№18 Ш.Уалиханов атындағы жалпы орта мектебінің коррекциялык сынып оқушыларымен ұйымдастырылған кеш.
Әдеби сазды кеш "Шындықтан туған шын поэзия"
Күні: 9.02.2017жыл. Сағаты:2 00-де
Кешті ұйымдастырушылар:Қаратаева Жанат Серікбайкызы және Джаришова Ләззат Балтабайкызы
Мақсаты:Қазақ жырының қара бурасы атанған Мұқағали Мақатаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы деректер келтіріп, ақын өлеңдерінің мазмұнын ұғындыру, жатқа оқыту.
1.Білімділік – оқушыларды қазақ ақыны, біртуар тұлғасының бірі – Мұқағали Мақатаевтың бай шығармашылық дүниесімен таныстыра отырып, ақиық ақын Мұқағалиды шексіз сүюге, жас буынды поэзия нәрімен сусындату, ақынның өлеңдеріне деген сүйіспеншіліктерін ояту.
2.Дамытушылық – оқушыларды өздігінен іздену арқылы деректермен жұмыс істеуге баулу және қазақша сөйлеуге тілін дамыту, өлең оқуға, логикалық ойлау қабілетін, сана - сезімін дамыту.
3.Тәрбиелік – Отанды, туған жерді сүюге, ақын жырларынан үлгі алуға, оқушыларды поэзияны сүйе отырып, сұлулық пен махаббатты тануға, адамгершілік пен мейірімділік қасиеттерін өз бойларына сіңіре білуге тәрбиелеу.
Фанфар-
1Жүргізуші: Армысыздар, құрметті қонақтар мен оқушылар!
«Шындықтан туған шын поэзия»атты әдеби кешімізді ақилық ақын Мұқағали Мақатаевтың 86 жыл мерейлі туған күніне арнап отырмыз.
2 жүргізуші: Дорогие друзья! Мы рады приветствовать Вас в этом зале! Мы хотим рассказать Вам о жизни и творчестве неповторимого, выдающегося поэта Мукагали Макатаева. Это поэт современник поэтому нам кажется, что те кто сегодня к нам пришли на праздник чуточку знает, кто такой поэт Мукагали Макатаев, что представляет его творчество.
Оқушы:Ақмейір.«Арыз жазып кетейін»
Бүгін менің туған күнім.
Ой, бәле ‐ай!
Мына адамдар неге жатыр тойламай?!
Банкен жасап берер еді өзім‐ақ,
Тәңірдің бір жарытпай‐ақ қойғаны ‐ай.
Мына дүние неге жатыр үндемей,
Алаулатып тойдың шоғын үрлемей,
Құшақ‐құшақ гүл шоқтарын лақтырып,
«Мынау – шапан,
Мынау –атың, мін»,–демей?!
Слайд шоу косылады.өзі туралы.
Жүргізуші:Қуат алып Абайдың тіл‐күшінен,
Жыр жазамын Абайдың үлгісімен.
Абай болып табынсам бір кісіге,
Абай болып түңілем бір кісіден,‐ деп жырлаған Мұқағали Мақатаев биыл 86жасқа толып отыр.Жыл керуені алға жылжыған сайын Мұқағали Мақатаевтың артына қалдырған өшпес мұрасы жарық жұлдыздың қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырай, өркендей өсіп, айшықтала түсуде.Абай үндес Мұқағалидай перзенті бар халық –шынымен бақытты халық.
Мұқағали Мақатаев 9.02.1931 жылы Алматы облысы, Райымбек ауданы, Қарасаз ауылы деген жерде дүниеге келген,5.03.1976 жылы Алматыда дүниеден өтеді.Артынан мол мұра қалдырады.
2 жүргізуші: (Слайд жалғастырылады) Макатаев родился 9 февраля 1931 года в селе Карасаз Алма - Атинской области. Красота родного, счастливого края стала источником его поэтического дара. Полное имя поэта — Мухаметкали, но его с детства ласково называли Мукагали, считая, что бремя ответственности (нелегко носить имя Пророка) может осложнить жизнь маленького ребенка. У молодых родителей Макатаевых, Сулеймена и Нагиман, он был первым из троих детей. Отец поэта, скромный и работящий человек, за год до войны стал председателем колхоза. В 1941 году началась ВОВ и его отец Сулеймен ушел на войну. Тогда 10 летний Мукагали скучая по отцу написал стихи Из - за тяжелой жизни Мукагали быстро повзрослел. Мукагали закончил среднюю школу - интернат, работал секретарем сельсовета, заведующим красной избой, комсомольским работником, учителем семилетней школы.
