Физикалы? денелер мен заттарды? ??рылымы, диффузия

Та?ырыбы: Физикалы? денелер мен заттарды? ??рылымы, диффузия

Жалпы ма?саты: Физикалы? денелер,атом, молекулалар,диффузиямен таныстыру. Затарды сипаттау, заттарды? агрегатты? т?рлері,диффузия?а т?жірибелер ж?ргізу. Шапша? ойлау?а, ойларын ?орыта білуге,?зіне сын к?збен ?арай білуге,?жыммен ж?мыс істеуге,ізденімпазды??а т?рбиелеу.

О?ушылар ?шін о?у н?тижелері: атом, молекулалармен танысады, диффузияны? таралуын ба?ылайды, ой ?орытады.Т?жірибе жасау да?дысы ?алыптасады

Саба?та туында?ан негізгі идеялар: Зерттеушілік ??гіме ж?ргізеді. Топпен ж?мыс жасайды. Т?жірибені ж?не т?сінігін ?мірде ?олданыстыру

К?рнекіліктер: мультимедиялы? ??рыл?ылар, презентация, саба?ты? технологиялы? картасы, т?жірибеге ?ажетті заттар.

Саба?ты? т?рі: жа?а білімді ме?геру

Жа?а ??ымдар: диффузия.

Ι. ?йымдастыру кезе?і. Слайд № 1

С?леметсі?дер ме,балалар! Б?гінгі саба?ымыз ерекше бол?алы т?р. Мен сендерді затты? ішкі ?леміне саяхат жасау?а ша?ырамын.

ΙΙ. Ма?ынаны тану

Со??ы екі аптада сендер заттарды? ??рылысымен танысты?дар.

Слайд 2. Саяхатымызды бастамас б?рын ?зімізге ?ажетті болатын білімді ?оржынымыз?а толтырып алайы?. Біраз с?ра?тармен ж?мыс жасайы?.

Алдары?ызда б?гінгі саба??а ?ажетті технологиялы? карта ?лестірілді. ?рбір д?рыс жауап ?шін жекелей ж?не топпен жетон алып отырасы?дар.

С?ра?тармен ж?мыс (Фронталды)

2. Атом дегеніміз не?

(Затты? б?лінбейтін е? кіші б?лшегі.)

3. Молекула дегеніміз не?

(Затты? ?асиетін са?тап т?ратын б?лшегі.)

4. Жай заттар дегеніміз не?

(Молекуласы бірр атом элементінен т?ратын зат.)

5. К?рделі заттар дегеніміз не?

( Молекуласы бірнеше атомдардан т?ратын заттар)

Слайд 3.

Технологиялы? карта бойынша 1 тапсырма. Орындау уа?ыты 2 мин

Молекулаларды? ?асиеті:

1.Молекула- затты? ?асиетін са?тап т?р?ан е? кіші б?лшегі

2. ?р затты? молекуласыны? ??рамы т?ра?ты болады

3. Молекулалар ?те кішкентай

4. Молекулалар аралы?ында бос ке?істіктер болады

5. Молекулалар ?немі ?оз?алыста болады

?зімізге ?ажет болатын білімді жина?тады?,ендеше сапарымызды жал?астырайы?.

ΙΙΙ. Жа?а материалды ме?геру

- Молекулаларды? ?андай ?асиетін ?арастырмады??

( молекулалар ?оз?алысы)

Бізді? б?гінгі та?ырыбымыз осы болма?

Слайд № 4. Саба? та?ырыбы мен ма?саттарымен таныстыру

Технологиялы? карта?а саба? та?ырыбын жазамыз

Слайд №5 1.Проблема.

Таби?атта денелер неше к?йде кездеседі?

?андай денелер пішінін са?тайды?

Заттар ?андай жа?дайда бір к?йден екінші к?йге ауысады?

м?з су бу

Молекулалар ?асиетінен жауап іздеп к?рейік. Молекулаларды? атал?ан ?асиетін пайдалана отырып затты? бір к?йден екінші к?йге ауысуын ?арастыра аламыз ба?

2.С?ра?

•Молекулалар ?оз?алысын к?ре аламыз ба?

?детте біз ?зімізге ?ажетті м?ліметті к?руге немесе естуге тырысамыз. Ал б?гін, молекулаларды? ?оз?алысын білу ?шін…. иіс сезуді ?олданамыз.
Слайд № 6

3.Т?рт жасар Г?лн?р анасыны? сырт жа?ынан еш дыбыссыз келіп шашына бір ??ты иіссуды ??йып алады. Теріс ?арап отыр?ан анасы бол?ан жайды ?алай сезіп ?ойды?

