Ұжымдық жұмыс Жаңа тақырыптың түсіндірілуі | Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма) Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету | Жеке жұмыс Тапсырманы ұсыну, оқушылар өз бетімен орындауы |
15минут | Жаңа сабақ | Бүгінгі сабақта қазақ зиялыларының шығармашылық мұрасын талдап, және қоғамдық санаға тигізген әсеріне баға береміз. Тірек сөздер: Проза (лат. prōsa) — әдеби жанр, қара сөзбен жазылған көркем шығарма. Драма-бұл жазба диалогты (проза немесе поэзия) орындау арқылы ойдан шығарылған немесе көркем емес оқиғаларды бейнелеу. Тақырыпқа шығу: Ақындар мен жазушылардың шығармаларына кеңестік идеология қалай әсер етті? 1920-1930 жылдардағы қазақ әдебиті туралы не білесің? Оның өкілдерін білеміз бе? Сол жылдары қандай шығармалар жарыққа шықты? 1920-1930 жылдардағы әдебиеттің қоғам өміріндегі орны мен рөлі. Революцияға дейінгі бүкіл қазақ әдебиетіне тән белгі-қазақ ауылындағы таптық қарама-қайшылықтарды сынау, бүкіл қазақ халқының ортақ мүдделері мен ортақ мақсаттарын білдіру еді. XX ғасырдың басы ұлы Абайдың ағартушылық, бостандық дәстүрiн жалғастырумен қатар отаршылдыққа қарсы күрес пен тәуелсiздiктi аңсау идеясын ашық айтып көрсету ұғымымен басталған болатын. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиетінің көрнекті өкілдері Ахмет Байтұрсынов, Мiржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Бейімбет Майлин сынды қоғам қайраткерлері мен ақын-жазушылар қазақ әдебиетін алға сүйреп отырған. Ол уақытта қазақ халқының тарихы мен мәдениеті дамудан кенже қалған кез еді. 1920 жылдардың ортасында қоғам өміріндегі әдебиеттің орны мен рөлі жөніндегі пікірталастар нәтижесінде, қазақ әдебиетінің даму күрделі және қарама-қайшылықта болды. Мәдениеттегі кез келген құбылыс таптық, пролетарлық күрес тұрғысынан бағаланды. Халық шығармашылығының көптеген түрлері, мысалы, «Едіге», «Қобыланды батыр» реакцияшыл, ұлтшылдық көзқарастағы шығарма деп жарияланды. А.Байтұрсынұлы, М.Жұмабаев, М.Дулатұлы Қ. Кемеңгеров қуғынға ұшырады. Абай шығармалары талқылауға түсті.Осы кезеңде жаңа кеңестік әдебиет қалыптаса бастайды. Кеңестік реализм әдебиетінің негізін қалаушылар Сәкен Сейфуллин, Бейімбет Майлин, І. Жансүгіров, С. Мұқанов, Ғ. Мүсірепов жөнө т.б. болды. Олардың шығармашылығы нақты социалистік реализм және пролетарлық интернацализмге негізделген.Басқа жанрлардың арасында бірінші орынға саяси лирика шығарылды. Кеңестік жарқын шындықты жабырқау өткен өмірмен салыстыру тәсілі кең қолданысқа енді. ҚазАПП қызметінде қазақтың ауыз әдебиеті мен жазба әдебиеті дәстүрлерін жоққа шығару көзқарасы барған сайын белең ала бастады. Кеңестік жаңа қоғам құру барысында, біршама қазақ зиялы қауымы кеңес өкіметінің қолшоқпарына айналды. | Не меңгеретінін білу үшін Жаңа тақырыпты меңгеру | | слайд 4 -15 |