Механикалық гормоникалық тербелістер

Мектебі: А.Тайманов атындағы №34 мектеп-гимназиясы

Аты-жөні: Бородосова Эльвира Копболсыновна

Лауазымы: физика пәнінің мұғалімі

Еңбек өтілі: 5,5 жыл

Панарамалық сабақ тақырыбы: Механикалық гармоникалық тербелістер кинематикасы

Мақсаты:

• Білімділік

• Механикалық гармоникалық тербелістер, тербелмелі қозғалысты сипаттайтын негізгі шамалар жайлы білімді бере отырып, аналитикалық және графиктік әдістер арқылы шамаларды анықтауды үйрету

• Гармоникалық тербелістің кинематикалық теңдеуін шығару, “тербеліс фазасы”, “бастапқы фаза” ұғымдарының физикалық мағынасын түсіндіру, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету

• Дамытушылық

• Оқушылардың ойлау қабілетін арттыруға мүмкіндік жасау, бақылай білу қабілетін арттыру, оқулықпен, интерактивті тақтамен, Интернетпен өз бетімен жұмыс жасау қабілетін арттыру

• Тәрбиелілік

• Механикалық гармоникалық тербелістерді меңгеруде оқушылардың энергетикалық көзқарастарын қалыптастыру, логикалық ойлау қабілеттерін арттыру, оқу қашықтығын сақтау, топпен, жұппен жұмыстануға тәрбиелеу

• Міндеті:

1. Механикалық гармоникалық тербелістер, тербелмелі қозғалысты сипаттайтын негізгі шамалар жайлы, аналитикалық және графиктік әдістер арқылы шамаларды анықтауды біледі. Гармоникалық тербелістің кинематикалық теңдеуін (ығысудың, жылдамдықтың, үдеудің тербеліс теңдеуін) жаза алады, тербеліс теңдеуінен период, жиілік, циклдік жиілік, амплитуда, бастапқы фазасын анықтауды біледі, есептер шығаруда қолдана алады

2. Оқушылардың ойлау қабілеті, бақылай білу қабілеті артады, оқулықпен, интерактивті тақтамен, Интернетпен өз бетімен жұмыс жасау біледі

3. Механикалық гармоникалық тербелістерді меңгеруде оқушылардың энергетикалық көзқарастарын қалыптасады, топпен, жұппен жұмыстануға дағдыланады

Түрі: дәстүрлі сабақ

Типі: жаңа сабақты меңгерту

Байланыс: математика, география

Әдісі: СТО, әңгімелесу, сұрақ-жауап, жеке, топтық, жұптық жұмыс

Көрнекіліктер: кестелер, тірек-сызбалар, топшамалар

9-сынып

1. Кіріспе
   (Амандасу, көшбасшы сайлап, бағалау парағын толтыру)

“Молекулалар және атомдар” әдісі арқылы топқа бөлу

Мақсаты: тербеліс жасай отырып, механикалық тербеліске мысал келтіру

№	Аты-жөні	Семантикалық карта	Жұптық жұмыс	Жеке жұмыс	Топтық жұмыс	Балл	Баға

14-16 – “5”

10-13 – “4”

6-9 – “3”

1. Не білемін?

Симантикалық карта

Заңның аталуы	Орындау шарты	Заңның математикалық өрнегі	Заңның білінер тұсы
Энергияның сақталу заңы

“Ойлан, бірік, бөліс” әдісі арқылы деңгейлік есептер (жұптық жұмыс)

I - деңгей
1. Жер бетінен 3, 5 м биіктікке көтерілген массасы 6 кг дененің потенциалдық энергиясын анықтаңыз.
2. 9 м/с жылдамдықпен қозғалатын 6 кг дененің кинетикалық энергиясы неге тең?
II - деңгей
1. Қатаңдығы 10 4 Н/м серіппе 3 см - ге сығылғанда оның потенциалдық энергиясы қалай өзгереді?
2. “Союз” сериялы ғарышкеменің массасы 6, 6т болса, оның орбита бойымен 7, 8 км/с жылдамдықпен қозғалғандағы кинетикалық энергиясы қандай? (А. П. Рымкевич, Алматы “Рауан баспасы” 1998ж №340 есеп )
III - деңгей
1. Массасы 4 кг еркін түсіп келе жатқан дененің жылдамдығы жолдың бір бөлігінде 2 - ден 8 м/с – қа дейін артты. Осы жолдағы ауырлық күшінің жұмысын табыңдар.

1. Тұсаукесер

1. Негізгі бөлім

Білгім келеді

1. Қорытынды

1. Жеке жұмыс “тест тапсырмасы”

1. Сәйкестендір.

1.φ а. Гц

2. A б. с

3. ω в. рад/с

4. T г. м/с²

5. ʋ д. рад

А) 1а2б3в4г5д

Б) 1г2б3д4а5в

В) 1в2а3д4г5б

Г) 1д2а3в4б5а

1. Тербелмелі қозғалысқа тән қасиет?

А) тұрақтылық

В) энергияны тасымалдау

С) периодтылық

1. Тербелмелі қозғалысты сипаттайтын негізгі шамаларды көрсет?

