Презентация для 9 класса

Samarqand viloyati

Kattaqo’rg’on shahar

xalq ta ’ lim bo ’ limiga qarashli

14-umumiy o`rta ta`lim maktabining

fizika fani o’qituvchisi

Ibragimova Guli Ismailovna ning 9 -sinflar uchun

tayyorlaga n

DARS ISHLANMASI

Mavzu: Optik asboblar

Dars shiori:

Bilim – barcha kulfatlarga qalqon

A. Rudakiy

Darsning maqsadi:

• Ta’limiy maqsad.
• O’quvchilarni optik asboblar, ularning tuzilishi bilan tanishtirish
• Tarbiyaviy maqsad.
• Dars jarayonida yangi pedagogik texnologiyalarni qo’llash orqali o’quvchilarning mustaqil ijodiy fikrlash qobiliyatini o’stirish
• Rivojlantiruvchi maqsad.
• O’quvchilarning olgan bilimlarini turmushda va texnikada qo’llay olishga o’rgatish

Darsda foydalaniladigan kompetensiyalar

• Tayanch kompetensiya

• Kommunikativ kompetensiya , a xborot bilan ishlash kompetensiyasi , o ’zini o’zi rivojlantirish kompetensiyasi , m atematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo`lish hamda foydalanish kompetensiyasi .

• Fanga oid kompetensiya:

• 1. Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi

Dars turi: yangi bilim berish darsi Dars uslubi : an’anaviy dars, savol –javob,

• Darsning jihozlanishi:
• Fotoapparat Ko’zoynak
• Mikroskop Ko’z modeli
• Teleskop Binokl
• Grafoproyektor Lupa

Darsning oltin qoidasi

• Darsda faol bo’lish
• O’z fikrini qisqa bayon etish
• Birovning fikrini bo’lmaslik
• Erkin fikrlash
• Hamkorlikda ishlash
• Uyali telefondan foydalanmaslik

Darsning rejasi:

I. Tashkiliy qism 3 daqiqa

II. O‘tilgan mavzuni so‘rash 10 daqiqa

III. Yangi mavzuning bayoni 15 daqiqa

IV. Mustahkamlash 12 daqiqa

V. Darsni yakunlash 3 daqiqa

VI. Uyga vazifa berish 2 daqiqa

Darsning borishi.

I.Tashkiliy qism.

a) salomlashish

b) davomatni aniqlash

s) darsga tayyorgarlik

I.Tashkiliy qism.

a) salomlashish

b) davomatni aniqlash

s) darsga tayyorgarlik

O’tilganlarni yodga olamiz

• Ikki guruhga bo’linamiz.
• Birinchi guruhga “Ibn Sino” ikkinchi guruhga “Nyuton” deb nom beramiz.
• Guruhlarga 4 tadan topshiriq beriladi.
• O’ylash uchun 3 minut
• vaqt beriladi .

Ҳ ар бир кишининг ёшига, билимига, умумий изланиш савиясига қараб, унинг нутқи ўзига хос ҳусусиятларга эга бўлади. Айрим кишилар касбининг х усусиятлари, шу кишиларнинг нималарга қизиқиши, мижози ва шу каби х усусиятлари уларнииг нутқларида намоён бўлади. Ҳ ар бир киши бир ёки бир неча тилдан фойдаланиб, ўзича гапиради. Ҳар бир кишининг ўз нутқи бор.

ёлғиз дамларда - йўлдош,

Guruhlarga topshiriqlar

Тил ижтимоий ҳодисадир .

“ Nyuton” guruhiga :

1. Linzaga ta’rif bering

2. Qavariq va botiq linzalarning farqini toping

3. Yorug’likni sinish qonuni

4. Optik kuchiga ta’rif bering

“ Ibn Sino” guruhiga :

1. Optikaga ta’rif bering

2. Linzaning turlarini ayting

3. Yorug’likning qaytish qonuni

4. Yorug’likning vakuumdagi tezligi

бахтиёр дақиқаларда – раҳбар,

Тил ижтимоий ҳодисадир .

Guruhlarning javobini eshitamiz

бахтиёр дақиқаларда – раҳбар,

Topishmoqlar.

