Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"

С?йкес тендіру тесті
Та?ырыптар:
•   Жасуша ??рылысы мен ?ызметі
•   ?лпалар
•   Адам организміне жалпы шолу
•   Ішкі секреция бездері
•   Ішкі секреция бездері ?ызметіні? б?зылуынан болатын аурулар
•   Ж?йке ж?йесі, ?ызметі
•   Ми б?лімдері, ?ызметі
•   Сезім м?шелері
Тірек-?имыл ж?йесі
Жасуша ??рылысы мен ?ызметі
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. Сырт?ы жасуша ?абы?шасы    а) жасуша арасында?ы байланысты ?амтамасыз етеді;
2. Эндоплазмалы? тор    ?) энергия к?зі болып есептелетін органикалы? ?осылыс синтезделеді;
3. Цитоплазма    б) алмасу процесін ж?зеге асырады, жасушаны? ?ор?алуы;
4. Рибосома    в) ?р т?рлі заттарды тасымалдайды;
5. Митохондрия    г) н?руыз синтезіне ?атысады;
6. Лизосомалар    ?) т??ым ?уалаушылы? ?асиетті са?тайды ж?не береді;
7. Жасуша орталы?ы    д) майлар мен к?мірсулар ?ор?а жиналады ж?не синтезделеді;
8. Ядро    е) тіршілік ?асиетін жой?ан жасушалар мен органикалы? заттарды ыдыратады;
9. Хромосомалар    ж) жасушаны? б?лінуін ?амтамасыз етеді;
10. Гольджи жиынты?ы    З) кез-келген жасушаны? негізгі ??рамы болып есептеледі.

?лпалар
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. Эпителий    а) ж?лдызша т?різді к?п ?сінділері бар жасуша;
2. Д?некер    ?) ?лпаны? ?ш т?рлі ?асиеті бар, негізгісі- жиырылу;
3. Б?лшы? ет    б) бір-бірімен ты?ыз орналас?ан жасушалар тобы, регенерациялы? ?абілеті жа?сы дамы?ан ж?не к?птеген бездері бар;
4. Ж?йке    в) жасушааралы? заттар жа?сы жетілген кеуекті;
   г) ?оз?алысты?;
   ?) ?лпаларды? бір-бірімен байланысын ?амтамасыз етеді;
   д) ?ор?анышты?;
   е) тірек, тасымалдаушы, ?ор?анышты?.

Адам организміне жалпы шолу
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1.   Жасуша    а)??рылысы, ?ызметі, шы?у тегі ??сас жасушалар тобы;
2. Нейрон    ?)к?п жасушалы организмні? бір б?лігі, ?зіне т?н ??рылысы, пішіні бар, белгілі бір ?ызмет ат?арады;
3. ?лпа    б)ж?йке ж?йесіні? ??рылымды? ж?не ?ызметтік негізгі ??рам б?лігі;
4. М?ше    в) организмні? ??рылысы мен тіршілігіні? негізі болатын тірі ж?йе;
5.М?шелер ж?йесі    г)кез-кедген тіршілік иесі;
6.Организм    ?)организмні? ?суі мен дамуы, жетілуі ?шін ж?не жасушалар тіршілігіні? жа?аруын ?амтамасыз етіп т?ратын организмге ?ажетті заттар жиынты?ы;
7. Тама?    д) бірлесіп жалпы ?ызмет ат?аратын м?шелер жиынты?ы;
8. Тыныс алу    е) денсаулы?ты са?тау ж?ніндегі ?ылым;
9. Б?ліну    ж) организм мен ?орша?ан орта арасында газ алмасу ж?йесін іске асыратын процестер;
10. Т?нтану    з) жеке организмдерді ж?не организмні? барлы? м?шелеріні? ??рылысын, пішінін зерттейтін ?ылым;
11.Физиология    и) адам организміне ?ажетсіз со??ы ?німдерді б?лу;
12. Гигиена    к) ?лпалар, жасушалар, м?шелер ж?не организмні? тіршілігі жайлы ?ылым.

Та?ырыбы: Ішкі секреция бездері
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. ?ал?анша без    а) массасы 0,1 - 0,13 г, м?лшері ?те кішкентай, екі ж?п без;
2. ?ал?анша ма?ы безі    ?) т?сс?йекті? алдында орналас?ан, жас?спірім безі;
3. Б?йрек ?сті безі    б) мойында к?мекейді? алды??ы жа?ында та?а т?різді ?зара байланыс?ан екі б?ліктен т?ратын без;
4. Тимус    в)массасы 0,5 - 0,7 г, бас?а бездерді? ?ызметін реттеуге ?сер ететін гормон б?леді;
5. Гипофиз    г) о? жа?та?ы – ?шб?рышты, сол жа?та?ы - жарты ай т?різді, адреналин гормонын т?зеді;

Ішкі секреция бездері ?ызметіні? б?зылуынан болатын аурулар
Аурулар аты    Сипаттамасы
1. Ергежейлік    а) ересек адамда ?ал?анша без гормоныны? жеткіліксіз болуы;
2. Акромегалия    ?) организмде йод жетіспеушілігінен болады;
3. Микседема    б) балаларда ?ал?анша без ?ызметі жеткіліксіз бол?анда пайда болады;
4. Эндемикалы? зоб    в)гипофизді? ?су гормоныны? жеткіліксіздігі;
5. Кретинизм    г) ?ал?анша без ?ызметі шамадан тыс жо?арыласа пайда болады;
6. Базедов ауруы    ?) ?су гормоныны? арты? синтезделуі.

Ж?йке ж?йесі, оны? ?ызметі
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. Нейрон    а) орталы? ж?йке ж?йесімен іске асырылатын ж?не ба?ыланатын, сырт?ы немесе ішкі тітіркендіргіштерге жауап реакциясы;
2. Ж?йке ж?йесіні? б?лімдері    ?) нейронны? ?зын ?сіндіндісі;
3. Рефлекс    б) ж?йке жасушалары
4. Аксон    в) ж?лын мен ми
5. Рецептор    г) массасы 35-39 г, ?зынды?ы 42-45 см, диаметрі 1 см сопа?ша миды? жал?асы;
6. Дендрит    ?) нейронны? ?зын ?сінділеріні? тарма?тал?ан ж?йке ?штары;
7. Ж?лын    ж) сопа?ша ми, к?пір, орта??ы ми, аралы? ми;
8.Ми ді?і ??рамына кіретін б?лімдер    з) нейронны? ?ыс?а ?сіндіндісі.

Ми б?лімдері ж?не оларды? ат?аратын ?ызметі
С?йкес жауапты тап
Ми б?лімдері    ?ызметі
1. Сопа?ша ми    а) ?имылды ?йлестіру, тепе-те?дікті са?тау;
2. Орта??ы ми    ?) сенсорлы?-сезімталды? айма?тар орналас?ан;
3. Аралы? ми    б) жары? пен дыбыс?а жылдам реакция к?рсетуді ?амтамасыз етеді;
4. Мишы?    в) за?ымдан?анда нейрондар тіршілігін жояды, м?шелерге ?ткізгіш ?ызмет то?тайды;
5. ?лкен ми сы?арлары    г) импульстер барлы? рецепторлардан ?лкен ми ?ыртысына т?седі.

Сезім м?шелері
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. К?з алмасыны? ?абы?тары    а) бал?ашы?, т?стік, ?зе?гі
2. К?зді? ?осымша м?шелері    ?) 2 ?апшы? пен иірім ?зектен т?ратын, ішкі ??ла?та орналас?ан м?ше;
3. Шыны т?різді дене    б) ?ас, ?аба?, кірпік, жас бездері;
4. Есту с?йекшелері    в) к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат;
5. Вестибула аппараты    г) а?, тамырлы, торлы;
6. Тіл ?шы    д) т?зды сезеді;
7. Тілді? арт?ы б?лігі    е) т?ттіні сезеді;
8. Тілді? алды??ы ж?не б?йір б?лігі    ж) ащыны сезеді.

Тірек-?имыл аппараты
С?йкес жауапты тап
??ымдар    Аны?тамалары
1. Тірек-?имыл ж?йесі    а) ма?дай, ш?йде, самай, т?бе болып б?лінеді;
2. Бас ?а??асы    ?) 200 –ден астам;
3. Ми бас с?йектері    б) ?а??а мен б?лшы? еттен т?рады;
4. Адам ?а??асын ??райтын с?йектер саны    в) ми ж?не бет б?ліктен т?рады;
5. Омырт?алар саны    г) ар?а омырт?алары, ?абыр?алар, т?с с?йегі;
6. Омырт?а жотасыны? б?лімдері    д) иілгіш, созылгыш ?асиет береді;
7. С?йекті? органикалы? заттары    ж) 33-34
8. Кеуде ?уысын ??райды    з) мойын, ар?а, бел, сегізк?з, ??ймыша?.
9. С?йекті? бейорганикалы? заттары    а) екі жауырын мен екі б??анадан т?рады;
10. Иы? белдеуі    ?) ортан жілік, асы?ты жілік, шыбы? с?йегі ж?не 26 с?йектен т?ратын толарса?, табан, ба?ай с?йектерінен т?рады;
11. Жамбас белдеуі    б) ?аттылы?, беріктік ?асиет береді;
12. Ая? с?йектері    в) ?ыс?а, жалпа?, ?зын с?йектер;
13. ?ол с?йектері    г) сегіз к?з б?лімінен ж?не екі жамбас с?йегінен т?рады;
14.С?йекті? байланысу типтері    ?) то?пан жілік, к?рі жілік, білек ж?не ?ол басы с?йектерінен т?рады;
15. С?йектерді? жіктелуі    е) ?оз?алмайтын, жартылай ?оз?алатын, буынды.

?осжарна?тылар класыны? т??ымдастарына байланысты дидактикалы? тапсырмалар

1.?алып ?ой?ан с?здерді орындарына ?ойып, с?йлемдерді к?шіріп жазы?дар.
?осжарна?тылар класы ?сімдіктеріні? т??ым ?ры?ында.т??ымжарна?ы,.тамыр ж?йесі болады ж?не жапыра?тары.ж?йкелі болып келеді.

2.Берілген сипаттамалардан раушанг?лділерге т?н белгілерді табы?дар.
Г?ліні? бір аналы?ы ж?не алты аталы?ы бар;
Г?ліні? к?лтесі біріккен к?лтежапыра?шалы, бес к?лте жапыра?шалардан ??рал?ан;
Г?лде аналы?тары к?п немесе біреу;
Г?лді? к?лтесі бірікпеген т?рт к?лтежапыра?шадан ??рал?ан;
Г?лді? аталы?тары к?п;
Г?л тоста?аншасы бірікпеген т?рт тоста?анжапыра?тан ??рал?ан;
Г?л тоста?аншасы бірікпеген бес тоста?анжапыра?шадан ??рал?ан;

3.Т?менде берілген ?сімдіктерді? ?айсысы раушанг?лділер т??ымдасына жатады?
?   Жапыра? ?азтабан;
?   Д?рілік т?ймеда?ы;
?   Егістік б?рша?;
?   К?дімгі та??урай;
?   К?дімгі шие;
?   ?ара ал?а;
?   Долана;
?   К?дімгі шетен;
?   ?гейш?п;

4.Т?менде берілген раушанг?лділер ?кілдерін та?амды?, с?ндік, д?рілік топтар?а б?ліп жазы?дар.
?   Итм?рын;
?   М?дени алма;
?   К?дімгі та??урай;
?   Алм?рт;
?   ?азтабан;
?   Орман ?ойб?лдіргені;
?   Долана;
?   Талжапыра?ты тобыл?ы;
?   М?дени алхоры;
?   К?дімгі шие;
?   Д?рілік лавршие;
?   Раушан;
?   ?рік;

5.С?йлемдердегі ?алып ?ой?ан с?зді тауып, орнына ?ойы?дар.
Б?рша? т??ымдас ?сімдіктерді? тамырларында. т?зіледі, жапыра?тары.болады. Б?рша? т??ымдастарды? г?ліні?.г?лсерігі болады, тоста?аншасы.тоста?анша жапыра?шадан, к?лтесі-.к?лтежапыра?шалардан ??ралады, аталы?тары., аналы?ы. Жемісі.

6.Б?рша? т??ымдас ?сімдіктерін ма?ызына ?арай жіктеп жаз.
Та?амды? Малазы?ты? С?ндік Д?рілік

А)Егістік беде; ?)М?дени соя;Б)Егістік асб?рша?; В)?рмеб?рша?; Г)Сары ?ара?ан; Д) Малазы?ты? б?рша?тар; Е)Жала? мия;

7.Ал?а т??ымдасына жататын ?сімдіктерді табы?дар.
Сасы? ме?дуана;
Д?рілік ба?ба?;
?ара ме?дуана;
Картоп;
К?ба?ыс;
Б?ріб?рша?;
Жата?ан бидайы?;
Итжидек;
А? т?йежо?ыш?а;
?ызана?;
Біржылды? б?рыш;
Алм?рт;
Т?ймеда?ы;
Шырайг?л;
Г?лшетен;
Баклажан;

8. Берілген кестеге т?мендегі ал?а т??ымдас ?сімдіктерді топтастырып жазы?дар.
Та?амды? С?ндік Д?рілік

1.Картоп; 2.Т?тті б?рыш; 3.?ызана?; 4.?ара ме?дуана; 5.Баклажан; 6.Шырайг?л; 7.?ызыл??ла?; 8.Сасы? ме?дуана;

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"»

Қостанай облысы

Аманкелді ауданы

Амантоғай жалпы білім беретін орта мектебі

биология пәнінің мұғалімі:

Абдрахманова Фарида Елтайқызы

Сәйкес тендіру тесті

Тақырыптар:

Жасуша құрылысы мен қызметі
Ұлпалар
Адам организміне жалпы шолу
Ішкі секреция бездері
Ішкі секреция бездері қызметінің бұзылуынан болатын аурулар
Жүйке жүйесі, қызметі
Ми бөлімдері, қызметі
Сезім мүшелері

Тірек-қимыл жүйесі

Жасуша құрылысы мен қызметі
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Сыртқы жасуша қабықшасы	а) жасуша арасындағы байланысты қамтамасыз етеді;
2. Эндоплазмалық тор	ә) энергия көзі болып есептелетін органикалық қосылыс синтезделеді;
3. Цитоплазма	б) алмасу процесін жүзеге асырады, жасушаның қорғалуы;
4. Рибосома	в) әр түрлі заттарды тасымалдайды;
5. Митохондрия	г) нәруыз синтезіне қатысады;
6. Лизосомалар	ғ) тұқым қуалаушылық қасиетті сақтайды және береді;
7. Жасуша орталығы	д) майлар мен көмірсулар қорға жиналады және синтезделеді;
8. Ядро	е) тіршілік қасиетін жойған жасушалар мен органикалық заттарды ыдыратады;
9. Хромосомалар	ж) жасушаның бөлінуін қамтамасыз етеді;
10 . Гольджи жиынтығы	З) кез-келген жасушаның негізгі құрамы болып есептеледі.

