Просмотр содержимого документа
«?аза?стан халы?тары тарихы »
«Қазақстан халықтары тарихы» қолданбалы курсының мақсаты:
Қазақтың сан ғасырлық тарихында ақтаңдақ оқиғалардың көп болғаны белгілі. Солардың бірі қазақ даласына түрлі тарихи оқиғаларға сәйкес көптеген халықтардың қазақ топырағынан өз қонысын табуы. Қазіргі кезеңде Қазақстан көп ұлтты мемлекеттердің қатарына жатады. Қазақстанда жүзден аса ұлттың өкілдері тұрады.Осылардың әрқайсысының қазақ топырағына келуінің өзіндік тарихы бар.Ресей империясы қазақ елін жаулап, отарлау саясатын жүргізгенде орыс шаруаларын ХІХ ғасырда көптеп көшірсе, Столыпин реформасы дәуірінде славян ұлтының өкілдері жаңа жерлерді игеру желеуімен Қазақ жерінің шұрайлы өңірлеріне көптеп көшірілді. Кеңес дәуірінің 20-30 жылдарындағы ұжымдастыру саясаты көптеген халықты аштыққа, жалаңаштыққа ұшыратып босып кетуіне себепші болды. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Кеңес үкіметіне жақпаған халықтарды жаппай депортациялау саясаты, тың және тыңайған жерлерді игеру сияқты түрлі тарихи оқиғалар халықтың демографиялық ақуалына әсер етпей қойған жоқ. Бір сөзбен айтқанда қазақ елін көпұлтты мемлекеттер қатарына қосты. Еліміз тәуелсіздік алған жылдары экономикалық қиыншылықтар бел алып тұрған кезеңде ұлттық дүдараздықты болдырмау мақсатымен елбасымыз Н.Ә. Назарбаев көрегендік танытып Қазақстан халықтары ассамблясын құрып, әр ұлт өкілдеріне мәдени орталықтарын ашып салт-дәстүрлерін, мәдени мұраларын, тілін, дінін, ділін дамытуға жол ашты. Қазіргі таңда Қазақстанда жүзден астам ұлт өкілдері тату-тәтті, бейбіт өмір кешіп, еліміздің қарыштап дамуына өз үлестерін қосып келеді. Қазақстанды қоныстанған көптеген ұлт өкілдерінің жерімізді қоныстануына түрлі тарихи оқиғалар себепші болса, бүгінде Қазақстан олардың туған отанына айналды. Қазақ елінің іргетасын қалаушы бүгінгі жас ұрпаққа елімізді мекен еткен ұлтардаң тарихын түсіндіріп ұғындыру курстың басты мақсаты болып табылады.
«Қазақстан халықтары тарихы» қолданбалы курсының міндеттері:
Қазақстандағы өзге ұлт өкілдерінің қоныстау тарихының зертелуі маңызды орын алады. бұл оқиғаларды зертеп біліп, тек одан сабақ алып қоймай, өзге ұлт өкілдерінің елімізді көркейтуге қосқан үлестерін жас ұрпаққа ұғындыру, зерделей білуге үйрету, үлгі ету.
Қазақстанға қоныс аударған өзге ұлттардың елімізге қоныс аудару тарихын зерттеп, анықтау.
Мерзімді басылым материалдарымен Қазақстанды мекендеген өзге ұлттар өкілдерінің қазақ жерін қоныстануда түрлі тарихи оқиғалардың алатын орнын түсіндіру.
Қазақстанға жер аударылған, депортацияға ұшыраған тұтас халықтардың қиын тағдыры туралы зерттеп, деректермен көзін ашу.
.
Қазақстанды мекендеген өзге ұлт өкілдерінің салт-дәтүрлерімен, мәдени мұраларымен, қалыптасу тарихымен таныстыру.
Өлкемізде қуғын-сүргін құрбаны болған өзге ұлт өкілдерінің ұрпақтары туралы деректер жинақтау.
Қазіргі кездегі саяси-экономикалық бағытымызда Қазақстан халықтар ассамблясының еліміздің қарыштап дамуына қосып отырған үлесін көрсету.
Қазақстанға өзге ұлт өкілдерінің қоныстануы туралы тарих- әлі де зерттеп талдауды қажет ететін еліміздің тарихи бір белесі, сондықтан жас ұрпақты осы тақырыптар бағытында шығармашылық ізденіске баулу, ғылыми-зерттеу жұмысына жол ашу.
