Сыныбы: | 9 |
Сабақтың тақырыбы | Есеп шығару |
Жалпы мақсаты | Оқушыларға есеп шығару әдіс-тәсілдерін үйрету, терең меңгерту, адамгершілікке, ізденімпаздыққа баулу, есте сақтау қабілеттерін дамыту. |
Негізгі идеялар | Оқушылардың сабаққа деген жауапкершілігін арттыру. Оқушыларды оқып білуге ынталандырып, оқу барысының барлық сатысында олардың білім алуға өз күштерін жұмсауын арттыра отырып химия пәніне қызығушылығын дамыту, ойлау, талдау, іздену қабілеттерін арттыру. |
Мұғалімнің оқудағы нәтижесі | Оқушылардың есеп шығару жолдарын үйрету және оны тәжірибе жүзінде пайдалана білуге, оқи отырып салыстыру арқылы оқушының ізденімпаздығын арттыру. |
Ақпарат көздері | Мұғалімге арналған нұсқаулық, АКТ, Марта Бронсон өзін-өзі реттеу (2002), "Диалог арқылы сыни тұрғыдан ойлауды дамыту" (Александер, 2001,2008), Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер Выготский, Воуд; Барнс пен Мерсер зерттеушілік әңгіме; 9-сынып Химия Нұрахметов Н.Н |
Іс-әрекет түрлері | Жұппен жұмыс | Топпен жұмыс | Диалогтік топпен жұмыс | Жеке тапсырмамен жұмыс | Бір-бірін бағалау және өзін-өзі бағалау |
Көрнекілік | ИТ, ЭО,қалам, Менделеев кестесі,ерігіштік кестесі,үлестірмелі қағаз, т.б. |
| Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
Ұйымдастыру 2 мин | Салемдесу, топқа санау арқылы бөлу. Психологиялық ахуал орнату. Бағалау критерилерімен таныстыру. Бағалау парағын тарату. Топ бағалаушысын сайлау. | |
Өткен материалды еске түсіру 6 мин | Миға шабуыл. "Кім мықты, кім жүйрік?" өтілген тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап береді. 1. Күкірттің мүмкін болатын тотығу дәрежелері қандай? 2. Күкірттің маңызды қосылыстары 3. Азоттың мүмкін болатын тотығу дәрежесін көрсетіңдер? 4. Азоттың маңызды қосылыстары. 5. Фосфордың мүмкін болатын тотығу дәрежесін көрсетіңдер? 6. Фосфордың маңызды қосылыстары. 7. Көміртектің мүмкін болатын тотығу дәрежесін көрсетіңдер? 8. Көміртектің маңызды қосылыстары. 9. Кремнийдің мүмкін болатын тотығу дәрежесін көрсетіңдер? 10. Кремнийдің маңызды қосылыстары. | Жұпта, топта оқушылар сұрақтарға жауап береді, бағалайды. |
Рефлексия 2 мин | Білемін, Білдім, Білгім келеді, "Б-Б-Б" Бір-бірімізді қошеметтеп қол соғайық. | Өз пікірлерін айтады, қолдау көрсетеді. |
Ой шақыру 1 мин | Мәтін диалог оқыту арқылы сабақтың мақсатын ашу | Бірлесе зерттеп топта талқылайды. Сабақтың мақсаты айқындалады. |