Ұлпалар
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Эпителий	а) жұлдызша тәрізді көп өсінділері бар жасуша;
2. Дәнекер	ә) ұлпаның үш түрлі қасиеті бар, негізгісі- жиырылу;
3. Бұлшық ет	б) бір-бірімен тығыз орналасқан жасушалар тобы, регенерациялық қабілеті жақсы дамыған және көптеген бездері бар;
4. Жүйке	в) жасушааралық заттар жақсы жетілген кеуекті;
	г) қозғалыстық;
	ғ) ұлпалардың бір-бірімен байланысын қамтамасыз етеді;
	д) қорғаныштық;
	е) тірек, тасымалдаушы, қорғаныштық.

Адам организміне жалпы шолу
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
Жасуша	а)құрылысы, қызметі, шығу тегі ұқсас жасушалар тобы;
2. Нейрон	ә)көп жасушалы организмнің бір бөлігі, өзіне тән құрылысы, пішіні бар, белгілі бір қызмет атқарады;
3. Ұлпа	б)жүйке жүйесінің құрылымдық және қызметтік негізгі құрам бөлігі;
4. Мүше	в) организмнің құрылысы мен тіршілігінің негізі болатын тірі жүйе;
5.Мүшелер жүйесі	г)кез-кедген тіршілік иесі;
6.Организм	ғ)организмнің өсуі мен дамуы, жетілуі үшін және жасушалар тіршілігінің жаңаруын қамтамасыз етіп тұратын организмге қажетті заттар жиынтығы;
7. Тамақ	д) бірлесіп жалпы қызмет атқаратын мүшелер жиынтығы;
8. Тыныс алу	е) денсаулықты сақтау жөніндегі ғылым;
9. Бөліну	ж) организм мен қоршаған орта арасында газ алмасу жүйесін іске асыратын процестер;
10. Тәнтану	з) жеке организмдерді және организмнің барлық мүшелерінің құрылысын, пішінін зерттейтін ғылым;
11.Физиология	и) адам организміне қажетсіз соңғы өнімдерді бөлу;
12. Гигиена	к) ұлпалар, жасушалар, мүшелер және организмнің тіршілігі жайлы ғылым.

Тақырыбы: Ішкі секреция бездері
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Қалқанша без	а) массасы 0,1 - 0,13 г, мөлшері өте кішкентай , екі жұп без;
2. Қалқанша маңы безі	ә) төссүйектің алдында орналасқан, жасөспірім безі;
3. Бүйрек үсті безі	б) мойында көмекейдің алдыңғы жағында таға тәрізді өзара байланысқан екі бөліктен тұратын без;
4. Тимус	в)массасы 0,5 - 0,7 г, басқа бездердің қызметін реттеуге әсер ететін гормон бөледі;
5. Гипофиз	г) оң жақтағы – үшбұрышты, сол жақтағы - жарты ай тәрізді, адреналин гормонын түзеді;

Ішкі секреция бездері қызметінің бұзылуынан болатын аурулар

Аурулар аты	Сипаттамасы
1. Ергежейлік	а) ересек адамда қалқанша без гормонының жеткіліксіз болуы;
2. Акромегалия	ә) организмде йод жетіспеушілігінен болады;
3. Микседема	б) балаларда қалқанша без қызметі жеткіліксіз болғанда пайда болады;
4. Эндемикалық зоб	в)гипофиздің өсу гормонының жеткіліксіздігі;
5. Кретинизм	г) қалқанша без қызметі шамадан тыс жоғарыласа пайда болады;
6. Базедов ауруы	ғ) өсу гормонының артық синтезделуі.

Жүйке жүйесі, оның қызметі
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Нейрон	а) орталық жүйке жүйесімен іске асырылатын және бақыланатын, сыртқы немесе ішкі тітіркендіргіштерге жауап реакциясы;
2. Жүйке жүйесінің бөлімдері	ә) нейронның ұзын өсіндіндісі;
3. Рефлекс	б) жүйке жасушалары
4. Аксон	в) жұлын мен ми
5. Рецептор	г) массасы 35-39 г, ұзындығы 42-45 см, диаметрі 1 см сопақша мидың жалғасы;
6. Дендрит	ғ) нейронның ұзын өсінділерінің тармақталған жүйке ұштары;
7. Жұлын	ж) сопақша ми, көпір, ортаңғы ми, аралық ми;
8.Ми діңі құрамына кіретін бөлімдер	з) нейронның қысқа өсіндіндісі.

Ми бөлімдері және олардың атқаратын қызметі
Сәйкес жауапты тап

Ми бөлімдері	Қызметі
1. Сопақша ми	а) қимылды үйлестіру, тепе-теңдікті сақтау;
2. Ортаңғы ми	ә) сенсорлық-сезімталдық аймақтар орналасқан;
3. Аралық ми	б) жарық пен дыбысқа жылдам реакция көрсетуді қамтамасыз етеді;
4. Мишық	в) зақымданғанда нейрондар тіршілігін жояды, мүшелерге өткізгіш қызмет тоқтайды;
5. Үлкен ми сыңарлары	г) импульстер барлық рецепторлардан үлкен ми қыртысына түседі.

Сезім мүшелері
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Көз алмасының қабықтары	а) балғашық, төстік, үзеңгі
2. Көздің қосымша мүшелері	ә) 2 қапшық пен иірім өзектен тұратын, ішкі құлақта орналасқан мүше;
3. Шыны тәрізді дене	б) қас, қабақ, кірпік, жас бездері;
4. Есту сүйекшелері	в) көздің пішінін сақтайтын мөлдір іркілдек зат;
5. Вестибула аппараты	г) ақ, тамырлы, торлы;
6. Тіл ұшы	д) тұзды сезеді;
7. Тілдің артқы бөлігі	е) тәттіні сезеді;
8. Тілдің алдыңғы және бүйір бөлігі	ж) ащыны сезеді.

Тірек-қимыл аппараты
Сәйкес жауапты тап

Ұғымдар	Анықтамалары
1. Тірек-қимыл жүйесі	а) маңдай, шүйде, самай, төбе болып бөлінеді;
2. Бас қаңқасы	ә) 200 –ден астам;
3. Ми бас сүйектері	б) қаңқа мен бұлшық еттен тұрады;
4. Адам қаңқасын құрайтын сүйектер саны	в) ми және бет бөліктен тұрады;
5. Омыртқалар саны	г) арқа омыртқалары, қабырғалар, төс сүйегі;
6. Омыртқа жотасының бөлімдері	д) иілгіш, созылгыш қасиет береді;
7. Сүйектің органикалық заттары	ж) 33-34
8. Кеуде қуысын құрайды	з) мойын, арқа, бел, сегізкөз, құймышақ.
9. Сүйектің бейорганикалық заттары	а) екі жауырын мен екі бұғанадан тұрады;
10. Иық белдеуі	ә) ортан жілік, асықты жілік, шыбық сүйегі және 26 сүйектен тұратын толарсақ, табан, бақай сүйектерінен тұрады;
11. Жамбас белдеуі	б) қаттылық, беріктік қасиет береді;
12. Аяқ сүйектері	в) қысқа, жалпақ, ұзын сүйектер;
13. Қол сүйектері	г) сегіз көз бөлімінен және екі жамбас сүйегінен тұрады;
14.Сүйектің байланысу типтері	ғ) тоқпан жілік, кәрі жілік, білек және қол басы сүйектерінен тұрады;
15. Сүйектердің жіктелуі	е) қозғалмайтын, жартылай қозғалатын, буынды.

Қосжарнақтылар класының тұқымдастарына байланысты дидактикалық тапсырмалар

1.Қалып қойған сөздерді орындарына қойып, сөйлемдерді көшіріп жазыңдар.

Қосжарнақтылар класы өсімдіктерінің тұқым ұрығында...........тұқымжарнағы, ........................тамыр жүйесі болады және жапырақтары....................жүйкелі болып келеді.

2.Берілген сипаттамалардан раушангүлділерге тән белгілерді табыңдар.

Гүлінің бір аналығы және алты аталығы бар;

Гүлінің күлтесі біріккен күлтежапырақшалы, бес күлте жапырақшалардан құралған;

Гүлде аналықтары көп немесе біреу;

Гүлдің күлтесі бірікпеген төрт күлтежапырақшадан құралған;

Гүлдің аталықтары көп;

Гүл тостағаншасы бірікпеген төрт тостағанжапырақтан құралған;

Гүл тостағаншасы бірікпеген бес тостағанжапырақшадан құралған;

3.Төменде берілген өсімдіктердің қайсысы раушангүлділер тұқымдасына жатады?

Жапырақ қазтабан;
Дәрілік түймедағы;
Егістік бұршақ;
Кәдімгі таңқурай;
Кәдімгі шие;
Қара алқа;
Долана;
Кәдімгі шетен;
Өгейшөп;

4.Төменде берілген раушангүлділер өкілдерін тағамдық, сәндік, дәрілік топтарға бөліп жазыңдар.

Итмұрын;
Мәдени алма;
Кәдімгі таңқурай;
Алмұрт;
Қазтабан;
Орман қойбүлдіргені;
Долана;
Талжапырақты тобылғы;
Мәдени алхоры;
Кәдімгі шие;
Дәрілік лавршие;
Раушан;
Өрік;

5.Сөйлемдердегі қалып қойған сөзді тауып, орнына қойыңдар.

Бұршақ тұқымдас өсімдіктердің тамырларында.......... түзіледі, жапырақтары.........болады. Бұршақ тұқымдастардың гүлінің...........гүлсерігі болады, тостағаншасы............тостағанша жапырақшадан, күлтесі-............күлтежапырақшалардан құралады, аталықтары......, аналығы........ . Жемісі........ .

6.Бұршақ тұқымдас өсімдіктерін маңызына қарай жіктеп жаз.

Тағамдық	Малазықтық	Сәндік	Дәрілік

А)Егістік беде; Ә)Мәдени соя;Б)Егістік асбұршақ; В)Үрмебұршақ; Г)Сары қараған; Д) Малазықтық бұршақтар; Е)Жалаң мия;

7.Алқа тұқымдасына жататын өсімдіктерді табыңдар.

Сасық меңдуана;

Дәрілік бақбақ;

Қара меңдуана;

Картоп;

Күбағыс;

Бөрібұршақ;

Жатаған бидайық;

Итжидек;

Ақ түйежоңышқа;

Қызанақ;

Біржылдық бұрыш;

Алмұрт;

Түймедағы;

Шырайгүл;

Гүлшетен;

Баклажан;

8. Берілген кестеге төмендегі алқа тұқымдас өсімдіктерді топтастырып жазыңдар.

Тағамдық	Сәндік	Дәрілік

1.Картоп; 2.Тәтті бұрыш; 3.Қызанақ; 4.Қара меңдуана; 5.Баклажан; 6.Шырайгүл; 7.Қызылқұлақ; 8.Сасық меңдуана;

9.Сөйлемдердегі қалып қойған сөздерді тауып орнына қойыңдар.

Алқа тұқымдас өсімдіктердің гүлінде ... гүлсерігі болады. Тостағаншасы ... біріккен тостағанша жапырақшалардан құралған, күлтесі ... біріккен күлте жапырақшалардан құралған. Аталықтары ......, аналығы......... . Жемісі - ......немесе .......

10.Мына сипаттамалардың қайсысы күрделігүлділер тұқымдасына тән?

Ұсақ гүлдері себет гүлшоғырына жинақталған;

Жемісі-тұқымша;

Гүл тостағаншасы түкшелерден тұратын үлпекке айналған;

Жемісі – дәнек;

Гүлдері ірі, дарагүлді;

Гүлсерігі төрт тостағанша жапырақшадан, төрт күлте жапырақшадан тұрады.

Аталақтары алты, олардың төртеуі қысқа, екеуі ұзын;

Гүлдері түтікшелі, шұқырақ тәрізді, тілше тәрізді;

11.Күрделігүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктерді тап.

Өгейшөп;

Ақ жоңышқа;

Меңдуана;

Картоп;

Дәрілік түймедағы;

Шомыр;

Кәдімгі шетен;

Күнбағыс;

Қойбүлдірген;

Жусан;

Қазтабан;

Алабота;

Қияр;

Асбұршақ;

Мақсыр;

Қашқаргүл;

12.Күрделігүлділер тұқымдас өсімдіктерді маңызына қарай кестеге топтастырып жазыңдар.

