А) 9 «А», «?» класыны? о?ушыларын 7-8-ден топтастыру; «К?лтегін», «Тонык?к» деп топ?а ат беру.
б) саба?ты? ма?сатымен, барысымен таныстыру.
в) ?азылар ал?асын сайлау.
Сайыс саба?ты? мазм?ны:
Екі топ?а алдын-ала с?зж?мба? ??растыру?а тапсырма беріледі. Екі топ біріні? бірі с?зж?мба?тарын шешеді.
С?ра?-жауап. Б?л кезе?інде о?ушылар?а ал?ан білімдері бойынша ?р топ?а 10 с?ра?тан ?ойылады. ?р д?рыс жауап «5» балмен есептеледі.
Жырдан жат?а ?зінді о?у. ?ожа Ахмет Йассауиді? «Диуани хикметі» мен Ж?сіп Баласа??нны? на?ыл ?ле? ?рнектерінен ?зінді жат?а о?ылады.
Берілген суреттер бойынша ?ле? ??растыру. Дастандарды? мазм?нына сай суреттер ?сынылады, ?р топ сол суреттер бойынша ?ле? ??растыруы керек.
Жыр желісімен сурет салу. Жырдан ?зінді о?ылады да, сол бойынша сурет салу керек.
“Ия, жо?” ойыны. Б?л кезе?де о?ушылар?а кейіпкер аты с?ра?тар ар?ылы жасырылады. О?ушылар м??алімнен: «Былай ма? Олай ма?» - деп с?райды, м??алім, тек «Ия, жо?» жауап бере отырып, кейіпкерді? аты табылады. Ежелгі д?уірден болу шарт емес.
2-кезе?ні? с?ра?тары:
1.“?ор?ыт ата кітабы” неше жырдан т?рады? 12 жырдан
?ожа Ахмет ?ай жерде д?ниеге келген? На?ты белгісіз. ?алымдарды? бірі Сайрамда ту?ан десе, бірі Т?ркістан ?аласынан 35 ша?ырым жерде Йассыда ту?ан дейді.
“?ор?ыт ата кітабыны? 5-жыры ?алай аталады? «До?а ?ожа?лы Дели Домрул туралы жыр».
“Диуани хикметті?” авторы кім? ?ожа Ахмет Йассауи.
“К?к т?ріктерді? ?здері туралы жаз?ан шежіресі – Орхон жазба ескерткіштері” пікірді? авторы кім? Л.Н.Гумилев.
3-КЕЗЕ?ДЕ екі топ?а ?ожа Ахмет Йассауиді? «Диуани хикметі» мен Ж?сіп Баласа??ниды? на?ыл ?ле? ?рнектеріні? атауы жасырылады. ?ай топ?а ?ай жырды? аты шы?са, сол жырдан ?зінді о?у?а тиіс. Б?л жырларды білмеген жа?дайда ?ана ?здері білетін жырдан о?у?а болады, біра? балл т?мен ?ойылады.
4-КЕЗЕ?ДЕ 1-топ?а ?обызды?, ?а?паны? суреттері, 2-топ?а найзаны?, ?азанны? суреттері беріледі. ?р топ ?здеріне берілген суреттер бойынша ?ле? ??растырады.
5-КЕЗЕ?ДЕ 1-топ?а «О?ыз-наме» дастаны, 2-топ?а ?ор?ытты? «Т?бек?з д?уді ?лтірген Бисат туралы жырды?» сюжеттік желісі бойынша сурет салу.
6-КЕЗЕ?ДЕ «Ия, жо?» ойыны. С?ра?: 1. Б?л кейіпкер жанды да болуы м?мкін жансыз да болуы м?мкін. (Ж?лдыз) 2. ?рі сара?, ?рі а??ау. (Шы?айбай) 3. Ол ?ашы?, біра? оны? ?ашы?ты?ы с?йіктісіне керек емес. (?одар) 4. Ол адам, біра? адамнан ту?ан жо?. (Т?бек?з) 5. Иесіне дал. (Тарлан). 6. К?пшілік оларды? с?здерін ?йып ты?да?ан. (билер) Б?л кезе?де негізінен с?ра?ты к?бірек ?ой?ан, ой тудыра білген топ?а жо?ары балл ?ойылады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ежелгі д?уір ?дебиеті »
Ақтөбе қаласы №19 орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі –
Дәулетова Жансәуле Дәулетқызы.