«Қазақстан халықтары тарихы» қолданбалы курсының
тақырыбына деректік негізі :
Қазақстан халықтары тарихы жазылған ғылыми еңбектер, дереккөздері ретінде мұрағаттық қор материалдары, қаулы-қарарлар мен баспасөз мәліметтері, сондай-ақ Қазақстан тарихына арналған хрестоматия материалдары мен құжаттар жинақтары басшылыққа алынды. Сонымен бірге қарастырылып отырған мәселе бойынша депортацияға ұшыраған көне көз қарияларының әңгімелері, қуғын –сүргінге ұшыраған халықтардың ұрпақтарының қазақ еліне деген ыстық ықыластары,олардың тарихи, мәдени мұралары туралы деректкер пайдаланылды.
«Қазақстан халықтары тарихы» қолданбалы курсын аяқтау формасы.
Курс материалдары бойынша сынақ алу, тест тапсырмаларын орындау,
ғылыми жобалар қорғау. Оқушылардың шығармашылық папкілерін жасақтату, оқушылардың шығармашылық жұмыстары мен жинаған деректерінен көрме ұйымдастыру.
Қоғамдық-гуманитарлық бағытта жасақталған, «Қазақстан халықтары тарихы»
қолданбалы курстың күнтізбелік жоспары
34 сағат, аптасына 1 сағаттан
Р\с
Тақырыптың мазмұны
Сағат саны
Күні
Әдебиеттер,
деректер.
1.
І.
2.
3.
4.
5.
6..
ІІ.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
ІІІ.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
.
ІV.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
Кіріспе
Қазақ халқының шығу тарихы
Көне замандағы қазақ елін мекендеген халықтар
Орта ғасырлардағы Қазақстан халқы. Түрік этногенезі.
Қазақ халқының қалыптасу тарихы.
Қазақ халқының құрамы, саны, географиялық орналасуы.
Қазақ халқының салт –дәстүрлері, мәдениеті, шаруашылығы.
Революцияға дейінгі қазақ қоғамының этномәдени дамуы.
Патша үкіметінің Қазақстанды отарлау саясатында орыс шаруаларын қазақ жеріне жаппай қоныстандыруы.
Қазақстанда орыс диаспорасының қалыптасу тарихы.
Орыстардың географиялық орналасуы, мәдениеті, тарихы.
Ұйғыр мен дүнген диаспросының қалыптасу тарихы.
Татар диаспорасының қалыптасу тарихы
Столыпин реформасы және Қазақстанға славян халықтарының жаппай қоныс аударуы.
Қазақстан халқы Кеңестік тоталитарлық жүйе кезеңінде
Қазан төңкерісі және оның Қазақстан халқына тигізген әсері.
Жаппай ұжымдастыру саясатының қазақ халқының демографиялық үрдісіне тигізген әсері.
Өзбек пен әзербайжан диаспросының қалыптасу тарихы.
Қазақстан халқы саяси репрессия жылдарында
Ұлы Отан соғысы жылдарында өзге ұлттардың қазақ жеріне депортациялануы.
Неміс диаспорасының қалыптасу тарихы.
Поляк диаспорасының қалыптасу тарихы.
Корей диаспорасының қалыптасу тарихы.
Шешен-ингуш диаспорасы қалыптасуы.
Грек, курт диаспораларының қалыптасу.
Украйн, беларусь диаспораларының қалыптасу тарихы.
Түрік- месхет диаспорасының қалыптасуы
Кабарда-балкар диаспорасының қалыптасуы тарихы.
Тың және тыңайған жерлерді игеру саясаты Қазақстан халықтарының этногенезіне тигізген әсері.
Тоқырау жылдарындағы Қазақстандағы көш-қон ахуалы.
Қазақстан халықтарының қайта құру жылдарындағы демографиялық жағдайы.
Қазақстан халықтарының тәуелсіздік жылдарындағы дамуы.
1990 жылдардағы Қазақстан халықтарының меграциялық жағдайы.
Қазақстан халықтар ассмблеясының құрылуы.
Қазақстан халықтық ассамблеясының ұлттық татулықты сақтауға қосқан үлесі.
Шетелдік қазақтардың туған Отанына қайта оралуы.
Қазіргі кездегі Қазақстан халқының дамуы.
Қорытынды қайталау.
1
5сағ.
1
1
1
1
1
6сағ.
1
1
1
1
1
1
16сағ.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
5сағ.
1
1
1
1
1
1
01.09
08.09
15.09
22.09
29.09
06.10
13.10
20.10
27.10
03.11
17.11
24.11
01.12
08.12
15.12
22.12
29.12
12.01
19.01
26.01
20.02
02.02
16.02
23.02
02.03
09.03
16.03
06.04
13.04
20.04
27.04
04.05
11.05
18.05
Қасымбаев. Ж.Қ.