Тағамдық	Дәрілік	Сәндік	Арамшөп

1.Дәрілік түймедағы; 2.Дәрілік бақбақ; 3.Кәдімгі түймешетен; 4.Дәрілік қырмызыгүл; 5.Күнбағыс; 6.Нарғызгүл; 7.Гүлкекіре; 8.Ойраншөп; 9.Қашқаргүл;

13.Орамжапырақгүлділер тұқымдастарына тән сипаттамаларды анықтаңдар.

Жемісі – жидек;

Гүлшоғыры – шашақгүл;

Гүлдің тостағаншасы төрт бірікпеген тостағанша жапырақшалардан тұрады;

Гүлдің күлтесі бес бірікпеген күлте жапырақшалардан тұрады;

Жемісі –бұршаққап;

Үлдің күлтесі төрт бірікпеген күлтежапырақшалардан тұрады;

Гүлшоғыры – шоқпарбас гүл;

Гүлдің бір аналығы, алты аталығы бар, олардың екеуі қысқа ал төртеуі ұзын;

Жемісі – бұршаққын немесе бұршаққынша;

Гүлдің бір аналығы және он аталығы бар;

14.Орамжапырақгүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктерді табыңдар.

Орман қойбүлдіргені;

Кәдімгі ақжелке;

Егістік асбұршақ;

Дәрілік түймедағы;

Ақ жоңышқа;

Шие;

Шомыр;

Тарна;

Қыша;

Қарбыз;

Ақбасқурай;

Итсигек;

Көкнәр;

Арыш;

Жұмыршақ;

15.Орамжапырақ тұқымдастардың өкілдерін маңызына қарай кетеге топтастырып жазыңдар.

Майлы	Көкеністік	Арамшөп	Дәрілік

1.Шомыр; 2.Рапс; 3.Ақбасқурай; 4.Қышабас; 5.Орамжапырақ; 6.Арыш; 7.Жұмыршақ; 8.Тарна; 9.шалғам;

16.Көкнәр тұқымдастарына тән сипаттамаларды табыңдар.

Жемісі – жидек;
Тостағанша жапырақшасы бесеу, күлтесі бесеу;
Аталығы көп, аналығы да көп жеміс жапырақшасынан құралған;
Жемісі – қауашақ;
Тостағанша жапырақшасы екеу, күлте жапырақшасы төртеу болады;
Гүлі қосжынысты болады;

17.Берілген өсімдіктердің қайсысы көкнәр тұқымдасына жатады?

Жалаңсабақ айдаршөп;
Қызылша;
Шпинат;
Үлкен сүйелшөп;
Жабайы көкнәр;
Сеппе көкнәр;
Асқабақ;
Жіңішке айдаршөп;
Жалбызтікен;
Алабота;
Ұйықтататын көкнәр;
Беже;
Беде;
Қашқаргүл;

18.Алабота тұқымдас өсімдіктерге тән сипаттамаларды анықтаңдар.

Қосжынысты, көпжатында немесе дара жынысты, күлтесіз болады;
Тотағанша жапырақшасы төртеу, күлте жапырақшасы да төртеу болады;
Тостағанша жапырақшасы бесеу, кейде төртеу, кейде үшеу болады;
Екі, кейде үш немесе төрт, кейде бесеу болатын жеміс жапырақшаларынан түзілген жатыны бар;

19.Берілген өсімдіктердің ішінен алабота тұқымдасына жататын өсімдіктерді табыңдар;

Қызылша, Қауын , Қияр, Сексеуіл
Шпинат
Баклажан
Мақта
Көкпек
Сораң
Інжугүл
Сиыржоңышқа
Теріскен
Бұйырғын
Меңдуана
Мақсыр

20.Мына берілген сипатамалардың қайсысы асқабақ тұқымдастарына тән?

Гүлінде жіңішке бес тостағанша жапырақшалары, бес тұтасқан күлтесі бар;
Тостағанша жапырақшасы екеу, күлте жапырақшасы төртеу;
Аталықтары өте көп, аналықтары біреу;
Жемісі – қабақ;
Жемісі- қауашақ;
Аталығы бесеу, оның төртеуі тұтасып екі-екіден біріккен,бір аталығы бос тұрады. Аналық жатыны үш ұялы;

21. Берілген өсімдіктерден асқабақ тұқымдастарының өкілдерін тап.

Бұйырғын;
Итсигек;
Қауын;
Қарбыз;
Итмұрын;
Асқабақ;
Құлпынай;
Қияр;

Алхоры;
Құтырған қияр;
Жоңышқа;
Соя;
Беде;
Бұрыш;

22.Берілген сипаттамалардың қайсысы құлқайыргүлділерге тән?

Жемісі - қауашақ немесе бір тұқымды жаңғақша;
Жемісі – бұршаққап;
Аталығы екі, төрт.Аналығы екі жемі жапырақшасынан тұрады;
Аталықтары өте көп, бір немесе бірнеше тұтасқан аналықтары бар;
Гүлдері қосжынысты, қосарланған гүлсерігі болады;

Суреттік тапсырмалар

Тест жұмыстары.

6- сыныпқа арналған тест сұрақтары

№ 1 тест. Жасуша тарауы

1. Ботаника зерттейді.

А. өсімдіктерді. В.қоршаған ортаны.С.бүкіл табиғатты. Д.жануарларды.

2. Тірі ағзалар туралы көп салалы ғылым.

А.экология. В.ботаника. С.биология. Д.анатомия.

3. Жасушаның цитоплазмасы.

А.ұсақ денешіктер. В.түссіз қоймалжың зат. С.тығыз зат.Д.ірі денешіктер.

4.Жасушаның бейорганикалық заты.

А.май. В. көмірсу. С.минеральді тұздар. Д.ақуыз.

5.Өсімдіктердің жасыл болуы..................байланысты.

А.хлоропластарға. В.хромопластарға. Д.лейкопластарға.С.вакуольге.

6.Хлорофилл орналасқан.

А.хромопласта.В.лейкопласта.С.хлоропласта.Д.ядрода.

7.Жасушаны алғаш көрген ғалым.

а. А.Левенгук. в.Ж.Б.Ламарк. с.К.Линней. д. Р.Гук

8.Тек өсімдік жасушасында ғана тəн денешік.

А.пластид. В. ядро. С.вакуоль Д.жасунық

9. Жасушалары жас ұдайы бөлінетін ұлпа.

А.жабын ұлпа. В.түзуші ұлпа. С. өткізгіш ұлпа..Д.қор жинаушы ұлпа.

10. Микроскопты ойлап тапқан ғалымдар.

А) Л.Пастер. В)Р.Гук. С) С.Навашин. Д) Əкелі-балалы Янсендер.

11.Сүзгілі түтіктерден тұратын ұлпа.

А.өткізгіш. В.негізгі. С.тірек. В.түзуші.

12. Өсімдік сабағында ,пиязшығында,жапырағында,тамырсабақта орналасқан ұлпа.

А. Су жинаушы. В.жабын. С.негізгі. Д. қор жинаушы.

13.Ең күрделі ұлғайтқыш құрал.

А. лупа. В. окуляр.С.объектив. Д. микроскоп.

14.Микроскоптың ең негізгі бөлігі.

А.көру түтігі. В.штатив. С.окуляр.Д.айна.

15.Микроскоптың 2 линзасы бар бөлігінің атауы.

А.объектив. В.көру түтігі. С.окуляр.Д.лупа.

№ 2 тест. Жасуша жəне ұлпа тақырыптары

1.Жасушаның тығыз сыртында 2 қабат қабықшасы бар бөлімі.

А.цитоплазма. В.ядро. С.пластид. Д.жасуша қабықшасы.

2.Өңді құрайтын ұлпа.

А.Түзуші. В.жабын. С.негізгі.Д.тірек.

3.Түтікше пішінді ұзынша жасушасы бар ұлпа.

А.түзуші В.жабын. С. тірек. Д.өткізгіш.

4. Өсімдік «қаңқасын» құрайтын ұлпа.

А.жабын. В.өткізгіш. С.тірек. Д.негізгі.

5.Сабақтың ең ұшында болатын ұлпа.

А.жабын. В.тірек. С.өткізгіш. Д.түзуші.

6.Жасушада қор жинауға қатысатын түссіз пластид.

А.лейкопласт. В.хромопласт. С.хлоропласт.Д.вакуоль

7.Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейтін бөлігі.

А.ядро. В.вакуоль С.цитоплазма. Д.пластид.

8.Микроскоптың барлық бөлшектері бекінетін орын.

А.көру түтігі. В.объектив. С.штатив. Д.окуляр.

9.Гүл күлтелеріне,жемістерге түс беретін пластид.

А.хлоропласт.В.хлорофилл. С.лейкопласт.Д.хромопласт

10.Көп жылдық өсімдіктерде өңнің орнын басатын қабат.

А.қыртыс. В.тоз. С.қор. Д.шайыр.

11.Жасушаның қабықшасының жұқарған жері.

А.тесік. В. саңылау. С.жасунық.Д. ойық.

12.Алмұрттың жұмсақ етіндегі қатты түйіршіктерінің ұлпасы.

А. тірек.В.жабын С.өткізгіш Д. түзуші

13.Өсімдіктерде керексіз заттарды шығаратын ұлпа.

А.жабын. В. бөліп шығарушы С.өткізгіш.Д.негізгі

14. Жасушасына су жинаушы ұлпа

А.тірек. В.жабын. С. түзуші Д.негізгі

15.Жапырақта түзілген органикалық заттарды жер асты мүшесіне

жеткізетін ұлпа.

А.өткізгіш. В.жабын. С.негізгі Д.түзуші

№3 тест.Өсімдіктердің өсімді (вегетативті) мүшелері.

1.Ағзаның белгілі бір қызмет атқаратын бөлігі.

А.ұлпа.В.жапырақ.С.сабақ. Д. мүше.

2.Өсімдіктің жер асты мүшесі.

А.жапырақ.В.өркен. С. тамыр.Д.тамырсабақ.

3.Тамырдың түктер орналасқан бөлімі.

А.өсу бөлімі.В.сору бөлімі.С.өткізу бөлімі.Д.тамыр оймақшасы.

4.Тамырдың тамыр бөліміне кірмейтін жері.

А.жасымықша. В. өркен. С.оймақша. Д.қабықша.

5.Тамырдың жас жасушалары бөлінбейтін бөлігі.

А.сору бөлімі. В.бөліну аймағы. С.өсу бөлімі. Д.өткізу бөлімі.

6.Тамырдың қарқынды өсу мезгілі.

А.көктем. В.жаз. С. күз. Д.түн.

7.Жасуша қабықшасын түзуге қажетті элемент.

А.азот. В.фосфор. С.калий . Д. көміртек.

8.Нарғызгүлдің тамыры.

А.жемтамыр. В.тіреу тамыр .С.түйнекті тамыр.Д.кіндік тамыр.

9.Өркеннің орталық тірек бөлімі.

А.жапырақ. В.тамыр.С.буын.Д.сабақ.

10.Бүршіктің сыртындағы қабыршақтарының түсу мерзімі.

А.көктем. В.жаз.С.күз. Д.қыс.

11.Өсімдіктің бүршік,жапырақ,гүл,жеміс бекінетін бөлімі.

А.жапырақ.В.сабақ. С.бүршік. Д.өркен.

12.Құлмақтың сабағы.

А.тік сабақ. В.қысқарған.С.ұзарған Д.шырмалғыш.

13.Тыныс алуға қатысатын,пішіні төмпешікке ұқсаған сабақта болатын

жасушаның атауы.

А.сабақша . В.жапырақша. С.жасымықша. Д.оймақша.

14.Сабақтың ішкі құрылысында қабықтан кейін орналасатын қабат.

А.сүрек. В.өзек. С.тоз.Д.камбий.

15.Ауа райы қолайлы болса сабақтағы жылдық шеңбердің ені.

А.жуан. В.жіңішке. С.ұзын. Д.қысқа.

№4 тест.Өсімдіктің өсімді мүшелері.

1.Сабақта су мен минералды тұздар қозғалатын қабат

А.өзек. В.қабық. С.сүрек. Д.камбий.

2.Сабақта органикалық заттар қозғалатын қабат.

А.камбий В. өзек. С. қабық Д.сүрек.

3.Тамырсабақ дегеніміз не ?

А.өркен Б. жеміс С.пиязшық.Д.түйнек.

4.Түйнекте жетілмеген жапырақтың қурап түсіп қалған ізі.

А.бүршік. В. жидек. С.көзше .Д.сояу

5.Жасушадағы артық суды буландыратын.

А.бүршік. В. сабақ С. өркен.Д. жапырақ.

6.Жай жапырақтың тақта саны

А. 1. В. 2. С.3 Д.4

7.Жапырағы қатарласа жүйкеленетін өсімдік.

А.терек. В. үйеңкі С.жүгері.Д.бидай

8. Күн энергиясының қатысуымен болатын құбылыс.

А. синтез В. фотосинтез. С. хемосинтез.Д.оргсинтез.

9.Пиязшықтың қысқарған сабағының екінші аты.

А.қолтық. В. түбіртек. С. мұртша. Д.бүртік.

10.Тікенге айналған жапырақтары бар өсімдік.

А.итмұрын. В.асбұршақ. С. сексеуіл. Д.жантақ.

11. Мұртшаға айналған жапырақтары бар өсімдік.

А.кəріқыз. В.үрмебұршақ. С.жүгері. Д.қияр

12. Жетілмеген жапырақтары бар өсімдік.

А.кактус. В.сарыағаш . С.жүзгін. Д.сексеуіл

13. Тамырсабағы арқылы көбейетін өсімдік.

