Наурыз – халы? мейрамы
НАУРЫЗ- ?те к?неден келе жат?ан шы?ыс хал?ыны? к?пшілігіні? жа?а жыл мейрамы. Наурыз – парсы тілі, ноу- «жа?а», руз- «к?н» деген с?здерден ?алыптас?ан.к?шпенділерді? байыр?ы астрономиялы? т?сінігі бойынша, ?рбір жыл алты ай жаз бен алты ай ?ыс?а б?лінеді. Демек Наурыз – жаз бен ?ысты?, жа?сылы? пен жаманды?ты?, суы? пен жылыны?, ?айрымдылы? пен ?атыкездікті?, т.б. к?рес тартысыны? то?ыс?ан жері.
?аза?тар бір жылды? ?р?айсысын отыз к?н етіп, он екі ай?а б?лген. Жыл со?ында?ы санат?а ?осылма?ан, 5 (6) к?нді- «бес ?она?» деп атайды. Ежелгі сенім бойынша жа?сылы? пен жаманды?ты? жан алып, жан берісіп, ?мір ?шін к?ресуі осы санат?а кірмей ?ал?ан уа?ыт аралы?ына тура келіп, сонды?тан да халы? б?л кезді «?ліара» деп те ата?ан. ?аза?тар ежелден осы 5 (6) к?нді ?ткізіп жібермей жолаушы шы?па?ан, ?оныс аударма?ан, жиын- той жасама?ан, мал сатып, ?она? ща?ырма?ан. ?ткен к?ндерден со? 21- нен 22- не ?ара?ан т?нінен жа?сылы? же?ген к?н- Наурыз келді, «?лысты? ?лы к?ні» келді деп халы? ?уаныш?а б?ленген.
НАУРЫЗ мерекесі д?ние ж?зі халы?тарыны? к?пшілігінде ба?зы замандардан бері тойланып келеді. Ежелгі гректер оны «Патрих», бирмалы?тар «су мейрамы», т?жіктер «Гулгардон», «Б?йшешек», «Гулнаурыз», хорезімдіктер «?аусарджи», татарлар «нардуган», буряттар «Са?аан сара», со?далы?тар «Наусарыз», армяндар «Навасарди», чуваштар «Норис ояхе» т.б. т?рліше ата?ан.
Ежелгі т?ркілер ?лыс к?ніне жа?а киімдерін киіп, са?ал- м?рттарын т?зеп, шаштарын алдырып зор мереке сия?ты етіп дайындалып, ?ала сыртына шы?ып алты к?н сада? тартып машы?танып, жетінші к?ні алтын те?ге жамбы атып жарыс?ан. Жамбыны бірінші атып т?сірген адам?а билік беріліп, ол бір к?н патшалы? ??р?ан. ?аза?тар ?лыс к?нді «жыл басы» сана?анды?тан тілімізде: «жер бетінде жа?сылы? ?яла?ан к?н», «?лысты? ?лы к?ні - ?лы к?н», « ?за? ?шып келген к?н», жыл басы - жыл?ышы тор?ай (наурізек) келген к?н», « к?к ??т (?сімдік) к?зін аш?ан к?н», «жылды? жерге т?скен к?ні», жер-ананы? то? кеудесі жібіп, тас емшегі иіген к?н», « самар?анны? к?к тасы еріген к?н» т.б. бейнелі с?з орамдары са?талады. Осы т?ні, я?ни 22 наурыз т?нгі са?ат ?ште ?лысты? ?лы к?ні келеді де, сол т?ні даланы ?ызыр баба аралайды-мыс. Сол т?ні ?р ?йде «жал?ыз шала с?уле болмас, жал?ыз шыра? т?убе болмас» деп ?ркім ?йінде ?ос шыра? жа?ады. Ал наурыз?а дейін «жа?а жыл м?нтаздай таза ?йге кірсе, ол ?й ауру-сыр?аудан, п?ле-жаладан аман болады» деген сенім бойынша ?й ішіндегі жи?аз-м?ліктерді? ша?ы ?а?ылып, жуылып тазартылады. «Береке басынан басталады» деген сенім бойынша «жыл басы жа?сы басталса, ая?ы да жа?сы болма?». Сонды?тан да «а? жыл бойы мол болып, д?н тас?ындасын, жауын-шашын к?п болсын» деп ?ыдыр т?ні ыдыс атаулыны? б?ріне а? ( с?т, айран, ?ымыран, ?ымыз, шалап, уыз т.б.) ырыс толсын деп д?н ( бидай, тары, ж?гері, арпа, с?лы, ма?сары т.б.) ж?не к?ус?р б?ла? суын толтырып ?оятын бол?ан.Б?л т?ні ауыл бойжеткендері со?ымны? со??ы етін уыз?а салып пісіріп, «?й?ыашар» аталатын жас жігіттерге арнал?ан ерекше д?м дайындайды. Ал жігіттер мен бозбалалар ?ыздарды? ?ол а?ысыны? ?арымтасына айна, тара?, иіс судан т?ратын «селт еткізер», «дір еткізер» сыйлы?тарын ?сын?ан.