«Қазақ халқының қалыптасу тарихы»
Ерофеева И.В, Алексенко А.Н, Баратова Г.С. «История народов Казахстана»
Шотабекова Л.К.
«Переселенческая политика в годы целины»
Масанов Н.Э.
«История Казахстана народы и культуры»
Поляков.Ю.А.
«Под века молчания»
Бекмаханова.Н.Е.
«Көп ұлтты Қазақстан халқы»
Н.Ә. Назарбаев.
«Ғасырлар тоғысында»
Түсінік хат
«Қоғамдық - гуманитарлық» бағыт бойынша 11 сыныпқа арналған «Қазақстан
халықтарының тарихы» атты қолданбалы курстың бағдарламасы аптасына 1-рет, жылына 34 сағатқа есептеліп жасалған. Тәуелсіз Қазақстан жаңа белестерге қадам басуда, жаңа жетістіктерге жетуде. Осы мезгілде еліміздің халықтарының достығы, татуластығы саяси –экономикалық дамудың басты кепілі. Әрбір оқушы Қазақстанда тұратын ұлт өкілдерінің қоныстану тарихын жете білуі шарт. Сондықтан да келешек ұрпаққа Қазақстанда әртүрлі халықтардың тарихтың қай белестерінде елімізге қоныс аударғаны туралы мағұлмат беру. «Қазақстан халықтарының тарихы» қолдабалы курс бағдарламасының негігі мақсаты қазақ жастарын басқа ұлт өкілдерінің салт-
дәстүрлері мен мәдениетін құрметтей отырып, өз ұлтының тарихы мен әдет-ғұрпын қастерлей білуге тәрбиелеу.
Курстың негізі: Қазақстан территориясында мекен ететін халықтардың
тарихы, қоныстнуы, салт-дәстүрі, мәдениеті, шаруашылығы
туралы мағұлмат беру.
Курстың тараулары: 1. Қазақ халқының шығу тарихы.
2.Революцияға дейінгі қазақ қоғамының этномәдени дамуы.
3. Қазақстан халықтары кеңестік тоталитарлық жүйе кезінде
4. Қазақстан халықтарының тәуелсіздік жылдарында дамуы.
Мамандыққа бағдарлау: Этнограф,тарихшы, тарихи туризм т.б. мамандықтар
Пәнаралық байланыс: География, әдебиет.
Курс барысында оқушылар келесі біліктерді иемденді:
- Қазақстанды мекендеген халықтардың тарихын танып білуге үйрету.
- Өз білімі мен біліктілігін жаңа жағдайларда қолдана білу.
- Қазақстанды мекендеген халықтардың әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлерін
сыйлай біуге үйрету.
- Қазақ халқының тарихымен таныстыру.
- Ұжымдық, ынтымақтастық қатынаста жұмыс жасау.
Оқушыларға қойылатын талаптар:
1. Өзінің оқу уақытын тиімді пайдалану.
2. Өзінің негізгі оқу мақсатын және міндеттерін белгілеу.
3. Оқып отырған материалдың басты мағанасын айқындауы.
4. Материалдағы мағаналық тірек бөлімдерін таба білу.
5. Өзін-өзі бағалауды жүзеге асырып отыру.
Курс жобасын құрып, өткізу үшін пайдаланған әдебиеттер
1. Масанов Н.Э. Әбілғожин Ж.Б. «История Казахстана народы икультуры»
2. Ерофеева И.В. Алексеенко А.Н. Баратова Г.С. «История народов Казахстана»
3. Поляков Ю.А. «Под века молчания» Оренбург 1990 год.
4. Баратова Г.С. «Населения Казахстана» Казан 1986 год.
5. Козыбаев М.К. «История и современость»
6. Шотабекова Л.К. «Переселенческая политика в годы целины»
7. Ерофеева И.В. «Немецкий фактор в культурно-историческом развитии»
8. Назарбаев.Н.Ә. «Ғасырлар тоғысында»
9. Асфандияров С. «Қазақстан көне заманан қазірге дейін»
10 .Қасымбаев Ж.Қ. «Қазақстан халықтары тарихы»
11. Бекмаханова Н.Е. «Көп ұлтты Қазақстан халқы»
12. Садықов М.Қ. «Қазақстан халықтары: зерттеу материалдары»
Кулагино ұлттық гимназиясы
Қазақстан халықтары тарихы
(қолданбалы курс)
Дайындаған жоғары санатты тарих пәні мұғалімі: Б. Шмиров.
