Ашық сабақ:"Бұйымды ұлттық өрнектермен өңдеу"

Сабақтың тақырыбы: Бұйымды ұлттық өрнектермен өңдеу

Мақсаты: Бұйымды ұлттық өрнектермен өңдеу техникасы мен технологиясынан алғашқы мағлұыматтарын беру, ою-өрнектің құдіретін, әрі оюдың мағынасын аша отырып, біз кестемен кестелеудің техникасын меңгеру.

Дамытушылығы: Оқушыларды халқымыздың салт-дәстүріне, қол өнеріне терең үңілдіріп, ой өрісін дамыту, ою-өрнектерді өңдеудегі өндірістік технологиялармен таныстыру.

Тәрбиелілігі: Халқымыздың тұрмысына қажетті бұйымдардың эстетикалық талғаммен, көркемділікпен, әсемділікпен жасалғанына көздерінін жеткізіп тәрбиелеу.

Түрі: Аралас, теориялық.

Әдісі: Баяндау, түснідіру.Сұрақ-жауап.Өз бетімен жұмыс.

Пәнаралық байланыс: Әдебиет, қазақ тілі, тарих, бейнелеу өнері.

Көрнекілік: Кесте (сызылған), дайын ұлттық бұйымдар.

Сабақты жабдықтау: ине,жіп,біз,қайшы,оймақ,қарындаш,кергіш,мата,телевизор,DVD.

Сабақ барысы: I Ұйымдастыру

II Үй тапсырмасын тексеру.

• Бас киімдер туралы сұрақ жауап.

• Үлгілерін көрсетіп айту.

Сөз жұмбақ шешу.

1.Қас арулардың бас киімі.

2.Киізден сәндеп жасалған ерлер бас киімі.

3.Қалыңдыққа арналған бас киім.

4.Әжелер бас киімі.

5.Бас, мойын, кеуде, иық пен жауырынды жауып тұратын әйелдер бас киімі.

6.Көктем мен күзде киетін бас киім.

7.Қыстық жылы бас киім.

8.Кеудеге дейін түсіп тұратын далбай тәрізді ерлер бас киімі.

Жаңа сабақ: Бұйымды ұлттық өрнектермен өңдеу

Дәптерлеріне тақырып жазу.

• Балалар күнделікті тұрмыста ою-өрнектермен сәнделген қандай бұйымдарды білесіңдер?

• Қамзол, бешпет, тақия, кілем, сырмақ, түскиіз, қалта т.с.с.

• Осы бұйымдарды қалай сәндейтін білесіңдер ма?

– Жапсырмалау, кестелеу арқылы сәндейді.

матамен бірге өрнек бойынша қиылады.Содан кейін қыздыру арқылы (үтікпен) негізгі матаға жапсырылады.

2. Баумен әшекейлеу.Ерте кезде жүннен, қылдан иіріп, есіп бұйымдарды оюлағанда қолданған.Қазіргі кезде баудың қаншама түрі бар.Бұлар қандай бір өрнектердің әшекейін келтіре алады.

3. Кестелеу

а) Біз кесте: Біз кесте қазақ халқының нағыз ұлттық өнерінің бірі.Бұрын біз кесте кестенің бізі арқылы жасалады.Бірақ қазіргі техника дамыған заманда киімдерге машинамен кестелеу алмастырылған.сонда да біз кесте деген аты сақталған.кейбір жерлерде Тышқан із деп атаған

– диалект сөздер көрнекіліктер көрсету

ә) Тығыз кесте – киім безендірудің бір түрі.Оның өрнегі жатық,әрі үйлесімді болып тұрады. Ерекшелігі ол көп түсті бояуларды бере алады.

б) Бисермен кестелеу: Бисер ұсақ маржандар.Матаны кергішке керіп, оның бетіне сурет салынады.Сол бойынша кестелейді.

• в) Ришелье (торлы) тоқыма – сәндеп безендірудің ең көріктілерінің қатарында тұр.Ол көркем, әрі нәзік кесте ретінде саналады.Киімнің жағасына, хеңіне, етегіне жарасыда. Торлы тоқыма тек машинамен түсіріледі Енді оқулықтың 51-бет. 19-суреттегі оюлардың атауын айту

• Мүйіз,қос мүйіз, балдақ, табан, өрмекші, төрт құлақ, үш жапырақ, гүл, жауқазын, айшық.

• 22-суреттегі өрнектерді қайдан көрдіңдер?

• Кілемге салынатын өрнектер.

Осы ою-өрнектердің атаулары нені жұспалдап айтылып тұр.

• жануарлар, ғарыш сипатты, өсімдіктерді.

• Мақалдар, өлең оқу.

Нұсқау карта бойынша:

– Жауқазын суретін сызып біз кестемен тігу.

Жаңа сабақты нығайту.

Телевизордан №3 Ән.Ұлттық киімдердің сәндеуін жаңдау.Жапсырмалау.

• оюлары тіс, түйе табан, құс қанат, тоғызтөбе.

• №7 ән.Балалар киімін жапсырмалау.Айырқалпақтар, Үшқұлақты керей тымақтың үлгісі бойынша.

Өрнектері: сыңар мүйіз, құс қанаты, шет ою, мүйіз.

Үйге:§7 оқу, сұрақтарға жауап.

Смагулов Жеңіс Қайырұлы