Та?ы бір д?ст?р: ауыл жастары бір асау тайыншаны ?стап ?келіп, ?стіне ашамай ерттеп, о?ан жанды ?уырша?ты байлап, т?нгі са?ат 3-те ?орада?ы малды ?ркітіп, иттерді шулатып, елді ?й?ыдан ояту ?шін тайыншаны бос жіберетін бол?ан. ?уырша? елімізге келе жат?ан жа?а жыл бейнесі іспеттес.
Егер ?лысты? ?лы к?ні не ?ар, не жа?быр жауса «н?р жауды», «туар жыл жа?сы» болады деп аталарымыз ?уан?ан. Наурызды? ?ары «а?ша ?ар» деп аталады. Наурыз к?ні масайра?ан ж?рт жа?а киімдерін киеді, ондайы жо?тар таза бір киерін ?стеріне іледі
Наурыз – халы? мейрамы
НАУРЫЗ- ?те к?неден келе жат?ан шы?ыс хал?ыны? к?пшілігіні? жа?а жыл мейрамы. Наурыз – парсы тілі, ноу- «жа?а», руз- «к?н» деген с?здерден ?алыптас?ан.к?шпенділерді? байыр?ы астрономиялы? т?сінігі бойынша, ?рбір жыл алты ай жаз бен алты ай ?ыс?а б?лінеді. Демек Наурыз – жаз бен ?ысты?, жа?сылы? пен жаманды?ты?, суы? пен жылыны?, ?айрымдылы? пен ?атыкездікті?, т.б. к?рес тартысыны? то?ыс?ан жері.
?аза?тар бір жылды? ?р?айсысын отыз к?н етіп, он екі ай?а б?лген. Жыл со?ында?ы санат?а ?осылма?ан, 5 (6) к?нді- «бес ?она?» деп атайды. Ежелгі сенім бойынша жа?сылы? пен жаманды?ты? жан алып, жан берісіп, ?мір ?шін к?ресуі осы санат?а кірмей ?ал?ан уа?ыт аралы?ына тура келіп, сонды?тан да халы? б?л кезді «?ліара» деп те ата?ан. ?аза?тар ежелден осы 5 (6) к?нді ?ткізіп жібермей жолаушы шы?па?ан, ?оныс аударма?ан, жиын- той жасама?ан, мал сатып, ?она? ща?ырма?ан. ?ткен к?ндерден со? 21- нен 22- не ?ара?ан т?нінен жа?сылы? же?ген к?н- Наурыз келді, «?лысты? ?лы к?ні» келді деп халы? ?уаныш?а б?ленген.
НАУРЫЗ мерекесі д?ние ж?зі халы?тарыны? к?пшілігінде ба?зы замандардан бері тойланып келеді. Ежелгі гректер оны «Патрих», бирмалы?тар «су мейрамы», т?жіктер «Гулгардон», «Б?йшешек», «Гулнаурыз», хорезімдіктер «?аусарджи», татарлар «нардуган», буряттар «Са?аан сара», со?далы?тар «Наусарыз», армяндар «Навасарди», чуваштар «Норис ояхе» т.б. т?рліше ата?ан.
