Интеллектуалды ойын "Географиялы? ала?"

Географиялық алаң

География пәнінің мұғалімі: Елубаева Гульмира Ахановна

Мақсаты

1.Оқушылар дүниетанымын кеңейту.

2.Географиядан алған білімдерін ортаға салу

3. Картамен жұмыс жасай білу дағдыларын қалыптастыру.

Сайыс шарттары

І кезең: «Біздің әлем»

ІІ кезең: «Иә, жоқ» ойыны

ІІІ кезең: «Елтану» ойыны

ІV кезең: «Қара жәшік»

V кезең: «Бұл қай ел»

VІ кезең: «Географиялық ассоциация»

VІІ кезең: «Жекпе-жек» капитандар сайысы. «Ең,ең,ең»

І кезең: «Біздің әлем»

Топтар өз құрамдарымен таныстырады.

Бақылау сұрағы

Еуразияның кіндігі қайда орналасқан?

ІІ кезең

«Иә, жоқ» ойыны

1-топ

Әрбір топқа 10 сұрақ беріледі,әрбір дұрыс жауапқа 1 ұпай. Жауап тез-тез берілу керек .

1.Қазақстанның шекарасы 2 724,9 мың км

Иә

2. Таулар биіктігіне қарай 4-ке бөлінеді?

Жоқ

3. Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама Анхель

Иә

4. Қазақстан 6 елмен шектеседі

Жоқ

5. Өскемен- Шығыс Қазақстан облысының орталығы

Иә

6. Қазақстанда 5 экономикалық аудан бар

Иә

7. Мұнайды экспортқа шығаратын елдерді ОПЕК ұйымына мүше елдер деп атайды.

Иә

8. Италия мемлекеті Апеннин түбегінде орналасқан

Иә

9. Қазақстан Республикасының мемлекеттік туының авторы

Шота Уәлиханов

Жоқ

10. Ең ежелгі материк – Гондвана

Жоқ

2-топ

«Иә, жоқ» ойыны

1.Тау жыныстары пайда болуына қарай 2-ге бөлінеді?

Жоқ

2.Қазақстан оңтүстігінде Тәжікстанмен шекараласады

Жоқ

3.Петропавл-Солтүстік Қазақстан облысының орталығы

Иә

4.БҰҰ-ның штаб пәтері Вена қаласында орналасқан

Жоқ

5.Испания Пиреней түбегінде орналасқан

Иә

6.Ең ежелгі мұхит Тетис

7. Қазақстанда халық санағы 4 рет болды

Жоқ

8. Қазақстан Ғылым Академиясының президенті М.Қозыбаев

Жоқ

9.Қазақстан Республикасының елтаңбасының авторлары Ш.Ниязбеков.Ж.Нәжімеденов

Жоқ

10.Қазақстанның ең суық жері

Атбасар өңірі/ Ақмола облысы /

ІІІ кезең: «Елтану» ойыны

1-топ

АҚШ

Тореадор

Эйфель мұнарасы

Қытай

Қорған

Франция

Ұлыбритания

Колизей

Вестминстер –

парламент үйі

Испания

Италия

Бостандық статуясы

2-топ

Бранденбург қақпасы

Жапония

Ресей

Тәж Махал

Германия

Қызыл алаң

Фудзияма

Түркия

Карлов көпірі

Үндістан

Чехия

Босфор көпірі

1-топ

Бостандық статуясы

АҚШ

Қытай қорғаны

Қытай

Эйфель мұнарасы

Франция

Вестминстер –

парламент үйі

Ұлыбритания

Испания

Тореадор

Колизей

Италия

2-топ

Жапония

Фудзияма

Ресей

Қызыл алаң

Германия

Бранденбург қақпасы

Түркия

Босфор көпірі

Үндістан

Тәж Махал

Карлов көпірі

Чехия

ІV кезең:

«Қара жәшік»

Жәшік ішіне жасырылған заттың оқушыларға сипаттамасы беріледі,сол арқылы оның ішінде не бар екенін табу керек.3 көмек болады,әрбір көмек алған сайын 1 ұпай шегеріліп отырады.

