Б?лшектер ?леміне саяхат

Павлодар облысы, Ақтоғай ауданы, Шолақсор орта мектебі

(Сабақтан тыс жұмыс)

Пән мұғалімі: Муханова Ш.К.

Бөлшектер әлеміне саяхат

Мақсаты: 1) Жай бөлшектер тарауынан алған білімдерін пысықтау.

2) Шапшаң есептеу қабілеттерін , ойлау қабілеттерін, пәнге деген

қызығушылықтарын арттыру.

3) Әдептілікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: Бейнесөздер, сөзжұмбақтар, мақал құрастыруға кеспе әріптер, «Лото» ойынына арналған қима суреттер.

Барысы:

Бүгін, біз сіздермен «Бөлшектер әлеміне» саяхатқа шықпақпыз. Бұл елде бірнеше аялдамаларға тоқталамыз. «Бөлшектердің тарихы» ауылына, «Бейнесөз» өзенінің жағалауына, «Театрланған» алаңға, «Сөзжұмбақтар» бекінісіне, «Басқатырғы» тауына, «Ертегі» орманына аялдамаларында дем аламыз. Әрбір аялдамада өздеріңнің білімдеріңді, тапқырлықтарыңды көрсетіңіздер. Әрбір дұрыс жауаптарың үшін геометриялық фигуралар кескіндерін аласыңдар.

Сәт – сапар тілейік!

1-аялдама: «Бөлшектер тарихы» ауылы.

Жай бөлшек ілімін дамытуға үнді математиктерінің қосқан еңбектері зор. Оларда негізгі 1/3, 1/5, 1/7 т.с. түрдегі бөлшектер, сондай-ақ олардан туындаған кез келген алымы сан болып келген бөлшектер де кездеседі. Жай бөлшектердің қазіргі таңбалары (бөлшек сызығы жоқ) Индияда VIII ғасырда қолданыла бастаған. Ал бөлшектің алымы мен бөлімін сызықша арқылы бөлектеуді Герон Александрийский I ғ. (және Диофант) III ғ.(қолданылып отырған. Келе-келе ол араб ғалымы Әл-Хассар) XII ғ. (мен Леонардо Фибоначчиде ( XII- XIII ғ.ғ.)кездеседі.Леонардодан кейін ол жалпы қолданыс тапты.

2-аялдама: «Сөзжұмбақтар» бекінісі.

1. бөлшегіндегі 9 саны нені білдіреді?

2. Бөлшек сызығы қандай таңбаны білдіреді?

3. Бүтін бөліктен және бөлшектен тұратын сан.

4. Геометриялық фигура.

5. Өзара тең бөліктер.

6. бөлшегі нешеге қысқарады?

7. + = екі санның қосындысы.

8. × екі бөлшекті салыстыр.

9. Алымы бөліміне тең бөлшек.

3- аялдама: «Театрланған» алаң.

- Жанат, мектептегі жағдайың қалай?

- Жақсы, мен бүгін математикадан «5» алатын едім, бірақ алған жоқпын.

- Не себепті?

- Бүгін сабақта бөлшектерді көбейтуге бірнеше мысалдар берді. Барлығы

тез есептей бастады.

- Мен бәрінен бұрын ауызша тез есептедім.

- Қалай есептедің?

-ді 4 -ке көбейту керек. Мен 1-ші көбейткішті 6 деп, 2-ші

көбейткішті 5 деп дөңгелете салдым. Сосын 6 мен 5-ті көбейттім. Сонда

жауабымен сәйкес келді.

Келесі мысалды алдым: 3 · 3 . Онда біріншісін 4 деп, екіншісін

3 деп көбейттім. Тағы да жауабымен шықты.

Үшінші мысал да жауабымен шықты. Ол × . 21 мен 4-ті

көбейттім. Сонда мұғалім тақтаға шығып, қалғандарына тез есептеу

жолын көрсете қойшы, «5» қоям деді.

- Қойды ма?

- «5» алатын едім деп айттым ғой.

×3 мысалын көбейтуге берді.

Мен өзімше 2 · 4 = 8. Тақтаға есепте дегенде, мен өзімше жаздым.

Сол кезде мұғалім, қате екенін айтып, «5»-ті қоймады.

• Ал мен дұрыс қой, жауабымен шықты,- дедім.

• Сол кезде бөлшектерді көбейту ережесін сұрады. Ал мен ережені нық білмедім. Сонда мұғалім:

• Сен кішкентай қулықшыл, жалқаусың,- деді.

• «2» қоюым керек еді, бірақ ойлаған ойың қызық екен,- деп «2»-лікті қоймады.

4- аялдама: «Бейнесөз» өзені.

Бейнесөздің жауаптары: бөлшек, азайту, тоғыз, бөлу.

5- аялдама: «Басқатырғы» тауы.

а) Тік төртбұрыштың қандай бөлігі боялған.

Бөлшек түрін ата. Сол бөлшек туралы не айта аласың?

ә) «Лото» ойыны. Бөлшектерді қосу, азайтуға мысалдарды шығарып, жауаптарына сәйкес орналастырса, клоунның суреті шығады.

+ = 5 ‒ 2 = + =

= 2 ‒ =1 + =

6- аялдама: «Ертегі» орманы.

Әріптері кестедегі мәндерінің астына қойсаң мақал шығады.

- = е 3 – 2 = ш

- = с - 2 = к

+ = а 2 - = м

- = н - = д

+ = ы 6 - = б

+ = н 2 - = і

Қорытынды: Бұл саяхатта кімнің қанша фигура жинағаны анықталып, тәртібі мен білімі үшін мақтау қағазымен марапатталады.