А)

В)

С)

1. Үйкеліс болмаған жағдайдағы тербелістің графигін көрсет:

А) Б ) В)

1. Дене x=0,4sin2t заңымен гармониялық тербеледі. Оның тербеліс амплитудасы мен периоды:

А) 2 м; 0,4 с

В) 0,4 м; 0,32 с

С) 0,4 м; 2 с

D) 0,4 м; 3,14 с

E) 3,14 м; 0,4 с

1. “Снайпер” әдісі арқылы тексеру

   Сұрақ	Жауап
   1	Г
   2	С
   3	В
   4	В
   5	D

2. Эксперименттік тапсырма (топтық жұмыс)

Құралдар: жіп, жүк, секундомер, сызғыш

Мақсаты: тәжірибе жасап, период, жиілік, циклдік жиілік, амплитуданы анықтау. Тербеліс теңдеуін жазу.

• Үй тапсырмасын беру

  • §24,25,26

  • 21-жаттығу

• Бағалау

  • Топ басшылары бағаларын айтады

• Кері байланыс

  • “Қораптағы сұрақ” әдісі арқылы сабақ бойынша сұрақтарын жазып салады

11-сынып

Кіріспе
Амандасу, көшбасшы сайлап, бағалау парағын толтыру

1. “Тербеліс теңдеуі” арқылы

топқа бөлу

Мақсаты: тербеліс теңдеуін

іс-қимылмен жаттату

X = A sin (ωt + φₒ)

X – артқа бір қадам

А – секіру

ω – алға бір қадам

φ – шапалақ

2. Бағалау парғын толтыру

Оқушы ның аты- жөні	Өткенді қайталау масы	Білу -түсіну	Қолдану-талдау	Жинақтау-бағалау	Балл	баға

16-18 – «5»

12-15 – «4»

7-11 – «3»

3. Өткенді еске түсіру

«Стикердегі диалог» әдісі арқылы білім тексеру

II. Негізгі бөлім

Жаңа білімді меңгерту

Блум таксономиясы

Білу-түсіну

«Зияткерлік карта» әдісі арқылы тірек сызба дайындайды

Қолдану-талдау

Жинақтау-бағалау

Тест жұмысы

1. Амплитудасы 5см, периоды 4с және бастапқы фазасы /4 рад болатын гармониялық тербелістің теңдеуі

A) х= 0,5 sin (2πt+ ) C) х= 0,05 sin()
B) х= 5sin () D) х= 0,5 sin

E) х= 0,5 sin()

Нүкте тербелісінің қозғалыс теңдеуі

1. Нүктенің ығысуы тербеліс амплитудасының жартысына тең болатын уақыт:

А. 6с

В.1 с

С. 0,5с

Д.0,3с

Е.3с

1. Гармониялық тербелетін дененің амплитудасы 0,15 м және цикдық жиілігі 8 рад/ с. Жылдамдық модулінің ең үлкен шамасы:

А) 12 м/с.

B) 1,2 м/с.

C) 9,6 м/с.

D) 0,5 м/с.

E) 0,02 м/с.

1. Дене x=20sin заңымен гармониялық тербеледі. Дененің t=0,5с-тан кейінгі жылдамдығы:

А) 60м/с

В) 0. C) м/c.

D) 120 м/с

.E) -60 м/с.

1. Массасы 0,2 кг дене 0,05 м амплитудамен гармониялық тербеледі. 0,2Н күш әсерінен серіппе 0,01 м-ге ұзарады . Гармониялық тербелістің теңдеуі:

А) х= 0,05 cos5t

В) х= 0,05 cos10t

С) х= 0,05 cos3.2t

D) х= 0,32 cos5t

Е) х= 0,048 cos t

1. Массасы 1 кг жүк әсерінен серіппе 10 см-ге ұзарады. Жүктің тербеліс амплитудасы 20 см, болса оның тербеліс кезіндегі ең үлкен кинетикалық энергиясын анықтаңыз. (g=9,8 м/с2)

A) 5 Дж.

B) 200 Дж.

C) 1 Дж

D) 10 Дж.

E) 2 Дж.

1. Массасы 0,1 кг, қатаңдығы 90 Н/м, 3 см-ге сығылған серіппеге ілінген жүктің максимал жылдамдығы:

А) 0,1 с;

В) 0,9 м/с

С) 9 м/с;

Д) 10 м/с.

Е)0,09 м/с

1. Массасы 0,1 кг дененің қатаңдық коэффициенті 250 Н/м серіппедегі тербеліс амплитудасы 0,15м. Жылдамдык модулінің ең үлкен шамасы:

A) 5 см/с.

B) 0,3 см/м.

C) 5 м/с.

D) 7,5 м/с.

E) 0,3 м/с.

1	2	3	4	5	6	7	8
С	С	В	В	В	Е	В	Д

• Үй тапсырмасын беру

  • §1.1

  • № 1.1-1.6

• Бағалау

  • Топ басшылары бағаларын айтады

• Кері байланыс

  • Мадақтау сэндвичі” әдісі арқылы жазып, пікірлерін тыңдау