Жауап

•Иісі бойынша. иіссуды? молекулалары б?лмеге таралды.

Слайд № 7, иіссу

4. Топпен ж?мыс «Молекулалар ?оз?алысы» Н?с?аулы?: Ше?бер жасап т?ры?дар. Иіссу ??тысын сынып б?лмесіні? ортасына ?оямыз. Иіссу иісін сезген бойда ?олымызды к?тереміз.

- Т?жірибе басында затты? молекулалары ?айда болды? Иіссу иісін сезгендері? нені білдіреді? Молекулалар ?андай ба?ытта таралды? (Молекулалар ортадан жана-жа??а бірдей таралды. Ортада молекулалар к?п бол?анды?тан б?лмені? жан-жа?та?ы ке?істіктерге бірдей таралады.)

-Молекуланы? ?андай ?асиетін д?лелдедік?

(Молекула – затты? ?асиетін са?тайтын кіші б?лшегі, иіссу молекуласыны? иісі бар, ол ауамен аралас?анда ?з ?асиетін са?тады)

5. 2-Тапсырманы орындау Ауа мен иіссу молекулаларыны? ?оз?алысы туралы не айтамыз?

( Молекулалар ?немі ?оз?алыста бол?анды?тан иіссу мен ауаны? б?ліктері молекулалар арасында?ы бос ке?істіктерге енді.)

6. Диффузия. О?улы? м?тіні бойынша аны?тамасын тауып технологиялы? карта?а жазамыз. 3 тапсырма

Енді диффузия?а бірнеше т?жірибелер жасайы?.

Слайд № 8

7. (Т?жірибе «Ас содасы мен уксусты? араласуы».)

1) Ста?анны? ?штен біріне су ??ямыз,бірнеше тамшы уксус тамызамыз. Шай ?асы?ты? т?рттен біріндей ас содасын ?осамыз. Суда к?піршіктер пайда болады. Лимонадта?ыдай к?мір?ыш?ыл газы б?лінеді.

-Б?л т?жірибеден ?андай ?орытынды шы?арамыз? ( Сода мен уксусты? молекулалары ?оз?алады. Сода мен уксусты? молекулалары бір бірімен араласты.С?йы?тарды? молекулалары ?оз?алады.)

- Денелерді? температурасы ?згергенде молекулалар ?оз?алысы ?згере ме?

?зірше біз тек молекулалар ?оз?алысын д?лелдедік. Температурасы жо?арыла?анда молекулалар ?оз?алысында ?андай ?згеріс болады?

Слайд № 9

8.Т?жірибе

Топпен ж?мыс

2 са?анны? біреуінде ысты?, екіншісінде суы? су. Екеуіне бірдей шай пакеттерін саламыз. Не бай?ады?? ?андай ?орытынды шы?арамыз?

( Денелерді? температурасы жо?арыла?анда молекулаларды? ?оз?алысы артады)

9.Тапсырманы шеш : Сау о?ушы мен суы? тиген о?ушыны? ?айсысында молекулалар жылдам ?оз?алады?

Жауап Суы? тиген. Себебі оны? дене ?ызуы жо?ары.

10. С?ра?

Біз с?йы? пен газдарда?ы диффузия ??былысын бай?ады?.Б?л процесс ?атты денелерде ж?ре ме?

Слайд 10

11.Дидактикалы? ойын « ?атты денелердегі молекулалар ?алай ?оз?алады?»

Топ болып ?олымызды ?стаймыз. ?атты денелерде (?атты денелер моделін ??рамыз) молекулалар ?р т?рлі ба?ытта ?оз?алады. Олар біресе орта?а жиналады, біресе алыстайды. Температура жо?арыла?анда молекулалар ?оз?алысы артады.

- ?здері?ді ?алай сезінді?дер? ?ол ?стасып бірге т?ру же?іл ма?

-Оларды? арасында?ы байланыс ?лсіресе не болады?

Ара ?ашы?ты?тары алша?тайды,орындары ?згереді, реті ?згереді.

Б?л ?атты затты? с?йы??а,температурасы жо?арыла?ан сайын газ т?різді к?йге ауысатынды?ын к?рсетеді.

Слайд 11.

-?атты денелердегі диффузия туралы не айтасы?дар? (Ол ?те баяу ж?реді)

12. ?орытынды

?атты, с?йы?, газдарда?ы диффузия ??былысын салыстырайы?

5 Тапсырма

(С?йы?тарда диффузия газдар?а ?ара?анда баяу ж?реді, ал ?атты денелерде одан да баяу.)