Ойлануға 1 минут, дұрыс жауап 10 ұпай.

І топ .

Бұл өсімдікті орта ғасырларда ежелгі гректер жыланның шаққан жеріне бірден-бір ем ретінде қолданған.Сондықтан оны «жылан өсімдігі» деп атаған.Ал ежелгі Мысырда оны пирамида құрылысы кезінде мыңдаған құлдарға күн сайын беріп отырған

Бірінші көмек . Бұл өсімдіктің отаны- Орта Азия

Екінші көмек : Францияда шілдеден қаңтарға дейін әр бейсенбіде бұл өсімдіктің жәрмеңкесі өткізіліп тұрады

Үшінші көмек : Иісі өткір,ащы,тамаққа пайдаланамыз

ІІ топ

Ең алғаш бұл сусын ХVІІІ ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған.Ресейге бұл сусын тосыннан келген.

1638 жылы Мәскеуден моңғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді.Орыс елшілері бұл сыйды көріп,жарамсыз зат ретінде қабылдап,өз елдерін төмендету деп есептейді.Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді.Патша оны ұнатады.Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал ХІХ ғасырдан бастап оны көп мөлшерде пайдалана бастады.

Бірінші көмек . Отаны –Қытай елі

Екінші көмек: Қытайдан басқа Үндістанда,Шри-Ланкада,

Жапонияда,Индонезияда,Вьетнамда, Грузияда,Тайландта өсіріледі.

Үшінші көмек : Бұл сусынды ішпесе қазақтардың басы ауырады

Грек мифологиясында Аполлон бұл өсімдік жапырағынан

гүлдесте жасап, басына және өзінің саз аспабына әдемілік ретінде тағып жүрген.Содан бері күні бүгінге дейін бұл гүлдесте «даңқ символы» ретінде халықаралық түрлі сайыстағы жеңімпаздардың мойындарына тағылып жүр.

Бірінші көмек : Отаны Жерорта теңізі жағалауы

Екінші көмек. Бұл өсімдік Грекия мемлекетінің елтаңбасында бейнеленген.

Үшінші көмек : Бұл өсімдік жапырағын дәмдеуіш ретінде тамаққа пайдаланады.

Қытайда бұл өсімдік дәмдеуіш ретінде жоғары бағаланады.Оның тарихы да қызықты.Қытай әміршісінің сарайында аула сыпырушылардан бастап барлық қызмет көрсетушілер ауыздарынан жағымды иіс шығып тұру үшін бұл дәнді ауыздарына салып жүруі керек болған.

Бірінші көмек: Гүлін көбінесе ер адамдарға сыйлайды.

Екінші көмек: Емге де пайдаланылады

Үшінші көмек .Бұл өсімдіктің отаны-Индонезия

V кезең

«Бұл қай ел»

Бұл дамушы елдің аумағы екі дүние бөлігінде орналасқан.Ел халқының көп бөлігі әлемдегі ең белгілі өзеннің аңғары мен атырауында тұрады.Ел астанасы аса ірі агломерациялардың бірі.Тарихи-мәдени ескерткіштер мен рекреациялық ресурстарға бай болуы себепті туризм халықаралық дәрежеде дамыған.Ел аумағында мұнай өндіріледі.Жергілікті халық негізінен ауыл шаруашылығымен айналысады.

Бірінші көмек : Африка мен Азия дүние бөлігінде орналасқан.

Екінші көмек : Жерорта теңізінің оңтүстігінде орналасқан.

Үшінші көмек : Пирамидалар елі.

Бұл елдің атауы өз тілдерінен аударғанда “төмен жатқан жер” деген мағынаны береді.Ел Солтүстік теңіз жағалауында орналасқан,ел аумағында халық өте тығыз орналасқан.Өнеркәсіптегі жоғарғы технология салаларының үлесі жөнінен дүние жүзінде Жапониядан кейін 2-орын алады.

Ауыл шаруашылығының басты саласы-көкөніс және жеміс-жидек өсіру. Мал шаруашылығының негізі сүтті сиыр өсіруге маманданған.Дүние жүзіне әйгілі қара ала сиыр тұқымы өсіріледі.