Сыныптан тыс шараның тақырыбы: Ежелгі дәуір әдебиетінен не алдық?
Мақсаты: Ежелгі дәуір әдебиеті туралы алған білімдерін қорытындылау.
Міндеттері: а) білімдік: Қазақ әдебиетінің алтын діңгегі – ежелгі дәуір әдебиетінің мән-мағынасын терең меңгеру.
б) дамытушылық: түрлі тапсырмалар арқылы алған білімдерін қайталау.
в) тәрбиелік: патриоттық, этнопедагогикалық тәрбие беру.
Типі: бекіту сабағы
Түрі: топтық, сайыс сабақ
Оқытудың әдісі: интербелсенді тақта арқылы практикалық, сұрақ-жауап әдісі
Қолданылатын көрнекі құралдар: интербелсенді тақтаның көмегімен тапсырмалар ұсынылады, плакат, бояулар, бағалау парақтары.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі:
А) 9 «А», «Ә» класының оқушыларын 7-8-ден топтастыру; «Күлтегін», «Тоныкөк» деп топқа ат беру.
б) сабақтың мақсатымен, барысымен таныстыру.
в) қазылар алқасын сайлау.
Сайыс сабақтың мазмұны:
Екі топқа алдын-ала сөзжұмбақ құрастыруға тапсырма беріледі. Екі топ бірінің бірі сөзжұмбақтарын шешеді.
Сұрақ-жауап. Бұл кезеңінде оқушыларға алған білімдері бойынша әр топқа 10 сұрақтан қойылады. Әр дұрыс жауап «5» балмен есептеледі.
Жырдан жатқа үзінді оқу. Қожа Ахмет Йассауидің «Диуани хикметі» мен Жүсіп Баласағұнның нақыл өлең өрнектерінен үзінді жатқа оқылады.
Берілген суреттер бойынша өлең құрастыру. Дастандардың мазмұнына сай суреттер ұсынылады, әр топ сол суреттер бойынша өлең құрастыруы керек.
Жыр желісімен сурет салу. Жырдан үзінді оқылады да, сол бойынша сурет салу керек.
“Ия, жоқ” ойыны. Бұл кезеңде оқушыларға кейіпкер аты сұрақтар арқылы жасырылады. Оқушылар мұғалімнен: «Былай ма? Олай ма?» - деп сұрайды, мұғалім, тек «Ия, жоқ» жауап бере отырып, кейіпкердің аты табылады. Ежелгі дәуірден болу шарт емес.
2-кезеңнің сұрақтары:
1.“Қорқыт ата кітабы” неше жырдан тұрады? 12 жырдан
2. Хорезмидің “Мұхаббат-наме” дастаны қай дәуірге, қай кезеңге жатады?
2-кезең, «Алтын Орда» дәуірі.
3. Ежелгі дәуір әдебиеті неше кезеңді құрайды, қалай аталады? 2 кезең, «Тәңірлік дәуір әдебиеті», «Ислам дәуір әдебиеті»
4. Ежелгі дәуір әдебиетін зерттеген орыс ғалымдарын ата. В.В.Бартольд,
В.В.Радлов, С.Е.Малов, Е.Э.Бертельс, А.Н.Кононов, Н.А.Баскаков, И.В.Стеблева. 5. Рунь, руна сөздері не мағына береді? «Сыры ашылмаған», «құпия» деген мағына береді. 6. 1889 ж. Монғолияға экспедиция ұйымдастырған ұйымды ата, басқарған кім? Орыс
География ғылыми-қоғамы, Шығыс Сібір бөлімі. Н.М.Ядринцев.