Өлең.Саби болғым келеді.
Оқушы: «Махаббат диалогы»Өлеңді оқитындар Ақмейір мен Роман.
– Құс боп ұшып жоғалсам, не етер едің?
– Сені іздеумен мәңгілік өтер едім.
– Отқа түсіп өртенсем, не етер едің?
– Күл боп бірге соңынан кетер едім.
– Бұлдырасам сағымдай, не етер едің?
– Жел боп қуып, ақыры жетер едім.
– Қайғы әкелсем басыңа, не етер едің?
– Қойшы, сәулем, бәрән де көтеремін.
Суреттер слайд.
Жүргізуші:Поэзия!
Менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе, неге іздедім,
Алауыртқан таңдардан сені іздедім,
Қарауытқан таулардан сені іздедім.
Сені іздедім кездескен адамдардан,
Бұлақтардан, бақтардан, алаңдардан,
Шырақтардан, оттардан, жалаулардан,
Сені іздедім жоғалған заманадардан,– дейтін Мұқағали‐біздің замандағы ғажайып ақындардың бірі.Өйткені ол шынында да алауыртқан таулардан түйсік алатын, бізге көрінбейтін сиқыр бояулардан, бізге естілмейтін құпия дыбыстардан тоят алатын. Ол асқар Алатауға кең сарыарқаны қоса құшақтауға құлаш ашқан еді.
дей келе көптеген ақындар Мұқағали жайында естеліктер жазды. Фариза Оңғарсынова өзінің бір естелігінде былай деген екен: «Мұқағали – біздің заманымыздың поэзия дүниесіндегі құбылыс.
Егер ол құбылысты біз бірден байыбына барып, дөп басып, тани алмасақ, бұл‐ өнердегі заңдылық. Ол‐әсіресе қызыл бояудың жылт етпе құбылуы емес, жақындаған сайын алыстап, жақындаған бояуымен құпиялана түседі. Поэзияның әрі таймас сұлулығы да, барған сайын ынтызарыңды құрта құдіреті де осы болуы керек.
Оқушы: «Фаризаға»Өлеңді оқитын Жансая.
Фариза!
Фаризажан, Фариза–қыз,
Өмірде ақындардың бәрі жалғыз.
Шыдай‐шыдай ақыры жалығармыз,
Бірімізден біріміз арылармыз.
Біздерді де жоқтайтын жан болса егер,
Шаң басқан архивтерден табылармыз.
Сен мені білесің бе, білесің бе?
Жаралмаған жан екем күресуге.
Жылай жүріп, өтірік күлесіңде,
Жүресің де қоясың, жүресің де,
Бірі итеріп кеудемнен, бірі шалып,
Тастағысы келеді күресінге.
Фаризажан, сен соны білесің бе?.
Жүргізуші:Мұқағали Мақатаев ақынның өз даусымен жазылған «Пай пай өмір» туралы өлеңін тындап көрейік.
2 жүргізуші: Мукагали Макатаев своими произведениями обогатил казахскую поэзию новым содержанием, поднял ее на небывалую высоту. Произведения Мукагали волнуют, вызывают душевный трепет у современных молодых людей также, как когда - то у их отцов. С песнями Мукагали люди укладывают детей в колыбели, стихи, песни Мукагали сопровождают людей на празднествах и торжествах. Произведения выдающегося, талантливого поэта Мукагали Макатаева будут вечно с народом.
Жүргізуші: Осымен Мұқағали Мақатаевтың туған күніне арналған "Шындықтан туған шын поэзия"кешіміз соңына жетті. Келесі жүздескенше күн жақсы болсын! Тілім, елім деп жүрегі соққан жастар көп болсын!
2 жүргізуші: До скорых встреч.
Сұрақтар:
1. Мұқағалидың туған жері? (Алматы облысы, Райымбек ауданы,Қарасаз ауылы)
2. Өмір сүрген жылдары? (1931-1976 ж.ж)
3. Әкесі мен анасың есімі? (Сүлеймен, Нағиман)
4.Мұқағали ақынның жыр жинақтарын ата. («Армысыздар, достар», «Қарлығашым, келдің бе?», «Дариға жүрек», «Шолпан», «Өмір дастаны», т.б.)
5. Мұқағали ақын кімнің тәрбиесінде болды? (Әжесінің. Ол «Мені сөзге, жырға үйір еткен – әжем» дейді. Ақын әжесінің аты – Тиын. Келіндері оны «Мақпал апа» деген.)
6. Ақынның поэмаларын атаңыз. («Ақулар ұйықтағанда», «Ару – ана», «Райымбек», т.б.)
