Подготовка детей к школе.

Подготовка детей к школе.

Балаларга белем, т?рбия бир?д? т?рбиячел?рне? т?п максаты – балада белем алуга кызыксыну тудыру, аны? с?лам?тлеген саклау ??м ныгыту, д?ресл?рне я?а технологиял?р, ?темле ??м н?ти??ле чаралар кулланып, программа тал?пл?рен? туры килерлек итеп ?тк?р?. ?леге максатны тормышка ашыру ?чен ??рчак эзл?н?л?р, я?а алымнар ?йр?нерг? омтылалар. Коллектив балаларны? с?лам?тлеген саклауга, балаларда ?д?плелек, ?хлакый сыйфатлар т?рбиял??г? ??м ш?хси ?сешл?рен т?эмин ит?г? зур игътибар бир?.

Кеше борынгы заманнардан ук баласын ана телен? ?йр?тк?н, тел х?зин?сене? матурлыгын аны? к??елен? се?дерерг? тырышкан. Туган тел д?рьясына сабыйны ничек алып керерг? со?? Й?р?к телен? ничек ирешерг? м?мкин? И? беренче чиратта, ?лб?тт?, д?ньяны? и? г?з?л, и? м?рх?м?тле кешесе – ана аша, бакчадагы т?рбияче аша.

Безне? балалар бакчасындагы балаларны ана теленд? с?йл?шерг?, аралашырга ?йр?т?, туган телебезне ярату, а?а карата ихтирам т?рбиял?? – б?генге к?нд? и? м??им м?сь?л?л?рне? берсе. ?йе, ана теле бел?н баланы? теле ачыла, аны? ярд?менд? ул тир? - юнь бел?н м?н?с?б?тк? кер?; тел ярд?менд? аны? а?-белем д?р???се, д?ньяга карашы ки??йг?нн?н - ки??я бара. Ана теле балага чынбарлыкны тану, ?з халкыны?, башка милл?тл?рне? ?тк?не ??м х?зергесе бел?н таныш булу ?чен ки? юллар ача. Шу?а к?р? д? ??р халык яшь буынга ?зене? ана телен, шушы телд? и?ат ителг?н ?д?би ??м м?д?ни байлыкны белдерерг? тырыша, баланы? башка халыкларны? тел, культура байлыклары бел?н танышуына ?ирлек ?зерли.

Эш программасы грамотага ?йр?н? ??м с?йл?м ?стер? буенча белем бир?не тормышка ашыруда т?б?нд?гел?рне к?зд? тота:
М?кт?пк? ?зерлек т?ркеменд? балаларны грамоталык нигезл?рен ?зл?штер? эшен? актив ?зерл?? алып барыла. Максатчан р?вешт? балаларны т?къдим ителг?н ??р с?зг? аваз анализы ясарга: сузык авазларны, калын ??м нечк? ?йтелешле тартык авазларны аера белерг?, теге яки бу с?зне барлыкка китерг?н авазлар р?тенд? ориентлашырга, бирелг?н модельл?рг? туры китереп с?зл?р сайларга ?йр?т? к?зд? тотыла.
С?зл?рг? аваз анализы ясау процессы адымлап башкарыла.
Программа т?лап итк?н бурычланы? к?бесе - ш?гыльл?рд?,? беразы- ш?гыльд?н тыш м?ст?кыйль эшч?нлект? х?л ител?.

Т?рбиячел?рне? т?п максаты – балаларны м?кт?пк? ?зерл??.С?йл?м теле д?ресл?ренд? балалар авазларны д?рес ?йт?, аларны ишетеп аера белерг?, б?йл?нешле с?йл?м булдырырга, ??мл?л?рне д?рес т?зеп, ?зл?рене? уй – фикерл?рен тиешле эзлеклелект?, эчт?лекле итеп с?йли белерг? ?йр?н?л?р. С?йл?м телен ?стер? д?ресл?ре программа тал?п итк?нч?, ??мгыять тормышы, ?йл?н? - тир? мохит, табигать к?ренешл?ре ??м матур ?д?бият ?с?рл?ре бел?н таныштуру, авазларны д?рес ?йтерг? ?йр?т? эше бел?н б?йл?п алып барыла. Т?рбиячел?р ?зл?рене? к?нд?лек эшл?ренд? т?п игътибарны баланы? актив с?злек запасын баетуга, авазларны д?рес ?йт? культурасын, б?йл?нешле с?йл?мен системалы ?стер? ??м ??мл?л?рне грамматик яктан д?рес с?йли бел?ен? иреш?г? юн?лт?л?р.

