Информатика пәнінен дидактикалық материалдар 5-6 сыныптар үшін

Информатика пәнінен дидактикалық материалдар (5-6 сыныптар үшін)

Дидактикалық материалдар

Дидактические материалы по информатике для 5-6 классов

Дидактические материалы

Павлодар 2020

Информатиканы жеке және дифференциалды оқытуды іске асыру мақсатында дидактикалық материал информатика пәнінің 5-6 сыныптарға арналған ауыспалы оқу бағдарламасының тақырыптарына сәйкес әзірленген.

Бұл дидактикалық материалдар әдіскерлер мен жалпы білім беру мектептердің мұғалімдеріне арналады.

В дидактический материал включены разноуровневые задания по разделам переходной программы по информатике для 5-6 классов, что позволяет осуществлять индивидуальный и дифференцированный подходы обучения информатике.

Данный дидактические материалы предназначены для учителей общеобразовательных школ и методистов.

Кіріспе

Дидактикалық материалдар кешені «Информатика» пәнінің 5-9 сыныптарға арналған оқу бағдарламасы негізінде құрастырылды.

Дидактикалық материалдар оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыруға, тақырыптық бақылау жұмыстарын жүргізуге бағытталған.

Дидактикалық құрал 5-6 сыныптар үшін ауыспалы оқу бағдарламасы бойынша оқытылатын тақырыптарды бекітуге арналған практикалық тапсырмаларды қамтиды. Тапсырмалар келесі тараулардан алынған, олар:

«Ақпарат және ақпараттық үдерістер», «Компьютер ақпаратты өңдеу құралы ретінде», «Алгоритмдеу және модельдеу», «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» және «Телекомуникация» [1].

Әр тарау деңгейлік тапсырмалар жүйесін қамтиды. А деңгейінің тапсырмалары репродуктивті сипаттамадағы тапсырмалардан тұрады, ал В деңгейі – репродуктивті-өнімді сипаттамадағы тапсырмалар, С деңгейі – шығармашылық тапсырмаларды қамтиды. А деңгейінің тапсырмаларын орындаған оқушыға қанағаттанарлық баға қойылады. Оқушылар тек А деңгейінің тапсырмаларын орындағаннан кейін В және С деңгейінің тапсырмаларын орындауға көшеді. Тапсырмалардың бәрін орындау міндетті емес. Тақырыпқа, сабақтың мақсатына, оқушылардың дайындық деңгейіне сәйкес құрастырылған.

Дидактикалық құралдың соңында информатика кабинетіндегі қауіпсіздік техника ережелері және мәтіндік процессорда пернелер мәндері бойынша қосымшалар ұсынылған.

Информатика кабинетінде қауіпсіздік техникасын сақтау ережелері

1-тапсырма: Төмендегі әрекеттерді толықтыр

1. Компьютермен жұмыс істеу кезіндегі санитарлы-гигиеналық нормалар

тиіс;

• экран ортасы мен оқушының көзінің ара қашықтығы

см кем болмауы

• компьютерде жасалатын үзіліссіз жұмыс

минуттан артық болмауы

тиіс, одан кейін міндетті түрде жаттығу жасауға үзіліс болуы керек.

1. Информатика кабинетіндегі оқушы міндетті:

• тәртіп пен тазалықты, қауіпсіздік техникасы ережелерін

• жұмыс орнына мұғалімнің нұсқауымен отырып, өздігінен орын

керек;

керек;

• құрылғының кез-келген ақауы білінгенде немесе бағдарламаның дұрыс жұмыс істемей тұрғанын көргенде жылдам

керек;

• кабинетте алынған кез-келген жарақат кезінде, әсіресе электр тогына

түскенде міндетті түрде

1. Тыйым салынады:

1. _

2. _

3. _

4. _

5. _

6. _

7. _

8. _

1. Қауіп-қатер көздері:

_ керек.

• 220 В кедергілі электр приборлары, электр жарақатының көзі болып табылатын мониторлар мен телевизорлар;

• кабинеттегі электр приборлары жану қаупін күшейтеді;

• компьютер мониторлары, телевизорлар электр магниттік, электрлік, магниттік статикалық өрістердің иондық сәулеленулерінің әлсіз көздері болып табылады.

Тыйым салынады:

1.

2.

3.

4.

1. Электр тоғымен жарақаттанған жағдайда жасау қажет: 1. 2.

