Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушы білімін, іскерлігін, да?ды де?гейін ба?ылау, ба?алау. Оптикалы? аспаптармен таныстырып солар жайлы т?сінік ?алыптастыру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? білім де?гейін ж?не білім мазм?ныны? т?ра?тылы?ы мен оны игерудегі іскерлік пен да?дыны ба?ылау.
Т?рбиелік: Адамгершілікке, ??ыптылы??а, ал?ырлы??а, таби?атты аялау?а, сыйласты? пен ?дептілікке баулу.
Саба?ты? т?рі: жа?а білімді ?алыптастыру, жалпылау.
Саба?ты? к?рнекіліктері : «Activstudio», «ActivInspire», «Activote» программалары.
Саба?ты? ??рылымы:
1. Саба?ты ?йымдастыру – 5мин
2. ?тілген та?ырыпты пысы?тау– 2 мин
3. Жа?а та?ырыпты т?сіндіру – 23 мин
4. Жа?а та?ырып бойынша тест алу – 12 мин
5. ?орытынды- 2 мин
6. ?йге тапсырма – 1 мин
Саба?ты ?йымдастыру. Тынышты? с?ті «Н?р?а б?лену» (?уен 05:00).
Ы??айланып отыры?ыздар, денелері?ізді т?зу ?ста?ыздар. Ая?-?олы?ызды ай?астырма?ыз. ?олы?ызды тізе?ізге немесе ?стелге ?ою?а болады. К?здері?ізді ж?мулары?ызды ?тінемін.
Елестетіп к?рі?із: К?н н?ры сізді? т?бе?ізден ?тіп, кеуде?ізге ?арай бойлап барады. Кеуде?ізді? орта т?сында г?л т?йнегі орналас?ан. Г?лді? т?йнегі н?рдан баяу ашылып келеді. Бал?ын ж?не таза ?сем г?л сізді? ?р ойы?ызды, ?р сезімі?ізді, эмоция?ыз бен тілек-?алауы?ызды шайып, ж?регі?ізді? ?ауызын ашты.
Н?р с?улесі сізді? бойы?ыз?а а?ырын тарай баста?анын елестеті?із. Ол біртіндеп к?шейе т?суде. Оймен осы н?рды ?олдары?ыз?а т?сірі?із. Сізді? ?олдары?ыз н?р?а б?леніп, с?уле шашуда. ?олымыз тек жа?сы, ізгі істер істейді ж?не барша?а к?мектеседі. Н?р ая?тары?ыз?а тарады. Ая?тары?ыз н?р с?улесін шашуда. Олар сізді тек жа?сылы? жасау ?шін жа?сы жерлерге апарады. Олар н?р мен махаббат ??ралына айналды.
Одан ?рі н?р сізді? аузы?ыз?а, тілі?ізге тарады. Тілі?із тек шынды?ты ж?не жа?сы, ізгі с?здер ?ана айтады. Н?рды ??ла?тары?ыз?а ба?ытта?ыз, ??ла?тары?ыз тек жа?сы с?з бен ?сем ?уенді ?ана естиді. Н?р к?здерімізге де жетті, к?зіміз тек жа?сы?а ?арап, б?рінен жа?сылы?ты ?ана к?реді. Сізді? басы?ыз т?гелдей н?р?а б?леніп, басы?ыз?а тек ізгі, с?улелі ой келеді.
Н?р бірте-бірте ?ар?ын ж?не ш??ылана бастайды, сізді? дене?ізден шы?ып, жан-жа?ы?ыз?а с?уле шашады. Осы н?рды туыс?андары?ыз?а, м??алімдері?ізге, достары?ыз?а, таныстары?ыз?а ба?ытта?ыз. Н?рды уа?ытша т?сініспей, ренжісіп ж?рген адамдар?а да ба?ытта?ыз, оларды? да ж?регі н?р?а толсын.
Осы н?р б?кіл ?лемге: барлы? адамдар?а, жан-жануарлар?а, ?сімдіктерге, барлы? тірі жан?а таралсын. ?аламны? барлы? т?пкір-т?пкіріне н?р ба?ытта?ыз. Ойша айты?ыз: «Мен н?рлымын. Н?р мені? ішімде. Мен Н?рмын».
