П?ні: Дене т?рбиесі Уа?ыты: М??алімі: Ж?матаев А.?.
Саба?ты? та?ырыбы: ?ыс?ы спорт т?рлері. Ша??ы спорты.
Саба?ты? ма?саты: а) О?ушыларды? ?ыс?ы спорт т?рлері туралы ал?ан білімдерін
пайдалана отырып, ша??ы тебуге дайынды? ж?нінде теориялы?
м?ліметтермен ж?не ?ауіпсіздік техникасы
ережелерімен таныстыру.
?) Ша??ымен сап?а т?ру, б?рылу, сыр?анау ептілігіне,
??рал-жабды?тарды к?тіп ?стауына да?дыландыру.
б) ?ыс?ы спорт т?рлеріне деген с?йіспеншіліктерін арттырып,
салауатты ?мір салтына баулу.
К?тілетін н?тиже: - О?ушылар ?ыс?ы спорт т?рлерін ажыратады;
- Ша??ы спорты туралы толы?ыра? танысты;
- Ша??ы тебуді? ережелерін біледі;
- Ж?пты?, топты? ж?мыс ж?ргізе алады.
Саба?ты? т?рі: жа?а білім беру
Саба?ты? ?дісі: ж?пты?, топты? ж?мыс, с?ра?-жауап, тест
?олданылатын стратегиялар: “Ой ша?ыру”, “Ассоциация”, “С?йкестендіру”
Саба?ты? к?рнекілігі: бейнебаян, интерактивті та?та, ша??ы жабды?тары.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру.
- Кезекшіні? баяндауы;
- Бой жазу жатты?уларын орындауы (музыка ыр?а?ымен).
ІІ. ?ызы?ушылы?ты ояту.
“Ой ша?ыру” стратегиясы
Бейнебаян к?рсету (?ыс?ы спорт т?рлері ж?нінде).
“Ассоциация” стратегиясы
?ыс?ы спорт т?рлері
ша??ы жарысы биатлон
м?нерлеп сыр?анау конькимен ж?гіру
фристайл хоккей
ІІІ. Ма?ынаны тану.
1. ?й тапсырмасыны? тексерілуі.
Ж?пты? ж?мыс.
1 ж?п: Ша??ышылар туралы м?лімет.
2 ж?п: ?ле?дер, ж?мба?тар.
3 ж?п: “?ндемес” ойынын ?йымдастыру (?ыс?ы спорт т?рлеріні? ?имыл-?оз?алысын
орындап к?рсету).
4 ж?п: “Суретшілер” (?ыс?ы спорт т?рі ??рал-жабды?тарыны? суретін салу).
5 ж?п: ?ыс?ы спорт т?рлерінен ?ыс?аша м?ліметтер.
2. Ж?мба? жасырылуы.
Табаныма байладым,
?ос тая?пен айдадым.
(ша??ы)
3. Д?птермен ж?мыс.
К?нні? жады, та?ырыбы жазылынуы.
4. М??алімні? т?сіндіруі.
(Ша??ы тебуді? пайдасы, ша??ышы киімі, ?ауіпсіздік техникасы ережелері, сапта?ы жатты?улары, ша??ы жабды?тары ж?не оны? к?тімі туралы ??гіме ж?ргізу)
А) Ша??ы спорты – ?ыс?ы спорт т?рлері негізгілеріні? бірі. Б?л спорт т?рлеріні? ?атарына ша??ымен жарысу, ша??ымен т??ырдан секіру, ша??ы ?оссайысы, тау ша??ысы, биатлон т?рлері енеді. Б?ларды? барлы?ы да ?ыс?ы Азия ойындарды?, Олимпиадалы? ойындарды? ба?дарламаларында бар. Ша??ы спортынан жатты?улар мен жарыстар ашы? аспан астында, таза ауада ?тетін бол?анды?тан адамны? денсаулы?ына ?те пайдалы. Ол адамны? бойында?ы шыдамдылы?, к?ш шапша?ды?, батылды?, ептілік, табандылы?, айнала?ды ба?ылау сия?ты аса керек ?асиеттерді ?кпені? сыйымдылы?ы жан-жа?ты дамытады. Ша??ы спортымен айналысу кезінде адамны? барлы? дене м?шелері ж?мыс істейді. Сонды?тан ол жан-жа?ты жетілуге, даму?а, шыны?у?а негіз салады. Ша??ы спортынан ал?аш?ы ресми жарыс 1767 жылы Норвегияда ?тті.
