Математика ғылымдар патшалығы

Математика - ғылымдар патшасы

Бақыттың кілті өз қолында

I. Топтың өзін таныстыруы, амандасу рәсімі

II. Тапқырлар сайысы (логикалық есептер)

III. Білімділер сайысы (есептер шығару)

IV. Ойымды жалғастыр (мақал-мәтелдер)

V. «Қас қағым сәт» сайысы (патша сұрағы)

Сайыстың шарты:

• Топтың өзін таныстыруы,

амандасу рәсімі

• Топтың аты, топтың ұраны тыңдалады.
• Ұлы ойшылдың өмірі мен шығармашылығы
• Топтың таныстыруы

10 ұпаймен бағаланады.

Топтың аты:

5 А сыныбы «Архимед ізбасарлары»

5 Б сыныбы «Пифагор ізбасарлары»

5 В сыныбы «Әл-Фараби ізбасарлары»

5 Г сыныбы «Аристотель ізбасарларын»

• Аса көрнекті грек математигі Архимед Б.д.д. 287 – 212 жж аралығында өмір сүрген.
• Гидростатика принципін ашқан . Ол П санының 3 ондық белгісін, сфера бетінің көлемі мен ауданын есептеп шығарып, қару ойлап тапқан, тұтқалар мен блоктардың принципін түсіндірген. Ол: «Маған ұзын тұтқа мен тіреу нүктесін беріңдерші, сонда мен Жерді орнынан жылжытамын»,-деген.

• Пифагор Б.э.д. 569 – 475ж аралығында өмір сүрген
• Грек ғалымы Пифагор матиматикаға негізделетін құпия ілімнің негізін қалады. Ол сандардың барлық нәрсе екенін және математиканың көмегімен кез келген құбылысты түсіндіруге болатынын дәлелдеген. Мысалы, ол музыкалық аспаптың табиғи көлемінің жартысына тең музыкалық ішек кесіндісінің бір октаваға жоғары дыбыс шығаруға мүмкіндік туғызатынын ашқан. Пифагор жердің шар тәріздес екенін бірінші ұққан және дұрыс ұшбұрыштардың әйгілі теоремасын дәлелдеген.

• Әбу Насыр Әл-Фараби  (870- 950 жж) — қазақ даласынан шыққан ұлы ғалым, ойшыл философ, математик, астролог, музыка теоретигі. Әскербасының отбасында дүниеге келген. Тарихи деректер бойынша 70-ке жуық тіл білген. Өздігінен көп оқып, көп ізденген ойшыл философия, логика, этика,
•   метафизика, тілбілімі, жаратылыстану, 
• география, математика,медицина, музыка 
• салаларынан 150-ге тарта трактат жазып қалдырды.

• Аристотель
• Бұл кісінің есімі халық арасында бұрыннан-ақ белгілі. Абайдың «Ескендір» поэмасындағы қанқұйлы, дүлей күш Ескендірді тоқтатқан Аристотель асқар таудай ақыл иесі ретінде танылады. Шынында Аристотельдің барлық халықтар, барлық ұрпақтар тарапынан ерекше баға алып, қошеметке бөленуі тегін емес. Ол өз заманында адам баласына керек білімнің барлық салалары бойынша қалам тартып, керемет ғылыми тұжырымдар жасаған. Авторлардың біреуі Аристотель 400 кітап жазған десе, енді біреулері 1000 кітап жазған деседі. Аристотель шәкірттеріне бақ ішінде серуен құрып жүріп, сабақты әңгіме түрінде жүргізеді екен. Аристотельдің сабақтары таңертеңгілік және кешкілік болып екіге бөлінетін болған. Таңертеңгі ігңмелерге Аристотель тек дараны мен дайындығы мол шәкірттерді ғана қатыстырып, оларға логиканы, филасофияның қиын мәселелерінен хабар беріп отырған. Ал кешкі әңгімелер көпшілік шәкірттерге арналып, мұнда шешендік өнері, саясат сияқты ұғымға жеңіл сауалдарға жауаптар берілген. Аристотельдің логикасы математиканың дамуына күшті ықпал жасады, ол геометрияда дедуктивтік логикалық әдістің қалыптасуына әкеледі. Қазіргі математикалық құрылыстың негізгі ірге тасы саналатын аксиома, анықталса, теорема, дәлелдеу делетіндер. Аристотельдің логикасы негізінде жасалған.

II.Тапқырлар сайысы (логикалық есептер)

• Ұяшықтарда логикалық есептер оңайдан қиынға қарай берілген.
• Әр сұраққа ойлануға 15 сек. уақыт бар.
• Қарсылас топтар жауап бере алмайды.

