«Интеллектуалды олимпиада» сайысы

                                Интеллектуалды олимпиада

Ма?саты: о?ушыны? математикадан білімін к?теруді? е? басты ал?ы шарты оны? п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру.

?тілу барысы:

1. ?діл?азылар ал?асымен таныстыру.

2. Командалар арасында ?тетін сайыс бол?анды?тан 1-ші команданы ша?ыру. Команда ??рамында ?ш о?ушы, ?р команда ?здерін таныстырады.

І айналым. «Ой ?ш?ырлы?ы»

12 с?ра? беріледі. «и?» не «жо?» деген жауап берулері керек. ?р д?рыс жауап?а 10 балл беріледі.

1. А?ылшын математигі Джон Непер (1550-1617) логарифмді ойлап шы?ар?ан ба?  (и?)

2. Ше?бер ?зынды?ыны? диаметрге ?атынасы -ге те? бе? (жо?, )

3. Ы. Алтынсарин «миллион» ??ымын ?аза? жеріне ал?аш таратты ма?  (и?, 1879 ж Орынборда)

4. Айырмашылы?ы тек та?баларында ?ана болатын сандар ?арама-?арсы сандар деп атала ма? (и?)

5. Тік б?рышты ?шб?рышты? катеттеріні? квадраттарыны? ?осындысы оны? гипотенузасыны? квадраттарына те? деген теорема Декарт теоремасы ма?  (жо?, Пифагор)

6. Биквадрат т?ртінші д?режелі те?деу бола ма? (и?)

7. Барлы? ?абыр?асы те? тікт?ртб?рыш ромб бола ма? (жо?, квадрат)

8. ше?берді? центрі ар?ылы ?тетін хорда диаметр деп атала ма? (и?)

9. 2sin15cos15 ?рнегіні? м?ні  -ге те? бола ма?  (жо?, ½)

10. Рене Декарт координаттар ж?йесін е? ал?аш енгізді ме? (и?)

11. Екі ?атынасты? те?дігі пропорция бола ма?  (и?)

12. Р ?ріпіні? математикалы? ма?ынасы периметр ж?не салма? деп атала ма? (и?)

1-ші команда 12 с?ра??а жауап беріп ?пай сандары аны?тал?ан со?, 2-ші команда ша?ырылады. Команда м?шелері ?здерін таныстырады. Ал?аш?ы берілген 12 с?ра??а 2-ші команда да жауап беріп, ?пай сандары аны?талады.

ІІ айналым. «?лы математиктер ?мірінен»

Математика тарихына байланысты 4 с?ра? беріледі. ?р команда 4 ?яшы?та?ы с?ра?ты ?здері та?дайды. Д?рыс жауап?а  ?пай беріледі.

1-?яшы?: Арифметикадан, алгебрадан дербес ?ылым болуыны? негізін ?ала?ан, е? ал?аш алгебра о?улы?ын жаз?ан Орта Азияны? ?ргеніш ?аласында д?ниеге келген ?алым кім?  (?л-Хорезми)

2-?яшы?: «Негіздер» атты шы?армасыны? 2-ші кітабында ?ыс?аша к?бейту формулаларын геометриялы? т?р?ыдан ?арастыр?ан Афина ?аласында д?ниеге келген грек математигі кім?  (Евклид)

3-?яшы?: ?ылымдарды топтастыру, Евклид геометриясы туралы ж?не та?ы бас?а к?птеген е?бек жаз?ан, т?л те?гемізге енген Сырдария бойында д?ниеге келген ойшыл ?алым кім?  (?л-Фараби)

4-?яшы?: Кімні? теоремасыны? д?лелденуі б?кіл ?ылымда?ы, ?асырды? ая?ында?ы айтулы о?и?а болды? (Ферма, 1601-1665)

2- аналымда?ы ?пай сандары есептеліді.

ІІІ-айналым. «Ойлан тап»

Ма?ал м?телдегі ?ажетті санда табу керек. Ба?алануы 50 балл.

1.. жа?сы ?ос болмас,    (екі)

   . жаман дос болмас.

2.. барма? жиналса, ж?дыры? болады.   (бес)

3.. тістен шы??ан с?з,

   . рулы елге тарайды.   (отыз)

4.. кісі ?аз?ан ??ды?тан,   (бір)

   . кісі су ішеді.   (мы?)

5.. ж?ртты? тілін біл,

   . т?рлі білім біл.   (жеті)

ІV-айналым. «Тап?ырлы?»

?пай саны жасырын тігіледі, д?рыс жауап болса ал?ан ?пайлары ?осылады, ал д?рыс болмаса ?пай саны шегеріледі. 4 ?яшы?та 4 с?ра?, 2 анаграмма, 2-математикалы? т?уелділік.

1-?яшы?. Анаграмма а?ылшын тілінде, арты? с?зді алып тастау.

KOBO                                      Book                               (кітап)

PASWNEPER                          Newspapes                     (газет)

FINESLSUS                             Lustiness                        (денсаулы?)

GAZMAINE                             Magfzine                       (журнал)

2-?яшы?. Математикалы? т?уелділікті ?олданып, жо? санды жазу.

11        90        19

14       .         16          (14        90       16)

3-?яшы?. Орыс тілінде анаграмма. Арты? с?зді алып тастау.

Н А Н З И Е          (знание)

Н Ы Й У Ч Е         (ученый)

А У К А Н             (наука)

В Е Т О Т              (ответ)

4-?яшы?. Математикалы? т?уелділікті ?олданып, жо? санды жазу.

1, 6, 12, 19,.       (1, 6, 12, 19, 27)

?орытындылау. Жалпы ?пай сандары бойынша озып шы??ан команданы марапаттау.