Укырга керг?нче бала предметларны чагыштырып, аларны? охшаш якларын, уртак ?злекл?рен с?з бел?н ?йтеп, аерым – аерым т?ркемн?рг? б?л? белерг? тиеш. М?с?л?н, алма, груша, ?ил?к, карлыган – ?ил?к-?имеш; кыяр, суган, б?р??ге, шалкан – яшелч?л?р, ? болар барысы да ашарга яраклы ?семлекл?р. ?зара аралашу н?ти??сенд? балаларны? т?рле предметларны танып - бел? с?л?те ?с?. Сюжетлы р?сем буенча хик?я т?з?, укылган хик?яне? эчт?леген сораулар ярд?менд? ачу да аны? фикерл?? с?л?тен ?стерерг? ярд?м ит?. Бала с?зл?рд?ге авазларны ишет? ??м аера белерг? тиеш. М?с?л?н, “лампа” с?зенд? “м” авазы бармы диг?н сорауга аны? ышанычлы итеп ?авап бир?е зарур.

Балалар бакчасыннан чыкканда балалар 10 нан 20 г? кад?р саный белерг?,10 эченд? кирег? таба санарга,0-9 га кад?р саннарны предметлар бел?н туры китерерг?,кушу алу, тигезлек билгел?рен,озынлык,ки?лек.авырлыкны белерг?,б?тен геометрик фигураларны да танып белерг? тиеш.Бала шулай ук ?зене? туган ягын,герб,флаг,гимнын да танырга тиеш.Балаларда м?кт?п,библиотека турында к?заллау формалаша.

Балалар бакчасында баланы? т?п эше – уен. Балаларны т?н ??м акыл ягыннан с?лам?т ?стер?, аларны коллектив дисциплинага к?нектер?, н?фислек-эстетик тойгыларын т?рбия ит?, х?р?к?тл?рен? максат ??м юн?леш биреп, ?и?еп чыгуга ихтыя?ларын чыныктыру ?чен д? аларга уеннар кир?к. Т?рбиячел?рд?н программа куйган тал?пл?рне балаларга тулаем уен формасында бир? ?чен зур к?ч х?м осталык сорала.

??р бала ?чен м?кт?п тормышы башлану - стресс ул. Дим?к, ?ни кеше алдында ?итди бурыч тора: н?ни кешег? ни р?вешле зур м?кт?п юлына чы гарга булышырга со? Сабыйларны? ??р ? з г ? р е ш н е а в ы р кичер?ен ата-ана яхшы бел?. Х?тта кунакта т?н куну гына да ?итди сынау булырга м?мкин. М?кт?п турында ?йт?се д? юк: я?а кешел?р, я?а кагыйд?л?р ??м, и? м??име, я?а вазифалар. М?кт?пк? иял?н? чоры ике айдан алып, ярты елгача д?вам ит?рг? м?мкин. Бу вакыт эченд? бала, темпераментына б?йсез р?вешт?, 5-500 м?рт?б? м?кт?пк? аяк та атламыйм, дип белдерерг? м?мкин. Кайчагында беренче с ы й н ы ф у к у ч ы с ы н ы ? укырга физик яктан ?зер булмавы проблема тудыра. Н?рс? диг?н с?з со? бу? Якынча 7 яшьл?рг? баланы? баш мие кабыгы формалашып бет?. Ул формалашканчы, бала к?рс?тм?-образлы фикер й?рт?: ?йл?н?-тир? мохитт?н м?гъл?мат ала, аны анализлый, л?кин теге яки бу биремг? игътибар бирми. Баш мие кабыгы фор- малашкач, бала а?лы р?вешт? игътибар юн?лт? к?некм?сен ?зл?штер? ??м аны бер объектта озаклап туплый ала. Н?къ мен? шул чагында м?кт?пт? уку да м?мкин х?лг? ?йл?н?. Кайбер ата-аналар балаларыны? ирт?р?к укый баш- лавын тели. ?мма м?кт?п тормышына бик ирт? кереп чуму ??ркемг? д? файдалы т?гел. Сабый физик яктан м?кт?пк? ?зер т?гел ик?н, сыйныфташлары фонында ул ?зен б?хетсез хис ит?ч?к. ??м моны бер- ничек т? ерып чыга ал- маячак. Ч?нки аны? ?чен укытучыны? бер урында 40 минут буе тик утырырга диг?н с?зл?ре - ?ти алмаслык тал?п.