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Әдеби сазды кеш "Шындықтан туған шын поэзия"»
№18 Ш.Уалиханов атындағы жалпы орта мектебінің коррекциялык сынып оқушыларымен ұйымдастырылған кеш.
Әдеби сазды кеш "Шындықтан туған шын поэзия"
Күні: 9.02.2017жыл. Сағаты:2 00-де
Кешті ұйымдастырушылар:Қаратаева Жанат Серікбайкызы және Джаришова Ләззат Балтабайкызы
Мақсаты:Қазақ жырының қара бурасы атанған Мұқағали Мақатаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы деректер келтіріп, ақын өлеңдерінің мазмұнын ұғындыру, жатқа оқыту.
1.Білімділік – оқушыларды қазақ ақыны, біртуар тұлғасының бірі – Мұқағали Мақатаевтың бай шығармашылық дүниесімен таныстыра отырып, ақиық ақын Мұқағалиды шексіз сүюге, жас буынды поэзия нәрімен сусындату, ақынның өлеңдеріне деген сүйіспеншіліктерін ояту.
2.Дамытушылық – оқушыларды өздігінен іздену арқылы деректермен жұмыс істеуге баулу және қазақша сөйлеуге тілін дамыту, өлең оқуға, логикалық ойлау қабілетін, сана - сезімін дамыту.
3.Тәрбиелік – Отанды, туған жерді сүюге, ақын жырларынан үлгі алуға, оқушыларды поэзияны сүйе отырып, сұлулық пен махаббатты тануға, адамгершілік пен мейірімділік қасиеттерін өз бойларына сіңіре білуге тәрбиелеу.
Фанфар----
1Жүргізуші: Армысыздар, құрметті қонақтар мен оқушылар!
«Шындықтан туған шын поэзия»атты әдеби кешімізді ақилық ақын Мұқағали Мақатаевтың 86 жыл мерейлі туған күніне арнап отырмыз.
2 жүргізуші: Дорогие друзья! Мы рады приветствовать Вас в этом зале! Мы хотим рассказать Вам о жизни и творчестве неповторимого, выдающегося поэта Мукагали Макатаева. Это поэт современник поэтому нам кажется, что те кто сегодня к нам пришли на праздник чуточку знает, кто такой поэт Мукагали Макатаев, что представляет его творчество.
Оқушы:Ақмейір.«Арыз жазып кетейін»
Бүгін менің туған күнім.
Ой, бәле ‐ай!
Мына адамдар неге жатыр тойламай?!
Банкен жасап берер еді өзім‐ақ,
Тәңірдің бір жарытпай‐ақ қойғаны ‐ай.
Мына дүние неге жатыр үндемей,
Алаулатып тойдың шоғын үрлемей,
Құшақ‐құшақ гүл шоқтарын лақтырып,
«Мынау – шапан,
Мынау –атың, мін»,–демей?!
Слайд шоу косылады.өзі туралы.
Жүргізуші:Қуат алып Абайдың тіл‐күшінен,
Жыр жазамын Абайдың үлгісімен.
Абай болып табынсам бір кісіге,
Абай болып түңілем бір кісіден,‐ деп жырлаған Мұқағали Мақатаев биыл 86жасқа толып отыр.Жыл керуені алға жылжыған сайын Мұқағали Мақатаевтың артына қалдырған өшпес мұрасы жарық жұлдыздың қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырай, өркендей өсіп, айшықтала түсуде.Абай үндес Мұқағалидай перзенті бар халық –шынымен бақытты халық.
Мұқағали Мақатаев 9.02.1931 жылы Алматы облысы, Райымбек ауданы, Қарасаз ауылы деген жерде дүниеге келген,5.03.1976 жылы Алматыда дүниеден өтеді.Артынан мол мұра қалдырады.
2 жүргізуші: (Слайд жалғастырылады) Макатаев родился 9 февраля 1931 года в селе Карасаз Алма - Атинской области. Красота родного, счастливого края стала источником его поэтического дара. Полное имя поэта — Мухаметкали, но его с детства ласково называли Мукагали, считая, что бремя ответственности (нелегко носить имя Пророка) может осложнить жизнь маленького ребенка. У молодых родителей Макатаевых, Сулеймена и Нагиман, он был первым из троих детей. Отец поэта, скромный и работящий человек, за год до войны стал председателем колхоза. В 1941 году началась ВОВ и его отец Сулеймен ушел на войну. Тогда 10 летний Мукагали скучая по отцу написал стихи Из - за тяжелой жизни Мукагали быстро повзрослел. Мукагали закончил среднюю школу - интернат, работал секретарем сельсовета, заведующим красной избой, комсомольским работником, учителем семилетней школы.
