Реактивтер мен ??ралдар: мед иод, лимон,таби?и су, сірке ?ыш?ылы,
Т?жірибе: ??пия жазу
Саба? барысы: ?йымдастыру кезе?і.
Сынып о?ушыларын екі топ?а б?лу
І топ Оксидтер
ІІ топ ?ыш?ылдар
Білім мен біліктерін тексеру:?й тапсырмасын ж?не б?рын ал?ан білімді дамыту ма?сатында тексеру ж?мыстарыны? ?лгісін ?сынамыз. Та?та?а ?ш о?ушы ша?ырылады.
Ерте ертеде, ешкі ??йры?ы келтеде. Менделеев деген ?лкен ?алада Оттек деген бір тентек бала болыпты.Ол к?п ?абатты ?йді? 2-?атарында т?рады екен.Ол бас?а к?ршілерімен жа?ындасса, жана бастайды. Ол бір к?ні ерігіп отырып “мен к?штімін бе,?лде ?лсізбін бе” деп ?зін сынама? болып, т?менгі ?абаттан бастап, жо?ар?ы ?абат?а дейін к?теріліп, аралап шы?па?шы болады.Ол бірінші ?абатта?ы ?йді? есігін ?а?ып ?йге енеді. ?йдегі элементпен ?осылып айдын к?лге айналады.
К?міртекті? ?йінен шы?ып, сол жа? к?ршісіне со?ып кетпекші болады.Осы п?терге енген бойда найза?ай ойнап, шатыр-к?тір аспан айналып жерге т?скендей болады.
N2 +О2 →2NО
Осы кезде№14 п?терді? иесі ?йінен шы?ып келе жатады. Оттек осы ?йді? иесімен амандаспа? болып, жа?ын келеді. Екеуі ?осылып ??м?а айналады:
Si +О2 → SiО2
Оттек ?зіні? ?асиетіне ма?танып, одан сайын ма??аздана бастайды. Ая?ын басса,алдында?ылар жанып, онымен ?осылыс т?зіп,су?а, топыра??а айналады. Ол енді металдар орналас?ан ?абаттарды аралады. Сырт к?зге жанбайтын деп есептелетін заттарда оттекте жанады. Мысалы бойында мы?тылы?,беріктік ?аситі бар металл-темір. Ол жалын ж?не т?тін шы?армай шатырлап жанып, темір ?а?ын т?зеді.
4?е + 3О2 →2 ?е2 О3
Оттек тек жай заттармен емес, к?рделі заттар менде ?рекеттесе алады.
СН4+2О2 →СО2+2Н 2О
Оттек ?зіні? белсенді элемент екенін осылай д?лелдеді.
Оттек бірнеше п?тер иелерімен ?осылып, ?осылыстар т?зеді. Ол ?зіні?”оксидтер”деп аталатын ?осылыстарыны? к?п екеніне ?уанып,?зін “к?штімін, белсендімін”деп шешеді. Алайда ол №2 №10 №18 п?тер иелерімен ?осылыс т?зе алма?анына ?атты ?кінді. Галогендермен,криптон,ксенон алтынмен, платинамен жанама жолмен ?рекеттесіп ?осылыстары болатынына риза болды.
3- тапсырма.
Т?зу ме ?лде ?и?аш па? (ойын )
Жа?а саба?: О?ушыларды? та?тада жауаптарын талдаймыз,содан кейін та?ырыпты жазып, ??гіме ж?ргіземіз:
Просмотр содержимого документа
«?ыш?ылдарды?, жіктелуі алынуы, химиялы? ?асиеттері мен ?олданылуы.»
Химия.
Сыныбы: 8 сынып
Күні:03.05.14ж.
Сабақ тақырыбы: Қышқылдардың, жіктелуі алынуы, химиялық қасиеттері мен қолданылуы
Білімділік:
Оқушыларға қышқылдардың жай және күрделі заттармен әрекеттесуін ұғындыра отырып, жану реакцияларының теңдеуін құрастыра білуге үйрету .
Тәрбиелік:
Оқушыларды ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, жауапкершілікке, сабырлылыққа, экологиялық сауаттылыққа тәрбиелеу техникалық қауіпсіздік ережесін сақтауға тәрбиелеу.
Дамытушылық:
Оқушылардың қызығуын ,ойлау , сөйлеу мәдинетін, шығармашылық қалыптастыру.
Сабақтың түрі : жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап. кестемен жұмыс,баяндау, қосымша мәлімет, тәжірибелік жұмыс.
