Тәрбиеші: Жарайсыңдар балалар, жұмбақтың жауабын таптыңдар. Ергежейлі біздің балалар ақылды екеніне көзің жетті ме? Ергежейлі: Өте жақсы, балалар, енді экранға назар аударыңдар мен сендерге тастар жайлы бейнесюжет әкелдім. Ал енді балалардың білімдерін әрі қарай толықтыру үшін біз тастармен зерттеушілік әрекетке көшейік. -Ергежейлі сен де балалармен, бірге отыра ғой. -Зерттеуге арналған құралдар бөлмесін зертхана деп атайды. Балалар бәріміз бірге зертханаға жайғасайық. Балалар ғылымдардың бас киімдерін киіп зерттеулерге кіріседі. № 1 тәжірибе Тастарды түсіне қарай ажырату. Тәрбиеші: Балалар, тастарға қараңдаршы тастардың түстері қандай? Шешім: Тастар түсіне қарай әр түрлі болады. Схема толтыру: Мына суреттерге қараңдаршы тастар түрлі-түсті болса осы заттардың қайсына ұқсатуға болады? Тас- кемпірқосақ №2 тәжірибе: Тастың қатты немесе жұмсақ екенін анықтау. Тәрбиеші: 2 тәжірибеге көшеміз. Бір қолымызға тасты, екінші қолымызға қамыр аламыз да екі алақанымызды қысамыз. Егер бір қолымен тасты қыссақ, келесі қолмен қамырды қыссақ. Қандай өзгеріс болады? (балалардын жауабы) -Қамыр неге өзінің пішінің өзгертті? -Қамыр жұмсақ және иілгіш? -Ал тас қандай өзгеріске ұшырады? -Дұрыс, ешқандай өзгеріс болған жоқ. Тас өзінің пішінін өзгерткен жоқ, өйткені ол қатты зат. Шешім: Балалар міне біз тастың тағы бір қасиетін білдік. Ол қатты. Схема: Мына суреттерге қараңдаршы тастар қатты болса осы заттардың қайсына ұқсатуға болады? Тас-шеге № 3 тәжірибе: Тастың ауыр не жеңіл екендігін анықтау. 3 тәжірибе алдарында тұрған эксперименттік ыдысты тартыңдар да, ол ыдысқа бір уақытта тасты және ағашты салындар. -Не көріп тұрсыңдар? Шешім: Ағаш суға батқан жоқ, ал тас болса лезде суға батып кетті -Ағаш жеңіл, ал тас ауыр. Схема: Мына суреттерге қараңдаршы тастар ауыр болса осы заттардың қайсына ұқсатуға болады? Тас- кіртас № 4 тәжірибе: Тастың жылу өткізгіш қабілетін анықтау. 3 тәжірибе балалар әрқайсымыз бір тастан алып бетімізге тақап көрейік. Тастың температурасы қандай? -Суық. -Енді, тасты алақанға салып уқалаймыз, жылы леп беріп үрлейміз. Сонан соң бетімізге қайра тақаймыз. Не сездік? Шешім: Тастар жылуды және суықты тартады.. Схема: Мына суреттерге қараңдаршы тастар жылу беретін болса осы заттардың қайсына ұқсатуға болады? Тас-пеш Бейне таспадан жанартау туралы жазба көру № 5 тәжірибе: «Жанартаудың атылуы.» Балалар таудың макетін алады оның жанартау шұңқырына сода себеді, сұйық сабын, лимон шырынын кезекпен құйып жанартаудың атылуын бақылайды. Шешім: Жанартау атылғанда шұңқырдан отты сұйық зат шығады Схема: Мына суреттерге қараңдаршы тау атылатын болса осы заттардың қайсына ұқсатуға болады? Тау- Кола Сергіту сәті: Қарт тау тұрды қасқиып, Төбесі көкке жетердей. Жел де соқты дауылдап, Жауын да құйды нөсерлей, Салдардан болған қиналып, Әр күн сайын, түн сайын үгітіліп жотасы. Көз жетпес, заңғар биік тау Қиыршық құмға айналды. Шеберхана: Пластилинография арқылы қапталған құмыраны зергерлік тастармен әшекейлеу Схема: Тас- зергерлік бұйымдар. |