2. Өрт қаупі (жану, түтіндеу) кезінде жасау керек: 1. 2.

Практикалық тапсырмалар 1 Ақпарат және ақпараттық үдерістер

А деңгейі

1. Тапсырма. Кестені дәптерге көшіріп, ақпараттардың түрі мен тасымалдаушыларын көрсете отырып, кестені толтырыңыз (1-кесте).

1-кесте – «Ақпарат түрлері»

Ақпарат	Ақпарат түрлері		Тасымалдаушы
	Қабылдау тәсілі бойынша	Ұсыну формасы бойынша
Математика есептері
Хат
Сурет
Опера
Раушан гүл иісі
Лимонның дәмі
Сары түс
Теледидардан хабар
Радио хабары

Тасымалдаушы – ақпаратты материалды сақтау құрылғысы

1. –тапсырма

   1. Битті 1 Кбайтқа аударыңыз

Ол үшін Калькулятор программасын пайдаланыңыз.

Жауапты мында жаз:

1 Кбайт =

бит

1. 8192 битті килобайтқа аударыңыз

Ол үшін Калькулятор программасын пайдаланыңыз.

Жауапты мында жаз:

8192 бит =

_ КБайт

1. Битті 1 Кбайтқа аударыңыз.

Ол үшін Калькулятор программасын пайдаланыңыз.

Жауапты мында жаз:

1 Кбайт =

бит

1. 8192 битті килобайтқа аударыңыз

Ол үшін Калькулятор программасын пайдаланыңыз.

Жауапты мында жаз:

8192 битте =

КБайт

В деңгейі

1.3–тапсырма

Мысал келтіріңіз (дәптерге жазбаша)

1. анық, бірақ объективті емес;

2. объективті, бірақ анық емес;

3. толық, анық, бірақ керек емес ақпарат;

4. өзекті емес ақпарат;

5. өзекті, бірақ түсініксіз ақпарат

1. –тапсырма. Файл немесе буманы мұрағаттау алгоритмін жазыңыз.

1. –тапсырма. Өз компьютеріңізді вирусқа тексеріңіз

С деңгейі

1.5– тапсырма. Бірыңғай ақпараттық үдерістерді құраушыларға бөліңіздер (2-кесте):

2-кесте – Ұялы телефон сатып алу

1. Компьютер-ақпаратты өңдеу құралы А деңгейі

   1. -тапсырма. Компьютердің негізгі құрылғыларын атаңыз?

   2. -тапсырма. Құрылғылардың жүйелік блокта орналасу сәйкестігін анықтаңыз (3-кесте) [2].

3-кесте – Құрылғылардың жүйелік блокта орналасуы

Құрылғылар	Құрылғылардың орналасуы
	Жүйелік	Жүйелік	Жүйелік
	блоктың	блоктың ішінде	блоктың артқы
	алдыңғы		тақтасында
	тақтасында
Монитор порты
Қатқыл диск
Аналық тақша
Бейнетақша
Принтер порты
Жедел жад
Компьютерді қайта жүктеу батырмасы
Желілік тақша порттары

В деңгейі

1. -тапсырма. Кесте толтырыңыз. Кестені үш бөлікке бөліңіз (4-кесте) [2]:

1. механикалық санауыш құрылғылары;

2. есептеуіш автоматтар;

3. Электронды-есептеуіш машиналар. 4-кесте

№	Не?	Қайда?	қашан?
1	Қол саусақтары, тастар, белгілеушілер, түйіншектер
2	Абак
3			1761 ж
4		Франция Блезь Паскаль
5	Арифмометр
6		Англия Чарльз Бэббидж
7			ХХ ғасырдың 30- жылдары

8	Бэббидждің машинасына арналған алғашқы программа
9	Герман Холлерит Америка
10	«Марк-1» электр- механикалық санаушы машинасы
11	АҚШ Дж.Моучли және Дж.Эккерт
12	EDCAS- Нейманның архитектурасымен жасалған ЭЕМ
13	КСРО Лебедев
14	1952-1953 жж
15	60 жылдары
16	1978 ж
17	2007 ж

.

2.4-тапсырма.

