Сабақтың тақырыбы : ИНФОРМАТИКА ЖӘНЕ АҚПАРАТ
§ 2 Ақпарат оның мазмұны, түрлері мен қасиеттері
Сабақтың мақсаты : оқушыларды ақпарат, информатика ұғымы, түрі және қасеттерімен таныстыру.
Оқушылар білуі тиіс: информатика пәні нені оқытады, ақпарат ұғымын, ақпарат түрлерін. Ақпарат алу көзі, қабылдау және беру ортасын, ақпараттың қасиеттері мен оның формаларын.
Оқушылар үйренуі тиіс: информатика ұғымдарына, ақпаратқа, ақпарат алу көзіне, қабылдау және беру ортасына анықтама беруді.
Сабақтың барысы
І Ұйымдастыру кезеңі
ІІ Сабақтың мақсаты мен міндеттерін қою
ІІІ Білімді өзектендіру
Сұрақтар :
- Информатика дегеніміз не ?
- Компьютердің информатикаға қандай қатысы бар ?
- Ақпарат дегеніміз не, оны қалай түсінесіңдер?
- Ақпаратты қандай ақпарат көздерінен аласыңдар ?
- Ақпараттың қандай қасеиттерін білесіңдер ?
Осы сұрақтар арқылы оқушыларды сабақ тақырыбы мен мақсатын тұжырымдауға жетелеймін.
Жаңа сабақты оқып-үйрену
Информатика пәні компьютермен тығыз байланысты. Бірақ, компьютер-оның көмегі арқылы ақпаратпен жұмыс істеуге болатын құрал ғана.
Информатика – ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, түрлендіру, жөнелту және пайдалану тәсілдері туралы ғылым.
Адамдардың барлық қызметі ақпаратпен байланысты. Кез келген тамақты пісіру үшін оған қажетті заттар мен дайындау жолын білу қажет. Автомобильді басқару үшін немесе үй тұрғызу үшін қажетті ақпаратты білуіміз керек.
Ақпарат- сақтау, түрлендіру, жөнелту және пайдалану нысаны болып табылатын қоршаған әлем туралы мәліметтер.
Сендер күнде қандай да бір ақпарат аласыңдар. Ақпаратты ала отырып, оны қабылдайсыңдар, игересіңдер, қайта өңдейсіңдер. Ақпаратты ата – аналарыңа, достарыңа жеткізулерің мүмкін. Яғни ақпарат көзі және оны қабылдауыш бар. Адам ақпаратты сезім мүшелері арқылы қабылдайды. Ғалымдардың деректері бойынша біз ақпараттың 81 %–ын көру арқылы, 10 %– ын – есту, 4 %– ын –иіскеу, 3% – ын –дәм сезу және 2 %– ын сезу арқылы аламыз.
Ақпараттың түрлері
Адамның ақпаратты қандай ақпараттық арнамен қабылдауына байланысты, ол әртүрлі болады.
Мысалы, таңертең сағаттың шылдырын адам есту мүшесі – құлақпен қабылдайды. Ақпарат көзі қоңыраулы сағат болып табылады. Ал ақпаратты қабылдаушы – адам. Ақпарат ұйқыдан оянатын уақыт келгені туралы мәліметті жеткізіп тұр. Ақпараттың мұндай түрі естілетін ақпарат деп аталады.
Сонымен, адамның қабылдау тәсілдері бойынша ақпарат көрінетін, естілетін, дәм сезу, иіскеу және сезу арқылы болып бөлінеді. Бір ақпараттың өзі әртүрлі бейнеленуі мүмкін: сан, мәтін немесе сурет түрінде. Мәселен, автотұрақтағы машиналардың саны 5 санымен, «бес» сөзімен жазылған мәтінмен және олардың суретін салу арқылы бейнелеуге болады. Яғни ақпарат тағы бейнелеу тәсілдеріне қарай да түрге бөлуге болады.
Бейнелеу тәсілдеріне қарай ақпарат сандақ, мәтіндік, графикалық, дыбыстық және видеоақпарат болуы мүмкін.
5
Ақпаратты бейнелеу
Ақпараттың қасиеттері
Бір ғана ақпарат әртүрлі жағдайда өзекті немесе өзекті емес болуы мүмкін. Мәселен, 2 мамырға арналаған ауа райы болжамы кез келген адам үшін 1 мамырда өзекті болғанымен, 10 мамырда өзектілігін жояды. Сонымен, ақпарат өзектілік қасиетке ие.
Ақпарат толық немесе толық емес болуы мүмкін. Мысалы, сендердің достарың «Ертең» десін. Егере сендер достарыңа: «Біз киноға қашан барамыз ?» деген сұрақ қойған болсаңдар, онда бұл ақпарат түсінікті болады. Басқа жағдайда бұл ақпарат түсініксіз болады, себебі – ол толық емес. Ақпараттың бұл қасиеті толықтық деп аталады.
Сабақты қорытындылау
Бүгінгі сабақта нені білдік ?
Информатика дегеніміз не ?
Ақпарат дегеніміз ?
Ақпаратты қабылдау түрлері
Ақпаратты ұсыну түрлері
Ақпараттың қасиеттері
Үйге тапсырма
Оқулықтан § 2 оқу, сұрақтарға жауап беру, 7-тапсырманы жұмыс дәптеріне орындау.