Термодинамиканың екінші заңының тұжырымдамалары:
Клаузиус тұжырымдамасы: жылу өздігінен ыстық денеден суық денеге беріледі.
Кельвин тұжырымдамасы: салқын жүйеден жылу алып, оны жұмысқа айналдыратын машина жасау мүмкін емес.
Кельвиннің айтуы бойынша, жекелеген жүйені сол жүйенің температурасынан төмен температурада суыту арқылы үздіксіз жұмыс жасау мүмкін емес.
Карноның қорытындысын жалпылай келіп, Кельвин мынадай тұжырымдама жасады: бір ғана жылу көзінен алынған жылу мөлшерінің есебінен периодты жұмыс імтейтңн жылу машинасын жасау мүмкін емес, яғни екінші ретті мәңгі қозғалтқыштың болуы мүмкін емес.
Екінші ретті мәңгі қозғалтқыш дегеніміз – бір ғана резервуардан алынған жылуды толығымен жұмысқа айналдыратын машина.
Термодинамиканың екінші заңының математикалық өрнегі:
Реалды жылу машинасының ПӘК-інің қайтымды процестер үшін жазылған формуласы:
.
Қайтымды процестер табиғатта кездеспейді.