Б?л жа?дайда ?асы? т?з?а батпайды.Ал,металл тая?шаларды батырса?, ол т?з?а батып кетеді.
Сонды?тан ??ралдар мен аспаптарды? ?серін есептемегенде бір денені? бас?а бір денеге т?сіретін к?шіні? м?нін ?ана емес,осы к?ш т?сірілетін бетті? ауданында білу керек.
Есеп шы?ару мысалы.
К?йтаба??а ине 0,27Н к?шпен ?рекет етеді.Егер инені? ?шыны? ауданы 0,0003 см2 болса, оны? к?йтаба??а т?сіретін ?ысымы ?андай?
Берілгені: ХБЖ анализ шешуі
?=0,27Н Р=?/S Р=0,27Н/3*10-8м2=27*10-2 Н/3*10-8=
S=0,0003см2 3*10-8м2 =9*106Па=9МПа
Т/к Р-? Жауабы: Р=9МПа
Кейбір жа?дайларда ?ысымды арттыру?а, кейде кемітуге тырысамыз.Техникада немесе т?рмыста ?андай жа?дайда ?ысымды арттырып, кемітетініне мысалдар келтірі?дер.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба?: ?ысым»
«Ақтанберді орта мектеп-балабақша»КММ
Ашық сабақ
Тақырыбы:Қысым
7 сынып
2014-2015 оқу жылы
Тәжірбие:Шыны ыдыстағы тұздың үстіне химиялық қасықты бастырамыз.
Бұл жағдайда қасық тұзға батпайды.Ал,металл таяқшаларды батырсақ, ол тұзға батып кетеді.
Сондықтан құралдар мен аспаптардың әсерін есептемегенде бір дененің басқа бір денеге түсіретін күшінің мәнін ғана емес,осы күш түсірілетін беттің ауданында білу керек.
Есеп шығару мысалы.
Күйтабаққа ине 0,27Н күшпен әрекет етеді.Егер иненің ұшының ауданы 0,0003 см2 болса, оның күйтабаққа түсіретін қысымы қандай?
Берілгені: ХБЖ анализ шешуі
Ғ=0,27Н Р=Ғ/S Р=0,27Н/3*10-8м2=27*10-2 Н/3*10-8=
S=0,0003см2 3*10-8м2 =9*106Па=9МПа
Т/к Р-? Жауабы: Р=9МПа
Кейбір жағдайларда қысымды арттыруға, кейде кемітуге тырысамыз.Техникада немесе тұрмыста қандай жағдайда қысымды арттырып, кемітетініне мысалдар келтіріңдер.
Қысымды кемітуге мысалдар(шаңғы, өтпес пышақ, рельс астындағы шпал, оймақ).
1)Шынжыр табаны трактордың массасы 6610кг, ал оның екі шынжыр табанының тіреуі ауданы 1,4 м2.Осы Трактордың топырақ бетіне түсетін қысымын анықта.
Берілгені: анализ шешуі:
m=6610 kг Р=F/S=m*g/S
S=1,4м2 Р= 6610кг*9,8Н/кг/1,4=46270Па=47кПа
Т/к: Р-? Жауабы: Р=47кПа
2)Қар үстінде тұрған шаңғышының салмағы 70 Н. Оның әр шаңғысының ұзындығы 1,95 м, ал ені 6см.Шаңғышының қар бетіне түсіретін қысымын табыңдар.
Берілгені: ХБЖ анализ шешуі:
а=1,95 м
в=6 см 0.06м S=а*в S=1,95м*0,06м=0,117м2
Ғ=70Н Р=Ғ/S Р= 70Н/0,117м2=598 Па
Т/к Р-? Жауабы: Р=598 Па
Қ.Мырзалиевтің «Күлтегін» әңгімесінен үзінді
Найзаларын ұштаған
Екеуі де ұста хан
Бассыз жатқан түркіні
Басын қосып ұстаған
Қаламыздағы реликті бор маңызы әлемге әйгілі қарағайлы орманда, қыс айлары шаңғы тебеміз.Шаңғы тебудің талаптарын орындағаннан кейін, жаяу серуендейміз.Осы жағдайларда шаңғымен жүру неге жеңіл?
Апаларымыз ертеде көрпені қолмен тіккен кезде неліктен бармаққа оймақ киеді?
Себебі,қысым түсірілген күшке тура пропорционал, ал оның ауданына кері пропорционал болады,яғни найза ұшының ауданы неғұрлым аз болса, соғұрлым оның түсіретін қысымы көп болады.