1V. Саба?ты бекіту

Балалар! Б?гінгі саба?та не білді?дер?

V. Саба?ты ?орытындылау

Жетондарды санау, о?ушыларды ба?алау

- Б?гінгі саба?ымыз ая?талды. Технологиялы? картада?ы со??ы тапсырманы орындап, бір с?йлемді ая?тайыз.

Рефлексия:

Б?гінгі саба?та ма?ан…
Мені та??алдыр?аны…
Саба??а дейін мен былай ойласам., ?азір….
Ма?ан.. ?намады

VI. ?йге тапсырма § 32 о?у

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Физикалы? денелер мен заттарды? ??рылымы, диффузия »

Тақырыбы: Физикалық денелер мен заттардың құрылымы, диффузия

Жалпы мақсаты: Физикалық денелер,атом, молекулалар,диффузиямен таныстыру. Затарды сипаттау, заттардың агрегаттық түрлері,диффузияға тәжірибелер жүргізу. Шапшаң ойлауға, ойларын қорыта білуге,өзіне сын көзбен қарай білуге,ұжыммен жұмыс істеуге,ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Оқушылар үшін оқу нәтижелері: атом, молекулалармен танысады, диффузияның таралуын бақылайды, ой қорытады.Тәжірибе жасау дағдысы қалыптасады

Сабақта туындаған негізгі идеялар: Зерттеушілік әңгіме жүргізеді. Топпен жұмыс жасайды. Тәжірибені және түсінігін өмірде қолданыстыру

Көрнекіліктер: мультимедиялық құрылғылар, презентация, сабақтың технологиялық картасы, тәжірибеге қажетті заттар.

Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгеру

Жаңа ұғымдар: диффузия.

Ι. Ұйымдастыру кезеңі. Слайд № 1

Сәлеметсіңдер ме ,балалар! Бүгінгі сабағымыз ерекше болғалы тұр. Мен сендерді заттың ішкі әлеміне саяхат жасауға шақырамын.

ΙΙ. Мағынаны тану

Соңғы екі аптада сендер заттардың құрылысымен таныстыңдар.

Слайд 2. Саяхатымызды бастамас бұрын өзімізге қажетті болатын білімді қоржынымызға толтырып алайық. Біраз сұрақтармен жұмыс жасайық.

Алдарыңызда бүгінгі сабаққа қажетті технологиялық карта үлестірілді. Әрбір дұрыс жауап үшін жекелей және топпен жетон алып отырасыңдар.

Сұрақтармен жұмыс (Фронталды)

2. Атом дегеніміз не?

(Заттың бөлінбейтін ең кіші бөлшегі.)

3. Молекула дегеніміз не?

(Заттың қасиетін сақтап тұратын бөлшегі.)

4. Жай заттар дегеніміз не?

(Молекуласы бірр атом элементінен тұратын зат.)

5. Күрделі заттар дегеніміз не?

( Молекуласы бірнеше атомдардан тұратын заттар)

Слайд 3.

Технологиялық карта бойынша 1 тапсырма. Орындау уақыты 2 мин

Молекулалардың қасиеті:

1.Молекула- заттың қасиетін сақтап тұрған ең кіші бөлшегі

2. Әр заттың молекуласының құрамы тұрақты болады

3. Молекулалар өте кішкентай

4. Молекулалар аралығында бос кеңістіктер болады

5. Молекулалар үнемі қозғалыста болады

Өзімізге қажет болатын білімді жинақтадық,ендеше сапарымызды жалғастырайық.

ΙΙΙ. Жаңа материалды меңгеру

- Молекулалардың қандай қасиетін қарастырмадық?

( молекулалар қозғалысы)

Біздің бүгінгі тақырыбымыз осы болмақ

Слайд № 4. Сабақ тақырыбы мен мақсаттарымен таныстыру

Технологиялық картаға сабақ тақырыбын жазамыз

Слайд №5 1.Проблема.

Табиғатта денелер неше күйде кездеседі?

Қандай денелер пішінін сақтайды?

Заттар қандай жағдайда бір күйден екінші күйге ауысады?

мұз су бу

Молекулалар қасиетінен жауап іздеп көрейік. Молекулалардың аталған қасиетін пайдалана отырып заттың бір күйден екінші күйге ауысуын қарастыра аламыз ба?