Реактивтер мен құралдар: мед иод, лимон,табиғи су, сірке қышқылы,
Тәжірибе: Құпия жазу
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі.
Сынып оқушыларын екі топқа бөлу
І топ Оксидтер
ІІ топ Қышқылдар
Білім мен біліктерін тексеру:Үй тапсырмасын және бұрын алған білімді дамыту мақсатында тексеру жұмыстарының үлгісін ұсынамыз. Тақтаға үш оқушы шақырылады.
1- тапсырма.
1. Негіздік оксидтерге тән қандай химиялық қасиеттерді білесің? Әрбір қасиетін дәлелдейтін реакция теңдеулеріне мысал келтіріп жаз.
2. Қышқылдық оксидтерге тән қандай химиялық қасиеттерді білесің? Әрбір қасиетін дәлелдей- тін реакция теңдеулеріне мысал келтіріп жаз.
3.Екідайлы оксидтердің химиялық қасиеті.
4.Оксидтердің қолданылуы.
Сыныпта отырған оқушыларға жалпылама тапсырма беріледі:
5.Сынып оқушыларына ортақ тапсырма оксидтердің алынуын ертегі арқылы қортындылау.
2- тапсырма.
Ерте ертеде, ешкі құйрығы келтеде. Менделеев деген үлкен қалада Оттек деген бір тентек бала болыпты.Ол көп қабатты үйдің 2-қатарында тұрады екен.Ол басқа көршілерімен жақындасса, жана бастайды. Ол бір күні ерігіп отырып “мен күштімін бе,әлде әлсізбін бе” деп өзін сынамақ болып, төменгі қабаттан бастап, жоғарғы қабатқа дейін көтеріліп, аралап шықпақшы болады.Ол бірінші қабаттағы үйдің есігін қағып үйге енеді. Үйдегі элементпен қосылып айдын көлге айналады.
2Н2 +О2 →2Н2 О
Оттек суға малынып жүріп қатты тоңады. Жылыну үшін екінші қабаттағы №6 пәтердің есігін қағады. Оттек осы пәтердің иесімен қосылып жылынып,жанып, жарық бөледі.
С +О2 →СО2
Көміртектің үйінен шығып, сол жақ көршісіне соғып кетпекші болады.Осы пәтерге енген бойда найзағай ойнап, шатыр-күтір аспан айналып жерге түскендей болады.
N2 +О2 →2NО
Осы кезде№14 пәтердің иесі үйінен шығып келе жатады. Оттек осы үйдің иесімен амандаспақ болып, жақын келеді. Екеуі қосылып құмға айналады:
Si +О2 → SiО2
Оттек өзінің қасиетіне мақтанып, одан сайын маңғаздана бастайды. Аяғын басса,алдындағылар жанып, онымен қосылыс түзіп,суға, топыраққа айналады. Ол енді металдар орналасқан қабаттарды аралады. Сырт көзге жанбайтын деп есептелетін заттарда оттекте жанады. Мысалы бойында мықтылық,беріктік қаситі бар металл-темір. Ол жалын және түтін шығармай шатырлап жанып, темір қағын түзеді.
4Ғе + 3О2 →2 Ғе2 О3
Оттек тек жай заттармен емес, күрделі заттар менде әрекеттесе алады.
СН4+2О2 →СО2 +2Н 2О
Оттек өзінің белсенді элемент екенін осылай дәлелдеді.
Оттек бірнеше пәтер иелерімен қосылып, қосылыстар түзеді. Ол өзінің”оксидтер”деп аталатын қосылыстарының көп екеніне қуанып,өзін “күштімін, белсендімін”деп шешеді. Алайда ол №2 №10 №18 пәтер иелерімен қосылыс түзе алмағанына қатты өкінді. Галогендермен,криптон,ксенон алтынмен, платинамен жанама жолмен әрекеттесіп қосылыстары болатынына риза болды.
3- тапсырма.
Түзу ме әлде қиғаш па? (ойын )
Жаңа сабақ: Оқушылардың тақтада жауаптарын талдаймыз,содан кейін тақырыпты жазып, әңгіме жүргіземіз:
1. Көміртек(IV),күкірт(VI),фосфор(V) оксидтеріне қандай қышқылдар сәйкес келеді?
2. Қышқылдар құрамында қандай ұқсастық бар?
3. Тұз қышқылы мен азот қышқылының құрамындағы айырмашылық қандай?
4.Қышқылдардың негіздігі қалай анықталады?
5.Қышқылдарды қандай белгілеріне қарап топтауға болады?
