«К.Бозтаев атындағы жалпы білім беретін мектеп» КММ
Сабақтың тақырыбы: Paint графикалық редакторының құралдары.
Дюсембекова Раушан Сапарбекқызы
Информатика пән мұғалімі
Сабақтың тақырыбы: Paint графикалық редакторының құралдары.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларды графикалық редактормен жұмыс істеуге үйрету. Әр түрлі графикалық фигураларды салу дағдыларын қалыптастыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды тәрбиелікке, ұқыптылыққа, тиянақтылыққа үйрету. Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық-абстракциясын дамыту.
Сабақтың түрі: Практикалық сабақ
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: интерактивті тақта, компьютер,оқулық,жұмыс дәптері, тест тапсырмалары.
Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ әдебиеті, сурет.
Сабақтың өту барысы:
1.Оқушыларды ұйымдастыру
2.Үйге берілген тапсырманы тексеру
3.Жаңа тақырыпты түсіндіру
4.Тапсырмаларды орындау
5.Сабақты бекіту
6.Үйге тапсырма беру
Мұғалім:
-Сәлеметсіздер ме, балалар! Отырыңдар. Бүгінгі сабақта жоқ оқушыларды сынып бойынша кезекші айтып берсін.(Сабақта жоқ балаларды түгендеу)
- Балалар, мен бүгін мектепке бара жатқанда жолда келе жатып бір затқа шалынып қалдым. Ол затты мен сендерге көрсетейін. Кәне, балалар, бәріміз бірігіп бұл не зат екенін анықтайықшы. (мұғалімнің қолында ағаштың жапырақтары жабысқан садақтың жебесі)
Оқушылар: - Бұл садақтың жебесі!
Мұғалім: - Ия, балалар, бұл жебені тазалайықшы. Мәссаған, қараңдаршы, мында бір хабарлама жазылып тұрған сияқты.
Оқушылар жебеде жазылған хабарламаны оқиды: «Кімде-кім бұл жебені тауып алса, осы хабарламаны оқыса маған көмектесінші. Мен Қазақ хандығының батырымын. Ерте заманда мені Жалмауыз кемпір тасқа айландырып жіберді. Сендердің көмектеріңе өте мұқтажбын».
Мұғалім: - Балалар, тақтаға назар аударайықшы. (Жебені тазалағанда интерактивті тақтада үлкен тас балуан пайда болады). Балалар, қалай ойлайсыңдар біз Жалмауыз кемпірдің сиқырын жеңе аламыз ба?
Оқушылар: Иә... Иә...
Мұғалім: Балалар, батырымыз жалғыз болмасын. Мен әрбір оқушыға батырларды таратып берейін. Сабақтын барысында тапсырманы орындап және сұрақтарға дұрыс жауап берген сайын сендерге батырлардың қаруын, қалқанын, керекті қару-жарақтарды таратып отырамын. Сабақтын сонында қай оқушының батыры барлық қару жарақтарымен толық қамтылады, сол батырларды ержүрек батырымызбен бірген еліне қайтарамыз және сол оқушы сабақта үздік баға алады. (Оқушыларға батырлардың бейнелері таратылады)
Мұғалім: Ал, балалар, енді ержүрек батырды қайтадан тірілу үшін біз мынадай сұрақтарға жауап беру керекпіз.
Paint графикалық редакторын іске қосу жолдары?
Paint графикалық редакторының терезе элементтері?
Салынған суретті сақтау үшін қандай командаларды орындау қажет?
Файлды ашу үшін қандай әрекеттерді орындаймыз?
Ашылған суретке өзгерістерді енгізгеннен кейін қалай сақтаймыз?
Paint графикалық редакторында жұмысты аяқтау?
Салынған суретті алдын-ала көру үшін қандай командаларды орындау қажет?
Жаңа құжат құрудың амалдары?
Мұғалім: - Жарайсыңдар, балалар, қараңдаршы біздің батырымыз өз қалпына келді.