Педиатрларда баланы? м?кт?пк? физик ?зерлеген диагностикалауны? сыналган алымы бар. ?г?р алгы тешл?ре т?шеп бетк?н ик?н, дим?к, ?зер. ??м бу сынамыш та т?гел, физиологик факт. Балаларны? баш мие кабыгы тулысынча формалашкач, с?т тешл?ре т?шеп бет?. ?мма м?кт?пк? физик ?зер бала а?а психик яктан ?зер булмаска булдыра. Баланы психологик яктан ничек итеп м?кт?пк? ?зерл?рг?? Бу – бик к?п ата-ананы борчый торган сорау. И? беренче очракта безне? балалар бакчасы баланы билгеле бер р?вешт? тотарга ?зерли, ихтыяр к?чен ?стер? м?мкинлеген булдыра ??м алга таба балада а?лы р?вешт? м?кт?пк? ?зерл?н? тел?ге уяту. Д?рес ул бала ?чен кызыклы ??м мавыктыргыч чаралардан гына да тормый, шу?а к?р? булачак укучыны к??елсез, авыр булып тоелган эшл?рг? д? к?нектер? торырга кир?к. Укуга у?ай караш, ихтыяр к?че балада тир?-якны танып бел?д?н, кызыксынудан башлана. Шу?а к?р? т?рбиячел?р балаларны? бер ген? соравын да ?авапсыз калдырмаска тырышалар. ?д?би китаплар, т?рле ?киятл?р уку, т?рле яктан ?стер?че уеннар оештыралар.

Балалар бел?н ш?гыльл?нг?нд? бигр?к т? игътибарны баланы? эшне ахырынача ?иткер?ме, юкмы – шу?а юн?лт?л?р. ?г?р бала авырсынса, я булмаса ?итеш? алмый калса, ул чагында бу эшне берг?л?п башкаралар. ?з вакытында к?рс?телг?н ярд?м балада ышаныч уята, ?зене? к?че барлыгын тоярга м?мкинлек бир?.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Подготовка детей к школе. »

6-7 яшьлек балаларның мәктәпкә әзерлеге.

Балаларга белем, тәрбия бирүдә тәрбиячеләрнең төп максаты – балада белем алуга кызыксыну тудыру, аның сәламәтлеген саклау һәм ныгыту, дәресләрне яңа технологияләр, үтемле һәм нәтиҗәле чаралар кулланып, программа таләпләренә туры килерлек итеп үткәрү. Әлеге максатны тормышка ашыру өчен һәрчак эзләнәләр, яңа алымнар өйрәнергә омтылалар. Коллектив балаларның сәламәтлеген саклауга , балаларда әдәплелек, әхлакый сыйфатлар тәрбияләүгә һәм шәхси үсешләрен тәэмин итүгә зур игътибар бирә.

Кеше борынгы заманнардан ук баласын ана теленә өйрәткән, тел хәзинәсенең матурлыгын аның күңеленә сеңдерергә тырышкан. Туган тел дәрьясына сабыйны ничек алып керергә соң? Йөрәк теленә ничек ирешергә мөмкин? Иң беренче чиратта, әлбәттә, дөньяның иң гүзәл, иң мәрхәмәтле кешесе – ана аша, бакчадагы тәрбияче аша.

