Мектепке дейінгі педагогикалық і ұйымдастырудағы инновациялық технологиялар

Педагогикалық үдерісті ұйымдастырудағы инновациялық технологиялар

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың “Қазақстан-2030” Жолдауында: “Біздің жас мемлекетіміз өсіп, жетіліп, кемелденеді, біздің балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ержетеді. Олар қазақ, орыс, ағылшын тілдерін еркін меңгереді, олар бейбіт, абат, жылдам өркендету үстіндегі, күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы өз елінің патриоты болады” деп атап көрсетті.

Тенденциялар : үздіксіз білім беруге көшу, компетенцияға негізделген білім, жаңа ақпараттық технологияны пайдалану, білім берудің ашықтығы, көкейкестілігі, іргелі білім беру, білімді ізгілендіру; білім берудегі инновациялық әдістер .

“ Инновация” термині ғылымға XIX ғасырда енді. Ағылшын тілінен аударғанда “жаңалық енгізу”, “жаңашылдық” деген ұғымды білдіреді. XX ғасырдың 30 жылдары И.Шумпетер, Г.Менш “инновация” терминін ғылымға енгізді. Осы кезден бастап, “инновация”, “инновациялық процесс”, “инновациялық потенциал” терминдері жалпы ғылымдардың терминологиялық жүйесін байытты. Инновациялық үдерістің негізі -жаңалықтарды қалыптастыру, қолдану, жүзеге асыру.

« Технология » ежелгі гректің «techno» - өнер, шебер, білгір және «logos» - ілім, ғылым деген сөздерінен шыққан. Сонымен технология – шеберлік, өнерлік, білгірлік туралы ғылыми ұғым.

Педагогтың білім, біліктілік, интеллектуалдық, кәсіптік әдіс-тәсілдер жүйесін қолдану арқылы білім беру мақсатындағы педагог пен тәрбиеленушілердің өзара қарым-қатынас процесі.

«Технология» сөзі көптеген ұғымды білдіреді, олар:

• Белгілі бір маңызды әрекетте, өнерде, шеберлікте мақсатқа жету үшін қолданылатын әдіс (В. Даль сөздігі).
• Белгілі заттың бейнесін өзгерту үшін қолданынатын өнер, біліктілік, әдіс-тәсілдер (В.М. Шепель).
• Белгілі затты, тұлғаны сапалы өзгертуде қолданылатын білім мен әдіс-тәсілдер жүйесі (И.Г. Зайнышев).
• Адамның әрекетін, біліктілігін, тәжірибесін еңбекке қажетті заттарды, әлеуметтік шындықты сапалы өзгертуге бағытталған әрекеттер жүйесі (Р.В. Овчарова).

В.П. Беспалько: « Педагогикалық технология - оқу мен тәрбие процестерінің еске түсіру барысында қолданған құралдар мен әдістер жиынтығы, олар білім мақсатын тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік береді»

Жаңа технологияны қолдану төмендегідей кезеңдер арқылы іске асады: 1 кезең – оқып үйрену; 2 кезең – меңгеру; 3 кезең - тәжірибеге енгізу; 4 кезең – дамыту;

Жаңа технологиямен жұмыс істеу үшін төмендегідей алғы шарттар қажет:

- оқу үрдісін интенсивтендіруді жаппай қолға алу;

- оқушылардың сабаққа қатыспаушылығын болдырмау шараларын кешенді түрде қарастыру. Оның ғылыми- әдістемеік, оқыту-әдістемелік, ұйымдастырушылық себептеріне үнемі талдау жасап, назарда ұстау; жаңа буын оқулықтарының мазмұнын зерттеп білу, пәндік білім стандартымен жете танысу, білімді деңгейлеп беру технологиясын меңгеру арқылы оқушыларға білімді мемлекеттік стандарт деңгейінде игеруге қол жеткізу;

- оқыту үрдісін ізгілендіру мен демократияландыруды үнемі басшылыққа алу қажет.

Жаңа технологиялардың педагогикалық негізгі қағидалары:

- балаға ізгілік тұрғысынан қарау;

- оқыту мен тәрбиенің бірлігі;

- баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту;

- баланың өз бетімен әрекеттену әдістерін меңгерту;

- баланың танымдылық және шығармашылық икемділігін дамыту;

- әр оқушының дамуы үшін жүйелі жұмыс істеу;

- оқу үрдісін оқушының сезінуі.

Білім беру саласындағы инновациялық бағыттың қажеттілігін анықтайтын себептер

- білім беру жүйесінің жаңаруы, яғни, жоғары оқу орындарының несилік оқу жүйесіне көшуі және орта білім беру жүйесінің 12 жылдыққа өтетіндігі;

- білім беру мазмұнының ізгілендірілуі;

- мұғалім мен оқушыға қойылатын талаптың жаңа тұрғыдан қарастырылуы, яғни, оқушы тек білім тұтынушы ғана емес, ортақ іс-шара субъектісі де .

К.Өстеміров өзінің еңбегінде Ресей ғалымы В.П.Беспалько ұсынған деңгейлеп оқытуды былай жіктейді:

1. Оқушылық деңгейде бала мұғалім көмегімен амал-әрекет жасайды. Мұнда тапсырмалар алдыңғы сабақты нысықтауына мүмкіндік беретіндей, жаңа тақырып үшін тиімді, өмірмен байланысты болуы керек.

2. Алгоритмдік деңгейде тапсырам оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіру үшін беріледі. Мұндай іс-әрекетте келтіретін тапсырмалар: мәтінмен берілген кері есептер, кері байланыс функциясын атқаратынтексеру тапсырмалары, логикалық есептер, ребустар, сөзжұмбақтар.

3. Эвристикалық деңгей өнімді деңгей.Танымдық іздену түріндегі тапсырмаларды орындау барысында қарапацым білімдерін жетілдіріп, жаңа білімді меңгеріп, жаңалық ашады.

4. Шығармашылық деңгейде оқушылардың іздену нәтижесінден қалыптастырған ұғым, түсініктерінің, қияли мен белсенді ой-еңбегінің нәтижесінде жаңаша, бұған дейін болмаған, белгілі бір дәрежеде олардың жеке басының икемділінгін байқататын дүние жасап шығуына бағытталған тапсырмалар.

Оқыту технологиясы мұғалімдердің эмперикалық инновацияларын ескере отырып, оқыту үрдісін дұрыс, ұтымды басқаруды қарастырады. Оған өзара бір-бірімен байланысты екі үрдіс енеді: білім алушының іс-әрекетін ұйымдастыру және оқушы тұлғасын дамытудағы жоғары нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған іс-әрекетті бақылау.

Назар қойып тыңдағандарыңыз үшін рахмет !