Батыр: Балалар, сендер маған көмек көрсеткені үшін рақметімді айтамын. Мен Қазақ хандығының батырымын. Біздің жерімізге келген дұшпандарымен соғысқанда, Жалмауыз кемпір маған «Тас бол» деп, мені тасқа айналдырып, өзімнің заманнаң сендердің қазіргі заманға сиқырмен әкеліп тастады. Сендер болмасаңдар, мен әлі осы қалпында тұра беретінмін. Рақмет сендерге! Менің сендерге тағыда бір өтінішім бар: мені қайтадан өзімнің хандығыма оралуға көмектесіңдерші. Қазақ халқында ер жігітте жүйрік ат, қыран бүркіт, берен мылтық, жүйрік тазы болуы керек. Мен осыларсыз еліме, жеріме, отбасыма қайта алмаймын. Сендерге өтінішім: маған өзіме қажетті затардың суретін салып беріңдерші, сонда ғана мен өз хандығыма ораламын.
Мұғалім: -Балалар, батырымызға көмектесеміз бе? Батырдың өтінішін орындай аламыз ба?
Оқушылар: Иә!
Мұғалім: Бірақ батырымызға қажетті заттарды салу үшін біз Paint графикалық редакторының құралдарын білу керекпіз ғой. Ендеше бүгінгі сабағымыздың жаңа тақырыппен танысайық: «Paint графикалық редакторының сурет салу құралдары».
Жаңа тақырыпты түсіндіру: (электронды оқулық бойынша)
Түзу сызық сызу
Түзу сызық сызу үшін:
1.Линия батырмасын шертеміз
2.Құрал-саймандар жиынының астындағы жақтаудан сызықтың қажетті таңдаймыз.
3.Маус нұсқағышын сызық басталатын орынға апарып қоямыз.
4.Мауыстың сол жақ батырмасын басып тұрып, сызық аяқталатын орынға тасымалдап апараиыз.
5.Маустың батырмасын жібереміз
Төртбұрыштар мен квадраттар салу
Тік төртбұрыш құралымен боялған және боялмаған тік төртбұрыштар салуға болады.
1.Прямоугольник батырмасын шертеміз.
2.Тік төртбұрыштың қажетті түрін таңдаймыз: 1-тек жақтау,2-жақтау,3-тек толтыру.
3.Маус нұсқағышын тік төрбұрыш салғыларың келетін жерге орналастырыңдар
4.Маустың сол жақ батырмасын басып тұрып нұсқағышты тік төртбұрыш жақтауын созып қажетті өлшем мен пішін шыққанша тасымалдаңдар.
5. Маус батырмасын шертіңдер.
Бұрыштары дөңгеленген тік төртбұрыштар салу.
Дөңгеленген тік төртбұрыш құралының көмегімен бұрыштары дөңгеленген, іштері боялған және боялмаған тік төртбұрыштар салуға болады. Ол үшін:
Скругленный прямогульник батырмасын шерту керек.
Дөңгеленген тік төртбұрыштың қажетті түрін таңдаңдар.
маус нұсқағышын төртбұрыш салатын орынға орналастырыңдар.
Маустың сол жақ батырмасын басып тұрып, нұсқағышты бұрышы дөңгеленген төртбұрыштың жақтауын соза тартып, қажетті өлшем мен пішін шыққанша тасымалдаңдар.
маус батырмасын жіберіңдер.
Эллипс және шеңбер салу
Элипс құралымен іштері боялған және боялмаған эллипстер мен шеңберлер салуға болады. Ол үшін:
Эллипс батырмасын шертіңдер.
Эллипстің қажетті түрін таңдаңдар: 1-тек шекара, 2 шекара және толтыру, 3-тек толтыру.
маус нұсқағышын өздерің эллипс сызғыларың келетін орынға орналастырыңдар.
маус батырмасын шертіңдер.
Қисық сызықтарды салу:
1.Кривая құралының батырмасын шертеміз
2.Сызықтық қажетті қалыңдығын таңдаймыз
3.Түзу сызықтарды салу әрекеттерін орындаймыз
4.Маустың сол батырмасын сызықтың бүгетін жерінің жанында басамыз да, он жаққа апарамыз
5.Осы әрекеттерді ек інші віліс үшін де қайталаймыз
Көпбұрыштар салу:
1.Многоугольник ( Көпбұрыш) құралының батырмасын шертеміз
2.Көпбұрыштың типін таңдаймыз
3.Бірінші сызықты саламыз
4.Екінші сызықты саламыз және т.с.с.