Безнең балалар бакчасындагы балаларны ана телендә сөйләшергә, аралашырга өйрәтү, туган телебезне ярату, аңа карата ихтирам тәрбияләү – бүгенге көндә иң мөһим мәсьәләләрнең берсе. Әйе, ана теле белән баланың теле ачыла, аның ярдәмендә ул тирә - юнь белән мөнәсәбәткә керә; тел ярдәмендә аның аң-белем дәрәҗәсе, дөньяга карашы киңәйгәннән - киңәя бара. Ана теле балага чынбарлыкны тану, үз халкының, башка милләтләрнең үткәне һәм хәзергесе белән таныш булу өчен киң юллар ача. Шуңа күрә дә һәр халык яшь буынга үзенең ана телен, шушы телдә иҗат ителгән әдәби һәм мәдәни байлыкны белдерергә тырыша, баланың башка халыкларның тел, культура байлыклары белән танышуына җирлек әзерли.

Эш программасы грамотага өйрәнү һәм сөйләм үстерү буенча белем бирүне тормышка ашыруда түбәндәгеләрне күздә тота:
Мәктәпкә әзерлек төркемендә балаларны грамоталык нигезләрен үзләштерү эшенә актив әзерләү алып барыла. Максатчан рәвештә балаларны тәкъдим ителгән һәр сүзгә аваз анализы ясарга: сузык авазларны, калын һәм нечкә әйтелешле тартык авазларны аера белергә, теге яки бу сүзне барлыкка китергән авазлар рәтендә ориентлашырга, бирелгән модельләргә туры китереп сүзләр сайларга өйрәтү күздә тотыла.
Сүзләргә аваз анализы ясау процессы адымлап башкарыла.
Программа тәлап иткән бурычланың күбесе - шөгыльләрдә ,ә беразы- шөгыльдән тыш мөстәкыйль эшчәнлектә хәл ителә.

Тәрбиячеләрнең төп максаты – балаларны мәктәпкә әзерләү.Сөйләм теле дәресләрендә балалар авазларны дөрес әйтә, аларны ишетеп аера белергә, бәйләнешле сөйләм булдырырга, җөмләләрне дөрес төзеп, үзләренең уй – фикерләрен тиешле эзлеклелектә, эчтәлекле итеп сөйли белергә өйрәнәләр. Сөйләм телен үстерү дәресләре программа таләп иткәнчә, җәмгыять тормышы, әйләнә - тирә мохит, табигать күренешләре һәм матур әдәбият әсәрләре белән таныштуру, авазларны дөрес әйтергә өйрәтү эше белән бәйләп алып барыла. Тәрбиячеләр үзләренең көндәлек эшләрендә төп игътибарны баланың актив сүзлек запасын баетуга, авазларны дөрес әйтү культурасын, бәйләнешле сөйләмен системалы үстерә һәм җөмләләрне грамматик яктан дөрес сөйли белүенә ирешүгә юнәлтәләр.

Укырга кергәнче бала предметларны чагыштырып, аларның охшаш якларын, уртак үзлекләрен сүз белән әйтеп, аерым – аерым төркемнәргә бүлә белергә тиеш. Мәсәлән, алма, груша, җиләк, карлыган – җиләк-җимеш; кыяр, суган, бәрәңге, шалкан – яшелчәләр, ә болар барысы да ашарга яраклы үсемлекләр. Үзара аралашу нәтиҗәсендә балаларның төрле предметларны танып - белү сәләте үсә. Сюжетлы рәсем буенча хикәя төзү, укылган хикәянең эчтәлеген сораулар ярдәмендә ачу да аның фикерләү сәләтен үстерергә ярдәм итә.. Бала сүзләрдәге авазларны ишетә һәм аера белергә тиеш. Мәсәлән, “лампа” сүзендә “м” авазы бармы дигән сорауга аның ышанычлы итеп җавап бирүе зарур.

Балалар бакчасыннан чыкканда балалар 10 нан 20 гә кадәр саный белергә,10 эчендә кирегә таба санарга,0-9 га кадәр саннарны предметлар белән туры китерергә,кушу алу, тигезлек билгеләрен,озынлык,киңлек.авырлыкны белергә,бөтен геометрик фигураларны да танып белергә тиеш.Бала шулай ук үзенең туган ягын,герб,флаг,гимнын да танырга тиеш.Балаларда мәктәп,библиотека турында күзаллау формалаша.