А.жыланқияқ. В.картоп. С.сарымсақ. Д.қызанақ

14.Пиязшықтары арқылы көбейетін өсімдік.

А.інжугүл. В.лалагүл. С. құлпынай Д.қазжуа.

15.Жас өркендері арқылы көбейетін өсімдік.

А.қарағаш. В.пияз. С.картоп. Д. орамжапырақ

№5 тест.Өсімдіктердің көбею (генеративті) мүшелері.

1. Жыныс мүшелері бар,бұтақтанбайтын түрі өзгерген,қысқарған өркен.

А. жеміс. В. тұқым. С.гүл. Д.күлте.

2.Жіпше мен тозаңқаптан тұрады.

А.аталық. В.аналық. С.гүл. Д.тұқым.

3.Гүл бөлімдерінің сыртын қаптап тұрады.

А.гүл табаны. В.гүл сағағы.С. күлте. Д.тостағанша

4. Сыртқы жəне ішкі қабықшасы бар жасуша.

А.тозаңқап. В.тозаң . С.аталық жіпше. Д.аналық .

5.Аналықтың тозаңды қабылдайтын бөлігі.

А.ауызы. В.мойны. С.жатыны.Д.тозаңқап

6.Аталық гүлдер мен аналық гүлдер бір өсімдікте болса.

А.екі үйлі.В.қос жынысты С.бір үйлі. Д.дара жынысты

7.Белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы.

А.дұрыс гүл.В. гүлшоғыр.С.бұрыс гүл.Д. гүлтабаны

8.Күрделі масақ гүлшоғыры бар өсімдік.

А.бидай. В. жүзім.С.қайың Д.сəбіз

9.Жай шатырлы өсімдік.

А.жүгері В.пияз С.беде Д.күріш

10.Аталық жəне аналықжыныс жасушаларының қосылуы

А.жыныссыз көбею В.жынысты көбею С.тозаңдану Д.ұрықтану

11. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым.

а. А.С Мичурин в. К.Линней . с.Г.Навашин д. Ч.Дарвин

12.Жүзім жемісінің атауы.

А.жидек. В.жидек тəрізді С.қауашақ Д.тұқымша.

13. Бұршақ жемісінің тобы.

А. бұршаққын. В. қауашақ С. бұршаққап. Д.тұқымша.

14. Күнбағыс жемісі қалай аталады ?

А.дəнек. В. шемішке С. жаңғақ. Д. тұқымша.

15. Дəнек жеміс қай өсімдікте болады ?

А.арпа В. қайың С. бақбақ. Д.үйеңкі.

№6 тест.Өсімдіктің көбею мүшелері

1. Қос жарнақты тұқымда ұрықтың қорек заттары жиналатын орын.

А. тұқым қабығы В.эндосперм.С.ұрық. Д.жарнақ

2.Бидай тұқымында қорек заттары жиналатын орын.

А.жарнақ. В.эндосперм С. жемісқап.Д.сабақша.

3.Дара жарнақты өсімдікте тұқым жарнағының саны.

А.үш .В. төрт. С.бір. Д. екі.

4.Тұқымның алғашқы тамырша,алғашқы сабақша жəне бүршікшеден тұратын

бөлігі.

А.ұрық. В. жарнақ. С.қабық. Д.эндосперм

5.Гүлдің тостағаншадан кейін орналасқан бөлімі.

А.сағақ. В.гүлтабаны.С.аталығы. Д. күлте.

6.Аналықтың ең жуан бөлігі.

А.ауызы.В.мойыны. С.күлтесі Д.жатыны.

7.Аталықтың жіңішкерген бөлігі.

А.тозаңқап. В.жіпше. С.тозаң. Д.тозаң ұясы.

8.Аналық гүлдер бір өсімдікте,аталық гүлдер екінші өсімдікте болса қалай аталады?

А.дара жынысты В. қос жынысты.С.екі үйлі Д.бір үйлі.

9.Жазықтығында бірден артық сызық жүргізуге болмайтын гүл.

А.бұрысгүл.В.дұрысгүл. С.аталық гүл. Д.аналық гүл.

10.Қызғалдақ гүлі қандай?

А.қос жынысты гүл. В.дара жынысты гүл.С.дұрысгүл .Д.бұрысгүл.

11.Жүгерінің аналық гүлі қандай гүлшоғырға жатады?

А.жай масақ. В.собық. С.жай шатыр.Д.шоғырбас.

12.Күнбағыстың гүлшоғыры қалай аталады.

А.жай масақ. В.шашақ.С.шоғырбас. Д.себетгүл.

13.Ұрықтану тозаңданудан бұрын ба,əлде кейін бе?

А.бұрын. В.қатар.С.кейін. Д.бірге.

14.Терек тұқымы не арқылы таралады?

А.су арқылы. В.өздігінен. С.бунақденелілер. Д.жел арқылы.

15.Таңқурай тұқымы не арқылы таралады?

А. жел арқылы. В.өздігінен С.бунақденелілер Д.су арқылы.

№7 тест Жануарлар туралы.

1.Жануарлар қоректенетін заттар.

А.дайын органикалық заттармен. В.сумен С.ауамен Д.бейорганикалық

заттармен

2.Жануарлардың денесі қандай болады?

А. симметриялы.В.сəулелі симметриялы С.бір жақты симметриялы

Д.екі жақты симметриялы

3.Талшықтыларға жататын жəндіктер.

А.амеба протей В.вольвокс С.арцелла Д.кірпікшелі кебісше

4.Тамыраяқтылар тобына жататын жəндіктер.

А.жасыл эвглена В.вольвокс С.арцелла Д. кірпікшелі кебісше

5.Қантышқақ ауруын тудыратын жəндік.

А.дизентерия амебасы В.безгек паразиті С.лейшмания Д.арцелла

6.Эпителий ұлпаларын түзетіндер.

А.сүйек В.шеміршек С.бұлшықет Д.сыртқы жамылғы.

7.Дəнекер ұлпаларын түзетіндер.

А.сыртқы жамылғы В.бұлшықет С.сүйек Д.жүйке

8.Нейрон қандай ұлпаға жатады?

А.эпителий В.дəнекер С.бұлшықет Д.жүйке

9. Гидраның тыныс алуы.

А.өкпесімен В. бүкіл денесімен С.желбезек Д.демтүтікпен

10.Қоңыздардың тыныс алуы.

А.демтүтікпен В.өкпе арқылы С.бүкіл денесі Д.шапанша қуысы

11. Шаян тəрізділердің зəр шығару мүшесінің қызметі.

А.жіңішке түтік. В.бүйрек С.жасыл жұп бездер Д.мальпигий түтікшелері

12. Ұлудың зəр шығару мүшесі.

А.бүйрек В.жіңішке түтік С.жұп бездер. Д.мальпигий түтікшелері

13. Фагоцитоз құбылысын ашқан ғалым.

а. К.Линней в. Ч.Дарвин с. С.Павлов д. И.Мечников.

14.Ұлудың жүрегі неше бөлімді.

А.бір бөлімді В.екі С. үш . Д.төрт бөлімді.

15.Балықтың қан айналым жүйесі.

А.екі шеңберлі В.төрт шеңберлі С.үш . Д.бір шеңберлі.

16.Гидраның қозғалуы.

А.адымдап В.аяқпен С.шапанша қуысы Д.қанатымен

17.Шегірткенің даму сатылары.

А.бір саты В.екі саты С.үш саты. Д.төрт саты

18.Ширақ балапан шығаратын құс.

А.тауық В.торғай С.қарлығаш Д.бүркіт

19. Қызылшақа балапан шығаратын құс.

А.тауық В.үйрек С.бөдене Д.бүркіт

20. Көбелектің дернəсілі.

А.пілла. В.жұлдызқұрт Д.құрт С.жұмыртқа

7 сыныпқа арналған тест сұрақтары

№ 1 тест . Ағзалық тірлік əлемі.

1.Мақтаның бактериялық ауруы.

А.гоммоз. В.сальмонеллез.С.ботулизм.Д.туберкулез.

2.Бактерия жасушасына енетін вирус.

А.цианобактерия В.бактериофаг. С.тұмау вирусы . Д. спора

3.Көзге көрінбейтін тірі ағзаларды зерттейтін ғылым.

А.цитология В.микология С.микробиология Д.макробиология

4.Бактерия спораларының атқаратын қызметі.

А.көбею В.тыныс алу. С.қоректену Д.қорғану

5.Өлі ағза денесінде тіршілік ететін бактериялар.

А.паразиттер.В.сафрофиттер.С.бактериофагтар.Д.фитонциттер.

6.Тұмау ауруын тудыратындар.

А.бактериялар.В.вирустар. С.шаң-тозаңдар.Д. құрттар.

7.Саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым.

А.биология. В. ботаника. С.микология Д.бриология

8. Саңырауқұлақ жасушасында жиналатын қоректік қор затының атауы.

А.нəруыз В.көмірсулар. С.бейорганикалық заттар.Д. май қышқылдары

9.Талшығы бар спораның атауы.

А.конидий. В.зооспора. С.спорангий.Д.конидисидам.

10.Споралар түзетін орын.

А.зооспора В.конидий. С.зигота. Д.спорангий

11.Нан ашытуға пайдаланатын саңырауқұлақ.

А.ақ зең.В.аспергилл. С.ашытқы Д.пеницилл.

12.Көгілдір зең саңырауқұлағының атауы.

А.пеницилл. В. аспергилл. С.ашытқы Д.мукор.

13.Лимон қышқылы аланатын саңырауқұлақ.

А.пеницилл.В.аспергилл. С.арышқұлақ.Д.қайыңқұлақ

14.Қалпақшалы саңырауқұлақтың жемісті денесі құрамы.

А.қалпақ жəне түбіртек. В.қалпақ жəне жіпше. С.жіпшумақ.Д.қалпақ

жəне спора.

15.Саңырауқұлақтың өсімдікпен селбесуі.

А.микориза. В.биоценоз. С.бактериоз Д.симбиоз.

16.Қалпақшалы қызыл түсті улы саңырауқұлақ.

А.шыбынжұт. В.көңілкеш. С.түбіртек. Д.жалған түбіртек

17. Қалпақшалы саңырауқұлақтың топырақ ішінде көрінбей жататын бөлігі.

А.белдеулік сақина. В.түбіртек. С.түбіртек жіпшесі Д.жіпшумақ.

18.Жеуге жарамды саңырауқұлақ.

А.көңілкеш.В.жалған түбіртек. С.қайыңқұлақ. Д .шыбынжұт

19.Бидай масағын зақымдайтын паразит саңырауқұлақ.

А.қаракүйе. В.қастауыш С.діңқұлақ.Д.ақұнтақ

20.Жүгері собығында болатын паразит саңырауқұлақ.

А.қастауыш. В.діңқұлақ. С.қаракүйе. Д.ақұнтақ

21. Тасқа жабысып өсетін қына пішіні

А.жапырақ тəрізді В.бұта тəрізді С.жебе тəрізді Д.қабық тəрізді

22.Қына денесін құрайтын балдыр.

А.көк-жасыл. В.жасыл. С.қоңыр. Д.қызыл

23. Қына жақсы өсу үшін қажетті жағдай.

А.таулы жер.В.таза ауа. С.тундра Д.далалық жер.

24.Қалалардың лас ауасында қына өсе ме?

А.өспейді. В.сирек өседі С.өседі Д.тез өседі

25.Сыртқы орта тазалығын көрсететін ағза.

А.вирус. В.балдыр С.саңырауқұлақ Д.қына

26.Қынадағы фотосинтез үдерісіне қатынасатын ағза.

А.саңырауқұлақ. В.вирус. С.көк-жасыл балдыр. Д.бактерия.

27. Қыналарды зерттеушілер.

А.биологтар. В.микологтар. С.бриологтар. Д.лихенологтар.

№ 2 тест. Балдырлар əлемі.

1.Ұлпалары болмайтын, мүшелерге бөлінбейтін өсімді бөлігі қалай аталады?

А.таллом. В.талшық С.спора Д.зооспора.

2.Жүйенің ең кіші бірлігі.

А.туыс В.тұқымдас. С.қатар. Д.түр.

3.Балдыр жасушасындағы хлоропластардың атауы.

А.хлорофилл. В.лейкопласт. С.хроматофор. Д.хромопласт.

4.Жасыл балдырлардың біржасушалы талшықты түрі.

А.хлорелла.В.хламидомонада.С.хлорелла. Д.глеокапса.

5.Ғарышқа ұшырылған біржасушалы талшықсыз жасыл балдыр.

А.хлорелла. В.глеокапса. С.хлорококк. Д.диатомды балдыр.

6.Хроматофоры оралма тəрізді орналасқан көпжасушалы жасыл балдыр.

А.улотрикс. В.спирогира. С.кладофора. Д.ульва.

7.Қоңыр балдырлар кездесетін жерлері.

А.Арал теңізінде. В.Балқашта С.Зайсанда Д.Каспий теңізінде.

8.Ламинария су түбіне қандай бөліктері арқылы бекінеді?

А.ризоидтары В.талломдары С.жіпшелері Д.талшықтары.

9. Қағаз өндірісінде пайдаланатын жасыл балдыр.

А.ульва. В.кладофора. С.каулерпа Д.улотрикс.

10.Хроматофоры білезік тəрізді су түбіне бекініп өсетін жіп тəрізді

жасыл балдыр.

А.спирогира. В. кладофора. С. улотрикс. Д.каулерпа.

11.Балдырлардың суға бөліп шығаратын газы.

А.көмірқышқыл газы. В. иіс газы. С.азот. Д. оттегі.

12.Қоңыр балдырларда хлорофилден басқа қандай түсті пигмент бар?