?) Ша??ы – ?ар бойынша адамны? орын ауыстыруы ?шін ??рал-сайман, (150-220 см) екі ?зын а?аш пластиктен жасал?ан планктері болады. Ша??ылар ?ажетті арнайы ша??ы б?те?келер ша??ыларды? ?олдануы ?шін ая?тар?а бекіткіштер ар?ылы бекітіледі.
Б?л спорт т?рімен айналыс?анда киетін киім-кешекке де к??іл б?лген д?рыс. Е? бастысы, киетін киім же?іл, ы??айлы ?рі жел ?тпейтін жылы болуы тиіс. Ша??ы тебудегі е? ы??айлы ?рі жылы ая? киім – табаны ?атты, был?арыдан тігілген б?те?ке.
Б) ?з бойы?а лайы?тап ша??ы мен ша??ы тая?ын та?дап алу: - ша??ыны жа?ына тігінен ?стап, бір ?олы?ды жо?ары?а соз?анда, ала?аны? ша??ыны? ?шына емін-еркін жету; - ша??ы тая?ыны? ?зынды?ы жан?а т?зу соз?ан ?ол?а тірелу.
В) Ша??ыны? сыр?анайтын б?лігіні? бастап?ы ?алпын са?тау: ша??ыны? ортасында?ы иін ша??ымен ж?ру кезінде ая??а серпімділік береді. Сонды?тан оны не??рлым ?за? са?тауды естен шы?арма?ан ж?н. Ол ?шін ша??ыны? табандарын беттестіріп, бас жа?ы мен ая? жа?ын жіппен байлап, ортасына керіп ашып т?ратындай а?аш ?ысып ?ою керек.
Ша??ыны д?рыс пайдаланып, табанына арнайы май жа?ылады. Ауа райына байланысты жа?ылатын майды? бірнеше т?рі болады. Ша??ыны майла?ан кезде бірнеше ереже есте са?та?ан д?рыс: - ша??ы табаны ??р?а? ?рі таза болуы тиіс; - майды ша??ыны? табанына біркелкі етіп жа?у керек.
Г) Ша??ы тепкен адам ?зін шапша?ды? пен т?зімділікке шы?дап ?ана ?оймай, сонымен ?атар жа?сы тыны?ады. Б?л спорт т?рі жас?а ?арамайды, онымен жас та, к?рі де айналысады. Ша??ы тебуді ?йрену арнайы ережелерді талап етпейді. Жатты?уларды ?арапайым жай ж?рістен баста?ан д?рыс. Ша??ы тебуді ?йренуді? ?арапайым т?сілі – екі ая?пен адымдап, ал?а ?арай сыр?анау. Осы ?діс екі ая??а салма?ты алма-кезек т?сіруге негізделген. Адам сол ая?пен адымда?анда тая? ?ста?ан о? ?олды ал?а, ал о? ая?пен адымда?анда сол ?олды ал?а ?арай сермейді. Осылайша, алма-кезек адымдау кезінде тая? жерді бір рет ?ана тірейді.
?) ША??Ы ДАЙЫНДЫ?Ы саба?тарында ?ауіпсіздік ережелерін са?тау.
- Киім ойда?ыдай жылы болу керек. Міндетті жылы іш киім, то?ыма ?ол?ап пен б?рік болуы керек. Желді к?ні кеудеше киген д?рыс.