Балалар бакчасында баланың төп эше – уен. Балаларны тән һәм акыл ягыннан сәламәт үстерү, аларны коллектив дисциплинага күнектерү, нәфислек-эстетик тойгыларын тәрбия итү, хәрәкәтләренә максат һәм юнәлеш биреп, җиңеп чыгуга ихтыяҗларын чыныктыру өчен дә аларга уеннар кирәк. Тәрбиячеләрдән программа куйган таләпләрне балаларга тулаем уен формасында бирү өчен зур көч хәм осталык сорала.

Һәр бала өчен мәктәп тормышы башлану - стресс ул. Димәк, әни кеше алдында җитди бурыч тора: нәни кешегә ни рәвешле зур мәктәп юлына чы гарга булышырга соң Сабыйларның һәр ү з г ә р е ш н е а в ы р кичерүен ата-ана яхшы белә. Хәтта кунакта төн куну гына да җитди сынау булырга мөмкин. Мәктәп турында әйтәсе дә юк: яңа кешеләр, яңа кагыйдәләр һәм, иң мөһиме, яңа вазифалар. Мәктәпкә ияләнү чоры ике айдан алып, ярты елгача дәвам итәргә мөмкин. Бу вакыт эчендә бала, темпераментына бәйсез рәвештә, 5-500 мәртәбә мәктәпкә аяк та атламыйм, дип белдерергә мөмкин. Кайчагында беренче с ы й н ы ф у к у ч ы с ы н ы ң укырга физик яктан әзер булмавы проблема тудыра. Нәрсә дигән сүз соң бу? Якынча 7 яшьләргә баланың баш мие кабыгы формалашып бетә. Ул формалашканчы, бала күрсәтмә-образлы фикер йөртә: әйләнә-тирә мохиттән мәгълүмат ала, аны анализлый, ләкин теге яки бу биремгә игътибар бирми. Баш мие кабыгы фор- малашкач, бала аңлы рәвештә игътибар юнәлтү күнекмәсен үзләштерә һәм аны бер объектта озаклап туплый ала. Нәкъ менә шул чагында мәктәптә уку да мөмкин хәлгә әйләнә. Кайбер ата-аналар балаларының иртәрәк укый баш- лавын тели. Әмма мәктәп тормышына бик иртә кереп чуму һәркемгә дә файдалы түгел. Сабый физик яктан мәктәпкә әзер түгел икән, сыйныфташлары фонында ул үзен бәхетсез хис итәчәк. Һәм моны бер- ничек тә ерып чыга ал- маячак. Чөнки аның өчен укытучының бер урында 40 минут буе тик утырырга дигән сүзләре - үти алмаслык таләп.

Педиатрларда баланың мәктәпкә физик әзерлеген диагностикалауның сыналган алымы бар. Әгәр алгы тешләре төшеп беткән икән, димәк, әзер. Һәм бу сынамыш та түгел, физиологик факт. Балаларның баш мие кабыгы тулысынча формалашкач, сөт тешләре төшеп бетә. Әмма мәктәпкә физик әзер бала аңа психик яктан әзер булмаска булдыра. Баланы психологик яктан ничек итеп мәктәпкә әзерләргә? Бу – бик күп ата-ананы борчый торган сорау. Иң беренче очракта безнең балалар бакчасы баланы билгеле бер рәвештә тотарга әзерли, ихтыяр көчен үстерү мөмкинлеген булдыра һәм алга таба балада аңлы рәвештә мәктәпкә әзерләнү теләге уяту. Дәрес ул бала өчен кызыклы һәм мавыктыргыч чаралардан гына да тормый, шуңа күрә булачак укучыны күңелсез, авыр булып тоелган эшләргә дә күнектерә торырга кирәк. Укуга уңай караш, ихтыяр көче балада тирә-якны танып белүдән, кызыксынудан башлана. Шуңа күрә тәрбиячеләр балаларның бер генә соравын да җавапсыз калдырмаска тырышалар. Әдәби китаплар, төрле әкиятләр уку, төрле яктан үстерүче уеннар оештыралар.

Балалар белән шөгыльләнгәндә бигрәк тә игътибарны баланың эшне ахырынача җиткерәме, юкмы – шуңа юнәлтәләр. Әгәр бала авырсынса, я булмаса җитешә алмый калса, ул чагында бу эшне бергәләп башкаралар. Үз вакытында күрсәтелгән ярдәм балада ышаныч уята, үзенең көче барлыгын тоярга мөмкинлек бирә.