?она? к?тк ережесі 8 сынып

Қазақ халқының қонақ күту ережелері

Сабақтың мақсаты:Оқушылардың қазақ ұлтының ұрпағына тән имандылық,ибалық қасиеттерін түсіндіре отырып, үлкен құрмет, кішіге ізет көрсете білуді үйрету, амандаса білуге,қонақ күте білуге, мейірімділікке баулу. Өз тілін қадірлей отырып,қонақ күту салт-дәстүрін дәріптеу.

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Пән аралық байланыс:Қазақ тілі,Әдебиет,Әдеп

Сабақ барысы:

1. Қонақ күту салтымыз /баяндама/

2. Қонақ түрлері /сұрақ-жауап кезеңі/

3. Мақал – мәтелдер /қорытынды/

Қонақ күту салтымыз /баяндама/

Халқымыздың тарихи тұрмыстық жағдайындағы ең ерекше қымбат дәстүр – қонақжайлылық. Үйге келген қонақты құрметпен қарсы алып,мал сойып,қонақ асы беру жомарттықтың,елдіктің,азаматтықтың белгісі. «Болар елдің бадласын сәнінен емес,сәлемінен танимын» деген екен қариялар. Олай болса,қонақты қарсы алуда сәлемдесу,амандасу басты міндет. Қонақ күтуге қандай дайындық жүргізуіміз керек. Сізді телефон шалып немесе арнайы келіп, қонаққа шақырып кетті. Сізді сыйлап шақырғаннан соң қонаққа барғаныңыз жөн. «Қонаққа баруға уақыт бар ғой» деп жүре бермеңіз. Ертерек дайындалғаныңыз дұрыс болар. Қонаққа құр қол бара алмайсыз ғой. Егер туған күн болса,тіпті үлкен сыйлық жасау керек. Оның бәрін алдын ала реттеп қойған дұрыс. Шақырылған жерге уақытында баруды әдетке айналдырыңыз. Бұл сіздің сол үйдің иелеріне деген құрметіңіздің бір белгісі. Егер кешігер болсаңыз,5-10 минуттан көп болмасын. Тым ерте келугеде болмайды. Қонақ күтуге дайындалып,әбігерге түсіп жатырған ас үй иесінің мазасын алмаңыз. Ерте келген сіздерді күтіп алып жүріп, өзге жұмыстарға үлгере алмай қалуы мүмкін. Қонақтардың саны шамалы әрі олар бір-бірін жақсы танитын болса, дастарханға өздері жайғаса береді. Егер шақырылған адамдар көп болса,онда үй иесінің өзі отырғызғаны жөн. Кейде әр үстелдің үстінде қонақтың есімдері жазылған қағаздар тұрады. Біздің халық өзінің ақкөңілділігімен,қонақжайлылығымен, жастарға берген тәлім-тәрбиесімен, өзінің дархандығын,даналығын танытып келген. Ал балалар бүгінгі сабағымыздың тақырыбына қалай түсінесіздер.

Қонақтың қандай түрлері болады?

1. Арнайы келген қонақ. Алыстан арнайы келегн жақын туыс,сүйікті дос, жақсы жолдас. Бұл – сыйлы қонақ.

2. Құдайы қонақ. Өзі танымайтын, білмейтін шалғай елде жолаушылап жүріп,ат басын тірей қалған бөгде қонақ. Бұл – сауап қонақ.

3. Қыдырма қонақ. Ерігіп,желігіп,үйден – үйге қыдырып жүрген сандалма қонақ. Бұл – далбаса қонақ.

4. Қылқима қонақ. Үй арасында түтіні түзу шыққан үйді аңдып жүрген көлденең қонақ. Бұл – сұғанақ қонақ.

Қонақ түрлері /сұрақ-жауап/

1. Қонаққа балаларды апаруға болама

Әрине болады, тек сізді балаңызбен шақырған жағдайда.

1. Қонаққа құр қол бара аласызба?

Егер туған күн болса,тіпті үлкен сыйлық жасауға болады.

1. Қонақ түрлерін білесізбе?

Құдайы қонақ, қыдырма қонақ,шақырылған қонақ,арнайы қонақ,сыйлы қонақ,кезбе қонақ.

1. Дастархан басындағы отырыстың мәдениетін білесізбе?

Баршаға ортақ тақырыпта әңгімелескен жөн.

Мақал – мәтелдер /қорытынды/

• Шақырған жерден қалма,шақырылмаған жерге барма.

• Қонақ келгенше ұялады, қонақ кеткенше үй иесі ұялады.

• Қонақ қойдан жуас.

• Қонақ, өз үйіңді ойла.

Қорытынды:Қонақ болу өте жақсы бір айдың ішінде сол үй иелерін қонақ етіп алуды ұмытпаңыз.

Қонақжайлық салтымыз,

Оқып біліп жатырмыз.

Ата-салтын сақтасақ,

Арта берер даңқымыз.

Үйге тапсырма: «Қонақ – атаңнанда үлкен» тақырыбына эссе жазу.