Сөз туралы түсінік

Тақырыбы: Сөз туралы түсінік

Мақсаты:а)Сөйлемнің сөздерден, сөздің дыбыстардан құралатынын,  дыбыс әріп пен таңбаланатынын оқушылардың есіне түсіру. Сөз белгілі бір заттың ,құбылыстың, сын-сапаның, т.б. атауы  екенін, сөздің өзіне тән мағынасы болатынын ұғындыру.

ә) Оқушылардың сөздерді дұрыс қолдана білу қабілетін  дамыту,

сөздерден сөйлем құрау дағдысын   жетілдіру.

б)табиғатты қорғауға тәрбиелеу.

Көрнекілігі: интерактивтік тақта, оқулық, кесте.                           

Әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, көрнекілік.                            

 Түрі: саяхат сабақ

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасы.

Сұрақ-жауап әдісі:

1.Біз өткен сабақтарымызда қандай дауыссыз дыбыстарды өттік?

2.Н-ң дыбыстары қандай дауыссыз дыбыстар?

ІІІ.Жаңа сабақ:

Ендеше , бүгінгі сабағымызда біз «Сөз» еліне барамыз. Бір елге қыдырып барарда сол ел туралы білуіміз керек қой, солайма, балалар?

Ал, «сөз» туралы біз не білеміз?

(Сөз дыбыстардан құралады, сөздің мағынасы болады, сөзден сөйлем құралады)

-Жарайсыңдар, балалар!

«Сөз» елінің қақпасы ашылу үшін мына сөйлемді оқиық.

• С Т А Р Ұ З Д А

–  Оқи аламызба? Неге?

– Олай болса әріптерді орнымен қойып оқып көрейік.

• Ұстаздар

– Енді түсінікті болдыма? Неге?

– Біздің бүгінгі тақырыбымыз

«Сөз және оның мағынасы» деп аталады.

Дәптерлерімізді ашып күннің жады мен тақырыбын жазып қояйық.                

 – Міне, «Сөз» елінің қақпасы ашылды, алғашқы тапсырмамыз да күтіп тұр.

«Ойлан, тап»

Бұл тапсырмада әр бағанда не жазылғанын оқып, бір-бірінен өзгешелігін табу.

1.С,Р,Т,У,М,А. (Бірінші бағанда-дыбыстар)

Дыбыстар-жеке тұрғанда мағынасы жоқ, жазғанда әріптермен таңбаланады.

2.ма,та,ба,лу (екінші бағанда-буындар) .

Буын-дыбыстардан құралады.

3.Күз,ағаш, жапырақ, үй. (үшінші бағанда-сөздер).

Сөз-белгілі бір мағынада айтылады.Дыбыстардан құралады, буынға бөлінеді.

Қақпадан өттік. Енді сөз елін аралайық.

Бұл «Дыбыстар» көшесі екен.Бұл көшеден не көріп тұрмыз?

-гүл

-гүл сөзінде неше дыбыс, неше әріп бар?

Гүл (суреті)

 аты                       қимылы       сапасы              саны

гүл                  өседі           қызыл,әдемі         біреу

 – Осыдан қандай ереже шығаруға болады?  

Сөз –заттың, қимылдың, сапаның, санның атауы.

Мысалы:(нені білдіреді?,ненің атауы?)секірді (қимыл),емен (ағаштың аты), елу(сан),әдемі (сапа),ұйықтады(қимыл).

-Міне, келесі көшеге де келдік. «Буындар» көшесі.

«Ойланда, сөзді тап » ойыны.  Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, бірнеше сөз жасап жаз.

к…л         к…л   

б...л б...л б...л           

-Сөздер неден құралып тұр? (дыбыстан)

– Әріп деген не? (Дыбыстың таңбасы)                                                                    

–кел, көл,бел, бөл, бал сөздерінен не байқадыңдар?

Қандай қортынды шығарамыз? (Сөздегі дыбыс өзгерсе,сөздің мағынасы да өзгереді)

Сергіту сәті.

«Сөз мағынасы» көшесіне де келіп жеттік. Тапсырманы орындамас бұрын  – сөз  нені білдіретінін  қайталапжіберейік.

Сөз дыбыстардан құралады және әр сөздің мағынасы болады.

Сөз-заттың,қимылдың,сапаның,санның атауы.

Сөздегі дыбыс өзгерсе, сөздің мағынасы да өзгереді.

2-жаттығу.

Метаграммаларды шешу

1. Баста мені «Қ»-менен,

Байлығы көп бір малмын,

Баста мені «Т» менен,

Қонағы көп думанмын.

1. «К» әрпінен бастасаң,

Суда өмір сүреді

«К»-ні тастасаң

Үй күзетіп,үреді.

3-жаттығу. (ауызша орындалады)

5-жаттығу

Берілген сөздерден сөйлем құрастырыңдар

1.Оқушы тәртіпті, ұқыпты болады. 2. Оның оқу құралдары әрқашан таза. 3.Керекті заттары әр уақытта өз орнынан табылады. 4. Сен де ұқыпты болуға тырыс.

Сабақты бекіту:

«Кім жылдам?» ойыны.

Екі жағым «н» болса ,

Қасиетті тағаммын.

Екі жағым «а» болса,

Ең қадірлі адаммын.  (нан-ана)

-Бұл жұмбақтан қандай ой түйдік?

-Сөздегі дыбыс өзгерсе ,сөздің мағынасы да өзгереді.

Ойын  «Жасырылған сөзді тап»

1. Алба

2. Етепмк

3. абақс

Әр сөзге дыбыстық талдау жаса.

1.Б-

А-

Л-

А-

2.М-

Е-

К-

Т-

Е-

П -

Сөз мағынасы туралы не білдік?

Сөз дыбыстардан құралады және әр сөздің мағынасы болады.

Сөз-заттың,қимылдың,сапаның,санның атауы.

Сөздегі дыбыс өзгерсе,сөздің мағынасы да өзгереді.

Бағалау.

Үйгетапсырма: 6-жаттығу.71-бет

Күзгі орман.