- Шары?тар ке? бол?аны ж?н, жылы болу ?шін ш?лы? киіп, ?лтара? сал?анда, ая?ты ?ыспауы ?шін ая? киіміні? ке? бол?аны керек.
- Аязды к?ндері о?ушыларды? денесін ?сік шал?андай белгі бай?алса, ол жерді? айналасын ?армен ?ызар?анша ыс?ылап, к?мек к?рсету ?ажет.
- Ша??ыны? бекіткіші мен шары?ты? д?рыс киілуіне ?рдайым назар аударып отыру ?ажет.
- ?алы? ?армен, м?зда?ты жерлермен, б?талар арасынан са?ты?пен ?ту ?ажет.
- Таудан т?мен сыр?анау тек ?ана м??алімні? р??сатымен, кезекпен белгілі ара?ашы?ты?ты са?тай отырып жасалады. Тау?а к?терілу арнайы белгіленген жерлерде ?ана м?мкін, сондай – а? таудан т?сіп келе жат?андарды? жолын кесіп ?туге тыйым салынады.
5. Топты? ж?мыс.
(Флипчарт ар?ылы алдын-ала дайындал?ан тапсырмалармен ж?мыстану)
І. “С?йкестендіру” (суретке назар сала с?йкес келетіндерін аны?тап, оларды сызы?шалар
ар?ылы ?осу)
ІІ. “Суретті с?зж?мба?” (суретті к?ре торк?зді толтыру)
ІІІ. “Кім тап?ыр?” (жасырын?ан с?здерді тауып жазу)
ІV. “Кім зейінді?” (суретке зейін сала спортшыларды ретімен атап ?ту).
6. Ой тол?аныс.
Тест ж?мысы орындалынып, тексерілуі.
1. Табанына байлап, ?ол?а ?ос тая? ?стап ж?ру ?андай
спортты? т?рі?
а) ша??ы ?) коньки б) велосипед
2. Ша??ы спортыны? Отаны ?ай ел болып есептеледі?
а) Испания ?) Норвегия б) Англия
3. Ша??ышы ?андай арнаулы киім кию керек ?
а) ?алы? ?рі суы? ?тпейтін киім
?) же?іл ?рі жел ?тетін киім
б) ы??айлы ?рі жел ?тпейтін киім
4. ?з бойы?а лайы?ты ?андай ша??ы та?дап алу керек?
а) ша??ыны? ?зынды?ы жо?ары к?терген ?олды? ала?аны
де?гейінде, тая?ты? ?зынды?ы жан?а соз?ан ?ол?а тірелетіндей де?гейде
?) ша??ыны? ?зынды?ы жо?ары к?терген ?олды? ала?аны
де?гейінде, тая?ты? ?зынды?ы мы?ын де?гейінде
б) ша??ыны? ?зынды?ы иы? де?гейінде, тая?ты?
?зынды?ы жо?ары к?терген ?олды? ала?аны де?гейінде
5. Ша??ы ортасыны? к?тері?кі ?алпын жо?алтпас ?шін
ша??ыны ?алай жинастырып ?ою керек?
а) ша??ыны? табандарын беттестіріп, бас жа?ы мен ая?
жа?ын жіппен байлап ?ою керек
?) ша??ыны? табандарын беттестіріп, бас жа?ы, ортасы мен
ая? жа?ын жіппен байлап ?ою керек
б) ша??ыны? табандарын беттестіріп, бас жа?ы мен ая?
жа?ын жіппен байлап, ортасына керіп ашып т?ратындай
а?аш сына ?ысып ?ою керек
6. Ша??ы жа?сы сыр?анау ?шін табанына не жа?у керек?
а) крем ?) арнаулы май б) с?йы? май
7. ?й тапсырмасын беру: - ?ыс?ы спорт т?рлерін пайдалана отырып, ребус, с?зж?мба?
тапсырмаларын ??растырып келу.
8. Ба?алау.
Белсене ?атынас?ан о?ушыларды атап ?ту, мада?тау, жина?та?ан ?пайлары бойынша
ба?алау.