«Блиц турнир» семантикалық картаны толтыру. Тігінен бейорганикалық қосылыстардың формулалары берілген, ал көлденең бейорганикалық қосылыстардың аттары жазылған. Ұяшықтарда сендерге таныс сөздер жазылған, қосылыстардың аттарын тауып ортақ әріптерін жазып алайық. № | Формула сы | Көміртек диоксиді | Калий карбонаты | Аммиак | Силан | Күкірт сутек | Азот қышқылы | Натрий нитраты | Фосфорит | Кремний қышқылы | Ортофосфор қышқылы | 1 | СO2 | Е | А | П | Р | Г | Н | Ғ | Н | Ғ | Р | 2 | NH3 | А | А | С | Ш | Ы | Қ | И | Қ | И | Ш | 3 | H2S | Л | Л | В | С | Е | Н | У | Н | У | С | 4 | K2CO3 | Д | П | З | А | И | О | П | О | П | А | 5 | SiН4 | З | Ы | Ғ | Ш | Р | Т | Р | Т | Р | Г | 6 | HNO3 | Н | Ы | Е | Г | А | Ы | З | Ж | З | Ш | 7 | H3PO4 | К | Н | П | Х | Ч | Ы | Н | Ы | Н | Ғ | 8 | NaNO3 | Е | А | П | Р | Г | Н | А | Н | Ғ | Р | 9 | H2SiO3 | А | А | С | Ш | Ы | Қ | И | Қ | Р | Ш | 10 | Ca3(PO4)2 | Л | Л | В | С | Е | Н | У | У | П | С | "Есеп шығару" сөзі шығады |
Тапсырмалар 20 мин | Жигсо әдісі. Бастапқы заттардың біреуі артық мөлшерде берілгенде реакция өніміне есептер шығару. 1-топ: 1-62. Реакцияға 14г темір мен 10г күкірт алынған. Реакция аяғына дейін жүрді деп есептеп, түзілген темір (ІІ) сульфидінің массасын және қай заттың артық қалғанын табыңдар. Cu CuO CuCl2 Cu(OH)2 CuO CuSO4 2-топ: 1-63. Құрамында 3,56г барий хлориді бар ерітіндіге 3,56г натрий сульфаты бар ерітінді қосылды. Қанша грамм барий сульфаты тұнбаға түскенін есептеңдер. AlCl3 Al(OH)3 Al2O3 Al2(SO4)3 Al(OH)3 Al(OH)2Cl 3-топ: 1-64. Құрамында 25г мыс (ІІ) хлориді бар ерітіндіге 12 г темір ұнтағын салғанда неше грамм мыс түзілетінін есептеңдер? Na2O NaOH NaHSO4 Na2SO4 4-топ: 1-65. Құрамында 12г мыс (ІІ) сульфаты бар ерітіндіге 8 г темір үгіндісі салынды. Осы кезде неше грамм тұз түзілгенін есептеңдер. CaCO3 CaO Ca(OH)2 Ca(HCO3)2 CO2 5-топ: 1-67 Зертханада 2,14г аммоний хлориді мен 1,2г кальций гидроксиді араластырып қыздырылды. Бөлінген аммиактың көлемін (қ.ж) табыңдар. Zn ZnS H2S SO2 SO3 | Оқушылар білгендерін түртіп алу стратегиясын қолданады. Тапсырманы орындайды. |
Жинақтау 10 мин | Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс. Ой түрткі болу. Формулаларды құрастыру әдісі. | Әр түрлі формулаларды құрастырып, атын айтады. |
Талантты және дарынды балаларға күрделірек тапсырма беру. 1-68. Құрамында массасы 5,2 г барий хлориді бар ерітіндіге 4,9г күкірт қышқылы қосылды. Түскен тұнба сүзіліп, кептірілді. Құрғақ тұнбаның массасы қандай екенін және ерітіндіде қандай зат қалғанын табыңдар. 1-69. Көлемі 7,6л (қ.ж) көміртек (ІV) оксиді масса -сы 285г, массалық үлесі 12 % барий гидроксидінің ерітіндісімен әрекеттескенде түзілетін тұнбаның массасын есептеңдер. N2 NH3 NO NO2 HNO3 Cu(NO3)2 Na2O Na2CO3 NaHCO3 Na2CO3 CO2 | Жекелей орындайды. |
Бағалау 2 мин | Тақырыптың маңызын түсінуі; Оқушыларға өзін, топты және басқа топтарды бағалау өлшемдері арқылы бағалату. | Сабақтағы өзінің, топтың және басқа топтардың жұмысына баға беру. |