2.Сұрақ

Молекулалар қозғалысын көре аламыз ба?
Әдетте біз өзімізге қажетті мәліметті көруге немесе естуге тырысамыз. Ал бүгін, молекулалардың қозғалысын білу үшін…. иіс сезуді қолданамыз.
Слайд № 6

3.Төрт жасар Гүлнұр анасының сырт жағынан еш дыбыссыз келіп шашына бір құты иіссуды құйып алады. Теріс қарап отырған анасы болған жайды қалай сезіп қойды?

Жауап

Иісі бойынша . иіссудың молекулалары бөлмеге таралды.

Слайд № 7 , иіссу

4. Топпен жұмыс «Молекулалар қозғалысы» Нұсқаулық: Шеңбер жасап тұрыңдар. Иіссу құтысын сынып бөлмесінің ортасына қоямыз. Иіссу иісін сезген бойда қолымызды көтереміз.

- Тәжірибе басында заттың молекулалары қайда болды? Иіссу иісін сезгендерің нені білдіреді? Молекулалар қандай бағытта таралды? (Молекулалар ортадан жана-жаққа бірдей таралды. Ортада молекулалар көп болғандықтан бөлменің жан-жақтағы кеңістіктерге бірдей таралады.)

-Молекуланың қандай қасиетін дәлелдедік?

(Молекула – заттың қасиетін сақтайтын кіші бөлшегі, иіссу молекуласының иісі бар, ол ауамен араласқанда өз қасиетін сақтады)

5. 2-Тапсырманы орындау Ауа мен иіссу молекулаларының қозғалысы туралы не айтамыз?

( Молекулалар үнемі қозғалыста болғандықтан иіссу мен ауаның бөліктері молекулалар арасындағы бос кеңістіктерге енді.)

6. Диффузия. Оқулық мәтіні бойынша анықтамасын тауып технологиялық картаға жазамыз. 3 тапсырма

Енді диффузияға бірнеше тәжірибелер жасайық.

Слайд № 8

7. (Тәжірибе «Ас содасы мен уксустың араласуы».)

1) Стақанның үштен біріне су құямыз,бірнеше тамшы уксус тамызамыз . Шай қасықтың төрттен біріндей ас содасын қосамыз. Суда көпіршіктер пайда болады. Лимонадтағыдай көмірқышқыл газы бөлінеді.

-Бұл тәжірибеден қандай қорытынды шығарамыз? ( Сода мен уксустың молекулалары қозғалады. Сода мен уксустың молекулалары бір бірімен араласты.Сұйықтардың молекулалары қозғалады.)

- Денелердің температурасы өзгергенде молекулалар қозғалысы өзгере ме?

Әзірше біз тек молекулалар қозғалысын дәлелдедік. Температурасы жоғарылағанда молекулалар қозғалысында қандай өзгеріс болады?

Слайд № 9

8.Тәжірибе

Топпен жұмыс

2 сақанның біреуінде ыстық, екіншісінде суық су. Екеуіне бірдей шай пакеттерін саламыз. Не байқадық? Қандай қорытынды шығарамыз?

( Денелердің температурасы жоғарылағанда молекулалардың қозғалысы артады)

9.Тапсырманы шеш : Сау оқушы мен суық тиген оқушының қайсысында молекулалар жылдам қозғалады?

Жауап Суық тиген. Себебі оның дене қызуы жоғары.

10. Сұрақ

Біз сұйық пен газдардағы диффузия құбылысын байқадық .Бұл процесс қатты денелерде жүре ме?

Слайд 10

11.Дидактикалық ойын « Қатты денелердегі молекулалар қалай қозғалады?»

Топ болып қолымызды ұстаймыз. Қатты денелерде (қатты денелер моделін құрамыз) молекулалар әр түрлі бағытта қозғалады. Олар біресе ортаға жиналады, біресе алыстайды. Температура жоғарылағанда молекулалар қозғалысы артады.

- Өздеріңді қалай сезіндіңдер? Қол ұстасып бірге тұру жеңіл ма?

-Олардың арасындағы байланыс әлсіресе не болады?

Ара қашықтықтары алшақтайды,орындары өзгереді, реті өзгереді.

Бұл қатты заттың сұйыққа ,температурасы жоғарылаған сайын газ тәрізді күйге ауысатындығын көрсетеді.

Слайд 11.

-Қатты денелердегі диффузия туралы не айтасыңдар? (Ол өте баяу жүреді)

12. Қорытынды

Қатты , сұйық, газдардағы диффузия құбылысын салыстырайық

5 Тапсырма

(Сұйықтарда диффузия газдарға қарағанда баяу жүреді, ал қатты денелерде одан да баяу.)

1V. Сабақты бекіту

Балалар! Бүгінгі сабақта не білдіңдер?