А.жасыл бояу. В.хромопласт. С.хлоропласт. Д.қоңыр бояу.

13.Балдырлар жынысты көбейгенде гаметалардың қосылуынан

не пайда болады?

А.зигота. В.жіпше . С. жіпшумақ. Д.спора.

14.20-30 метр тереңдікте өсетін балдыр.

А.хламидоманада. В.улотрикс. С.спирогира Д.ламинария.

15. Балдыр жасушасына жасыл түс береді.

А.хлорофилл. В.хромотафор. С.хромопласт. Д.лейкопласт.

№3 тест. Жоғары сатыдағы споралы жəне тұқымды өсімдіктер.

1.Ұлпалары мен мүшелері жақсы жетілген өсімдіктер қай сатыға жатады ?

А. жоғары саты. В.төменгі саты. С. ортаңғы сатыдағы Д.бірінші сатыдағы

2. Мүктерді зерттейтін ғылым.

А. биология . В. микология С. бриология Д.лихенология

3. Мүктерде тамыр қызметін атқаратын мүше.

А.жіпшелер. В.талшықтар.С.өркендер. Д.ризоидтар.

4.Жасыл мүк қалай аталады?

А.ризоидты В.ризоидсыз С. хлорофилді Д.хлорофилі жоқ.

5.Шымтезек мүгінің екінші аты.

А.көкек мүгі В. жасыл мүк. С. сары мүк. Д. ақ мүк.

6. Шымтезек мүгінің жапырақ жасушаларының қанша түрі бар?

А. бір. В.екі С.үш. Д. төрт

7. Ішінде цитоплазмасы жоқ жасушалар күйі.

А. тірі . В. өлі. С. қатты . Д. жұмсақ

8. Су қоры қандай күйдегі жасушада жиналады?

А.өлі В. жұмсақ С. тірі Д. қатты

9.Плаунның споралары жетілетін бөлігі.

А.тамыры В. масағы С.жапырағы Д.өркені

10.Сабағы өте көп буын жəне буынаралықтарынан тұратын споралы өсімдік.

А.қырықбуын В. шоқпарбас плаун. С.қырықжапырақ.Д.усасыр қырықжапырағы

11.Қырықбуынның масақтары бар өркені қалай аталады?

А.жаздық өркен. В. күздік өркен. С.қыстық өркен. Д. көктемгі өркен.

12.Қырықбуынның жапырақтары болмайтын өркені қалай аталады?

А. жаздық өркен В.күздік өркен. С.қыстық өркен. Д.көктемгі өркен

13. Жапырақ тақтасы қауырсын тəрізді бірнеше қайтара тілімделген споралы

өсімдіктің атауы.

А. мыңжапырақ .В. қырықжапырақ. С.қырықбуын. Д.плаун.

14.Тұқымы бар, жемісі жоқ өсімдіктер қалай аталады?

А.ашық тұқымдылар В.жабық тұқымдылар. С.біртұқымдылар. Д.көптұқымдылар.

15.Жапырақтарын жылда түсіретін ашық тұқымды өсімдік.

А. самырсын. В.шырша. С. арша Д.балқарағай.

16.Ашық тұқымды өсімдіктердің гүлі бола ма?

А.бір гүлі болады. В.бес гүлі болады. С. гүлі болмайды Д.жүздеген гүлі болады.

17. Бұта болып өсетін ашық тұқымды өсімдік.

А.зеравшан аршасы. В. самырсын. С. кəдімгі арша. Д.кəдімгі қарағай

18.Қарағайдың ағаш сабағының атауы.

А.дің. В.сүрек. С.өзек. Д.қабық.

19.Қарағай неше үйлі өсімдік?

А. көп үйлі. В.үш үйлі .С.екі үйлі. Д.бір үйлі

20.Ашық тұқымды екі үйлі өсімдік.

А.секвоя. В.самырсын.С. туйя /бозарша/ Д.кəдімгі арша

№4 тест. Жабық тұқымды өсімдіктер.

1. Жабық тұқымды өсімдіктердің тұқымы жетілетін орын қалай аталады?

А.бүр В. өркен С.сабақ Д.жеміс

2.Жеміс дамитын мүше.

А.жапырақ. В.сабақ. С.гүл. Д.тамыр.

3.Жақын түрлер қандай топқа біріктіріледі?

А.тұқымдас. В.класс. С.қатар. Д.туыс

4.Тұқымында екі жарнағы болса қалай аталады?

А.екі жарнақты. В.қос жарнақты. С.бүтін жарнақты. Д.көп жарнақты.

5.Бидай тұқымында қанша жарнақ болады?

А.екі В.үш. С.төрт Д.бір

6.Аналықтың түп жағындағы жуан бөлігі.

А.жатын. В. ауызы С.мойыны. Д. табаны

7.Көкнəр жемісі қалай аталады?

А.жидек В.жаңғақ. С.қауашақ Д.бұршаққын.

8.Сексеуіл қай тұқымдасқа жатады?

А.астық В.ағаш С.алқа Д.алабота

9.Қызылша тамырының атауы.

А.тамыр.В.жемтамыр.С.атпатамыр.Д.өркен.

10.Қиярдың тұқымдасы.

А.астық Б.алабота. С.асқабақ Д.алқа

11.Асқабақтар тұқымдасындағы нағыз жидекті өсімдік.

А.итмұрын. В.асқабақ. С.қияр. Д.қарбыз

12.Мақтаның тұқымдасы.

А.алабота. В.көкнəр. С.бұршақ Д.құлқайыргүлділер.

13.Құлқайырлар тұқымдасынан бөлмеде сəндік үшін өсірілетін түрі.

А.айдарша.В.қытай раушаны С.жалбызтікен.Д.баобаб.

14.Өрік қай тұқымдасқа жатады?

А.бұршақ.В.раушангүлділер С.құлқайыр.Д.алабота.

15.Раушангүлділер тұқымдасының жабайы өсетін түрінің атауы.

А.алмұрт.В.шие. С.итмұрын Д.таңқурай

16.Жоңышқаның тұқымдасы

А.алабота. В.бұршақ. С.раушангүлділер. Д.құлқайырлар

17.Бұршақгүлділердегі аталықтар саны.

А.9+1 В.10+1. С.8+1 Д.7+1

18.Картоптың тұқымдасы.

А.бұршақ В.құлқайыр С.раушангүлділер. Д.алқа

19.Алқатұқымдастардың ішіндегі ең улы өсімдік.

А.меңдуана. В.кермек жалбыз. С.сəлбен. Д. шырайгүл.

20.Бақбақтың тұқымдасы.

А.ерінгүлділер.В.күрделігүлділер. С.алқа.Д.алабота

21.Құртқашаш тұқымындағы жарнақ саны қанша?

А.бір. В.екі С.үш Д.төрт

22.Арпаның тұқымдасы.

А.алқа В.құртқашаш. С.масақ. Д.астық

23.Қызғалдақ /жауқазын/ қай тұқымдасқа жатады?

А.күрделігүлділер. В.раушангүлділер. С.ерінгүлділер. Д.лалагүлдер

№5 тест. Гүлді өсімдіктер жəне саңырауқұлақтар.

1.Алқа тұқымдасының гүліндегі күлте жапырақшаларының саны-

А. 4 В.5 . С.6 Д. 8.

2.Раушангүлділер тұқымдасына жататын сəндік гүл:

А.алма. В. шырша С. байғұт. Д. раушан .

3.Ағзаның жасушаларынан ағзалық заттарды сорып қоректенетін бактериялар

А.паразиттер. В. симбиоздар. С.сапрофиттер. Д.псилофиттер.

4.Күрделігүлділер тұқымдасына жататын майлы өсімдік:

А.жүгері В.күнбағыс. С. күріш. Д. тары .

5. Жануарлар əлемін зерттейтін ғылым.

А.ботаника В. география С. анатомия. Д. зоология

6. Тұқымдары өздігінен таралатын өсімдік.

А.шытырлақ В.қамыс С. қайың Д.шоңайна

7. Төменгі сатыдағы өсімдіктерге жатады:

А.саңырауқұлақтар,балдырлар В.балдырлар,қыналар. С.бактериялар,қыналар

Д.бактериялар,балдырлар.

8.Гермафродит дегеніміз:

А.аналық безі орналасқан дене. В.аналық жəне аталық бездері бір ағзада орналасқан

дене.С.аталық безі орналасқан дене. Д.бүршіктен дамитын дене.

9.Бір жасушалы саңырауқұлақ.

А.түлкіжем. В. дің саңырауқұлақ. С.түбіртек. Д.ашытқы саңырауқұлақ.

10.Тұқым бүршігінен түзіледі:

А.ұрық. В. эндосперм. С. тұқым. Д. жемісқап.

11. Раушангүлділерге жататын шөптесін өсімдік:

А.жоңышқа В. картоп. С.қойбүлдірген. Д. көкнəр.

12.Аспергилл саңырауқұлағы қандай саңырауқұлақ?

А.жеуге жарамды.В.жеуге жарамсыз. С. зең. Д.улы.

13.Қастауыш қандай саңырауқұлақ?

А.жеуге жарамды. В.улы. С.зең. Д. паразит

14.Ағаш сабағында өсетін паразит саңырауқұлақ

А.қастауыш саңырауқұлақ В. тат саңырауқұлағы С.діңқұлақ Д.ақ ұнтақ саңырауқұлағы

15. Алқа тұқымдастарға жататын өсімдік.

А.итмұрын В.темекі С.сəбіз Д.алмұрт .

№6 тест. Жəндіктер əлемі.

1.Денесінде хроматофоры бар бір жасушалы тірі ағзаның аталуы.

А.эвглена. В.гидра . С.медуза. Д. лейшмания

2.Бір жасушалы талшықты эвглена жəне екі талшықты халамидоманада, бір

жасушалы бодоның жəне домалаңғының қайсысы жəндік.

А.хламидоманада. В.эвглена С.домалаңғы.Д.бодо.

3.Бір жасушалы тірі ағзалар тобының атауы.

А.ішек қуыстылар В.гидра тəрізділер . С.тамыраяқтылар.Д.маржандар

4.Біржасушалы жəндіктер дүние тармағының талшықтылар жəне саркодиналар

типінен біріктірілген типтің атауы.

А.споралылар. В.талшықтылар.С.кірпікшелілер. Д.тамыраяқтылар.

5. Безгек ауруын қоздырушы безгек паразиті.

А.қантұрғын В.құртамыш С.лейшмания. Д. лямблия.

6. Кеміруші бунақденелі.

А.орман қандаласы В.қоңыз. С. балара. Д.көбелек.

7.Зоология ғылымының паразит құрттарды зерттейтін саласы.

А.дерматология. В.финнология С.гельминтология.Д.энтомология.

8.Көпжасушалы жəндік жəне көп жасушалы жануарлар денесінің ішкі қабырғасы

мен ішкі мүшелері арасындағы кеңістік.

А.сірқабық В.целом С.гиподерма. Д. таллом.

9.Денесі айқын үш бөліктен: бас,көкірек жəне құрсақтан тұратын буынаяқты

жəндік.

А.бүйі. В.көбелек С.дəуіт. Д.өзен шаяны.

10.Бунақденелілердің арқа жағында қанаты орналасқан дене бөлігі.

А.бас В.көкірек С.құрсақ . Д.шынтақ.

11.Буынаяқтылардың сыртқы қаңқасының негізі.

А.хитин. В.гиподерма С.сірқабық. Д.целом.

12.Сүзіп жалаушы бунақденелі:

А.шыбын . В.маса С. көбелек. Д.ара.

13.Шала түрленетін бунақденелілердің дамуы кезінде болмайтын саты.

А.жұмыртқа. В.имаго С.дернəсіл. Д.қуыршақ.

14.Тек қана тікентерілерге тəн жүйе.

А.целом. В.желбезек . С.сутүтікше.Д.демтүтік.

15.Ұлулардың тұлғадан ерекше қатпарлы қабаты.

А.желбезек . В.шапанша. С.үккі. Д.қақпақша.

16.Жəндіктер денесінде бұған дейін кездеспей,ұлуда ғана кездескен ас қорытуға

қатысты без

А.жүрекше . В.құлақша С.бауыр. Д.жасыл жұп бездер.

17.Үйірлі шегірткелер дернəсілінің тығыз топтасуы.

А.жаушоғыл.. В.көпшоғыр С.үйір.Д.біршоғыр.

18.Тағамға пайдаланатын ірі денелі теңізқияры.

А.голотурия В.трепанг С.теңізжұлдызы Д.теңіз кірпісі.

19.Қазақстан Республикасы Қызыл кітабына тіркелген жануарлар неше санатқа

бөлінеді?

А. 5. В. 6 . С. 4. Д. 7.

20.Əлі толық зерттелмеген,ерекше қорғауды қажет ететін Қазақстан

Республикасының Қызыл кітабына тіркелген инелік.

А. көркемше инелік. В.далалық инелік С.шолғыншы инелік.Д.нəзікқұйрық инелік.

21.Өте сирек кездесетін ең ірі денелі шекшек.

А.бұғы қоңыз В.ақтеңбіл дəуіт .С.далалық кергі. Д.зауза қоңыз.

22.Қазақстанда Жайық өзенінің жайылмасында ғана кездесетін ең ірі қоңыз.

А.көң қоңыз В.зауза қоңыз С.бұғы қоңыз. Д.атқоңыз.

23. Ірі қарада қарасан ауруын тудыратын,аналығы ғана қан соратын қан сорғыш ірі шыбын.

А.сона. В. бөгелек С.оқыра. Д. көк шыбын.

24.Шаруашылықта зиянды бунақденелілерден құтылудың негізгі əдісі.