Рефлексия 2 мин | Істеген жұмысты кітаптағы тапсырмамен тексеру. Сабаққа сыни тұрғыдан қарап тиімді жолдарды таба білгендіктеріңіз үшін барлықтарыңа рахмет. Бір-бірімізді қошеметтеп қол соғайық! | Орындаған жұмыстарына өз пікірлерін айтады. Бір-біріне қол соғып, қолдайды. |
Келесі тапсырма 1 мин | 1-70. Натрий гидроксидінің 20 %-дық массасы 100г ерітіндісіне күкірт қышқылының 25%-дық массасы 245г ерітіндісі құйылды.Түзілген тұздың қандай екенін (орта немесе қышқылдық тұз) тауып және оның массасын есептеңдер. |
Сабақтың мақсаты оқушылардың оқушыларға есеп шығару әдіс-тәсілдерін үйрету, терең меңгерту, адамгершілікке, ізденімпаздыққа баулу, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Күтілетін нәтиже: есеп шығару әдістерін терең меңгереді, өзара әрекет арқылы бір-бірімен кеңеседі, тақырыпқа сәйкес түсініктерін одан ары дамытады. Өз ойларын айта алады. Топ арасындағы ынтымақтастыққа үйренеді.
Сабағымды шаттық шеңберін өткіздім. Бір-біріне сәттілік тілеп, осылай мен сыныпта ынтымақтастық атмосферасын орнаттым. Сөйтіп оқушыларды алдын ала дайындап келген әр түрлі сан арқылы қағаздарды біреуден алғызып, бес топқа бөлдім. Жаңа тәсілмен жұмыс жүргізіліп, оқушылар сабақта қалай оқу керектігін біледі. Әр уақытта балалардың ойлануына уақыт беріп отырамын. Мен тағы да тапсырманы қайталап, «Қане, сен де өз ойыңды қосып көр» деп қолдау көрсетемін. Жаңа сабақта «Блиц» тапсырмасын орындады, тақырыпқа байланысты сөз шығарып, мақсатын айтты. Тапсырмаларды орындау барысында берілген мәтінді оқып, топта талқылап қағаз беттеріне есептерді шығарудың жолдарын оқушылар ұжымдасып, бірлесіп орындады. Әр топтан 2-3 оқушы өте белсенділік көрсетті. Жауаптарының дұрыс-бұрыстығына көздерін жеткізу үшін мен оқушыларға «Неліктен олай деп ойладыңдар?» деген сұрақ қоя отырып, оларға сыни тұрғыдан ойлауға уақыт бердім, ойларын дәлелдеуге бағыттадым. Мен өз тарапымнан дер кезінде бағыт-бағдар беріп отырдым. Сабағымды "Жигсо", " Кесте толтыру" әдістерін қолдандым.
Оқушының қаншалықты түсініп жатқанын, берілген жұмысқа талпынысын бақылап, бағалап, мадақтау сөздерді көбірек айтып тұрдым. Әрбір тапсырманы орындау барысында өз ойын жеткізген балаға ешқашан сенікі дұрыс емес деп айтпай, сол сұрақты ортаға салып, басқа балалардан сендер қалай ойлайсыңдар, кімде қандай пікір бар? деген сияқты сөздермен түзетіп отырдым. Осылай қолдап отырсақ балалар өз ойларын ашық айтып, дәлелдеуге үйренеді.
Оқушылар оқулықтағы есептерді орындап, әрбір топ басшылары өзінің тобындағы сыныптастарына баға берді. Белсенді қатысып отыруына, өткен тақырып бойынша өз ойын еркін жеткізуіне, тапсырманы орындауына, тақырыптың маңызын түсінуіне, бірін-бірі бағалауына назар аударды.
Топ ережесі сақталды, өз ойларын еркін айтты.