Құю (Заливка) құралын пайдалану:
1.Құю (Заливка) құралының батырмасын шертеміз
2.Түстер палитрасының түс таңдаймыз
3.Бояғымыз келетін тұйық контурдын ішін мауспен шертеміз
Бүріккіш құралын пайдалану:
1.Бүріккіш құралының батырмасын шертеміз.
2.Түстер палитрасынан түс таңдаймыз.
3.Бүріккіш дағының өлшемін таңдаймыыыыз.
4.Бояуды бүркеміз.
Қылқаламмен сурет салу:
1.Кисть құралының батырмасын шертеміз.
2.Кистьтің пішіні мен өлшемін таңдаймыз.
3.Түстер палитрасынан қажетті түсті таңдаймыз.
4.Маус ннұссқауышын бояуды бастайтын жерге орналастырамыз.
5.Маустың сол батырмасын басып тұрып,кистьті жылжытамыз.
6.Маус батырмасынжібереміз.
Өшіргіш құралын пайдалану:
1.Ластик (Өшіргіш ) құралының батырмасын шертеміз.
2.Өшіргіштің өлшемін таңдаймыз.
3.Маус нұсқауышын өшірілетін сызыққа орналастырып, маустың сол батырмасын басып тұрып өшіреміз.
4.Батырманы жібереміз.
Мұғалім: Балалар, мен сендерге Paint графикалық редакторының құралдары туралы түсінік бердім. Сендердің қалай түсінгенін тексеру үшін мынадай тест сұрақтарына жауап берулеріңді сұраймын.
(My TestPro бағдарламасында әзірлеген тест сұрақтарына жауап беру)
Мұғалім: Сендердің жаңа тақырыпты толық меңгергендерін көрініп тұр. Осы алған білімдеріңмен біз батырымызға толықтай көмек бере алатынымызға сенімдімін.
Батыр: Иә, балалар, сендер өте ақылды, білімді, ержүрек екендеріңді түсіндім. Бәріміз бірге уақыт шытырманына бара аламыз.
Мұғалім: Балалар, батырды қайтадан өз еліне қайтару үшін уақыт шытырманына бару керекпіз. Осы заманнан өткен заманға кері қайту үшін біз бірнеше тапсырманы орындаймыз.
Батыр: Уақыт шытырманында 4 қақпа бар, олар еліміздің даму қадамдары болып табылады. Әрбір қақпаны ашу үшін тапсырманы орындау керек. Ал тапсырма орындалғаннан кейін менде жүйрік ат, қыран бүркіт, берен мылтық, жүйрік тазы пайда болады.
Мұғалім: Ал, Балалар, бәріміз дайын болсақ, уақыт шытырманына кірейік.
(Интерактивті тақтада уақыт шытырманы көрсетіледі). Осы шытырманда 4 қақпа бар: «Тәуелсіз қазақ мемлекеті», «Кеңестік мемлекет», «Отаршыл Ресей патшасы», «Хандық мемлекет». Саяхатымыз сәтті болсың!
Мұғалім: Бірінші қақпа – «Тәуелсіз қазақ мемлекеті» деп аталады. Құрметті ержүрек батыр! Мен сізге қазіргі біздің ғасырымыз туралы біраз мәлімет бергім келеді.
Бүгінде Қазақстан елі дүние жүзіндегі көптеген елдермен достық қарым-қатынас орнатқан әлемге танымал елге айналды. Қазақстан тұңғыш рет өз Ата заңын қабылдады. Тәуелсіздік туы, көк байрағы желбіреп, асқақтаған Әнұраны шырқалуда. Қазақстанның жаңа Астанасы күннен күнге жаңарып гүлденуде. Егеменді тәуелсіз Қазақстанды бүкіл әлем таныды. Біздің ғасырымызда да әлемге танымал көп тұлғалар бар: ауыр атлет Илья Ильин, марафоншы Марат Жыланбаев, ғарышкер Тоқтар Әубәкіров, Бақтияр Артаев т.б.