а) Объектінің атын өзгерту тәсілдерін жазыңыз (5-кесте): 5-кесте – Объектіні өзгерту тәсілдері

1-тәсіл
2- тәсіл
3- тәсіл
4- тәсіл

б) Windows негізгі объектілерін атаңыз

с) объектіні жылжыту мен көшіру әрекеттерінің ретін көрсетіңіз. Ерекше әрекеттерді түспен белгілеңіз.

Объектіні жылжыту	Объектіні көшіру
1. Тышқан көмегімен объектіні белгіле	1.Тышқан көмегімен объектіні белгіле
2.	2.
3.	3.
4.	4.

С деңгейі

2.5-тапсырма. Сөйлемдерді толықтырыңыз...

1. Операциялық жүйе – ол...

2. Программалық қамтамасыз ету – ол....

3. Бума – ол...

4. Белгіше – ол...

5. Файл – ол....

2.6- тапсырма. «Операциялық жүйелер түрлері» тақырыбына реферат дайындаңыз

1. Алгоритмдеу және модельдеу А деңгей

3.1-тапсырма

Алгоритм командаларын орындауына қарай нөмірлеңіз (6-кесте) 6-кесте – Хатты жіберу

	Хатты пошта жәшігіне тыстау
	Хат, конверт және марканы ал
	Бастау
	Марканы жабыстыру
	Үйден шығу
	Конвертті кілейле
	Хатты конвертке сал
	Хатты бүкте
	Конвертке мекенжайды жаз

3.2-тапсырма. Келесі әрекеттерді қажетті ретпен қойып, шәй қайнатудың алгоритмін жазыңыз (1-сурет):

1. Шәйнекке ыстық су құю

2. Суды қайнату

3. Арнайы грелакамен шәйнекті жабу

4. Ақманды қайнатылған су мен шаю

5. Ақманға шәй салу

6. Толық қайнағанша 5 минут күту

7. Шәй дайындау

1-сурет – Шәй қою алгоритмі

3.3-тапсырма

Жетпейтін командалар аттарын жазыңыз және алгоритм схемасындағы тағы қажетті бағыттарды салыңыз, ИЯ немесе ЖОҚ деген сөздерді қоса жазыңыз. Бірнеше рет қайталанатын командаларды сызыңыз (7-кесте).

7-кесте – Досына қоңырау шал (үй телефонынан)

В деңгейі

1. -тапсырма. Келесі жұмыс түрлерінің атқарушыларын (орындаушыларын) атаңыз:

- Есік алдын жинау;

• Мектептегі балалардың оқуы;

• Автокөлікті жүргізу;

• Тақтаның алдында жауап беру;

• Тағам дайындау;

• Құжатты баспадан шығару.

1. -тапсырма. Кез келген тағамның дайындалу алгоритмін жазыңыз.

С деңгейі

1. -тапсырма. «Сызықты және тармақталу алгоритмдері» тақырыбына екі есеп ойланыстырыңыз. Есептің шартын жазыңыз, блок-схема құрыңыз, орындаушы және оның ортасын көрсетіңіз.

1. -тапсырма. «Ақ және қызыл кішкене шарларды сұрыптау жұмыстары» жұмысына алгоритм құрыңыз.

1. -тапсырма. Модель түрлерін атаңыз.

1. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

1. Қарапайым графиктік редактор А деңгейі

   1. -тапсырма. Әртүрлі геометриялық фигураларда пайдаланып, робот суретін салыңыз. Геометриялық фигуралар: тіктөртбұрыш, шаршы, шеңбер, овал, сызық.

1. -тапсырма. Қарапайым графиктік редактордың Басты

қосымшасындағы Топтар атын жазыңыз (2-сурет).

_ _ _ ?

2-сурет – Құралдар тақтасы

В деңгейі

4.1.3-тапсырма.

1. Графиктік редакторды іске қосыңыз. Ені 20 см, биіктігі 15 см болатын жұмыс аймағын беріңіз.

2. Негізі түсті сұр және вертикальды және горизонтальды сызық сызыңыз. (Shift пернесі басылып тұрған кезде, сызық құралымен).

3. Терезесін тіктөрбұрыш қылдырыңыз. (негізгі түс-қара, Тіктөртбұрыш құралы, тәртібі – «құюсыз»).

4. Әр қабатта орналасқан үш әйнегі бар 8 үй суретін салыңыз (3-сурет).

5. Барлық 8 қабатты үйдің суреті дайын болғасын, оларды үлкен тікбұрышпен қоршап, түсін қосымша сызықтардың түсіне ұқсас түспен бояңыз. Ал үйдің іргесіне өз қалауыңыз бойынша құю түсін таңдаңыз.

