Балаңыз неге сөйлемейді?
Бала тілінің дамуы күрделі процесс екендігі белгілі. Күнделікті тәжірибемізден көріп жүргеніміздей, соңғы уақытта бала тілінің кеш шығуы көп кездеседі. Бұл жағдайға мән беріп, дер кезінде дефектолог логопед мамандардан кеңес алып отыратын ата – аналар да бар, керісінше 4-5 жасқа дейін "Өзі шығады" деп күтіп, баланы психикалық даму тежеулігіне жеткізетіндер де кездеседі. Өйткені сөйлеу әрекеті де адамның еске сақтау, зейіні, ойлау қабілеті сияқты жоғарғы психикалық функциясы қатарына жататындығын ұмытпауымыз керек. Аты аталған психикалық процестердін біреуі бұзылса, оның кері әсері де басқа процестерінен көрініп отырады.
Ата - аналар баланын даму сатысын біліп отырғаны абзал. Мысалы отыру, жүру т.б. қимыл-қозғалыс, сөйлеу және психикалық дамуында сәл ауытқышылық байқалса уақыт оздырмай дефектолог-логопед, дәрігерлерден кеңес алуы керек. Тілінің дамуында тезеліс немесе сөйлеу белсенділігінің жоқтығы көп жағдайда қоршаған ортаның әсерінен болады. Яғни, жанұядағы тынышысыздық, үлкендер тарапынын бала тәрбиесіне әр түрлі ықпал жасау. Сол сияқты шамадан тыс еркелету, өз тілегін сөзімен жеткіздіруге мүмкіндік жасамау. Ананың мейіріміне зәру бала да сөйлеуге ынтасы болмайды. Психикалық дамуында тежеулік бар,интеллектісі төмен балалар да тілінің дамуында кешеуілдік болады. Олардын активті сөздік қоры ғана емес, қоршаған ортаны қабылдауы төмен. Мұндай балалар өте жыбырлақ, икемсіз, өздіктерінен ойнай алмайды, ортаға бейімделмейді. Мұндай жағдайда тезірек дәрігерге көрсетіп, тиісті емдік шарасын алу керек. Баламен үнемі сөйлесіп отырып, қимыл-қозғалысын дамытып отыру керек. Ұсақ моторикасын [қолының қимыл-қозғалысын] жетілдірудін маңызы зор. Қол бұлшық етінін икемсіз болуы сөйлеу процесін тежейді. Уақыт оздырмай, баланың жан – жақты дамуына көңіл бөлген жөн.