Осы қақпаны ашу үшін біз келесі тапсырманы орындау керекпіз: Ержүрек батырымызға көк жайлауда жүрген жүйрік аттың суретін салып беру. (Оқушылар Paint графикалық редакторын ашып, сурет салады)
Батыр: Ақылды балаларым! Сендер суретті жақсы салады екенсіңдер. Маған жүйрік атты салып бергендерің үшін рақметімді айтамын.
(Интерактивті тақтада батырдың жаңында ат пайда болады).
Мұғалім: осы тапсырманы сәтті орындадық және бірінші қақпамыз ашылды. Ары қарай жүрейік.
Батыр: Балалар, қараңдар біз екінші қақпаның алдына келдік.
Мұғалім: Иә, мына қақпа «Кеңестік мемлекет» деп аталады. Алтайдан Алатауға дейін ұлан – ғайыр жерді мекен еткен ата – бабаларымыз тәуелсіздікті арман еткен. Осынау кең даланы көк найзаның ұшымен, сом білектің күшімен қорғаған бабаларымыздың аманатын орындау үшін талай боздақтар жанкештілікке барған, Бауыржан, Мәншүк, Әлия сынды батырлар сол ел қорғауды ұран еткен, сол үшін құрбан болып, ел құрметіне бөленген батырлар болған.
Ал бұл қақпаның тапсырмасы – аспанда самғап жүрген қыран бүркітті салу. (Оқушылар қисық сызық, бүріккіш, түзу сызық, бүріккіш, бояу құралдарын пайдаланып сурет салады)
Батыр: Білімді балаларым! Маған қыран бүркітті салып бергені үшін рақметімді айтамын.
(Интерактивті тақтада батырдың жаңында бүркіт пайда болады).
Батыр: Балалар, сендер уақыт шытырманында жүріп, біраз шаршаған сияқтысыңдар. Бәріміз бірге денемізге күш – қуат беретін жаттығуларды жасайықшы.
(Сергіту сәті)
Шынығамыз, жастай бiз,
Жаттығуды бастаймыз.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш
Бойымызға жинап күш.
Мұғалім: Иә, Ержүрек батырымыз, сіз көрсеткен барлық жаттығуларды орындап біз күш жинап алдық, сондықтан ары қарай жүруге дайынбыз.
Мұғалім: Балалар, келесі қақпаның алдында тұрмыз. Бұл қақпа «Отаршыл Ресей патшасы».
Қазақ хандығы Ұлы жүз, Орта жүз, Кiшi жүзге бөлiнiп, бытыраңқы мемлекет негiзiнде дами бастады. 1723 жылғы Жоңғар шапқыншылығы кезеңiнде халық “Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” атты қасiретке ұрынды. Осы жылдары Сырым Датұлы, Махамбет Өтемісұлы, Исатай Тайманұлы, Кенесары сияқты батырлар қазақ даласында ерен ерліктерімен халықтың жадында мәңгі сақталып қалған. 1726 жылы үш жүздiң өкiлдерiнiң бас қосуымен өткен Ордабасы кездесуiнен кейiн қазақ халқының басы бiрiгiп, Жоңғарларға қарсы көтерiлдi. Кiшi жүздiң ханы Әбiлқайырдың iргелес Ресейге арқа сүйеп, өзiнiң Кiшi жүз хандығын Ресейдiң қол астына алуын өтiнiш етедi. Ресей мен үш жүз хандарының арасындағы келiсiм Қазақ хандығының тұтастығына нұқсан келтiрiп, оның құқықтық халықаралық қатынастағы беделiн жоққа шығарды.
Мұғалім: осы қақпаны ашу үшін біз мынадай тапсырманы орындау керекпіз: Ержүрек батырымызға берен мылтық суретін салып беру.
(Оқушылар Paint графикалық редакторының тіктөртбұрыш, эллипс, қисық сызық, бояу құралдарын пайдаланып суретті салады)
Батыр: Ізденімпаз балаларым, маған мылтықтың суретін салып бергендерін үшін алғысымды айтамын.
(Интерактивті тақтада батырдың қолында мылтық пайда болады)
Мұғалім: Балалар, біздің жолымызда ақырғы қақпамыз қалды. Ол «ХҮ ғасырдың қақпасы».