3-сурет – Үй

1. Үй терезелері егер қара торы (қара түс) немесе жарқырайтындай (сары түс) болсын десеңіз, оларды бір-біріне лайық, жарасымды түстермен бояңыз.

2. Егер уақытыңыз болып жатса, суретті өз қалауыңыз бойынша әрі қарай безендіріңіз.

3. Құжатты Үй деген атпен бумаңызда сақтаңыз.

4. Графиктік редактормен жұмысыңызды аяқтаңыз.

С деңгейі

4.1.4-тапсырма.

1. Графиктік редакторды іске қосыңыз

2. 3суреттегідей Эллипс және Қисық құралдарын пайдаланып, өлшемдері бірдей төрт мойшақтан тізбек жасаңыз (4-сурет).

4-сурет – Мойшақтар

1. Мойшақтар тек қызыл және көк түсті болатындай мүмкіндігінше осындай төрт мойшақ арқылы әртүрлі мойшақтардан жасалған тізбектер ойланыстырып, экранда бейнелеңіз.

2. Жұмыс аймағының бос жерінде Жазу құралы арқылы қанша әртүрлі мойшақтар тізбегін жасауға болатының көрсетіңіз.

3. Суретті өз бумаңызда Мойшақтар деген атпен сақтаңыз.

4. Графиктік редактормен жұмысыңызды аяқтаңыз.

4.2 Мәтіндік редактор және мәтіндік процессор А деңгейі

4.2.1-тапсырма. Әртүрлі қаріптер түрлерін пайдаланып, үлгі бойынша

«Информатика» деген сөзді бейнелеңіз

Информатика Информатика Информатика Информатика Информатика Информатика Информатика Информатика Информатика

4.2.2-тапсырма.

1. Word Pad мәтіндік редакторын жүктеңіз.

2. Маркерлеу тәртібінде апта күндерінің атауларын қазақ тілінде және қасына ағылшынша нұсқасын жазыңыз.

3. Екі тілде жазылған әр апта күндерінің қаріппін өзгертіңіз және әр жол үшін 10 пункттен бастап бір қадамға өсіре отырып, әріп өлшемін орнатыңыз.

4. Апта күндерінің атаулар қасына ағымдағы аптаның күнің жазыңыз, құжатты Менің құжаттарым бумасында «Апта» деген атпен сақтаңыз.

5. Мәтіннің жиектерін өз қалауыңыз бойынша параметрлер қойып, оларды жолдын ортасынан орнатыңыз және сол атпен құжатты сақтаңыз.

4.2.3 -тапсырма.

1. Үш абзацтан тұратын мәтін теріңіз, мәтінді екі бағанға бөліңіз.

2. Төмендегі параметрлерді бетке орнатыңыз:

• бет бағдары: кітап беті түрі; өрісі: барлығы 1,5 см; парақ түсі: ақшыл

көк;

1. Мәтін қаріппін өзгертіңіз: бірінші абзац: әріптер өлшемі 14, Arial, К

қаріпі, мәтін ені бойымен орналасады; екінші абзац: әріптер өлшемі 16, Comic Sans, қаріп, мәтін беттің ортасында орналасады

1. Жоларалық интервал – 1,5

2. Абзацтан кейін аралық – 0

Теңге алу.

Жерде жатқан теңгені атпен шауып келе жатып іліп алу үлкен ептілікті, ат құлағында ойнайтын шабандоздық тәжірибені талап етеді. Теңгені жерден іліп алғандарға бәйге беріледі. Бұрындары қазақ жігіттері атпен шауып келе жатып қолындағы қылышымен жерде жатқан тезекті түйреп алып көкке лақтырып

жіберіп, оны жалма-жан қылышымен екіге бөліп шауып түсіретін. «Қыз қуу». Ол – ұлттық ат спорты ойыны.

