Та?ырыбы: «Тап?ыр достар»
(интеллектуалды ойын) 5-сынып
Саба?ты? ма?саты: О?ушыларды? білімін тексеру, білімін пайдалана білу да?дысын ?алыптастыру, саба??а деген ?ызы?ушылы?ын ояту, ?з ойларын, білімдерін жина?тап т?жырымдай білуге да?дыландыруды ма?сат еткен саба?та о?ушыларды? ?зін к?рермендер алдында д?рыс ?стай білуге, ж?не де с?здік ?орларын молайтып, шапша? жауап беруге баулу.
К?рнекілік: д?ниеж?зілік физикалы? картасы, с?ра?тар жазыл?ан карточкалар.
презентация, ?ранды с?здер жазыл?ан плакаттар.
?дісі:с?ра? –жауап
Т?рі: сайыс, жарыс.
?ту барысы:
І.?йымдастыру кезе?і.
- О?ушыларды екі топ?а б?лу.
- Жеребе алып, ?ай топ ойынды бірінші болып бастайтынын аны?тау.
- Жарыс ережесімен таныстыру.
ІІ. Екі топты? ?здерін таныстыруы.
І- топ. К?н – ж?лдыз.
?раны: «Жарыспа, жарыс?ан со? ?алыспа»
ІІ- топ. Жер ?аламшары.
?раны: «Команданы? намысы – сені? намысы?»
І- кезе?. «Білгенге – маржан
Білмеске – арзан»
1-топ?а.
1) Жаратылыстану б?л ?андай ?ылым? (таби?атты о?ып ?йренуді? ?рт?рлі ?дістері).
2) Дене неден т?рады? (заттан).
3) Органикалы? зат дегеніміз не? (белок, крахмал).
4) Таби?атта?ы ??былыс дегеніміз не? (тірі ж?не ?лі таби?атта болатын ?згерістер).
5) Таби?атты о?ып – ?йрену ?дістері (ба?ылау, т?жірибе, ?лшеу)
6) Ауаны? ?ысымы (барометр - анероид).
7) Желді? ба?ыты? (флюгер).
8) Ж?лдызды аспанды зерттеуде ?лкен ?лес ?ос?ан орта азиялы? ?алым? (?лы?бек).
9) ?азіргі кезде астрономдарды? есептеуі бойынша ?анша шо?ж?лдыздар бар? (88).
10) Жер мен К?нні? орташа ара ?ашы?ты?ы? (150 млн.км).
2-топ?а
1) ?аламшарларды? К?нді айналып ?тетін сызы?ын ?алай айтады? (орбита)
2) Жер тобына жататын ?аламшар? (Меркурий, Шолпан, Жер, Марс).
3) Е? бірінші ?арышкер? (Ю.Гагарин).
4) Т???ыш ?аза? ?арышкері? (Т.?уб?кіров).
5) Ж?лдыз дегеніміз? (Жанып, жар?ырап т?р?ан газды шар)
6) Темір?азы? ж?лдыздары ?ай жа?та орналас?ан? (солт?стікте).
7) ?арыш туралы ежелгі к?з?арасты ?згерткен белгілі поляк о?ымыстысы? (Н.Коперник).
8) Ал?аш рет «Жер К?нді айналып ж?реді» деген ойды айт?ан ?алым? (?л Бируни).
9) Марсты? серіктері? (Фобос пен Деймос).
10) Телескоптарды? т?рлері? (оптикалы?, радиотелескоп).
ІІ- кезе?. Ж?мба? жасыру.
- Топ?а
Те?, те?, те? киіз
Екі ортасы ке? киіз.(аспан, жер).
Су ішінде екі жайын
Бірі кетсе, бірі дайын. ( ай, к?н)
Т??ірегі те? к?рініп,
Теген жатыр т??керіліп,
Жаста си?ан, к?рі си?ан,
Астына оны? б?рі си?ан. (Аспан)
- Топ?а
Т?бі к?к дария,
Іші м?нара,
Отыз шешегі. ( Аспан. Отыз к?н)
Табан, табан, табан а?,
Табаны жалпа? ?оян а?.
К?лген к?зі к?містен,
Келе жатыр ?оян а?. (К?н)
Біз, біз, біз едік,
Отыз арба ?ыз едік,
Бір та?тай?а жиналды?,
Та? ат?анда жо? болды?.(Ж?лдыз)
ІІІ - кезе?. С?з ??рау.
«С?з тап?ан?а.» « Жаратылыстану».
IV – кезе?. «Сен білесі? бе?» Он ?яшы?. ?алауы бойынша та?дайды. ?р ?яшы?ты? артында с?ра?тар бар
С?ра?тар.
1.Географиялы? ?абы?? (литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера).
2.Неше материк ж?не неше м?хит бар? (5 материк, 4 м?хит).
3.Архипелаг дегеніміз не? (аралдарды?топтасыпорналасуы).
4.Жерді???рылысы? (?ыртысы, мантия, ядро).
5.Аралдарнешегеб?лінеді? (материктік, жанартаулы?, маржанды?).
6.Масштабты?нешет?рі бар? (санды?, атаулы?, ірі, орта, ?са?).
7.Тау жыныстары? (магмалы?, ш?гінді, метаморфты?).
8.Топыра?ты???рамдасб?лігі? (?атты, с?йы?, газ т?різдес, тірізаттардант?рады).
9.Суды?нешек?йі бар? (с?йы?, ?атты, бу).
10.Те?ізсуыны?орташат?здылы?ы? (1 метрге 35 г).
V- кезе?. Ма?ал-м?телдер.
Бірс?зайтылады, со?анарнапма?ал-м?телдіжал?астыру.
1)Жер.( Жер ??тты болса, Мал с?тті болады)
2) Тау (Ас?ар тау алыстанк?рінеді).
3) Ай. (Айжары? – ?оянары?).
4) Су. ( Суды? да с?рауы бар)
VІ. С?з ж?мба?- ??растыру.
1) ?аламшар.
2) Темір?азы?.
VІI. «?ол?а салу»
Же?ген топ же?ілген топ?а ?ол?а салады.( ?н, би, ?ле? т.б).
?орытынды.