Та?ырыбы: ?уат
Ашы? саба?
Саба?ты? жоспары:
П?ні: Физика
Сыныбы: 7 «А» сынып
К?ні: 16.04.2014ж
Саба?ты? та?ырыбы: ?уат
Саба?ты? ма?саты: : Саба? барысында ?уат та?ырыбын т?сіну, білу. Шы?армашылы? ж?мыс жасап, есептер шы?арып ?йрену, да?дылану
Саба?ты? т?рі: Ашы? саба?
Саба?ты? ?дісі:
Саба?ты? к?рнекілігі:
Саба?ты? барысы: С?лемдесу, т?гендеу.
?й ж?мысын тексеру: §51 Дене ?оз?алысы ба?ытында ?рекет ететін к?шті? ж?мысы. О?ушыларды 3 топ?а б?ліп, ?й ж?мысын тексеруге арнал?ан с?ра?тар с?рау.
1 топ:
- К?ш ?рекетінен дене орын ауыстыр?анда ат?арылатын ж?мысты ?алай атаймыз? ( Механикалы? ж?мыс)
- С?йы?ты? ты?ызды?ын ?лшеуге арнал?ан ??рал? (ареометр)
- Архимед за?ыны? формуласы? (F= ρgV)
- ?йкеліс к?шіні? т?рлерін ата? (тынышты?, домалау, сыр?анау )
- К?шті? ХБЖ ?лшемі ?андай? (Н)
2 топ:
- Ж?мысты? формуласы? ( A=F/s)
- Кемені? су?а бату тере?дігі дегеніміз? (ш?гім)
- С?тті? сапасын аны?тайтын ареометрлер ?алай аталады? ( лактометр)
- ?атты денеге т?н ?асиет? (К?лемін де, пішінінде са?тайды)
- Ж?мысты? ХБЖ ?лшемі ?андай? (Дж)
3 топ:
- Егер дене с?йы??а толы? батып ж?зіп ж?рсе,…….? ( онда денеге ?рекет ететін ауырлы? к?ші Архимед к?шіне те?)
- Белгілі бір бетке т?сетін к?ш ?рекетіні? н?тижесін сипаттайтын шама? (?ысым)
- Атмосфералы? ?ысымды ?лшеуге арнал?ан ??рал? (барометр)
- С?йы?тар?а т?н ?асиет? (пішінін са?тамайды, а??ыш)
- ?ысымны? ХБЖ ?лшемі ?андай? ( Па)
Жа?а саба?
К?н с?улесінен ?уат алатын к?лік жасалды. Бейнебаян
Ой ?оз?ау:
«?уат» с?зін естігенде ойымыз?а не келеді?
Бір - бірімізді ты?даймыз
Сын т?р?ысынан ойлаймыз
К?ш – жігерімізді арттырып,
?уатымызды са?таймыз.
Ж?мысты? орындалу жылдамды?ын сипаттайтын шама ?уат деп аталады. ?уатты N ?ріпімен белгілейді. ?уат скалярлы? шама, ?йткені оны? ба?ыты болмайды. ?уатты табу ?шін істелген ж?мысты? шамасын сол ж?мысты істеуге кеткен уа?ыт?а б?лу керек.
N= A/t 1- ?рнек
Біз N= A/t 1- ?рнекті пайдаланып, білетін формулаларымызды A=F*s, N= F*s / t, υ=s/t т?рлендірсек N= F / υ деген ?рнекті аламыз.
N= F / υ 2- ?рнек
?уатты? ?лшем бірлігі ретінде бу машинасын ойлап тап?ан а?ылшын ?алымы Джеймс Уатты? (1736-1819) ??рметіне Ватт деп берілген.
?уатты ?лшеуді? бірлігіне 1 секундта істелетін 1джоуль ж?мыс алынады.
{N}={1Дж/с}= {1Вт}
?уатты ?лшейтін ??рал - Ваттметр
1а.к=735,5 Вт ( атты? к?ші)
1Вт=0,00013596 а.к
Кейбір ?оз?алт?ыштарды? орташа ?уаты:
Адамны? ?алыпты ж?мыс жаса?анда?ы ?уаты 70-80Вт;
«Вольга» автомашинасыны? ?уаты 70-80кВт;
Ал?аш?ы атом м?зжар?ыш кемесіні? ?уаты 5 5000кВт;
« Восток» ?арыш зымыраныны? ?уаты 15 000 000кВт;
«Энергия» ?арыш зымыраныны? ?уаты 125 000 000кВт;
Есептер шы?ару:
1 топ: ?уаты 30 Вт желдеткіш 10 минутта ?андай ж?мыс жасайды?
2 топ: Моторыны? тарту к?ші 5к Н ?ша? 900км/са? жылдамды?пен бір?алыпты ?шты. Оны? ?уаты ?андай?
3 топ: Велосипедші 5 минутта 4кДж ж?мыс істеді. Велосипедшіні? ?уаты ?андай?
- Есеп:
Бер:
N= 30Вт Шешуі: N= A/t, A=N/t
- = 5мин=60c
- А-?
Есептелуі: А=30Вт/60с=0,5Дж
Жауабы: А=0,5Дж
2-Есеп:
Бер:
F=5kH= 5000H Шешуі: N= F / υ
υ= 900км/са?=250м/с
т/к: N=?
Есептелуі: N=5000Н/250м/с=20Вт
Жауабы: N =20 Вт
3-Есеп:
Бер:
t=5c Шешуі: N= A/t
A= 4kДж =4000 Дж
т/к: N=?
Есептелуі: N=4000 Дж /5c= 800Вт
Жауабы: N = 800Вт
?орытындылау:
Тест «Тол?ын»
1. Ж?мысты? орындалу шапша?ды?ын сипаттайтын шама ?уат деп аталады. (ия)
2. ?уат векторлы? шама, я?ни оны? ба?ыты бар.(жо?)
3. ?уатты N ?ріпімен белгілейді (ия)
4. ?уатты? ?лшем бірлігі {Дж*с}= (жо? )
5. ?уатты? формуласы (ия)
6. ?уатты? ?лшем бірлігі Джоульды? ??рметіне берілген. (жо?)
7. ?уатты? ХБ ж?йесінде ?лшем бірлігі Вт (ия)
8. Барлы? ?оз?алт?ыштарды? ?уаты бірдей болады. (жо?)
?йге тапсырма:§52 о?у,№29-1, :§53 дайындалып келу. ХБЖ ?айталап, аны?тамаларды жаттау.