Адамның қармен жүруі қиын, өйткені ол қадам басқан сайын қарға омбылайды.Ал аяғына шаңғы байлаған адам қар үстімен жеңіл жүре алады.Себебі,шаңғыменде,шаңғсыз да адам қарды өзінің салмағына тең бірдей күшпен басады.Бірақ ол күштің бұл екі жағдайдағы әрекеті бірдей емес.Өйткені шаңғы бетінің ауданы адамның табанының ауданынан үлкен . Сондықтан ол шаңғымен тұрғанда қар бетінің әрбір шаршы см ауданын шаңғысыз тұрғандықтан гөрі жиырма еседей аз күшпен басады.
Өйткені оймақпен де,оймақсыз да адам тігін тіккенде инеге бірдей күшпен әсер етеді.Бірақ ол күштің бұл екі жағдайдағы нәтижесі бірдей емес.Оймақсыз иненің кері ұшының ауданы аз болады да,оның бармаққа түсіретін қысымы көбейіп, ауырғанын сезінеміз,тіпті жарақаттауы да мүмкін.Бұл жағдай болмау үшін кері ұшының ауданын үлкейту мақсатында оймақ киеміз.
Үйге тапсырма: §43, 20-жатт.№1
№1
3кН күш 600см2 ауданға бірқалыпты әсер етеді. Сондағы қысым күшін және бір шаршы метрге түсетін қысымды есептеп шығарыңдар.
№2
1кН күшпен әсер етіп 50кН/м2 қысымды қалай жасауға болады ?
№3
Асфальт төсеуде қолданылатын машина каток тірегінің ауданы 1500см2, түсіретін қысымы 300 кПа екені белгілі.Катоктың салмағы қандай?
№1
3кН күш 600см2 ауданға бірқалыпты әсер етеді. Сондағы қысым күшін және бір шаршы метрге түсетін қысымды есептеп шығарыңдар.
№2
1кН күшпен әсер етіп 50кН/м2 қысымды қалай жасауға болады ?
№3
Асфальт төсеуде қолданылатын машина каток тірегінің ауданы 1500см2, түсіретін қысымы 300 кПа екені белгілі.Катоктың салмағы қандай ?
№1
3кН күш 600см2 ауданға бірқалыпты әсер етеді. Сондағы қысым күшін және бір шаршы метрге түсетін қысымды есептеп шығарыңдар.
№2
1кН күшпен әсер етіп 50кН/м2 қысымды қалай жасауға болады ?
№3
Асфальт төсеуде қолданылатын машина каток тірегінің ауданы 1500см2, түсіретін қысымы 300 кПа екені белгілі.Катоктың салмағы қандай ?
7 сынып
Сабақтың тақырыбы: § 43 Қысым
Білімділік мақсаты: Оқушыларға өзара белсенді – интерактивті өздік таным әрекеттерін ұйымдастыру арқылы жаңа тақырыпты меңгерту.
Дамытушылық мақсаты:Мәтін мазмұнын дамытушы құрал ретінде пайдалана отырып, проблемаларды шешу барысында оқушылардың ойлау,пайымдау, қорытындылау, сараптау,зерделеу сияқты танымдық қасиеттерін дамыту.
Тәрбиелік мақсаты:Этнопедагогикалық, аймақтық материалдардан мысал келтіру арқылы,елжандыққа тәрбиелеу.
Құрал-жабдықтар және көрнекіліктер:
-тақта арқылы берілетін «тұтас логикалық құрылым»-жүйесінің көрсетілімі;
-тәжірбие жасауға қажетті тұз, шыны ыдыстар, химиялық қасық, металл таяқшалар;
-оқулықтағы 92,93,94 суреттер
Сабақ типі:Жаңа тақырыпты оқушылардың өздік меңгеру-инновациялық үрдіс.
Сабақтың барысы:І. Проблемалық тапсырмаларды орындау:оқушыларға «ойтастам» жасау;оқушыларды «ой қорыту» арқылы жаңа тақырыпты меңгеруге жетелеу.
2.Ауылдағы «Шығыс» саяжайындағы саябақтарда алма ағаштарының түбіндегі топырақты қопсыту үшін 94-суретте берілген күректердің қайсысымен жұмыс істеуге жеңілірек?
Суретпен жұмыс 112-бет,№ 9 сұрақ
3.Бүркітін аңға қарай қондырады,
Оқ тырнақ аңды қалай оңдырады.
Жарқ еткенде түлкінің белі сынып,
Қар үстінде жыртқыш құс оңдырмады. Неліктен?
Ақтанберді Сарыұлы «Қыран бүркіт»
ІІ.Жаңа тақырыпты оқушылардың өзара таным әрекеттерін ұйымдастыру арқылы меңгерту.
«Логикалық құрылым»-көмекші құралы арқылы оқушылардың таным әрекетін ұйымдастыру.
Оқулықпен жұмыс «Қысы컧43
Тәжірбие жасау
а)тұзға түсірілетін қысым б)92-сурет бойынша тәжірбие сипаттамасы
=1,4м2 Р= 6610кг*9,8Н/кг/1,4=46270Па=47кПа
