Біздің өлкеміздегі тарихи және мәдени ескерткіштер

Менің өлкемдегі тарихи және мәдени ескерткіштер

Семей- Қазақстанның ірі және әдемі қалаларының бірі. Ол 1718 жылы І Петрдің жарлығымен құрылған. Дегенмен қаланың нақтылы жасы одан да көбірек. Себебі оның қазіргі орнында Доржнкент деген көне қала болған. Доржынкент қазақ – жоңғар қақтығыстры кезінде әлсіреп, жойылып кеткен. 1606 жылдың өзінде Михайыл патшаның грамотасында Доржынкент қаласының аты аталды. Онда бұқа стилінде салынғын әдемі сарайлар екені жазылғыан. ХІХ ғасырдың орта тұсында Ресейдің Азия бөлігіндегі керуен жолдары тоғысқан ірі сауда орталығына айналды. 1851 жылы қаланың елтаңбасы бекітіліп, 1854 жылы Кереку және Өскемен уездерінің басын біріктірген үлкен орталық облыс болып құралды. Кейбір ғалымдар “Семей” сөзінің түптөркінінің “ырысы сол, нұрлы жол” мағынасынын білдіретінін айтады. Бүгінгі күні Семей еліміздің рухани және мәдени орталығы ретінде белгілі. ХІХ ғасырдың ортасында Қазақстанда тұңғыш рет Семей қаласында типография мен көпшілік кітапхана ашылып, алғашқы су құбыры жүргізілді. ХХ ғасырдың барысында бірінші футбол командасы құрылса, одан кейін де алғаш рет осы қалада фктбол мен шахмат элементтерін “Нью — футбол” ойыны дүниеге келді.

Бұл қасиетті мекен ұлттық цирк пен театрдың отаны. Сонымен қатар, мұнда Қазақстандағы алғашқы өлкетану мұражайы ашылып, оған Абай сиқты ұлы тұлға экспонат тапсырған.

Қаланың көрікті орындарының біріне айналған кеңестік кеңістіктегі алғашқы, дүниежүзіндегі 17 аспалы көпір де Ертіс өзенінңң шырайын келтіріп тұр. Өзен ортасындағы аралға орналасқан ядролық сынақ құрбандарына арналған мемориал да өлке тарихынан сыр шертетін тарихи ескерткіштердің біріне айналды.

Бұл машруттың құрамдас бөлігі “Еңлік — Кебек” ескерткіші махаббат үшін қүрбан болған Тристан мен Изольда, Ромео мен Джулетта оқиғасын еске түсіреді. Абайдың асыл жарлары Ділдә мен Айгерім мазарлары, Мұхтар Әуезовтың әдеби – мемориалдық мұражайы мен оның ата – анасының мазарлары да туристер үшін қызықты болары сөзсіз.

Абай кесенесі -1996 жылы салынған сәулет өнер ескерткіші. Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданы Жидебай қонысында ұлы ақынның туғанына 150 жыл толған мерейтойды ЮНЕСКО – шешімімен әлемдік деңгейде атап өту шаралары қарсаңында орнатылды. Сәулеткерлері – Ибраев, Б.С. Ағынаев, а.Қарпыков. Жобалаушысы – Т. Ержігітов, суретшісі - К. Алтынбеков. Абай кесенесінің биіктігі 5 метр етіп жасалған дөңнің үстінде тұрғызылған. Ұзындығы - 200 метр, көлденеңнен – 60 метр, биікте екі мұнара көзге түседі. 1. Абаймұнарасы (биіктігі – 38,5 метр), екінші Шәкәрім мұнарасы (35 метр) кешенінің төрт бұрышында төрт күмбез бар. Бұларға қоса диаметрі 36 метр болатын “Орталық Азиядағы жазба мәдениет тарихы” мұражай орны келіп кетушілерге арналған қонақ жай, сондай – ақ мешіт салынды.