Ежелгі т?ркілер ?лыс к?ніне жа?а киімдерін киіп, са?ал- м?рттарын т?зеп, шаштарын алдырып зор мереке сия?ты етіп дайындалып, ?ала сыртына шы?ып алты к?н сада? тартып машы?танып, жетінші к?ні алтын те?ге жамбы атып жарыс?ан. Жамбыны бірінші атып т?сірген адам?а билік беріліп, ол бір к?н патшалы? ??р?ан. ?аза?тар ?лыс к?нді «жыл басы» сана?анды?тан тілімізде: «жер бетінде жа?сылы? ?яла?ан к?н», «?лысты? ?лы к?ні - ?лы к?н», « ?за? ?шып келген к?н», жыл басы - жыл?ышы тор?ай (наурізек) келген к?н», « к?к ??т (?сімдік) к?зін аш?ан к?н», «жылды? жерге т?скен к?ні», жер-ананы? то? кеудесі жібіп, тас емшегі иіген к?н», « самар?анны? к?к тасы еріген к?н» т.б. бейнелі с?з орамдары са?талады. Осы т?ні, я?ни 22 наурыз т?нгі са?ат ?ште ?лысты? ?лы к?ні келеді де, сол т?ні даланы ?ызыр баба аралайды-мыс. Сол т?ні ?р ?йде «жал?ыз шала с?уле болмас, жал?ыз шыра? т?убе болмас» деп ?ркім ?йінде ?ос шыра? жа?ады. Ал наурыз?а дейін «жа?а жыл м?нтаздай таза ?йге кірсе, ол ?й ауру-сыр?аудан, п?ле-жаладан аман болады» деген сенім бойынша ?й ішіндегі жи?аз-м?ліктерді? ша?ы ?а?ылып, жуылып тазартылады. «Береке басынан басталады» деген сенім бойынша «жыл басы жа?сы басталса, ая?ы да жа?сы болма?». Сонды?тан да «а? жыл бойы мол болып, д?н тас?ындасын, жауын-шашын к?п болсын» деп ?ыдыр т?ні ыдыс атаулыны? б?ріне а? ( с?т, айран, ?ымыран, ?ымыз, шалап, уыз т.б.) ырыс толсын деп д?н ( бидай, тары, ж?гері, арпа, с?лы, ма?сары т.б.) ж?не к?ус?р б?ла? суын толтырып ?оятын бол?ан.Б?л т?ні ауыл бойжеткендері со?ымны? со??ы етін уыз?а салып пісіріп, «?й?ыашар» аталатын жас жігіттерге арнал?ан ерекше д?м дайындайды. Ал жігіттер мен бозбалалар ?ыздарды? ?ол а?ысыны? ?арымтасына айна, тара?, иіс судан т?ратын «селт еткізер», «дір еткізер» сыйлы?тарын ?сын?ан.
Та?ы бір д?ст?р: ауыл жастары бір асау тайыншаны ?стап ?келіп, ?стіне ашамай ерттеп, о?ан жанды ?уырша?ты байлап, т?нгі са?ат 3-те ?орада?ы малды ?ркітіп, иттерді шулатып, елді ?й?ыдан ояту ?шін тайыншаны бос жіберетін бол?ан. ?уырша? елімізге келе жат?ан жа?а жыл бейнесі іспеттес.
Егер ?лысты? ?лы к?ні не ?ар, не жа?быр жауса «н?р жауды», «туар жыл жа?сы» болады деп аталарымыз ?уан?ан. Наурызды? ?ары «а?ша ?ар» деп аталады. Наурыз к?ні масайра?ан ж?рт жа?а киімдерін киеді, ондайы жо?тар таза бір киерін ?стеріне іледі
Наурыз – халы? мейрамы
НАУРЫЗ- ?те к?неден келе жат?ан шы?ыс хал?ыны? к?пшілігіні? жа?а жыл мейрамы. Наурыз – парсы тілі, ноу- «жа?а», руз- «к?н» деген с?здерден ?алыптас?ан.к?шпенділерді? байыр?ы астрономиялы? т?сінігі бойынша, ?рбір жыл алты ай жаз бен алты ай ?ыс?а б?лінеді. Демек Наурыз – жаз бен ?ысты?, жа?сылы? пен жаманды?ты?, суы? пен жылыны?, ?айрымдылы? пен ?атыкездікті?, т.б. к?рес тартысыны? то?ыс?ан жері.
?аза?тар бір жылды? ?р?айсысын отыз к?н етіп, он екі ай?а б?лген. Жыл со?ында?ы санат?а ?осылма?ан, 5 (6) к?нді- «бес ?она?» деп атайды. Ежелгі сенім бойынша жа?сылы? пен жаманды?ты? жан алып, жан берісіп, ?мір ?шін к?ресуі осы санат?а кірмей ?ал?ан уа?ыт аралы?ына тура келіп, сонды?тан да халы? б?л кезді «?ліара» деп те ата?ан. ?аза?тар ежелден осы 5 (6) к?нді ?ткізіп жібермей жолаушы шы?па?ан, ?оныс аударма?ан, жиын- той жасама?ан, мал сатып, ?она? ща?ырма?ан. ?ткен к?ндерден со? 21- нен 22- не ?ара?ан т?нінен жа?сылы? же?ген к?н- Наурыз келді, «?лысты? ?лы к?ні» келді деп халы? ?уаныш?а б?ленген.