Тапқырлар сайысы

30

40

10

20

20

30

10

40

10 ұпай

Алдында 1, артында 2, артында 1, алдында 2, біреуі екеуінің арасында және үшеуі бір қатарда қаз ұшып келе жатты. Барлығы неше қаз бар?

10 ұпай

Үстел үстінде 5 майшам жанып тұр еді. Нұржан оның 4-еуін өшіріп тастады. Үстел үстінде неше майшам қалды?

20 ұпай

1,2,3,......., 99 сандарында 5 цифры неше рет кездеседі?

20 ұпай

Жәнібек достарына 9 балмұздақ сатып алды. Жәнібек 316 теңге төледі ме, әлде 315 теңге төледі ме?

30 ұпай

Фатима, Айша, Айжан үшеуі бірге 7 жаңғақ жинады. Фатима Айшадан көп жинады, бірақ Айжаннан аз жинады. Кім қанша жаңғақ жинады?

30 ұпай

Бақберген мен Жансұлтан асық ойнады. Бақберген 2 асықтан, ал Жансұлтан 1 асықтан ұтып отырған. Олар барлығы 12 асық ұтса, әрқайсысы неше асық ұтты?

40 ұпай

2 апта 5 тәулікте неше тәулік бар?

40 ұпай

Берілген сандар қатары белгілі бір заңдылықпен жазылған. Сұрақ белгісі орында қандай сан болу керек?

2 , 3 , 5 , 8 , 12 , 17 , ?

III. Білімділер сайысы (есептер шығару).

• Ойлануға 1 мин уақыт беріледі.
• Есепті дұрыс шығармаған жағдайда,

қарсылас топтардың жауаптары тыңдалады.

• Әр дұрыс есеп 30 ұпаймен бағаланады.

2

4

3

1

5

7

8

6

1 есеп.

Сыныпта бірнеше ер бала және 16 қыз бала бар. Дене шынықтыру сабағында олар әр қатарда 9 дан 3 қатарға сапқа тұрғызылды. Сыныпта қанша ер бала бар?

2 есеп.

1*2*3*4*5=100 өрнегінде жұлдызшалардың орнына амал таңбалары мен жақшаны дұрыс орналастыр.

Сюрприз!!!

4 есеп.

Дананың ойлаған санынан ең үлкен бір таңбалы санды азайтып, нәтижеге ең кіші екі таңбалы санды қосқанда 100 шықты. Дана қандай сан ойлады??

5 есеп.

Әріптерді цифрмен алмастыр:

6 есеп.

Жұлдызшаның орнына тиісті санды қойыңдар?

7 есеп.

Берілген сандар қатары белгілі бір заңдылықпен жазылған. Сұрақ белгісі орында қандай сан болу керек?

15 , 12 , 13 , 10 , 11 , 8 , ?

8 есеп.

Берілген сандар қатары белгілі бір заңдылықпен жазылған. Сұрақ белгісі орында қандай сан болу керек?

IV.Ойымды жалғастыр...

Мақал-мәтел сайысы

1

8

7

2

6

3

4

5

ЖЕТІ ЖҰРТТЫҢ ТІЛІН БІЛ-...

1

8

7

6

3

4

5

ОТЫЗ ТІСТЕН ШЫҚҚАН СӨЗ-....

1

8

7

3

4

5

ЕКІ ЖАҚСЫ ҚАС БОЛМАС-....

1

7

3

4

5

ЖҮЗ СОМЫҢ БОЛҒАНША-....

7

3

4

5

ДОСЫҢДЫ ҮШ КҮН СЫНАМА-

3

4

5

БІР КІСІ ҚАЗҒАН ҚҰДЫҚТАН- ....

БІЛЕКТІ БІРДІ ЖЫҒАР-....

БІЛГЕНІҢ БІР ТОҒЫЗ-....

V. «Қас қағым

сәт» сайысы.

• Патша сұрағы оқылады.
• Есептеуге 3 мин беріледі.
• Дұрыс шығарылған есеп 50 ұпаймен бағаланады.

Баласы әкесіне – әке, маған жұмбақ үйретші дейді.

Сонда әкесі: - «Сенің жасыңды үш есе көбейтсе, менің жасым шығады. Ал менің жасымнан сенің жасынды алып тастаса 20 қалады.

Мен нешедемін? Өзің нешедесің?

Жанкүйерлерге сұрақтар

Қорытынды

Назарларыңызға рахмет!!!