Галогендер жалпы сипаттамасы

Саба?ты? та?ырыбы: Галогендерді? салыстырмалы сипаттамасы

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік:Фтор,бром,йодты? периодты? ж?йедегі орнын,жалпы сипаттамасын,физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттерін,?олданылуы туралы білімді ме?герту.

Дамытушылы?: Галогендер туралы біллімдерін дамыту.

Т?рбиелік:  О?ушыларды ізденгіштікке, белсенділоікке т?рбиелеу

Саба?ты? к?рнекілігі: Д.И.Менделеевті? периодты? ж?йесі, о?улы?

Саба?ты? барысы: ?йымдастыру кезе?і

                                 О?ушыларды? саба??а ?атысуын, саба??а дайында?ын тексеру

 ІІ.?ткен материалдар?а шолу жасап,с?ра?тар?а жауап алу.

1. Хлорсутекті? физикалы? ?асиеті ?андай?
2. 2моль хлордан  алын?ан хлорсутекті судан ?ткізіп,содан со? к?міс нитратымен ?рекеттестіргенде а? т?нба т?зілген. Т?нбаны? массасын табы?ыздар.
3.  Т?з ?ыш?ылыны? физикалы? ?асиеті ?андай?
4. Электронды? баланс т?сілімен реакцияны те?естірі?іздер:

      Zn +HCI =  ZnCI2+H2

1. Реакция те?деуін ая?та?ыздар:

 а) СuO + HCI

    AI(OH)3 + HCI

    AgNO3 + HCI

     NH3 + HCI

1. Т?з ?ыш?ылын зертханада алу жолдарын ата?ыздар.
2. Натрий хлоридіне сипаттама бері?іздер.
3. Т?з ?ыш?ылын ?айда ?олданады?
4. 5,6л (?.ж.) сутек алу ?шін алюминийді? ?анша м?лшері  т?з ?ыш?ылымен ?рекеттеседі?
5. Айналуларды іске асыру?а болатын реакция те?деуін жазы?ыздар. Алын?ан ?німді ата?ыздар.

ІІІ. Жа?а саба?ты талдау

1-тапсырма.

Галогендерге жалпы сипаттама бері?іздер (Периодты? ж?йе ж?не о?улы?пен ж?мыс)

Жай затты? молекулалы? формуласы

Салыстыр

малы атомды? массасы

Байланыс типі

Тотч?тыр

?ышты? ?асиеті

Тоты?сыз

дандыр?ыш ?асиеті

?ш?ыш сутекті ?осылыс

тары

?осылыс

тары

F2

38

F··F

                артады

     артады

HF

CaF2

Br2

160

Br··Br

HBr

C2H5Br

I2

254

I··I

HI

KIO3

Галогендерді? сырт?ы электрон ?абатында бір электрон жетпейді, демек тоты?тыр?ыш ?асиет к?рсетеді.

2тапсырма. Галогендерді?   физикалы? ?асиеттеріне кестені толтыры?ыздар

?асиеттері

9F

35Br

53I

Сырт?ы т?рі

А?шыл-жасыл газ

?ыз?ылт-?о?ыр с?йы?

?ара-?ызыл т?сті,?атты зат

Ашылу тарихы

1886ж, А.Муассан

1826ж, Ж.Балар

1811ж, Б.Куртуа

Атом радиусы (нм)

0,064

0,014

0,133

Иондану энергиясы Э-Э+ эВ

3,5

3,5

3,3

Салыстырмалы электерістілігі

4

2,8

2,6

?осылыстард?ы тоты?у д?режесі

-1

-1;+1;+3;+5;+7

-1;+1;+3;+5;+7

Бал?у Т0С

-219,7

-7,2

113,6

?айнау Т0С

188,2

59,2

185,5

Жер ?ыртысында кездесуі; %

2,8·10-2

8,5·10-2

24·10-6

3-тапсырма:

                                                     Химиялы? ?асиеттері:

Металдармен                         К?рделі заттармен                                Бейметалдармен

2Au+3F2=2AuF3                         2F+2H2O= 4HF +O2                                      H2+F2= 2HF

2Na+ F2 = 2NaF                 CI2+KBr= 2KCI +Br2                                              Xe+2 F2 = XeF4

Mg+I2=MgI2                      2KI+Br2 = 2KBr +I2                                   2P+ 5F2 = 2PF5

                                          SiO2 +2F2  = SiF4+O2  

Т?жірибе ала?ы: а) галогендерге сапалы? реакция;

                             ?) йодты –крахмал реакциясы.

4-тапсырма: Галогендерді? ?олданылуы ( тірек –сызба жасату)

Фтор

Бром

Йод

Фторпласт алуда, тр?азыт?ыш заттар, ?сімдік зиянкесін ?лтіретін препараттар, шыны беріктету,суды фторлау, медицинада ж?не фармакологияда.

Медицинада,антидетонатор (авток?ліктерде моторда?ы дыбысты азайтатын с?йы? зат),  фот ж?не кино ?ндірісінде

Медицинада, ас т?зын дайындау,анилинді бояу алу.

Саба?ты бекіту: а) т?жырымдамалар ар?ылы диаграмма т?р?ызу ( и? -+, жо? -)

1. Фтор к?шті тоты?тыр?ыш;
2. Бром суда нашар ериді;
3. Йод с?йы? зат;
4. Фтор гелиймен ?рекеттеседі;
5. Фтор ?осылыстарда бір валентті;
6. Йодты? белсенділігі жо?ары;
7. Бромды су,бромны? суда?ы ерітіндісі.

?) Есептер шы?ару

1. Есеп ??растырып,оны шы?ары?ыздар.

 43.5т                                                 хл

MnO2 +HCI = MnCI2+H2O + CI2

Саба?ты ?орытындылау

Ба?алау

?йге §71№4,5жатты?у