О?ушыларды? елімізді? пайдалы ?азбалары, соны? ішінде жанатын пайдалы ?азбалар оларды? таралу за?дылы?тары ж?ніндегі т?сініктері ке?ейеді. О?ыту ?рдісінде о?ушыларды? ?р?айсысына жеке т?л?а ретінде ?арап, ?здеріне деген сенімдері, о?ушыны? білімге ынтасы артады. Топты? ж?мыс?а ?алыптасады, ?з ойларын еркін жеткізеді, ма?сат?а жетуге топ болып ?мтылады, бірін-бірі ба?алайды, шы?армашылы??а ?мтылады, п?нге деген ?ызы?ушылы?тары артады.
І?. ?ткенді ?айталау: «крестик-н?лдік-?шб?рыш» ойыны» бойынша ж?мыс.
«Х» (крестиктер), «О» (н?лдіктер), «Δ» (?шб?рыштар) ойыны ар?ылы. ?р топ ?зіні? белгісіндегі с?ра?тарды та?дай отырып жауап береді. Д?рыс жауап берсе, ?з белгілерін ?ояды. Ал жауап бере алмаса, бас?а топ жауап беріп ?з белгілерін ?ою?а болады. ?ай топты? белгісі к?п жиналса ж?не к?п ?пай жинаса сол топ же?іске жетеді.
Крестиктер «Х»
Н?лдіктер «О»
?шб?рыштар «Δ»
10
10
10
20
20
20
30
30
30
Крестиктер тобыны? с?ра?тары:
10 – Жетісу Алатауыны? е? биік н?ктесі? (Бесба?ан шы?ы 4622 м)
30 – Алтай тауыны? географиялы? орнына сипаттама бер, картадан к?рсет. (Алтай Сібірді? о?т?стігіндегі е? биік таулы ?лке. Негізгі б?лігі Ресей жерінде жатыр. ?аза?стан жеріне Алтай тау ж?йесіні? о?т?стік-батыс б?лігі ?ана кіреді. Оны О?т?стік Алтай, Батыс немесе Кенді Алтай ж?не ?алба жотасы деп 3-ке б?леді).
Н?лдіктер тобыны? с?ра?тары:
10 – Тарба?атай тауыны? е? биік н?ктесі? (Тастау 2992 м)
20 – Батыс Алтайды кейде Кенді Алтай деп те атайды. Неліктен? (?йткені Батыс Алтай пайдалы ?азбалар?а бай болып келеді. Одан мыс, мырыш, ?алайы ?ор?асын, вольфрам, к?міс, алтын т.б металдар табыл?ан )
30 – Жетісу Алатауыны? географиялы? орнына сипаттама бер, картадан к?рсет (?аза?стан жеріне Жетісу Алатауыны? солт?стік, о?т?стік-батыс б?лігі кіреді. Б?л тау ж?йесі солт?стігінде Алак?л ?азанш???ыры мен о?т?стігінде Іле ?зені а??арымен шектелген. СШ-тан ОБ-?а ?арай 450 км –ге созылып жатыр)
?шб?рыштар тобыны? с?ра?тары:
10 – Алтай тауыны? е? биік н?ктесі (М?зтау 4506 м)
20 – Сауыр мен Тарба?атайды? ?андай айырмашылы?тары бар? (Сауырды? т?белерінде м?зды?тар бар, ал Тарба?атайда м?зды?тар жо?. Тарба?атай Сауыр?а ?ара?анда алас, біра? одан ?зыныра?)
30 – Тянь-Шань тауыны? географиялы? орнына, сипаттама бер, картадан к?рсет (?аза?станны? о?т?стігі мен о?т?стік-шы?ысын алып жатыр. Республика жеріне Орталы? Тянь-Шань мен Батыс Тянь-Шаньны? бір б?лігі, Солт?стік Тянь-Шань т?гел дерлік кіреді)
?. Ма?ынаны тану. ?аза?станны? пайдалы ?азбалары. Жанатын пайдалы
?азбалар.
Жа?а саба?ты? та?ырыбын ашу ?шін «ой ша?ыру» стартегиясын пайдалану. 1.Интерактивті та?тадан пайдалы ?азбалар коллекциясын к?рсету
Мына суретте не к?ріп т?рсы?дар? (пайдалы ?азбалар)
Таби?и алтын Таби?и мыс ?к тас (Ізбесті тас) Калий т?зы
Тас к?мір Ванадин М?най ??деу Алтын
2. Олай болса пайдалы ?азба дегеніміз не? (Ережесін с?рау) о?ушы ойын
толы?тыру.
3. ?аза?станны? пайдалы ?азбалары жайлы жалпылама то?талу
(Интерактивті та?тадан жалпы ?аза?станны? пайдалы ?азбалар туралы м?ліметпен танысу)
4.Сызбамен ж?мыс. Сызба ар?ылы пайдалы ?азбалар ?андай топтар?а б?лінетінін талдайды.