Осындай Н?р, Махаббат ж?не Тынышты? к?йінде отыра т?ры?ыз.
Енді осы Н?рды ж?регі?ізге орналастыры?ыз. Н?р?а толы б?кіл ?лем сізді? ж?регі?ізде. Оны осындай ?сем ?алыпта са?та?ыз.
Жаймен к?зі?ізді ашу?а болады.
Рахмет!
- ?тілген та?ырыпты пысы?тау. 2мин
- Жа?а та?ырыпты т?сіндіру. 25 мин
К?н оны? энергиясын кімдер, ?айда ж?не ?анша алып жат?анына ала?дамайды, ол жай ?ана жары? ж?не жылу береді. К?н с?улесінен от алу ?шін, бізге т?тандыр?ыш шыны” - линза керек. (видео 00:45) Б?гінгі негізгі ма?сатымыз о?улы? бойынша линзамен танысамыз.
Линза дегеніміз – екі жа?ы сфералы? беттермен шектелген м?лдір дене. Линзаны? 2 т?рі бар, олар жина?ыш (Видео 01:22) ж?не шашырат?ыш. Жина?ыш линза ?зі ар?ылы ?ткен жары?ты бір н?ктеге жинайды. Шашырат?ыш линза ?зі ар?ылы ?ткен жары?ты шашыратады Линза беттеріні? т?ріне ?арай д??ес (екіжа?ты д??ес, жазы? д??ес, ойыс-д??ес) ж?не ойыс (екіжа?ты ойыс,
БАС ФОКУСТАРЫ
жазы? ойыс, д??ес ойыс) болып б?лінеді. Линзадан алын?ан кескіндерді? т?рлері тура немесе т??керілген, шын немесе жал?ан, ?лкейтілген немесе кішірейтілген болуы м?мкін. (Видео 01:06, 00:40)
Ж??а линзаны? формуласы немесе
Линзаны? оптикалы? к?ші деп бас фокус ара ?ашы?ты?ына кері
шаманы айтады. .
Линзаны? оптикалы? к?ші диоптриямен ?лшенеді: 1дптр=1м-1.
Кескін ?лшеміні? ? (биіктік) н?рсе ?лшеміне Н (биіктікке) ?атынасын
сызы?ты? ?л?айту Г деп атайды:
Линзаларда кескіндерді т?р?ызу. Линзаларда?ы кескіндерді т?р?ызу ?шін негізгі ?ш с?улені пайдаланады
- Бас оптикалы? оське параллель с?улелер линзадан сын?аннан кейін оны? фокусы ар?ылы ?теді.
- Линзаны? оптикалы? центрі ар?ылы ?тетін с?уле сынбайды
- Линзаны? бас фокусы ар?ылы ?тетін с?уле линзадан сын?аннан кейін бас оптикалы? оське параллель кетеді.
Оптикалы? аспаптар:
Проекциялы? аспаптар дегеніміз – экранда н?рсені? шын, ?лкейтілген кескінін беретін оптикалы? аспаптар.
Фотоаппарат дегеніміз – линзалар ж?йесіні? к?мегімен жары? сезгіш ?абырша?та са?талатын н?рсені? кескіні алынатын, оптикалы? ?ондыр?а болып табылады. (Видео 01:32)
К?з – “тірі” оптикалы? аспап, ол адам?а да жан-жануарлар?а да ?орша?ан ?лемді танып білуге м?мкіндік береді. (Видео «Слепой,который затронул сердца миллионов людей».01:50)
К?зілдірік дегеніміз -к?здегі а?ауларды (алыстан к?ргіштік ж?не жа?ыннан к?ргіштік) т?зету ?шін ?олданылатын оптикалы? аспап.
Лупа дегеніміз – ?са? денелерді к?руге арнал?ан е? ?арапайым аспап ?ыс?а фокусты линза.
Микроскоп дегеніміз– ?те ?са? денелерді к?ру ?шін ?олданылатын оптикалы? аспап.