Қазір бұл ойынның ережесі жасалып, бір жүйеге келтірілді. Қазақстанда қыз қуудың алғашқы спорттық жарыстары 1923 жылы өткізілді. Содан бері мерекелік бағдарламаларға енгізіп келеді. Қыз қуу жарысында атқа мінген жігіт айналып қайтатын жерге дейін алдында атпен шауып бара жатқан қызды қуып жетіп, оның бетінен сүюге тиісті. Бұл – жігіттің жеңгені. Қуып жете алмаса, қайыра шапқанда қыз жігітті, оның атын қамшының астына алады. Бұл – қыздың жеңгені. Көкпар. Ұлттық ат ойыны. Этнографтардың айтуынша, әуелгі атауы «көк бөрі» сөзінен шыққан. Бұрындары мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алғанда өлігін ат үстінде сүйрелеп, бір-бірінен ала қашып, мәз- мәйрам болған. Кейін ол ұлттық ойынға айналған.

Көкпар Орта Азия халықтарының да сүйікті ойыны. Көкпар жаппай тартыс және дода тартыс болып екіге бөлінеді. 1949 жылы елімізде көкпар жарысының жаңа ережесі бекітілді. Алаң көлемі қатысушылар санына сәйкес. Егер әр команда 5 адамнан болса, алаңның аймағының ұзындығы 300 метр, ені 100 метр; 10 адамнан болса, 500х200 метр; 15 адамнан болса 700х300 метр; 20 адам болса, 1000х500 метр. Көкпарда басы кесілген серке тартылады.

В деңгейі

4.2.4-тапсырма.

4.2.3 тапсырмаға төмендегідей пішімдеу параметрлерін енгізіңіз

1. «Қыз қуу» деген сөзді ерекшелеп, қаріппін жартылай қалың қаріпке ауыстырыңыз

2. «Көкпар» сөзін ерекшелеп, қаріппін курсивке ауыстырыңыз.

3. «Ұлттық» деген сөзді ерекшелеп, қаріпті жартылай қалың қаріпке ауыстырыңыз (кегль – 14 пункт).

4. Мәтін бойынша «спорт» деген сөзді тауып, қаріпті жартылай қалың курсивке ауыстырыңыз және биіктігін (16 пункт) жасаңыз.

5. Әр абзацты өз қалауыңыз бойынша маркерден бастаңыз.

6. Беттің өрістерін 2 см қылдырыңыз.

7. Соңғы абзацты ерекшелеп, оның қаріппін жартылай қалың сызылған курсивті қаріпке ауыстырыңыз.

8. Екінші абзацтың қаріп түсін өзгертіңіз.

1. -тапсырма. Мәтінді бірнеше бөлікке бөліп, бөлуді орнатыңыз. Беттің параметрлерін өзгертіңіз: - бет бағдары: кітап сияқты; өрістері:

барлығы 1,5 см; беттің түсі: жасыл;

Мәтін қаріппін өзгертіңіз: бірінші абзац: 14, қаріп – Arial, туралануы ені бойынша - тақырып: әріптерінің өлшемі 16, қаріпі –ComicSans, жартылай қалың, ортада орналасады.

Жоларалық интервал – 1,5 Абзацтан кейінгі интервал – 0

1. -тапсырма. Келесі командалар атауын жазыңыз (5-сурет) [3]:

5-сурет – Құралдар тақтасы

1. _

2. _

3. _

4. _

5. _

6. _

7. _

8. _

9. _

10. _

11. _

12. _

13. _

14. _

15. _

16. _

17. _

18. _ С деңгейі

4.2.7-тапсырма

1. Жаңа құжат ашыңыз.

2. Кесте сызыңыз: 6 жол және 6 баған.

3. Барлық кестені ерекшелеп, тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, ашылған мәзірден Кесте қасиеті пунктін таңдаңыз (6-сурет):

1. Ашылған терезеден Шекара мен құюды таңдаңыз (7-сурет):

7-сурет – Шекара мен құю

1. Ашылған терезеде сызықтың типі мен түсін өз қалауыңыз бойынша таңдаңыз және ОК батырмасын басыңыз (8-сурет).

8-сурет – Сызықтың типі мен түсі 6.Ұяшықты белгілеңіз (9-сурет):

9-сурет – Ұяшық

1. Лентадағы Құю әрекетін таңдаңыз және бағыттаушыға басып, ашылған терезеден қажетті түсті таңдаңыз (10-сурет).

2. Кесте ұяшықтарын шахмат ретімен бояңыз.

9* Есік пен терезе салу үшін қажетті ұяшықтарды біріктіріп, үй төбесін қосаңыз (11-сурет)

10-сурет – Құю

11-сурет – Үй

10** Суретті үлгі бойынша көркемдеңіз (12-сурет):

12-сурет – Дайын үй

1. -тапсырма. «ЭЕМ кезеңінің тарихы» схемасын сызыңыз.