Бірінші көмек : Мұнда сиырға арнап ескерткіш қойылған

Екінші көмек : Бұл елді гүлдердің отаны деп атайды.

Үшінші көмек : Бұл елді екінші атауымен Голландия деп те атайды.

VІ кезең

«Географиялық ассоциация»

Оқушыларға әр түрлі ұғымдар беріледі.Қандай географиялық ұғымды білдіріп тұрғанын табулары керек.

Ойлануға 30 секунд,әрбір дұрыс жауапқа

3 ұпай.

І топ

1.Толқын,қауіп-қатер,жылдамдық,

апатты құбылыс,жер сілкіну

2.Өзен ,теңіз,бұлт,булану,жауын-шашын.

3.Анталия,Ессентуки,Майами

4.Теңіз,көл,өзен.

5.Игуасу,Анхель,Виктория.

6.Осло,Вильнюс,Вена

7.Гольфстрим,Солтүстік Атлант,Бразилия.

8.Мариана,Ява,Пуэрто-Рико

9.Гренландия,Отты Жер,Мадагаскар,Хонсю

10.Атлас,Аппалач,Анд,Декан,Карпат

ІІ топ

1.Мұхит,мұз,тау,«Титаник»,қауіп-қатер

2. Тау,су, жыра,ғажайып көрініс.

3.Самум,бриз,тайфун,муссон,ураган

4.Гвинея,Бискай,Парсы

5.Гоби,Сахара,Такла-Макан.

6.Ганг, Евфрат,Хуанхэ,Дунай.

7.Чад,Байкал,Гурон,Эри,Виктория,

8.Тайга,саванна,тундра

9.Братислава,Каир,Рига

10.Ла-Манш,Беринг,Гибралтар

І топ

1.Толқын,қауап-қатер,жылдамдық,

апатты құбылыс,жер сілкіну- Цунами

2.Өзен ,теңіз,бұлт,булану,жауын - шашын. Дүниежүзілік су айналымы

3.Анталия,Ессентуки,Майами- Курортты жерлер

4.Теңіз,көл,өзен- Су қоймалары

5.Игуасу,Анхель,Виктория- Сарқырама

6.Осло,Вильнюс,Вена- Астаналар

7.Гольфстрим,Солтүстік Атлант,Бразилия- Жылы ағыстар

8.Мариана,Ява,Пуэрто-Рико- Шұңғымалар

9.Гренландия,Отты Жер,Мадагаскар,Хонсю- Арал

10.Атлас,Аппалач,Анд, Декан,Карпат- Тау

ІІ топ

1.Мұхит,мұз,тау,«Титаник»,қауіп-қатер- Айсберг

2. Тау,су, жыра,ғажайып көрініс- Сарқырама

3.Самум,бриз,тайфун,муссон,ураган- Желдер

4.Гвинея,Бискай,Парсы- Шығанақтар

5.Гоби,Сахара,Такла-Макан- Шөлдер

6.Ганг, Евфрат,Хуанхэ,Дунай- Өзендер

7.Чад,Байкал,Гурон,Эри,Виктория- Көлдер

8.Тайга,саванна,тундра – Табиғат зоналары

9.Братислава,Каир,Рига- Астаналар

10.Ла-Манш,Беринг,Гибралтар- Бұғаздар

VІІ кезең:

« Жекпе- жек» капитандар сайысы

«Ең,ең,ең»

Екі топ капитандары қатар шығып тұрады да, кезекпен-кезек жауап береді.Біреуінің жауап бере алмағанына,екіншісі жауап беріп, ұпайын алуға болады.Тез-тез жауап беру керек.Әрбір дұрыс жауапқа 1- ұпай

Қорытынды бөлім

Сайыстың қорытындысын шығару.

Әділқазыларға сөз беру.

Сайысқа қатысушы топтарды марапаттау.

ЖЕҢІМПАЗДАРДЫ ҚҰТТЫҚТАЙМЫЗ!

Қатысқандарыңызға рахмет!!!

Сау болыңыздар!!!