Topishmoqlar-aql zakovat zehn, fikr o’tkirligini sinov quroli hamdir, chunni u kishini hozirjavoblikka o’rgatadi. O’zbek va jahon xalqlarining qadimgi xalq og’zaki ijodlaridan biri hisoblangan topishmoqlar barchani qiziqtiradi va topqirlikka undaydi. Topishmoqlardan darsda samarali foydalanish o’quvchilarni fanga bo’lgan qiziqishini, zukko va fikrlar teranligini, topqirligini oshirishga xizmat qiladi. Dars jarayonida ruhiy charchashni oldini oladi. O’qituvchiga esa o’quchilarni zehni dunyoni o’rganishga ularning individual xususiyatlarini anglashga yordam beradi.

Тил ижтимоий ҳодисадир .

бахтиёр дақиқаларда – раҳбар,

Тилнинг ижодкори халқнинг ўзидир, тарихан таркиб топган миллатнинг ўзидир. Рус тили, ўзбек тили, хитой тили, немис тили ва ҳ оказо деганимизда, биз мана шу маънода гапирамиз. Ҳ ар бир авлод ўзидан олдин ўтган авлодлар ишлаб чиққан тилга дуч келади ва шу тилни эгаллаб олади, яъни ўзининг нутқ орқали қиладиган муомаласида шу тилдан фойдаланади.

“ Ibn Sino” guruhiga :

1. Tiniqligi suvga o’xshar

Neki boqsa aksi tushar

O’zi qattiq temir emas

Qo’zg’atsangiz qimir etmas.

( Ko’zgu )

“ Nyuton” guruhiga :

1. Goh simobdek oqaman

Goh tutundek uchaman

Goh tosh kabi qotaman

Men birlashsam kuchliman.

( Suv )

2. Buvimda bor bir chiroq

Yonib turmaydi biroq

Ish tikar bo’lsa bivim

Taqib oladi har choq.

( Ko’zoynak )

2. Yerning tabiiy yo’ldoshi

Oydindagi soz boshi.

( Oy )

3 . Qizaradi so’nmaydi

Usiz giyoh unmaydi.

( Quyosh )

3. Beqasamdan yo’li bor,

Osmon-falakda chiqar.

( Kamalak )

қайғули онларда – мададкор,

Bugun o’rganamiz:

• Lupa.
• Fotoapparat .
• Mikroskop .
• Mikroskopning kattalashtirish formulasi

“ Илм саҳрода - дўст,

Тилнинг ижодкори халқнинг ўзидир, тарихан таркиб топган миллатнинг ўзидир. Рус тили, ўзбек тили, хитой тили, немис тили ва ҳ оказо деганимизда, биз мана шу маънода гапирамиз. Ҳ ар бир авлод ўзидан олдин ўтган авлодлар ишлаб чиққан тилга дуч келади ва шу тилни эгаллаб олади, яъни ўзининг нутқ орқали қиладиган муомаласида шу тилдан фойдаланади.

Yangi mavzu bayoni :

Optik asboblarga quyidagilar kiradi:

Lupa

Proyeksion apparat

Fotoapparat

Mikroskop

Grafoproyektor

қайғули онларда – мададкор,

Тилнинг ижодкори халқнинг ўзидир, тарихан таркиб топган миллатнинг ўзидир. Рус тили, ўзбек тили, хитой тили, немис тили ва ҳ оказо деганимизда, биз мана шу маънода гапирамиз. Ҳ ар бир авлод ўзидан олдин ўтган авлодлар ишлаб чиққан тилга дуч келади ва шу тилни эгаллаб олади, яъни ўзининг нутқ орқали қиладиган муомаласида шу тилдан фойдаланади.