Элементтерін топтаңыз (13-сурет).

Тапсырма орындау нұсқасы:

1. Бірінші тікбұрышты блок құрыңыз. Оның көшірмесін жасаңыз. Кірістіруді орындаңыз. Қажетті жерге кірістіріңіз. Осы әрекетті екі рет қайталаңыз.

2. Блоктардың ішіне мәтін жазыңыз.

3. Шеңбер құрып, оның ішіне мәтін жазыңыз.

4. Фигуралық бағыттарын қосыңыз.

5. Оң жаққа бағытталған фигуралық бағытты кірістіріңіз. Оның көшірмесін жасаңыз. Жаңасын кірістіріңіз, орналасу реті - алдына қарай командасын таңдаңыз.

6. Барлық блоктардағы мәтін туралануы –центр бойымен орналастырыңыз.

7. Объектіні таңдау бағыты арқылы барлық суреттерді пунктирлі сызықпен ерекшелеңіз.

8. Мәтінді біркелкі графиктік объектіге айналдыру керек, ол үшін Топтастыру командасын орындаңыз.

9. Енді дайын суретті мәтін бойымен жылжытуыңызға болады.

13-сурет – ЭЕМ жаңа кезеңі

1. Презентациялар А деңгейі

4.3.1-тапсырма

1. Келесі талаптар бар презентация құрыңыз:

Титул бет слайды;

Ұйымдастырылған құрылымы бар слайд;

Word құжатынан кірістірілген мәтіндік үзіндісі бар слайд;

Windows графиктік редакторын көшіру арқылы пада болған және Paint графиктік редакторында редакцияланған графиктік объектісі бар слайд;

PowerPoint-та құрылған кестесі бар слайд.

В деңгейі

1. -тапсырма. 4.3.1 тапсырмасындағы слайдты әрі қарай жалғастырыңыз.

1. Word құжатынан кірістірілген кестесі бар слайдты құру;

PowerPoint –та құрылған диаграммасы бар слайд;

Office стандартты суреті бар слайд;

Файлдан алынған графиктік объектісі бар слайд;

Анимация әсері бар слайд.

1. Құрылым тәртібінде құрылған презентацияны редакциялаңыз.

2. Құрылған презентацияны келесі тәртіптерде көрсетіңіз:

көрсету тізбектері;

еркін көрсету;

уақыт бойынша көрсетуді баптау.

1. Келесі әрекеттерді қамтитын басқару батырмалары бар презентацияны жетілдіріңіз:

көрсетудің бағытын таңдау;

көрсету бағытын таңдай мәзірін қамтитын слайдқа қайта оралыңыз;

слайд қараудың алғашқы бетіне оралыңыз;

• слайдты қарау тәртібінен слайдтарды редакциялау тәртібіне көшіңіз.

1. Презентацияға таратпа материал дайындаңыз.

2. барлық презентацияларды жинақтарыңыз.

3. Мұғалімнің айтуы бойынша дайын шаблондардан презентациялар құрыңыз.

С-деңгейі

1. -тапсырма. WORD программасынан кестелерді, суреттерді, мәтіндерді, тақырыптарды пайдалану арқылы 8 -10 презентация құрыңыз.

Бұл презентация келесі шарттарды қамту қажет:

1. Титулдық бет.

2. Суреттері бар слайдтар.

3. Кесте мен диаграммасы бар слайд.

4. WORD программасында құрылған кестесі бар слайд.

5. Тізімдері және әсерлері бар слайдтар.

6. Ескертулері бар слайдтар.

7. Көрінбейтін слайдтар.

1. Телекоммуникациялар А деңгейі

   1. -тапсырма. Сөз тіркестерін телекоммуникациялық технологиямен байланыстырып, толтырыңыз:

1. … желі;

2. … мекенжай;

3. электрондық …;

4. желі…;

5. …-сервер;

6. … байланыстар;

7. …хабарламалар;

8. …жәшік.

1. -тапсырма. Қателерін тауып, түзетіңіз

а. Ауқымды желі жақын орналасқан компьютерлерді байланыстырады. Мысалы, бір кеңседе бір – біріне қосылған екі компьютер, немесе жоғары жылдамдықты кабельмен қосылған барлық ғимараттарды қамтитын желі. Бірнеше аралас ғимараттарды қамтитын корпоративті желі ауқымды деп есептелуі мүмкін.