А.биологиялық əдіс В.дезинфекция. С.жерді өңдеу.Д.химиялық əдіс.

25.Адамға ауру жұқтыратын паразиттерден құтылу жолы.

А.дəрі қолдану. В.дəрі бүрку.С. өртеу. Д.жеке басты жəне тұрғын жайды таза ұстау.

№7 тест. Көпжасушалы жəндіктер жəне жануарлар дүние тармағы.

1.Гидра тəрізділер типінің аталуы.

А.ішекқуыстылар. В.жалпақ құрттар.С.жұмыр құрттар.Д.тікен терілер.

2.Медузалар класының атауы.

А.гидратəріздестер.В.табақша тəріздестер. С.көпқармалауышты.

Д. маржандар.

3.Ақ сұлама құрты қандай класқа жатады?

А.сорғыш құрттар.В.таспа құрттар. С.кірпікшелі.Д.буылтық құрттар.

4. Сиыр цепені құрттары класының атауы.

А.сорғыш. В.кірпікшелі С..буылтық. Д. таспа құрттар.

5.Жұмыр құрттар типінің екінші қабатының аталуы.

А.гиподерма.В.сірқабық. С.энтодерма. Д. мезодерма.

6. Балалардың тоқ ішегінде кездесетін құрт.

А.аскарида. В.үшкірқұрт. С. қылқұрт. Д. суыртқы.

7. Буылтық құрттар типінің өкілі

А.ішексорғы.В. ақ сұлама С.зымырақ. Д. сүлік.

8. Гирудин заты бөлінетін құрт.

А.аскарида. В. сиыр цепені. С.сүлік. Д.шұбалшаң.

9.Шаянтəріздестер класының өкілі.

А. циклоп. В.құршаян. С.шаршылы өрмекші. Д.қарақұрт.

10.Энцефалит ауруын тудыратын кене.

А.қышыма кене.В.мамықкене. С.берішкене Д.тайгалық кене.

11.Бөртпе сүзекті таратушы паразит.

А.бүрге. В.бит. С.бөгелек. Д.қандала.

12.Бунақденелілерді жоятын химиялық зат.

А.хлор.В.гербицид. С.инсектицид.Д.хлорид.

13.Суды радиоактивті заттардан тазартуға қатысатындар.

А.маржандар.В.шаяндар. С.балықтар.Д. тікентерілер.

14.Өрмекшілердің зəр шығару мүшесі.

А.мальпигий түтігі. В.бүйрек. С. жасыл жұп бездер.Д.бауыр.

15.Бұзаубастың тіршілік ететін жері.

А.суда. В. топырақ астында. С. топырақ үстінде. Д. ұшып жүріп.

№8 тест. Ұлулар типі.

1.Ұлулар типінің кластары.

А.қос жақтаулы В.бір жақтаулы С.үш жақтаулы.Д.жақтаусыз.

2. Тип неге « ұлулар» деп аталады.Бұрын қалай аталып еді:

А.бір жақтаулы В.былқылдақ денелілер С.бауыраяқтылар.Д.қос жақтаулылар

3. Бақалшақ қалдығы сақталған ұлулар

А.сегізаяқ В.кальмар С.жалаңаш шырыш Д.каракатица

4. Ұлулар типіне жататын жəндіктердің негізгі ерекшеліктері

А.шапанша В.целом С.сірқабық .Д.хитин

5.Тұлғадан ерекше қатпарлы қабат

А.желбезек В.сірқабық С.үккі .Д. шапанша

6. Ұлулардың ас қорыту жүйесіндегі ерекше без

А.жүрекше В.құлақша С.бауыр.Д.жасыл жұп бездер

7.Ұлулардың қан тарату жүйесіндегі ерекшелік.

А.ашық В.тұйық С.жабық.Д. үлкен қан айналу шеңбері

8. Реактивті қозғалыс жасайтын ұлу.

А.каракатица В.жүзім ұлуы С.айқұлақ . Д. сегізаяқ

9.Құрлықтағы ұлулар қалай тыныс алады ?

А.терісі арқылы В.демтүтік С.өкпе Д.бүкіл денесі

10. Бауыраяқты ұлуға жататыны

А.айқұлақ. В.жүзім ұлуы С. сегізаяқ .Д.кальмар

11. Басаяқты ұлуға жатады.

А.айқұлақ В.каракатица С.тоспа ұлуы Д.жүзім ұлуы

12. Қос жақтаулы ұлу жататыны.

А.кальмар В.тоспа ұлуы. С.қошқармүйіз.Д.кемеқұрт

13. Қармалауышы бар ұлу.

А.кальмар В.айқұлақ С.жүзім ұлуы Д.кемеқұрт

14.Сорғышты ұлулар.

А.жүзім ұлуы В.сегізаяқ С.айқұлақ Д.тоспа ұлуы

15.Тағамға пайдаланатын ұлулар.

А.жүзім ұлуы В.жалаңаш шырыш С.кальмар.Д.қошқармүйіз

№9 тест. Балықтар əлемі.

1. Ішкі қаңқаның қызметін атқаратын мүше.

А.склет В.омыртқа С.желі Д.целом

2. Желілердің қан айналым жүйесі.

А.ашық В.жабық С.кіші қан айналу шеңбері. Д.тұйық.

3.Желінің орналасқан орны.

А.іште В.сыртта С.артта.Д.ортада

4. Желбезек саңылаулары орналасқан мүше.

А.ауыз В.өңеш С.жұтқыншақ .Д.кеңірдек

5. Қандауыршаның жүйке жүйесі.

А.ми В.жүйке түтігі С.жұлын Д.мишық

6. Жануарлар дүниесінің ең жоғарғы типінің атауы.

А.хордалылар В.желілілер С.омыртқалылар Д.сүтқоректілер

7. Желілердің ең қарапайым тип тармағы.

А.бас сүйексіздер В.қабықтылар С.омыртқалылар Д.бас сүйектілер

8. Қандауыршаның қан айналу мүшесі.

А.жүрек В.арқа қан тамыры С.құрсақ қолқа қантамыры Д.вена қан тамыры

9. Жақсүйексіз омыртқалылар класының өкілі.

А.асцидия В.қандауырша С.баланоглосс. Д.минога

10.Дене температурасы тұрақты жануарлар тобының атауы.

А.жылы қандылар В.салқынқандылар С.қабыршақтылар. Д. шеміршектілер.

11. Балықтарды зерттейтін ғылым саласы.

А.герпетология В.ихтиология С.орнитология Д. гельминтология

12.Қазақстанда кездесетін балықтардың түр саны.

А.160 В.180 С.190. Д.200

13. Қазақстанның қызыл кітабының соңғы басылымының шыққан жылы.

А.1978 В.1991 С.1996 Д.1997.

14. Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеген ғалым.

А-А.О.Ковалевский В- И.И.Мечников С- А.А.Иванов Д-А.И.Павлов.

15. Шеміршекті балықтардың түр саны.

А.650. В.800 С.850 Д.750.

16. Шеміршекті балықтардың қабыршақтарының атауы.

А.сірқабық В.эпидермис С.плакоид. Д.кутикула.

17.Дене температурасы тұрақсыз омыртқалы жануарлардың атауы

А.жылы қандылар В.салқын қандылар С.суық қандылар .Д. ыстық қандылар.

18. Ұрығының дамуында арнайы қабықтар түзілмейтін омыртқалылар тобы

А.қағанақтылар В.қағанақсыздар С.плакоидтылар. Д. қабыршақсыздар.

19. Қандауыршаның терісінің сыртындағы жұқа қабық.

А.сірқабық В.эпидермис С.нағыз тері.Д.плакоид.

20. Торсылдағы болатын балықтар тобы.

А.шеміршекті В.тақта желбезектілер С.сүйекті Д.дөңгелекауызды.

21. Балықтың аталық безінен бөлінетін сұйықтық.

А.уылдырық В.шоғал С.сілекей . Д. өт.

22. Жайық өзенінен көтерілетін /өрістейтін/ балықтар.

А.бекіре тəріздестер В.сетінектер С.камбалалар . Д. шортандар

23. Ерте замандардан бері сақталып келе жатқан балық.

А.тұқы. В.кета С.камбала Д. латимерия.

24. Желбезек саңылаулары сыртқа жеке-жеке ашылатын балықтар тобы.

А.сүйекті В.сəулеқанатты С.шеміршекті Д.қабыршақты.

25. Балықтардың терісінде болатын ерекше сезім мүшелері.

А.бүйір сызығы В.плакойдтары С.желбезегі .Д.қанаттары.26. Қара уылдырық

алынатын балықтар.

А.шортандар В.бекірелер. С.сазандар.Д. камбалалар.

№10 тест. Қосмекенділер жəне жорғалаушылар əлемі.

1. Алғаш рет құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалы

жануарлар.

А. қосмекенділер. В.сүтқоректілер. С. бунақденелілер.Д.ішек қуыстылар.

2.Тік ішектің кеңейіп келген соңғы бөлігі.

А.аналь тесігі.В. онекі елі ішек. С.ұлтабар. Д.клоака.

3.Қосмекенділердің дернəсілдерінің тыныс алу мүшесі.

А.ауызы. В.өкпе. С.желбезек. Д.терісі арқылы.

4.Кіші қанайналым шеңбері екінші сөзбен қалай аталады?

А.вена шеңбері .В.өкпелік шеңбер.С.артерия шеңбері.Д.жүректік шеңбер.

5.Қосмекенділердің дернəсілдерінің атауы.

А.шабақ. В.имаго.С.личинка. Д.шөмішбалық.

6. Даната құрбақасының Қазақстанда таралған өңірі.

А.Зайсан,Балқаш. В.Орал,Ақтөбе. С.Қостанай,Кереку. Д.Қызылорда,Тараз.

7. Нағыз құрлықта тіршілік етуге бейімделгендер.

А.қосмекенділер.В.бунақденелілер.С.жорғалаушылар.Д.ішек қуыстылар.

8.Жорғалаушылар жүрегінің құрылыс ерекшелігі.

А.бір қуысты. В. үш қуысты. С.екі қуысты. Д. төрт қуысты.

9. Қазақстанда кездесетін тасбақаның түр саны.

А.бес. В. жеті. С.төрт. Д. екі.

10. Жорғалаушылардың тыныс алу мүшесі.

А. өкпе. В. желбезек. С. демтүтік. Д.терісі арқылы.

11.Жорғалаушыларды зерттейтін ғылым саласы.

А.гельминтология.В.орнитология. С.ихтиология.Д.герпетология.

12.Арнайы жылан өсіретін тəлімбақ.

А.ферма. В.питомник. С.террариум.Д.фазенда.

13. Жорғалаушылардың қаңқасында алғаш рет пайда болған бөлім.

А. бас бөлімі. В.кеуде қуысы. С.аяқтары.Д. құйрықтары.

14.Жыландардың улы тістері орналасқан жері.

А.тілінде. В.таңдайында. С. үстіңгі жақсүйекте. В.астыңғы жақсүйекте.

15.Қазақстанда таралған аяқсыз кесірткенің атауы.

А.шұбар батбат.В.келес.С.шұбар кесіртке. Д.сарлан.

16.Жүрегі 4 қуысты жорғалаушылар.

А.жылан В. тасбақа. С.кесіртке. Д.крокодил.

17. Жаңа Зеландияда кездесетін үшкөзді жорғалаушы.

А.гаттерия. В. құбылғы. С. қолтырауын.Д. тасбақа.

18.Қазақстанда таралған улы жыландардың түр саны.

А.екі. В.төрт. С.бес. Д.алты.

19. Қазақстанда кездесетін ең ірі кесіртке.

А.шұбар батбат.В. сарлан. С. сұр келес. Д. үлкен көз кесіртке.

20. Зəр заты түзілетін мүше.

А.клоака. В.несепағар түтік.С. қуық. Д. бүйрек.

21.Жорғалаушылардың алдыңғы ми бөлігінің ерекшелігі.

А.жүйке жасушалары. В.жасушалар шоғыры.С. мишығы.Д. жұлыны.

22.Жорғалаушылар ұрпақтарының дамуы.

А.іштей ұрықтанады. В.жұмыртқа салады.С.уылдырық салады Д.тірі туады.

23.Жорғалаушылар терісінің құрылыс ерекшелігі.

А.плакоидты. В. қабыршақты. С. сірқабықты. Д. хитинмен қапталған.

24.Батпақ тасбақасының Қазақстанда таралған аумағы.

А. Ертісте. В.Тобылда. С.Жайықта. Д.Сырдарияда.

№11 тест. Құстар жоғары класы.

1. Құстар дүниесінде таралған түр саны.

А.8700. В. 8600. С.8300. Д. 8100.

2. Құстарды зерттейтін ғылым саласы.

А. орнитология. В.герпетология С. ихтиология. Д. кинология.

3.Маусымдық құстар.

А. көшпелі құстар. В.отырықшы құстар.С. жыл құстары Д. көктемгі құстар.

4. Ұшатын құстардың төссүйегінің ерекшелігі.

А. қырсыз В.нашар жетілген. С.доғал. Д.қырлы.

5.Ұсақ ауатамырдың тұйық тармақтарының атауы.

А.ауа қапшықтары. В.төменгі көмекей.С.жоғарғы көмекей.Д.бронхы.

6.Өңештің кеңейген бөлігі.

А. ауа қапшықтары В.жоғарғы көмекей. С.жемсау. Д.бронхы.

7.Құс қарынының қоректік заттар ұсақтайтын бөлімі.

А.безді қарын.В. етті қарын.С.жемсау.Д.асқазан.

8.Құс қанының оттекпен екі рет қанығуы.

А. тыныс алу. В.тыныс шығару. С.қосарлы тыныс шығару. Д.қосарлы

тыныс алу.

