Литосфера және литосфералық тақталар туралы түсінікті кеңейту, геосинклиналь, платформалар туралы білімді беру, литосфералық тақталардың қозғалыс типтері, жер қыртысының түрлері туралы білімдерді үйрету.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"Литосфера және оның даму заңдылықтары"»
Тақырыбы: Литосфера және оның даму заңдылықтары
Мақсат-міндеттер:
Білімділік мақсаты – Литосфера және литосфералық тақталар туралы түсінікті кеңейту, геосинклиналь, платформалар туралы білімді беру, литосфералық тақталардың қозғалыс типтері, жер қыртысының түрлері туралы білімдерді үйрету.
Дамытушылық мақсаты – Проблемалық жағдай туғыза отырып, оқушылардың ойлау қабілетін дамыту. Климаттық картаны қолдана білуге, ол арқылы белгілі бір жердің климаттық жағдайын сипаттай білуге үйрету. Сондай-ақ бұндай карталарды қалай пайдалану жолдары мен жұмыс істеудің қарапайым әдіс-тәсілдерін жетілдіру. Жалпы оқу іскерліктерін үйрену, жалпы табиғат туралы оқушылардың көзқарастарын дамыту, пәнге деген қызығушылығын, танымдық қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік мақсаты – Оқушылардың өз ойларын жеткізе білу, қарым-қатынас жасауды үйрету. Балаларды ұйымшылдыққа тәрбиелеу, адамгершілік қасиеті мен географиялық мәдениетін қалыптастыру. Саяхатшылардың батыл да табандылығы мысалында оқушыларды Отансүйгіштікке, батылдық пен табандылыққа тәрбиелеу.
Оқу құралдары: Оқулық, 10 сынып Атлас, Дүние жүзінің саяси картасы, Дүние жүзінің физикалық картасы, әдістемелік құрал, хрестоматия, дидактикалық материалдар
Сабақ түрі: Аралас сабақ
Оқыту әдістері: Репродуктивті, проблемалық әдіс
Сабақтың жоспары: І кезең – ұйымдастыру (2 мин)
ІІ кезең – үй тапсырмасын тексеру (10 мин)
ІІІ кезең – жаңа тақырыпты меңгеру (10 мин)
ІVкезең – білім мен икемділіктерін бекіту (15 мин)
V кезең – үйге тапсырма беру (4 мин)
VІ кезең – бағалау кезеңі (2 мин),
VІІ кезең – қорытынды (2 мин)
Сабақ барысы:
Кезең
Мұғалім әрекеті
Оқушылар әрекеті
І
Мұғалім оқушыларды тыныштыққа орнатады.
Сосын оқушылардың сабаққа дайындығын тексереді.
Тәртіпке келеді де, сабаққа даяр отырады.
ІІ
Ең алдымен мұғалім оқушылардың дәптерлерін тексеріп, сосын орындаған тапсырмаларды тексереді. Қателіктерін айтады. Сосын оқушыларға фронтальді сұрақтарды қояды.
1. Географиялық объектілер мен құбылыстарды карталарда бейнелеудің толықтығы және егжей-тегжейлігі неге байланысты?
2. Топографиялық карталарда шартты белгілердің қандай түрлері қолданылады?
3. Азимут деген не және ол не үшін керек?
4. Карталарды масштабына қарай нешеге бөледі?
5. Дүние жүзі тарихы неше эраға бөлінген?
6. Әрбір эра өз ішінен қандай дәуірлерге бөлінеді?
7. Эралар мен дәуірлердің атаулары ненің құрметіне осылай аталған?
8. Қатпарлық дегеніміз не?
9. Жер тарихында қанша қатпарлықтар өтті?
Мұғалімге өз дәптерлерін тексеруге береді.
ІІІ
Ең алдымен мұғалім литосфера деген не? деген сұрақтарды қояды.Сосын жер қыртысының 90 пайызын 8 элемент құрайтынын айтады: оттек, кремний, алюминий, темір, кальций, натрий, калий, магний. Сосын тектоника ғылымында ұзақ уақыт бойы жер қыртысының платформалық-геосинклинальдық дамуы жайлы тұжырымдама басым екенін айтады және тақырыптан геосинклиналь мен платформаларға анықтама жазыңдар деген тапсырманы береді. Соңғы кезде ғалымдар арасында қолдау тапқан екінші ғылыми тұжырымдама – литосфералық тақталар қозғалысы екенін айтады. Сосын жер беті орасан зор 8 литосфералық тақталардан тұрып, олар өздері қозғалыс жасайтынын айтады. Тақталардың қозғалысы нәтижесінда (жылына 2-3 см жылдамдықпен) қандай жер бедері пішіндері қалыптасатынын сұрайды (таулар, су асты жоталар, терең шұңғымалар). Геологиялық уақыт аралығында материктер орнының өзгеруі ондағы табиғат жағдайларының өзгеруіне себепші болды, тақталар қозғалысы мен тіршілік дүниесінің даму тарихы бір-бірімен тығыз байланысты. Тіршілік дүниесінің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым палеонтология деп аталады. Одан кейін материктер мен мұхиттар пішінінің өзгеруін 7-сурет арқылы түсіндіреді. Одан кейін жер қыртысы құрамы мен құрылысына қарай материктік және мұхиттық болып бөлінетінін айтады. Материкті жер қыртысы шөгінді жыныстар, гранит және базальт қабаттарынан тұрады,ал мұхиттық жер қыртысында гранит қабаты болмайды және шөгінді жыныстар қабаты жұқалау болып келеді. Материктік жер қыртысы платформалар мен геосинклинальдарға бөлінеді. Негіздері архей мен протерозойда қалыптасқан ежелгі платформалар қалқандар мен тақталардан тұрады. Қалқандарда кристалды жыныстар жер бетіне шығып, оларға қыратты-үстіртті жер бедері сәйкес келеді. Платформаның қалқаннан тыс, шөгінді жыныстармен жабылған бөлігін тақта деп атайды. Ал геосинклинальдар аумағында тектоникалық жарықтар жиілігі жоғары болғасын, ішкі күштер ықпалы күшті. Мұнда қатпарлану жүреді, нәтижесінде антиклинорийлер (тау жоталары) және синклинорийлер (тауаралық және тау алды ойыстары) түзіледі.
Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, мұғалімді тыңдайды, білген білімдерін еске түсіреді.
Қысқаша конспект жазып алады.
ІV
Материалды бекіту кезеңінде мұғалім оқушыларға келесі сұрақтарды қояды.
1. Жер қыртысының құрамы қандай?
2. Жер қыртысының қалыптасуы мен дамуы жайлы қандай тұжырымдамалар бар?
3. Материктер мен мұхиттар орны мен пішінінің өзгеруі қандай қозғалыстар нәтижесінде жүзеге асады?
4. Платформаның құрылымдық бөліктерін атаңдар.
Оқушылар білімдерін бекіту үшін сұрақтарға жауап береді. Бір бірін тыңдап білімдерін бекітеді.
V
Үй жұмысы:
1. §6 оқып, қысқаша конспект жазу.
2. Кескін картаға литосфералық тақталарды түсіру.
Оқушылар үй жұмысын жазып алады.
Мұғалім оқушыларды жауап беру деңгейлері бойынша бағалайды және неге солай бағалағанын айтады.
Мұғалімді тыңдап, бағаланады.
VІІ
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін айтады. Оқушылардың тәртібіне тоқталады. Қоштасады.