ә. Жергілікті желі бір – бірінен алыс қашықтықта орналасқан компьютерлерді біріктіреді.

б. Модем – бұл клиенттерге әр түрлі қызметтер мен мәліметтер ұсынатын компьютер. Желілік модемдер күрделіктің әр түрлі деңгейінде көптеген міндеттер орындай алады. Ірі желілерде мамандандырылған арнайы модемдер кең таралған, осының арқасында қолданушылардың өсіп келе жатқан қажеттіліктерін сапалы қанағаттандыруға мүмкіндік туғызады.

В деңгейі

1. -тапсырма. Орысша және ағылшынша терминдер арасындағы сәйкестікті орнатыңыз

Браузер	e-mail
Домен	browser
Хабарламалар тақтасы	domain
Сеанс	gateway
Желі	BBS
электронды пошта	session
Шлюз	network

Қазақ тіліндегі сәйкес терминдерді табыңыз (іздеу үшін тілмаштарды қолданыңыз, мысалы sozdik.kz).

1. -тапсырма. Браузердің мекенжай жолында сол жағында келтірілген беттер мекенжайын кезектеп енгізіңіз, оң жағына бет тақырыптарын жазып, олардың мазмұнын түсіндіріңіз (8-кесте).

8-кесте – Мекен жай

Мекен жай	Сипаттау
www.meteo.kz
www.akorda.kz
www.site.kz
www.sozdik.kz

1. Іздеу жүйелері арқылы Қазақстанның тегін пошталық серверлерінің мекенжайын табыңыз.

2. Сұрақтарға жауап беріңіз:

a) Ғаламтор желісінде адамдарды іздестірудің қандай қызметтері бар? б)Неліктен адамдар белгісіз тілдегі өлеңдерді зер салып тыңдайды, ал

аудармасыз фильмдер көргенде тез шаршайды?

С деңгейі

1. -тапсырма. «Компьютерлік желілер» тақырыбы бойынша сөз жұмбақ құрыңыз, барлық терминдерді ағылшын тіліне аударыңыз. Сөз жұмбақ 10 терминнен кем болмауы керек

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

1. 2013 жылдың 3 сәуірінде №115 бұйрықпен бекітілген 5-9 сыныптарға арналған «Информатика» пәнінің оқу бағдарламасы.

2. Ермеков Н., Пилипенко С. Информатика. Дидактикалық материалдар (практикум): Жалпы білім беретін мектептің 7-сынып мұғалімдеріне арналған, басылымы, өңделген. – Алматы: Атамұра, 2007. – 152 б.

3. Вьюшкова Е.А., Ибраева А.Т., Лан Н.Ю. Информатика. Дидактикалық материалдар: Эксперименталды 12-жылдық білім берудің 10-сынып мұғалімдеріне арналған. – Алматы: Мектеп, 2012. – 162 б.

Қосымша

Кесте 9 – MicrosoftWord-ғы пернелер үйлестіруі. Терезелер бейнеленуі және олармен жұмыс

Әрекет	Пернелер үйлестіруі
Келесі терезеге өту	ALT+TAB
Алдынғы терезеге өту	ALT+SHIFT+TAB
Белсенді терезені жабу	CTRL+W или CTRL+F4
Белсенді терезені жазудан кейін қалпына келтіру	ALT+F5
Егер бірнеше терезе ашық болса, келесі терезеге өту	CTRL+F6
Алдынғы терезеге өту	CTRL+SHIFT+F6
Таңдалған терезені жазу немесе қалпына келтіру	CTRL+F10
Терезедегі бейнені алмасу буферына көшіру	PRINT SCREEN
Таңдалған терезенің бнейнесін алмасу буферына көшіру	ALT+PRINT SCREEN

