен ұйқысыздықтан арылтады. Адамның қан қысымын қалыпқа түсіреді. Ағзаны салқындатып, қуаттандырады. Стрессті басады, тамақты суыққа шынықтырады.
4	19.01.2015	Балмұздақтың зиянын зерттедім.	Қорытынды Кариес , атеросклероз , жүрек ауруы бар адамға пайдасы жоқ. Артық салмағы бар адамға шектегені жөн. Қант диабетімен ауратындарға балмұздаққа жоламаған жөн.
5	02.02.2015	1 тәжірибе Үй жағдайында балмұздақ дайындауды үйрендім.	Қорытынды 1.Үш кивиді тазаладым. 2.Тазаланған кивиді турадым. 3. Тураған кивиге 1 қасық бал, 1 кесе шырын қосып блендермен араластырдым. 4. Бір кивиді аршып стаканның қабырғаларына жұқалап турап қойдым. 5.Жасалған қоспаны стаканға құйып мұздатқышқа қойдым. 6. Нәтижесінде тәтті балмұздақ дайын болды.
6	17.03.2015	Барлық ойымды жинақтадым.	Қорытынды Буклет жасадым , жұмысымды жасау үшін слайдтар дайындадым.