Өлең.Саби болғым келеді.
Оқушы: «Махаббат диалогы»Өлеңді оқитындар Ақмейір мен Роман.
– Құс боп ұшып жоғалсам, не етер едің?
– Сені іздеумен мәңгілік өтер едім.
– Отқа түсіп өртенсем, не етер едің?
– Күл боп бірге соңынан кетер едім.
– Бұлдырасам сағымдай, не етер едің?
– Жел боп қуып, ақыры жетер едім.
– Қайғы әкелсем басыңа, не етер едің?
– Қойшы, сәулем, бәрән де көтеремін.
Суреттер слайд.
Жүргізуші:Поэзия!
Менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе, неге іздедім,
Алауыртқан таңдардан сені іздедім,
Қарауытқан таулардан сені іздедім.
Сені іздедім кездескен адамдардан,
Бұлақтардан, бақтардан, алаңдардан,
Шырақтардан, оттардан, жалаулардан,
Сені іздедім жоғалған заманадардан,– дейтін Мұқағали‐біздің замандағы ғажайып ақындардың бірі.Өйткені ол шынында да алауыртқан таулардан түйсік алатын, бізге көрінбейтін сиқыр бояулардан, бізге естілмейтін құпия дыбыстардан тоят алатын. Ол асқар Алатауға кең сарыарқаны қоса құшақтауға құлаш ашқан еді.
дей келе көптеген ақындар Мұқағали жайында естеліктер жазды. Фариза Оңғарсынова өзінің бір естелігінде былай деген екен: «Мұқағали – біздің заманымыздың поэзия дүниесіндегі құбылыс.
Егер ол құбылысты біз бірден байыбына барып, дөп басып, тани алмасақ, бұл‐ өнердегі заңдылық. Ол‐әсіресе қызыл бояудың жылт етпе құбылуы емес, жақындаған сайын алыстап, жақындаған бояуымен құпиялана түседі. Поэзияның әрі таймас сұлулығы да, барған сайын ынтызарыңды құрта құдіреті де осы болуы керек.
Оқушы: «Фаризаға»Өлеңді оқитын Жансая.
Фариза!
Фаризажан, Фариза–қыз,
Өмірде ақындардың бәрі жалғыз.
Шыдай‐шыдай ақыры жалығармыз,
Бірімізден біріміз арылармыз.
Біздерді де жоқтайтын жан болса егер,
Шаң басқан архивтерден табылармыз.
Сен мені білесің бе, білесің бе?
Жаралмаған жан екем күресуге.
Жылай жүріп, өтірік күлесіңде,
Жүресің де қоясың, жүресің де,
Бірі итеріп кеудемнен, бірі шалып,
Тастағысы келеді күресінге.
Фаризажан, сен соны білесің бе?...
Жүргізуші:Мұқағали Мақатаев ақынның өз даусымен жазылған «Пай пай өмір» туралы өлеңін тындап көрейік.
2 жүргізуші: Мукагали Макатаев своими произведениями обогатил казахскую поэзию новым содержанием, поднял ее на небывалую высоту. Произведения Мукагали волнуют, вызывают душевный трепет у современных молодых людей также, как когда - то у их отцов. С песнями Мукагали люди укладывают детей в колыбели, стихи, песни Мукагали сопровождают людей на празднествах и торжествах. Произведения выдающегося, талантливого поэта Мукагали Макатаева будут вечно с народом.
Жүргізуші: Осымен Мұқағали Мақатаевтың туған күніне арналған "Шындықтан туған шын поэзия"кешіміз соңына жетті. Келесі жүздескенше күн жақсы болсын! Тілім, елім деп жүрегі соққан жастар көп болсын!
2 жүргізуші: До скорых встреч.
Сұрақтар:
1. Мұқағалидың туған жері? (Алматы облысы, Райымбек ауданы,Қарасаз ауылы)
2. Өмір сүрген жылдары? (1931-1976 ж.ж)
3. Әкесі мен анасың есімі? (Сүлеймен, Нағиман)
4.Мұқағали ақынның жыр жинақтарын ата. («Армысыздар, достар», «Қарлығашым, келдің бе?», «Дариға жүрек», «Шолпан», «Өмір дастаны», т.б.)
5. Мұқағали ақын кімнің тәрбиесінде болды? (Әжесінің. Ол «Мені сөзге, жырға үйір еткен – әжем» дейді. Ақын әжесінің аты – Тиын. Келіндері оны «Мақпал апа» деген.)
6. Ақынның поэмаларын атаңыз. («Ақулар ұйықтағанда», «Ару – ана», «Райымбек», т.б.)