Кесте 10 – Сұхбаттасу терезелерімен жұмыс

Әрекет	Пернелер үйлестіруі
Келесі параметрге немесе қосылғыштар тобына өту	TAB
Алдынғы параметрге немесе қосылғыштар тобына өту	SHIFT+TAB
Сұхбаттасу терезесінің келесі қосымшасына өту	CTRL+TAB
Сұхбаттасу терезесінің алдынғы қосымшасына өту	CTRL+SHIFT+TAB
Ашық жазылған тізімде параметрлер арасында немесе қосылғыштар тобының арасында өту	Сілтемелері бар пернелер
Ерекшеленген батырма міндеті бойынша әрекетті орындау; ерекшеленген жалаушаны орнату немесе алып тастау	БОС ОРЫН
Параметрді таңдау: жалаушаны орнату немесе алып тастау	ALT+ параметр атауындағы сызылған әріп
Ерекшеленген жазылған тізімді ашу	ALT+
Жазылған тізімнен параметр таңдау	Жазылған тізімдегі параметр атауының бірініші әрібі
Ерекшеленген жазылған тізімді жабу; команданы болдырмай және сұхбаттасу терезесі ні жабу	ESC
Ерекшеленген команданы орындау	Енгізу

Кесте 11 – Құжатты құру, қарау және ашу

Әрекет	Пернелер үйлестіруі
Құжатты құру	CTRL+N
Құжатты ашу	CTRL+O

Құжатты жабу	CTRL+W
Құжаттың терезесін бөлу	ALT+CTRL+S
Құжаттың терезесінің бөлінуін алып тастау	ALT+SHIFT+C немесе ALT+CTRL+S
Құжатты сақтау	CTRL+S

Кесте 12 – Іздеу, ауыстыру және өту

Әрекет	Пернелер үйлестіруі
Навигация тапсырмалар тақтасын ашу (құжатта іздеу үшін)	CTRL+F
Іздеуді қайталау (Іздеу және Ауыстыру терезесі жабылғаннан)	ALT+CTRL+Y
Мәтінді, пішімдеуді және арнайы таңбаларды ауыстыру	CTRL+H
Бетке, сілтемеге, кестеге, суретке және құжаттың басқа элементтеріне өту	CTRL+G
Соңғы төрт жерге өзгеріс енгізгендер арасында жылжу	ALT+CTRL+Z
Іздеу параметрлерінің тізімін ашу. Параметрді таңдау үшін сілтемелер пернесін пайдаланыңыз, содан кейін құжатта іздеуді бастау үшін ЕНГІЗУ батырмасын басыңыз.	ALT+CTRL+HOME
Іздеудің алдынғы объектісіне өту (іздеу параметрлері беріледі)	CTRL+PAGE UP
Іздеудің келесі объектісіне өту (іздеу параметрлері беріледі)	CTRL+PAGE DOWN

Кесте 13 – Мәтінді және суретті көшіру және орнын ауыстыру

Әрекет	Пернелер үйлестіруі
Office алмасу буферін ашу	Басты қосымшасына өту үшін ALT+H, содан кейін F, O
Ерекшеленген мәтінді немесе суретті Office алмасу буферіне көшіру	CTRL+C
Ерекшеленген мәтінді немесе суретті Office алмасу буферіне қию	CTRL+X
Office алмасу буферінен соңғы қосылған элементті кірістіру	CTRL+V
Мәтінді немесе суретті бір рет орнын ауыстыру	F2 (курсорды апарып, ЕНГІЗУДІ басыңыз)
Мәтінді немесе суретті бір рет көшіру	SHIFT+F2 (курсорды апарып, ЕНГІЗУДІ басыңыз)
Жаңа стандартты блокты құру сұхбаттасу терезесін ашу (егер мәтін немесе объект ерекшеленсе)	ALT+F3
Ерекшеленген стандартты блок үшін контекстік мәзірді шығару, мысалы, SmartArt суреті	SHIFT+F10
Жою	CTRL+F3

Мазмұны

Кіріспе .......................................................................................................... Информатика кабинетінде қауіпсіздік техникасын сақтау ережелері ...	3 4
Практикалық тапсырмалар .............................................................................................	5
1 Ақпарат және ақпараттық үдерістер .....................................................................	5
2 Компьютер-ақпаратты өңдеу құралы ...................................................................	7
3 Алгоритмдеу және модельдеу ..........................................................................	9
4 Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар .............................................	11
4.1 Қарапайым графиктік редактор ......................................................................	11
4.2 Мәтіндік редактор және мәтіндік процессор ............................................	13
4.3 Презентациялар ................................................................................................	18
5 Телекоммуникациялар ......................................................................................	20
Пайдаланған әдебиеттер тізімі .....................................................................................	22
Қосымша ..................................................................................................................................	23