НАУРЫЗ мерекесі д?ние ж?зі халы?тарыны? к?пшілігінде ба?зы замандардан бері тойланып келеді. Ежелгі гректер оны «Патрих», бирмалы?тар «су мейрамы», т?жіктер «Гулгардон», «Б?йшешек», «Гулнаурыз», хорезімдіктер «?аусарджи», татарлар «нардуган», буряттар «Са?аан сара», со?далы?тар «Наусарыз», армяндар «Навасарди», чуваштар «Норис ояхе» т.б. т?рліше ата?ан.
Ежелгі т?ркілер ?лыс к?ніне жа?а киімдерін киіп, са?ал- м?рттарын т?зеп, шаштарын алдырып зор мереке сия?ты етіп дайындалып, ?ала сыртына шы?ып алты к?н сада? тартып машы?танып, жетінші к?ні алтын те?ге жамбы атып жарыс?ан. Жамбыны бірінші атып т?сірген адам?а билік беріліп, ол бір к?н патшалы? ??р?ан. ?аза?тар ?лыс к?нді «жыл басы» сана?анды?тан тілімізде: «жер бетінде жа?сылы? ?яла?ан к?н», «?лысты? ?лы к?ні - ?лы к?н», « ?за? ?шып келген к?н», жыл басы - жыл?ышы тор?ай (наурізек) келген к?н», « к?к ??т (?сімдік) к?зін аш?ан к?н», «жылды? жерге т?скен к?ні», жер-ананы? то? кеудесі жібіп, тас емшегі иіген к?н», « самар?анны? к?к тасы еріген к?н» т.б. бейнелі с?з орамдары са?талады. Осы т?ні, я?ни 22 наурыз т?нгі са?ат ?ште ?лысты? ?лы к?ні келеді де, сол т?ні даланы ?ызыр баба аралайды-мыс. Сол т?ні ?р ?йде «жал?ыз шала с?уле болмас, жал?ыз шыра? т?убе болмас» деп ?ркім ?йінде ?ос шыра? жа?ады. Ал наурыз?а дейін «жа?а жыл м?нтаздай таза ?йге кірсе, ол ?й ауру-сыр?аудан, п?ле-жаладан аман болады» деген сенім бойынша ?й ішіндегі жи?аз-м?ліктерді? ша?ы ?а?ылып, жуылып тазартылады. «Береке басынан басталады» деген сенім бойынша «жыл басы жа?сы басталса, ая?ы да жа?сы болма?». Сонды?тан да «а? жыл бойы мол болып, д?н тас?ындасын, жауын-шашын к?п болсын» деп ?ыдыр т?ні ыдыс атаулыны? б?ріне а? ( с?т, айран, ?ымыран, ?ымыз, шалап, уыз т.б.) ырыс толсын деп д?н ( бидай, тары, ж?гері, арпа, с?лы, ма?сары т.б.) ж?не к?ус?р б?ла? суын толтырып ?оятын бол?ан.Б?л т?ні ауыл бойжеткендері со?ымны? со??ы етін уыз?а салып пісіріп, «?й?ыашар» аталатын жас жігіттерге арнал?ан ерекше д?м дайындайды. Ал жігіттер мен бозбалалар ?ыздарды? ?ол а?ысыны? ?арымтасына айна, тара?, иіс судан т?ратын «селт еткізер», «дір еткізер» сыйлы?тарын ?сын?ан.
Та?ы бір д?ст?р: ауыл жастары бір асау тайыншаны ?стап ?келіп, ?стіне ашамай ерттеп, о?ан жанды ?уырша?ты байлап, т?нгі са?ат 3-те ?орада?ы малды ?ркітіп, иттерді шулатып, елді ?й?ыдан ояту ?шін тайыншаны бос жіберетін бол?ан. ?уырша? елімізге келе жат?ан жа?а жыл бейнесі іспеттес.
Егер ?лысты? ?лы к?ні не ?ар, не жа?быр жауса «н?р жауды», «туар жыл жа?сы» болады деп аталарымыз ?уан?ан. Наурызды? ?ары «а?ша ?ар» деп аталады. Наурыз к?ні масайра?ан ж?рт жа?а киімдерін киеді, ондайы жо?тар таза бір киерін ?стеріне іледі