9. Ұрғашы құстың атауы.

А.қораз.В.мекиен. С.ұябасар. Д. аналық.

10.Еркек құстың атауы.

А.əтеш.В.мекиен.С.қораз. Д.аталық.

11.Құстың дене температурасы.

А.+ 41--43. В.+40—38. С.+37—35. Д.+34--32

12.Құстың жұмыртқа жасушасы ұрықтанатын мүше.

А.аналық без. В. жұмыртқа жол.С. ұрық табақшасы.Д.халаза

13. Төссүйегінде қыры болмайтын құстар тобы.

А. жүзетін құстар.В. ұшатын құстар.С. жүретін құстар.Д. пингвиндер.

14.Қазақстанда қоқиқаз қорғалатын қорық.

А.Наурызым. В.Үстірт. С.Марқакөл.Д. Қорғалжын.

15.Аққу балапанының атауы.

А.көгілдір. В. ақүрпек. С.шəулі.Д.сұңқылдақ.

16. Қазақстанның оңтүстік өңірінде таралған ұзын сирақты киелі құс.

А. бірқазан В. аққу. С. ақ дегелек. Д. қоқиқаз

17.Қыран құстар қоразының атауы.

А.ақиық.В шəулі.С.бүркіт. Д.ұябасар.

18. үй тауығының жабайы арғы тегі.

А. мысыр тауығы.В. феникс.С. тауыс Д.банкив тауығы

19.Мүшел жыл санауға кірген құс.

А.тауық. В. қаз С. үйрек. Д. сұңқар.

20.Қазақ халқының қыран құстарға байланысты дəстүрлі өнері.

А.бүркіт салу. В. ителгі салу. С. құсбегілік. Д. саятшылық.

№12 тест. Үй хайуанаттары мен ауыл шаруашылық жануарлары.

1. І рі қараның жабайы тегі.

А.зебу. В. қодас. С.зеңгі баба. Д. тур.

2. Жылқының алғаш қолға үйретілген аймағы.

А.Қытай. В. Қазақстан. С.Америка.Д.Африка.

3. Қазақстанда кеңінен таралған түйе қолтұқымы.

А.сыңар өркешті. В.айыр өркешті. С.аруана. Д. нар.

4. Қойдың қолға үйретілген уақыты.

А.14-15 мың жыл бұрын. В.13-12 мың жыл С.10-11 мың жыл Д.8-9 мың жыл.

5. Қазақстанда шығарылған биязы жүнді қой тұқымы.

А.арқар-меринос. В.дегерес. С. еділбай. Д. сараджын.

6. Қазақстанда соңғы жылы шығарылған жылқы қолтұқымы.

А.адай. В.көшім.С. Қостанай . Д. мұғалжар.

7. Сыңар өркешті түйенің ғылыми атауы.

А.бактриан. В.дромадер. С.гуанако.Д.лама.

8. Жамбыл өңірі мен Қырғызстанда шығарылған сиыр қолтұқымы.

А.Алатау сиыры. В.Əулиекөл. С. Əулиеата.Д. қызыл сиыр.

9. Жабайы түйенің атауы.

А.айыр өркешті. В. сыңар өркешті. С.нар. Д.аруана.

10. Жібек шаруашылығының бастапқы отаны.

А. Моңғолия. В.Қытай. С.Үндістан. Д.Бразилия.

11. Бұғы мүйізінен алынатын бағалы өнім.

А. ментокрин.В.сантокрин. С.пантокрин. Д.антокрин.

12. Қазақстанның шөлейтті аймағында көп өсірілетін қой қолтұқымы.

А.қарғалы В.дегерес. С.қаракөл. Д.сараджын

13. Жылқының жабайы тегі.

А.тарпан. В.домбай. С. керқұлан. Д.жабы.

14. Еліміздің батыс аймағында ертеден өсіріліп келе жатқан қой қолтұқымы.

А.арқар-меринос.В. дегерес. С. сараджын. Д.еділбай.

15. Үй хайуанаттарының мəдени орталықтарын анықтаған ғалым.

А. И.Павлов. В. Н.Вавилов. С. И.Мечников. Д. К.Мыңбаев.

16. Күйіс қайырмайтын төрт түліктің бірі.

А.сиыр. В. қой. С.жылқы. Д.түйе.

17. Айыр өркешті түйенің ғылыми атауы.

А.бактриан. В. дромадер. С. лама. Д.альпака.

18. Терісі бағалы аңдардан алынатын өнім.

А.мақпал. В.камшат. С.түбіт. Д.үлбір.

8 сыныпқа арналған тест сұрақтары

№ 1 тест . Адамның шығу тегі,жасуша,ішкі секреция бездері,ұлпалар.

1.Адамның шығу тегі,эволюциясы,таралуы жəне құрылысы,қызметі мен дамуы

туралы ғылым.

А.адам биологиясы В.анатомиясы С.физиология Д.цитология

2.Организмнің құрылысы,жеке мүшелерін жəне жүйелерін зерттейтін ғылым.

А.гистология В. анатомия. С. физиология Д.эмбриология

3. Ұлпалар туралы ғылым.

А.эмбриология. В.анатомия. С.гигиена Д.гистология

4.Ұрықтың дамуын зерттейтін ғылым саласы.

А.анатомия. В.гистология С. эмбриология Д.физиология

5.Миының көлемі 1600 куб.см,иегі аса жетілмеген,бойы 170 см-дей топ

болып тіршілік еткен адам түрі.

А. епті адам В. тік жүретін адам. С.кроманьон Д.неандерталь

6.Жасушадағы белок /нəруыз/ түзелуді реттейді.

А. рибосома. В.лизосома. С.ядро. Д.митохондрия

7. Жасушадағы заттардың тасымалына қатысады.

А. гольджи комплексі В.эндоплазмалық тор.С.митохондрия Д.мембрана

8. Жасушаның энергетикалық станциясы.

А.гольджи комплексі В.рибосома. С. эндоплазмалық тор. Д. митохондрия

9. 1 г май ыдырағанда бөлінетін энергия.

А.39,8 кДж. В. 38,9 кДж. С. 37,8 кДж. Д.36,9 кДж.

10.Құрылысы,түзілуі жəне атқаратын қызметтері ұқсас жасушалар жиынтығы.

А.мүше В.жүйе. С. ұлпа. Д.без.

11.Ұйқы безі орналасқан жүйе.

А. тыныс алу В.эндокриндік С.зəр шығару Д. ас қорыту

12.Эндемиялық зоб ауруы тамақта жетіспесе пайда болады.

А.витамин В.тұз.С.калий Д. иод.

13.Микседема ауруы қай бездің қызметі бұзылса дамиды?

А.гипофиз.В.эпифиз. С. айырша без. Д.қалқанша без.

14.Қалқанша без қызметі шамадан тыс артық гормон бөлсе пайда

болатын ауру.

А.микседема. В. эндемиялық зоб. С.кретинизм. Д.базедов ауруы

15.Рибомомалардың қызметі.

А.фотосинтез. В. липидтерді синтездеу. С.нəруыз молекуларын синтездеу.

Д.қорғаныштық

16. Ащы ішек жатады.

А.зəр шығаруға В.ас қорыту жүйесіне В.сезім жүйесіне Д. тыныс алу жүйесіне

17.Акромегалия ауруы белгісіне жатпайды.

А.дауысы гүжілдейді В.шөлдегіш келеді С.қол-аяқ сүйектері үлкен

Д.тілі аузына сыймайды

18.Жүрек бұлшық еті тұрады:

А.бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасынан В.көлденең жолақты бұлшық ет

талшықтарынан С.сіңірлерден Д.қаңқа ұлпасынан

19. Ұйқы безі бөлетін гомондардың қызметі.

А.көмірсу алмасуын реттейді В.ағзаның өсуін С. май алмасуды Д.барлық

бездер жұмысын

20. Қалқанша бездің қызметі балалық шақта төмендесе пайда болатын ауру.

А.кретенизм В.ергежейлілік С.микседема Д.алып ауруы

№ 2 тест . Ішкі секреция бездері жəне сүйек тақырыбы.

1.Жалпақ сүйек .

А. ортан жілік. В.асықты жілік. Д.омыртқа С.самай сүйек.Е.алақан сүйектері

2.Сүйекті түзетін ұлпа.

А.дəнекер.В.эпителий. С.бұлшық ет. Д.жүйке Е.жасуша аралық зат.

3.Адамның қол сүйектері.

А.бұғана,жауырын В.тоқпан,кəрі жілік С.жамбас,сегізкөз Д.ортан,асықты жілік

Е.омыртқа,қабырға

4.Жалпақ сүйек.

А.алақан сүйектері.В.ортан жілік С.бұғана Д.жауырын Е.иық сүйек

5.Аяқтың белдеу сүйектері.

А.шыбық ,толарсақ,тобық В.мықын,шат,жауырын С.мықын,шат,шонданай

Д.мықын,толарсақ,шат. Е.шат,шыбық,шонданай.

6.Шеміршектер арқылы омыртқалар байланысқан.

А.жартылай қозғалмалы. В.буындар С.қозғалмайтын. Д.қозғалмалы Е.буындық байланыс

7.Қысқа сүйектер

А.төс В.қабырға С. жамбас белдеуі Д.омыртқа Е.жауырын.

8.Адам абайсызда ойлы шұқырлы жерден аяғын ыңғайсыз басудан болады.

А.буынның шығуы В. сүйектің шығуы С. қаңқаның зақымдануы Д. сіңірдің созылуы

Е.сүйектің сынуы

9.Сопақша мидың қызметі.

А.қозғалуды реттейді В. бағдарлауды реттейді С. сезуді Д.тыныс алу,қан айналу,ас

қорытуды басқару Е.тепе - теңдікті сақтау.

10.Ішкі жəне сыртқы секреция бездерінің қызметін қатар атқарады.

А.май безі В.сілекей безі С.ұйқы безі Д.гипофиз Е.эпифиз

11.Көру аймағы мидың бөлімінде орналасқан.

А.шүйдеде В. ми қыртысында С.самай бөлімінде Д.орталық ми қыртысында

Е.үлкен ми сыңарларының маңдай бөлімінде

12.Ми шайқалу белгісіне жатпайды.

А.есінен тану В.талып қалу С.көп сөйлеу Д.басы айналу Е.құсу

13.Адамның кеуде қуысында орналасқан мүше.

А.ішектер В.қарын С.өкпе Д.бүйрек Е.бауыр

14.Ұзын сүйектер.

А.жілік сүйектері В.жамбас С.бас сүйек Д.қабырға Е.төс.

15.Аралас секреция бездеріне жатады

А.бүйрек үсті безі В.тер безі С.гипофиз Д.ұйқы безі Е.қалқанша без.

№ 3 тест . Организмнің ішкі ортасы тақырыбы.

1.Адам организміндегі қанның қалыпты мөлшері.

А. 6 литр. В. 5 л. С. 4,5 л. Д. 5,5 л

2. Қандағы қан плазмасының пайыздық мөлшері.

А. 55-60 пайыз В.60-65 пайыз. С.45-50 пайыз. Д.50-55 пайыз

3. 1 куб мм қандағы эритроциттер саны.

А. 5-5,5 млн. В.5,5-6 млн. С.4,5-5 млн Д. 6-7 млн.

4. Эритроцитке қызыл түс беретін ерекше нəруыз.

А.глобулин. В.альбумин. С.фибриноген. Д.гемоглобин.

5.Эритроциттердің тіршілік ұзақтығы.

А. 90 күн. В. 100 күн. С.110 күн. Д. 120 күн.

6.Эритроциттер қайда түзіледі ?

А.бауырда. В. көкбауырда. С. сүйек кемігінде.Д.бүйректе.

7. 1 куб метр қандағы лейкоциттер саны.

А.6-8 мың. В.8-9 мың С.9-10 мың. Д.11-12 мың.

8.Эритроциттер қайда бұзылады?

А.бүйрек пен бауырда. В. жүрек пен көкбауырда. С.жүрек пен бүйректе.Д.бауыр

мен көкбауырда.

9. Лейкоциттер қайда бұзылады?

А. жүректе. В. бүйректе. С. көкбауырда. Д. бауырда.

10. Лейкоциттердің негізгі қызметі.

А. оттегін сіңіру. В. көмірқышқыл газын тасу.С. микробтарды тасу.

Д.микробтарды жою.

11.Фагоцитоз құбылысын ашқан ғалым.

а. И.И. Мечников. в. И.В. Павлов с. И. М. Сеченов. д.Н.И.Пирогов.

12. Қанның ұю қызметін атқаратындар.

А. қан плазмасы. В.тромбоциттер. С.лейкоциттер. Д.эритроциттер.

13.1 куб мм қанда болатын тромбоциттер саны.

А. 150-200 мың. В.160-220 мың С.170-300 мың Д.180-350 мың.

14.Тромбоциттер қайда бұзылады?

А.көкбауыр мен өкпеде. В.бауыр мен өкпеде. С.бауыр мен бүйректе. Д.бауыр мен

көкбауырда

15.Лимфоциттер лейкоциттердің қанша пайызын құрайды?

А.20-30 пайыз. В.20-40 пайыз. С.20-50 пайыз. Д. 20-60 пайыз.

№ 4 тест . Организмнің ішкі ортасы жүрек-қан тамырлар тақырыбы.

1.Адамның қан топтарын алғаш ашқан ғалым.

а. И.В.Павлов. в. К.Ландштейнер. с.У. Гарвей. д. А.Гиппократ

2. Эритроциттердің бірігіп қалуы.

А.резус-фактор. В. фагоцитоз. С.фильтрация.Д. агглютинация.

3. Əмбебап донор қаны қай топ?