Кенді (Рудалы)
Магмалы? тау жыныстыры (Рудалы)
Жанатын
Органикалы? ш?гінді тау жыныстыры
Кенсіз (Рудасыз)
химиялы? тау жыныстары (Рудасыз)
Пайдалы ?азбалар
5. Топты? ж?мыс. Жанатын пайдалы ?азбалар бойынша:
1-топ. М?най мен газ.
2-топ. К?мір.
3-топ.Уран кендері бойынша о?улы? м?тінін ж?не карта, атласты пайдаланып ж?мыс жасайды, ойларын плакат?а т?сіреді, со?ынан топтан баяндамашы шы?ып т?сіндіреді, бір-біріне с?ра?тар ?ояды.
?І. Ой тол?аныс. Атлас, кескін карта бойынша ж?мыс. (?р топ ?здеріне берілген пайдалы ?азбалар кен орындарын интерактивті та?тада?ы кескін карта?а т?сіру).
?ІІ. Ба?алау: топбасшылар ба?алайды (?р топты? басшысы топ м?шелерін ба?алайды ж?не неліктен олай ба?ала?анына т?сінік береді).
?ІІІ. Кері байланыс. Б?гінгі саба??а байланысты к??іл к?йлерін стикерге жаза отырып та?тада?ы смайликтерге ілу ар?ылы білдіреді.
ІХ. ?й тапсырмасын беру: ?аза?станны? к?мір ж?не м?най кен орындарыны? атын жазу
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
3.Дамытушылық: карта, атласпен жұмыс дағдыларын дамыту.
Оқу нәтижелері:
Оқушылардың еліміздің пайдалы қазбалары, соның ішінде жанатын пайдалы қазбалар олардың таралу заңдылықтары жөніндегі түсініктері кеңейеді.Оқыту үрдісінде оқушылардың әрқайсысына жеке тұлға ретінде қарап, өздеріне деген сенімдері, оқушының білімге ынтасы артады. Топтық жұмысқа қалыптасады, өз ойларын еркін жеткізеді, мақсатқа жетуге топ болып ұмтылады, бірін-бірі бағалайды, шығармашылыққа ұмтылады, пәнге деген қызығушылықтары артады.
Сабақ түрі: СТО арқылы дамыта оқыту
Ресурстар:
Қазақстанның физикалық картасы, атлас, кескін карта, жұмыс дәптері 8-с, 8-сынып оқулығы, интерактивті тақта, түрлі фигуралар («Х» (крестиктер), «О» (нөлдіктер), «Δ» (үшбұрыштар)) салынған парақшалар, плакат, маркер, смайликтер, стикерлер.
Қолданылатын әдіс-тәсілдер мен стратегиялар: жоғары және төменгі дәрежелі сұрақтар, картамен, кескін картамен жұмыс, «крестик-нөлдік-үшбұрыш» ойыны, «ой шақыру», топтық жұмыс
Бүгінгі сабақта қолданатын ұранымыз:
Дүниетану сөзі
Жер - Ана, кен - байлық, табиғатты сүйетін
Әрбір сабақ
Үйрену, ұғу, іздену, көп ғибрат алатын
Әрбір ісім
Тірлік, бірлік, адалдық пен шыншылдық
Әрбір күнім
Білімге зейін салатын,- дей отырып, сабақта үнемі есте боларлық ережені еске
салып өтейін
1. Бір - бірімізді тыңдау, қатысу
2. Уақытты үнемдеу
3. Ойымызды еркін айту
4. Тақырыптан ауытқымау
5. Анық, нақты сөйлеу
Сабақ барысы немесе жаттығулар және бірлескен жұмысқа негізделген тәсіл:
І. Ұйымдастырушылық кезең: 1.Сәлемдесу
2.Балаларды түгендеу.
3.Балалардың назарын сабаққа аудару
ІІ. Топқа бөлу. Топқа бөлу. Түрлі фигуралар «Х» (крестиктер), «О» (нөлдіктер), «Δ» (үшбұрыштар) таңдау арқылы 3 топқа бөлу, топбасшылар тағайындалады (топбасшылар бағалайтынын ескерту).
ІІІ. Сергіту сәтін өткізу:
ІҮ. Өткенді қайталау: «крестик-нөлдік-үшбұрыш» ойыны» бойынша жұмыс.
«Х» (крестиктер), «О» (нөлдіктер), «Δ» (үшбұрыштар) ойыны арқылы. Әр топ өзінің белгісіндегі сұрақтарды таңдай отырып жауап береді. Дұрыс жауап берсе, өз белгілерін қояды. Ал жауап бере алмаса, басқа топ жауап беріп өз белгілерін қоюға болады. Қай топтың белгісі көп жиналса және көп ұпай жинаса сол топ жеңіске жетеді.