Жәнібек пен Керей хандар 1465 жылы Шу өзенінің бойында Қозыбасы деген жерде қазақ хандығының іргесін қалады. Жәнібек хан - Жәнібек Әбусағит— Қазақ хандығы мен қазақ хандары әулетінің негізін қалаушы Керей хан - Болатұлы Керей хан— қазақ хандығының негізін қалаушы, Көк Орданың ханы. 1456 - шы жылы Алтын Ордадан бөлініп шыққан Керей мен Жәнібек Шу мен Талас өзендерінің арасындағы аймаққа орналасып, қазақтың туын көкке көтергені тарихтан аян.«Қазақ» деп ұран тастағанда рухы көтеріліп, намысы оянған барлық қазақ тайпалары түгел жиналып, Қазақ хандығының іргесін қалағанын баршамыз білеміз.
Ал енді осы қақпаның тапсырмасы: ежелден адамның досы болып табылатын жүйрік тазының суретін салып беру.
(Оқушылар Paint графикалық редакторының түзу сызық, қылқалам, қисық сызық, бояу, өшіргіш құралдарын пайдаланып суретті салады)
Мұғалім: Балалар, біз сендермен осы уақыт шытырманнан шықтық.. Сендердің көмегімен батырымыздың барлық өзіне қажетті заттарды жинап алдық.. Ендігі біздің мақсатымыз батырымызды өз еліне қайтару. Ол үшін мына тапсырманы орындайық: Paint туралы макромедиа флеш тест тапсырмасы
Батыр: Құрметті оқушыларым! Сендерге айтар алғысым мол. Сендердің білімдерінің арқасында мен өз еліме қайта оралдым.
Біздің Қазақ еліміз жылдан-жылға, күннен – күнге өркендеп өсіп, кеңейіп, гүлденіп келеді. Біз өзіміздің Көк байрағымызды мақтанышпен жоғары көтеріп, өз Елтаңбамыз бен Әнұранымызды қастерлей отырып күн сәулелі аспанымызда әрқашан Тәуелсіздік пен ерліктің үлгісі дала қыраны шарықтай берсін демекпін. Міне, балалар бүгін өздеріңді тәуелсіз еліміздің жарқын болашағы екендіктеріңді көрсете білдіңдер. Халқымыздың бүгінгі уақытқа дейінгі жеткен жетістіктері өздеріңе аманат. Еліміздің еркіндігін сақтар мықты ұрпақ, мықты азамат болатындарыңа сенімім мол. Жолдарың ашық, жарқын болсын!
Оқушылар: рақмет!
Мұғалім: Құрметті Ержүрек батыр! Біз де сізге амандық тілейміз. Біздің елімізді жақсы қорғайтыныңызға сенімдіміз.
(Батыр өз еліне оралады)
Мұғалім: Балалар, мен сендерге сабақтың басында батырларды таратып бергенмін және де әрбір тапсырманы сәтті орындаған соң батырға қажетті қаруын үлестіріп сендерге бердім. Ал енді қолдарыңдағы батырларыңа назар аударыңдар, егер батырларың толықтай қамтылған болса, сендер бүгінгі сабақтың тақырыбын толық меңгеріп білдіңдер. Бірақ кейбір оқушыларда қарулары аз болса да, оларға да мен «жақсы» деген баға қоя аламын, өйткені сендердің барлықтарың суретті салып Paint графикалық редакторында дұрыс жұмыс істей алатыңдарыңа көз жеткіздім.
(Мұғалім оқушылардың жаныңа барып, әрбір оқушыны бағалайды)
Мұғалім: Балалар, біз сендермен осы сабақта Ержүрек батырымызға көмектесу арқылы
Paint графикалық редакторының құралдарымен таныс болдық.. Алған білімдерің ары-қарай өмірлеріңде керек болады деп сенімдімін. Үйге тапсырма: сендер осы сабақтан білген тарихи мәліметтеріңді пайдаланып, сурет салып келіңдер.
Мұғалім: Өткізген сабағымыз үшін рахмет, сау болыңдар!
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Информатика оқулығы, 5 сынып.
E-History.kz сайты.
www.koshpendi.kz