7. “Қорқыт бабамыз – баршамыздың рухани болмысымыздың алтын арқауы болып табылады” деп кім айтқан? Н.Ә.Назарбаев
8. Қожа Ахметке мешіт салдырған кім? Әмір Темір
9. “Көңілі пасық ерде дәулет болмас”.Үзінді қай жырдан алынған? «Қорқыт ата кітабы»
10. “Оғыз-наме” дастаны қай жерде сақталған? Ұйғыр тіліндегі нұсқасы Париж қаласында сақталған.
“Оғыз” сөзінің қазақша мағынасын аш. «Бір анадан сүт емген немесе ішкен»
Қожа Ахмет қай жерде дүниеге келген? Нақты белгісіз. Ғалымдардың бірі Сайрамда туған десе, бірі Түркістан қаласынан 35 шақырым жерде Йассыда туған дейді.
“Қорқыт ата кітабы” қай жерлерден табылды, алғаш зерттеген кім? Германияның Дрезден қаласынан, Италияның Ватикан қаласынан табылды, зерттеген – 1815ж. неміс ғалымы Диц.
Ежелгі дәуір әдебиетін зерттеген еуропалық ғалымдарды ата. Генрих Клапрот, Герман Вамбери, Жауберт Амадес, Аннет Беверидж Вильгельм Томсен.
“Түркі халқының атақ-даңқы өшпесін деп . . .” Үзінді қай жырдан алынған? «Күлтегін» жырынан
“Қорқыт ата кітабының 5-жыры қалай аталады? «Доқа Қожаұлы Дели Домрул туралы жыр».
“Диуани хикметтің” авторы кім? Қожа Ахмет Йассауи.
“Көк түріктердің өздері туралы жазған шежіресі – Орхон жазба ескерткіштері” пікірдің авторы кім? Л.Н.Гумилев.
3-КЕЗЕҢДЕ екі топқа Қожа Ахмет Йассауидің «Диуани хикметі» мен Жүсіп Баласағұнидың нақыл өлең өрнектерінің атауы жасырылады. Қай топқа қай жырдың аты шықса, сол жырдан үзінді оқуға тиіс. Бұл жырларды білмеген жағдайда ғана өздері білетін жырдан оқуға болады, бірақ балл төмен қойылады.
4-КЕЗЕҢДЕ 1-топқа қобыздың, қақпаның суреттері, 2-топқа найзаның, қазанның суреттері беріледі. Әр топ өздеріне берілген суреттер бойынша өлең құрастырады.
5-КЕЗЕҢДЕ 1-топқа «Оғыз-наме» дастаны, 2-топқа Қорқыттың «Төбекөз дәуді өлтірген Бисат туралы жырдың» сюжеттік желісі бойынша сурет салу.
6-КЕЗЕҢДЕ «Ия, жоқ» ойыны. Сұрақ: 1. Бұл кейіпкер жанды да болуы мүмкін жансыз да болуы мүмкін. (Жұлдыз) 2. Әрі сараң, әрі аңқау. (Шығайбай) 3. Ол ғашық, бірақ оның ғашықтығы сүйіктісіне керек емес. (Қодар) 4. Ол адам, бірақ адамнан туған жоқ. (Төбекөз) 5. Иесіне дал. (Тарлан). 6. Көпшілік олардың сөздерін ұйып тыңдаған. (билер) Бұл кезеңде негізінен сұрақты көбірек қойған, ой тудыра білген топқа жоғары балл қойылады.
ЕСКЕРЕТІН МӘЛІМЕТТЕР: шара өткізілген кластан 2 пән олимпиадасының, 2 КҒА-ның және бірнеше көркемсөз оқу сайыстарының, 1 дикторлық байқаудың жүлдегерлері шықты. Сонымен қатар, 1 оқушы «ХХІ ғасыр көшбасшысы» сайысынан республикалық кезеңге жолдама алса, 4 оқушы «Қазақстан үздіктері» жинағына енді.