Крестиктер «Х»
Нөлдіктер «О»
Үшбұрыштар «Δ»
10
10
10
20
20
20
30
30
30
Крестиктер тобының сұрақтары:
10 – Жетісу Алатауының ең биік нүктесі? (Бесбақан шыңы 4622 м)
20 – Солтүстік Тянь-Шанға қандай таулар жатады?(Ұзынқара (Кетпен) жотасы, Күнгей Алатау, Іле Алатауы және Шу-Іле таулары (Желтау-Айтау), Қырғыз Алатауы)
30 – Алтай тауының географиялық орнына сипаттама бер, картадан көрсет. (Алтай Сібірдің оңтүстігіндегі ең биік таулы өлке. Негізгі бөлігі Ресей жерінде жатыр. Қазақстан жеріне Алтай тау жүйесінің оңтүстік-батыс бөлігі ғана кіреді. Оны Оңтүстік Алтай, Батыс немесе Кенді Алтай және Қалба жотасы деп 3-ке бөледі).
Нөлдіктер тобының сұрақтары:
10 – Тарбағатай тауының ең биік нүктесі? (Тастау 2992 м)
20 – Батыс Алтайды кейде Кенді Алтай деп те атайды. Неліктен? (Өйткені Батыс Алтай пайдалы қазбаларға бай болып келеді. Одан мыс, мырыш, қалайы қорғасын, вольфрам, күміс, алтын т.б металдар табылған )
30 – Жетісу Алатауының географиялық орнына сипаттама бер, картадан көрсет (Қазақстан жеріне Жетісу Алатауының солтүстік, оңтүстік-батыс бөлігі кіреді. Бұл тау жүйесі солтүстігінде Алакөл қазаншұңқыры мен оңтүстігінде Іле өзені аңғарымен шектелген. СШ-тан ОБ-қа қарай 450 км –ге созылып жатыр)
Үшбұрыштар тобының сұрақтары:
10 – Алтай тауының ең биік нүктесі (Мұзтау 4506 м)
20 – Сауыр мен Тарбағатайдың қандай айырмашылықтары бар? (Сауырдың төбелерінде мұздықтар бар, ал Тарбағатайда мұздықтар жоқ. Тарбағатай Сауырға қарағанда алас, бірақ одан ұзынырақ)
30 – Тянь-Шань тауының географиялық орнына, сипаттама бер, картадан көрсет (Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-шығысын алып жатыр. Республика жеріне Орталық Тянь-Шань мен Батыс Тянь-Шаньның бір бөлігі, Солтүстік Тянь-Шань түгел дерлік кіреді)
Ү. Мағынаны тану. Қазақстанның пайдалы қазбалары. Жанатын пайдалы
қазбалар.
Жаңа сабақтың тақырыбын ашу үшін «ой шақыру» стартегиясын пайдалану. 1.Интерактивті тақтадан пайдалы қазбалар коллекциясын көрсету
Мына суретте не көріп тұрсыңдар? (пайдалы қазбалар)
Табиғи алтын Табиғи мыс Әк тас (Ізбесті тас) Калий тұзы
Тас көмір Ванадин Мұнай өңдеу Алтын
2. Олай болса пайдалы қазба дегеніміз не? (Ережесін сұрау) оқушы ойын
толықтыру.
3. Қазақстанның пайдалы қазбалары жайлы жалпылама тоқталу
(Интерактивті тақтадан жалпы Қазақстанның пайдалы қазбалар туралы мәліметпен танысу)
4.Сызбамен жұмыс. Сызба арқылы пайдалы қазбалар қандай топтарға бөлінетінін талдайды.
Пайдалы қазбалар
Кенсіз (Рудасыз)
химиялық тау жыныстары (Рудасыз)
Жанатын
Органикалық шөгінді тау жыныстыры
Кенді (Рудалы)
Магмалық тау жыныстыры (Рудалы)
5. Топтық жұмыс. Жанатын пайдалы қазбалар бойынша:
1-топ. Мұнай мен газ.
2-топ. Көмір.
3-топ.Уран кендері бойынша оқулық мәтінін және карта, атласты пайдаланып жұмыс жасайды, ойларын плакатқа түсіреді, соңынан топтан баяндамашы шығып түсіндіреді, бір-біріне сұрақтар қояды.
ҮІ. Ой толғаныс. Атлас, кескін карта бойынша жұмыс. (Әр топ өздеріне берілген пайдалы қазбалар кен орындарын интерактивті тақтадағы кескін картаға түсіру).
ҮІІ. Бағалау: топбасшылар бағалайды (Әр топтың басшысы топ мүшелерін бағалайды және неліктен олай бағалағанына түсінік береді).
ҮІІІ. Кері байланыс. Бүгінгі сабаққа байланысты көңіл күйлерін стикерге жаза отырып тақтадағы смайликтерге ілу арқылы білдіреді.
ІХ. Үй тапсырмасын беру: Қазақстанның көмір және мұнай кен орындарының атын жазу