Lupa – fokus masofasi qisqa bo’lgan linza. Vazifasi – ko’rish burchagini orttirish. Kattalashtirish formulasi:

K=f/d K=d 0 /F

K= lupaning kattalashtirilishi f – linzadan tasvirgacha bo’lgan masofa

d – buyumdan linzagacha bo’lgan masofa

d 0 – ko’zning eng yaxshi ko’rish masofasi d 0 = 25 sm

F= lupaning fokus masofasi

қайғули онларда – мададкор,

Тилнинг ижодкори халқнинг ўзидир, тарихан таркиб топган миллатнинг ўзидир. Рус тили, ўзбек тили, хитой тили, немис тили ва ҳ оказо деганимизда, биз мана шу маънода гапирамиз. Ҳ ар бир авлод ўзидан олдин ўтган авлодлар ишлаб чиққан тилга дуч келади ва шу тилни эгаллаб олади, яъни ўзининг нутқ орқали қиладиган муомаласида шу тилдан фойдаланади.

қайғули онларда – мададкор,

Тилнинг ижодкори халқнинг ўзидир, тарихан таркиб топган миллатнинг ўзидир. Рус тили, ўзбек тили, хитой тили, немис тили ва ҳ оказо деганимизда, биз мана шу маънода гапирамиз. Ҳ ар бир авлод ўзидан олдин ўтган авлодлар ишлаб чиққан тилга дуч келади ва шу тилни эгаллаб олади, яъни ўзининг нутқ орқали қиладиган муомаласида шу тилдан фойдаланади.

2. Proyeksion apparat – buyumni ekranga kattalashtirib beruvchi optik asbob.Proyeksion apparat uch xil bo’ladi: a) diaskop b) episkop v) epidiaskop

1 – yorug’lik manbai

2 – linzalar to’plami

3 - slayda

4 - ekran

Diaskop – buyumning shaffof rasmlari tushirilgan diapozitivlarni kattalashtiradigan apparat.

Episkop – shaffofmas rasmlarni kattalashtiradigan apparat.

Epidiaskop – ham shaffof, ham shaffofmas rasmlarni kattalashtiradigan proyeksion apparat.

Kattalashtirish formulasi: K=f/F

қайғули онларда – мададкор,

3. Fotoapparat. Tuzilishi – obyektiv va kameradan iborat. Taqsvir kameraning orqa tomonida to’nkarilgan, haqiqiy va kichraygan holda hosil bo’ladi. Kameraning shu joyida fotoplyonka joylashtiriladi.

1.Obyektiv 3.Buyum

2.Kamera 4.Tasvir

Тил ижтимоий ҳодисадир .

бахтиёр дақиқаларда – раҳбар,

Mikroskop – yaqin joylashgan juda mayda obyektlarni ko’rishga mo’ljallangan asbob. Unga 2 ta linza qo’yilib, biri okulyar, ikkinchisi obyektiv deyiladi. Mikroskopning kattalashtirishi:

h – obyektiv va okulyar orasidagi masofa

F 1 va F 2 – obyektiv va okulyarning fokus masofalari

1. Okulyar 2. Obyektiv

K =

• Grafoproyektor – shaffof plyonkaga tushirilgan yozuv – chizma va rasmlarni kattalashtirib ekranga tushiradigan optik asbob.
• Yorug’lik manbaidan chiqqan barcha yorug’lik oqimi, maxsus linzalar to’plami – kondensorga botiq ko’zgu yordamida yo’naltiriladi. Kondensor ustiga shaffof plyonka qo’yiladi. Undan o’tgan yorug’lik obyektiviningu birinchi linzasi orqali yassi ko’zgudan qaytib ekranda rasmning kattalashgan tasviri ko’rinadi.

Mavzuni mustahkamlash:

• Fokus masofasi 2,5 sm bo'lgan lupa buyumni necha marta kattalashtirib ko'rsata oladi? Ushbu va keyingi masalalarda D (] = 25 sm deb oling.
• Buyumni 20 marta kattalashtirib ko'rsata oladigan lupaning fokus masofasi qancha?
• Mikroskop linzalarining fokus masofalari mos ravishda 1,5 sm va 2,5 sm, linzalar orasidagi masofa 30 sm. Bunday mikroskop obyektni necha marta kattalashtirib ko'rsatadi?

• O’quvchilarni baholash: Dars xulosalanib, faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi va uyga topshiriq beriladi.

Uyga vazifa: Darslikdagi 54-mavzuni o'qish. Mavzu oxiridagi savollarga javob topish va yozish.

E’tiboringiz uchun raxmat !