Телескоп дегеніміз– аспан денелерін (планеталарды, ж?лдыздарды, кометаларды) ба?ылау?а арнал?ан оптикалы? аспап.
Спектрлік аппараттар дегеніміз– с?уле шы?ару к?здеріні? спектрлерін зерттеуге арнал?ан ??рыл?ылыр.
4. Жа?а та?ырып бойынша тест алу (Аctivote ). 8 с?ра? (1с?ра??а 1,5 минут беріледі)
1) Суреттегі фотоаппапратты? к?мегімен алын?ан кескін:
А) Жал?ан, кішірейтілген, т??керілген.
В) Шын, ?лкейтілген, т??керілген.
С) Шын, кішірейтілген, тура.
Д) Шын, кішірейтілген, т??керілген.
Е) Жал?ан, кішірейтілген, тура.
2) Фокус аралы?ы 20 см жина?ыш линзаны? оптикалы? к?шіні? абсолют м?ні неге те? болады?
А) 0,2 дптр
В) 20 дптр
С) 5 дптр
Д) 0,05 дптр
Е) 2 дптр
3) Ж??а линзаны? формуласы
А) Д)
В) Е)
С)
4) Жина?ыш линзаны? к?мегімен жары? шы?аратын н?ктені? кескінін ал?ан. Егер d=0,5 м; f=2 м болса, онда линзаны? фокус аралы?ы.
А) 0,4 м
В) 1 м
С) 2,5 м
Д) 0,5 м
Е) 1,5 м
5) Линзаны? оптикалы? центрі ар?ылы т?скен с?уле
А) сын?аннан кейін бас фокус ар?ылы ?теді
В) сын?аннан кейін линзаны? жары? т?сетін жа?ында?ы фокусында ?иылысады.
С) сын?аннан кейін бас оптикалы? оське параллель кетеді.
Д) сынбай ?тіп кетеді
Е) сын?аннан кейін линзаны? фокусында ?иылысады.
6) К?зді? оптикалы? ж?йесіні? к?мегімен алыс т?р?ан н?рсені? кескіні торламаны? ар?ы жа?ында пайда болады. К?зді? дефектісін ж?не к?зілдірікке ?ажетті линзаны аны?та?ыз
А) жа?ыннан к?ргіштік, жина?ыш линза
В) алыстан к?ргіштік, жина?ыш линза
С) жа?ыннан к?ргіштік, шашырат?ыш линза
Д) алыстан к?ргіштік, шашырат?ыш линза
Е) д?рыс жауап жо?
7) Линза ар?ылы экранда электр шамыны? на?ты кескіні алын?ан. Линзаны? т?менгі б?лігін жап?анда кескінні? ?згерісі
А) кескінні? жартысы пайда болады
В) кескін м?лдем жо?алады
С) кескін с?л ?згереді
Д) кескін т??керіледі
Е) кескін орнында ?алады, біра? жары?тылы?ы азаяды
8) Шашырат?ыш линза беретін кескін ?андай?
А) Тек на?ты кескін
В) Денеге дейінгі ?ашы?ты??а байланысты на?ты не жал?ан кескін
С) Тек жал?ан кескін
Д) ?орша?ан орта?а байланысты на?ты не жал?ан.
Е) Жауаптар арасында д?рысы жо?
К?з гимнастикасы:
1-жатты?у. Жо?ары-т?мен, о??а-сол?а ?арау; к?зді алдымен бір жа??а, содан кейін екінші жак?а айналдыру
2-жатты?у. К?зді ?атты ж?мып, содан кейін ашу (бірнеше рет ?айталау).
3-жатгы?у. Біресе м?рын?а жа?ындата, біресе алыстата отырып, саусактын ?шына ?арау.
?орытынды. Б?гінгі саба? барысында т?сіндік
Адам - сананы? линзасы.
Бізді? санамыз “ т?тандыр?ыш шыны”, я?ни линза болып табылады.
Сана-линзасын сындыры?дар, сонда от пайда болмайды!
К?з - жанны? айнасы
5. ?йге тапсырма 4.11, 4.12. ?з бетінше шы?ару?а арал?ан есептер.