А. I топ в. II топ с. III топ д.IV топ

4. Əмбебап рецепиент қаны қай топ?

А. I топ в. II топ с. III топ д.IV топ

5. Ересек адам жүрегінің массасы.

А. 200-350 грамм. В. 250-300 г. С. 350-400 гр. С. 400-450 г.

6. Адам жүрегінің құрылысы.

А. бір қуысты. В. екі қуысты. С.үш қуысты Д. төрт қуысты.

7. Адам жүрегінде жүрекше саны.

А. бір. В. екі С. үш. Д. төрт.

8. Жүректегі қарынша саны

А.бір. В.екі С. үш Д. төрт

9. Жүректің сыртқы қабаты.

А.миокард. В. эпикард. С.эндокард. Д.экзокард.

10. Дені сау адамның қалыпты қан қысымы.

А. 100-80 мм.сын .бағ. В. 110-90 мм.сын.бағ. С.150-100 сын бағ. Д.120-80

мм.сын.бағ

11.Қан қысымының жоғарылауы.

А. гипертония В. гипотония С. ишемия. Д.артерия.

12.Қанның ұюында тромб түзілуіне қандай нəруыз қатысады ?

А.глобулин В.фибриноген. С.инсулин Д. гемоглобин.

13.Тыныштық кезіндегі 1 минуттағы тамырдың соғу жиілігі.

А. 80 рет. В.90 рет. С. 70 рет. Д. 60 рет.

14.Қан ағысының жылдамдығы неде жоғары?

А.өкпе артериясында. В.қолқада. С.капиллярда. Д. венада.

15. Капиллярдағы қан қозғалысының жылдамдығы:

А. 0,5 м/с. В. 0,25 м/с С. 0,50 м/с. Д. 0,5 мм/с.

№ 5 тест . Тыныс алу жүйесі тақырыбы.

1. Мұрын қуысы неше бөлікке бөлінген?

А-екі бөлікке В-үш бөлікке С-төрт бөлікке Д.бір бөлікке

2.Мұрын қуысының ішкі беті.

А.50 шаршы см. В.100 шаршы см. С.150 шаршы см.Д.200 шаршы см

3.Дыбыс түзу қызметін қандай мүше атқарады?

А.мұрын қуысы В.тіл С.көмей Д.кеңірдек

4. Кеңірдек қабырғасы неден түзілген.

А.бұлшық ет ұлпасынан. В.шеміршекті сақинадан С.шеміршекті жартылай сақинадан

Д.шеміршекті толық сақинадан

5. Кеңірдек жалғасы.

А.аңқа . В.көмей С.жұтқыншақ Д.бронхылар

6. Кеңірдек қалай бөлінеді?

А.екі бронхыға В.үш бронхыға С.бронхиолаға Д.төрт бронхыға

7.Тыныштық күйде тыныс алу көлемі қандай?

А.1000 мл. В.1500 мл. С.3500 мл. Д.500 мл.

8. Тыныс орталығы қайда орналасқан?

А.өкпеде В.мишықта С.сопақша мида.Д.аралық мида

9. Тыныс қозғалыстарына не қатысады?

А.көкет . В.қарын бұлшық еттері.С.қабырғааралық бұлшық еттер

Д.төс ет

10.Тыныштық күйдегі тыныс алу қозғалыстарының мөлшері.

А.10-12. В.16-18. С. 20-22. Д.14-16.

11. Қан оттекпен қай жерде қанығады?

А.жүректе В.өкпеде С.бүйректе Д. бронхыда.

12. Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу неге байланысты?

А.фагоцитоз В.диффузия С.желдету/вентиляция/ Д.суспензия

13.Тыныс алу мүшесінің ауруы.

А.отит В.гепатит С.гастрит Д.пневмония

14. Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтайтын құрал.

А.спирометр . В.динамометр. С.барометр Д.ареометр

15. Кеңірдек ұзындығы.

А. 8-12 см. В. 9-13 см С.10-14 см. Д.15-18 см.

№6 тест . Ас қорыту жүйесі тақырыбы.

1.Нəруыз текті заттар.

А.ферменттер. В.витаминдер. С.көмірсулар. Д. майлар.

2. Тамақ құрамындағы адам организміне қажетті нəруыз мөлшері.

А.25-30%. В.15-20 % . С.35-40 % . Д.10-15%.

3. Тамақ құрамындағы адам организміне қажетті көмірсу мөлшері.

А.10%. В.1%. С.0,6 % . Д.0,3%.

4. Тамақ құрамындағы адам организміне қажетті май мөлшері.

А.15% В.16% С.18 % Д.19%

5.Көмірсулардың тəуліктік мөлшері.

А.80-90 г. В.100 г. С. 400-500 г. Д.600 г.

6. Адам денесіндегі судың орташа мөлшері.

А.40-55%. В.60-65% . С.70-75% . Д.78-80%.

7. Адамдағы аш ішектің ұзындығы.

А.3-4 м. В.4-5 м. С.5-7 м. Д.8-9 м.

8. Адамдағы тоқ ішектің ұзындығы.

А.70-80 см. В.90-100 см. С.1,1 -1,3 м. Д.1,5-2 м.

9. Ас қорыту жəне тыныс алу жолдары қай жерде қиылысады?

А.ауыз қуысында В.жұтқыншақта С.көмейде Д.өңеште.

10.Ас қорыту жолында асқазаннан кейін орналасқан мүше.

А.аш ішек В.тоқ ішек С.ұлтабар. Д.тік ішек

11.Адамдағы бауырдың салмағы.

А.500 г. В.1000 г. С.1500 г. Д.2000 г.

12.Лизоцим ферментінің қасиеті.

А. асқазандағы сүтті ыдыратады. В.крахмалды ыдыратады.

С.нəруызды ыдыратады.Д. бактерияларды жояды.

13.Липаза ферментінің қызметі.

А. майларды ыдыратады. В.крахмалды С.нəруызды ыдыратады.

Д.минеральды тұздарды

14. Адамдағы тістің саны.

А.28. В.30. С. 32. Д.34.

15. Нəруыздың тəуліктік мөлшері.

А.80-90 г. В.100 г. С.200 г. Д.400-500 г.

№7 тест. Зат жəне энергия алмасу.

1.Пластикалық алмасу нəтижесінде не болады?

А.заттар ыдырайды жəне синтезделеді. Вкүрделі органикалық қосылыстар

синтезделеді.С.энергия бөлінеді. Д.энергия сіңіріледі.

2.Органикалық заттар ыдыраған кезде неболады.

А.энергия жинақталады. В.энергия бөлінеді. С.күрделі заттар түзіледі. Д.жай заттар

түзіледі.

3. Нəруыздар неден түзіледі?

А.глюкозадан В.глицерин мен май қышқылынан С.аминқышқылдарынан

Д.несепнəр мен зəр қышқылынан.

4. Майлар неге ыдырайды?

А.глюкозаға В.глицерин мен май қышқылдарына.С.аминқышқылдарына

Д.несепнəр мен зəр қышқылына.

5. Көмірсулар ыдырағанда не түзіледі?

А.глюкозаға В,глицерин мен май қышқылдары С.аминқышқылдары

Д.несепнəр мен зəр қышқылы.

6. Организм сыртқы ортадан не алады?

А.оттек В.көмірқышқыл газын С.органикалық заттар,су,минералды

заттар. Д.несепнəр мен зəр қышқылын.

7. Аталған ыдырау өнімдерінен қанға сіңірілетіндері.

А.майлар,глюкоза В.аминқышқылдары,глюкоза С.майлар. Д.аминқышқылдары,майлар.

8. Қорытылған астың сіңірілуі кезінде алдымен лимфаға,одан қанға түсетін зат.

А. майлар В.глицерин мен май қышқылдары С.аминқышқылдары

Д.глюкоза.

9.Адамға тəн майлар қайда түзіледі?

А.бауыр жасушаларында В.тоқ ішек жасушаларында С.ішек бүрлерінің

эпителий жасушаларында Д.аш ішек қуысында.

10. Гемоглобин құрамына кіретін , оттек пен көмірқышқыо газын тасымалдайтын

зат.

А.кальций мен фосфор В.йод С.темір Д.хлор

11. Сүйек құрамына кіретін зат.

А.калий мен натрий В.кальций мен фосфор Д.күкірт пен

мырыш С.темір мен йод.

12. Энергетикалық алмасудың бірінші кезеңінің атауы.

А. ас қорыту В. тыныс алу С. оттексіз кезең Д. зат алмасу

13. Энергетикалық алмасудың екінші кезеңінің атауы.

А.ас қорыту В.оттексіз кезең Д. оттекті кезең Д. зат алмасу

14. Энергетикалық алмасудың үшінші кезеңінің атауы.

А.ас қорыту В.оттексіз кезең С. тыныс алу Д.зат алмасу

15. Организмнің витаминдермен улануы.

А.гиповитаминоз. В. Авитаминоз С.гипервитаминоз Д.витаминоз.

№8 тест. Сыртқа шығару жүйелері,көбею мен жеке даму,адамның

мінез құлқы жəне психикасы.

1. Бүйректің массасы.

А.80 г. В.90 г. С.100 г. Д. 150 г.

2. Бүйрек арқылы тəулігіне ағатын қан мөлшері.

А.1500-1700 л.В.1000-1400 л. С. 1800-1900 л. Д. 2000-2100 л.

3.Бүйректің негізгі қызмет атқаратын бірлігі.

А.қыртысты зат. В.нефрон С.ми заты. Д. бүйрек астауы.

4. Зəр шығару мүшелерін зерттейтін медицина саласы.

А. нефрология В.урология С. терапия Д.цитология

5. Зəр шығаратын түтік пен қуықтың қабынуы.

А.цистит. В.нефрит. С.отит. Д.гастрит.

6. Бүйрек шумағының қабынуы.

А.нефрит. В.цистит С.гастрит. Д. бронхит.

7. Тері ауруларын емдейтін дəрігер.

А.уролог. В.хирург. С.дерматолог. Д.нарколог.

8. Адамдағы жыныс хромосомаларының саны.

А.23. В.13. С.33. Д.43.

9. Организмнің жыныстық жетілу кезеңі.

А.психикалық жетілу. В.əлеуметтік жетілу. С.физиологиялық жетілу

Д.анатомиялық жетілу

10. Ересек адамның ұйқысының орташа мөлшері.

А.6 сағ. В.7 сағ. С.8 сағ. Д. 9 сағат.

11.Шартты рефлекстерді зерттеген орыс ғалымы.

А.И.П.Павлов. В.И.М.Сеченов. С. Н.И. Лунин Д. И.И. Мечников.

12. Жүктілік кезеңінің ұзақтығы.

А. 260 күн. В. 270 күн. С.280 күн Д.290 күн.

13. Терінің негізгі сыртқы қабаты.

А.дерма В.май қабаты. С.түк. Д.эпидермис.

14. Тері арқылы өтетін газ алмасу мөлшері.

А.0,5% В. 1% С.1,5% Д. 2%

15. Қуықта жиналатын зəр мөлшері.

А.100-200 мл. В.200-300 мл. С.300-400 мл. Д.400-500 мл.

9 сыныпқа арналған тест сұрақтары

Жасуша. Жасушаның химиялық құрамы.

1. Жасушаның айналадағы құбылысқа жауабы:

А) қозғалу В) өсу

С) көбею Д) тітіркенгіштік Е) бөліну

2. Зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын органоиды:

А) эндоплазмалық тор В) ядро

С) жасуша мембранасы Д) рибосома Е) митохондрия

3. РНҚ-ның құрамына кіретін көмірсу түрі: А) пентоза В) рибоза

С) полисахарид Д) тетроза Е) глюкоза

4. Тыныс алу құбылысына тән: А) жарықта ғана іске асады

В) органикалық зат ыдырайды С) оттегі бөлінеді

Д) көмірқышқыл газы сіңірді Е) тек қана хлоропластарда жүреді

5. Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса, онда

хромосоманың бұл типі былай аталады:

А) телоцентрлі В) спутникті

С) акроцентрлі Д) субметацентрлі Е) метацентрлі

6. Моносахаридтерге жататын:

А) глюкоза В) ақуыз

С) гликоген Д)целлюлоза (жасұнық) Е) крахмал

7. АТФ синтезі жүреді:

А) митохондрияда В) центриольдарда

С) вакуольда Д) рибосомада Е) лизосомада

8. Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын органойд:

А) мембрана В) рибосома

С) ЭПТ Д) гольджи комплексі Е) лизосома

9. Ферменттер табиғаты жағынан:

А) минералды тұздар В) көмірсулар

С) майлар Д) ақуыздар (нәруыздар) Е) ДНҚ

10. Липидтердің қызметі:

А) ақпараттық В) катализаторлық С) хабарлаушы

Д) энергетикалық Е) жасуша орталығының құрамына кіреді

11. Митохондрияны зерттеп ашқан ғалымдар:

А) Т.Шванн, М.Шлейдон В) Р.Келликер, Р.Альтман, К.Бенде

С) Э.Чаргафф, Р.Гук Д) Де дюф, Т.Морган Е) Я.Пуркинье, А.Левенгук

12. Митохондрия: А) көмірсуларды синтездеу органоиды

В) нәруыз жинақтау органоиды С) тұқым қуалау органоиды

Д) ферменттерді жою органоиды Е) энергия көзі органоиды

13. Цитоплазманың түпнегізі:

А) гольджи жиынтығы В) лизосомалар

С ) гиалоплазмалар Д) центриольдер Е) митохондриялар

14. Плазмалемманың негізгі химиялық құрамы: А) нәруыз-45%, май-45%, көмірсу-10%

В) нәруыз-60%, май-30%, көмірсу-2-10% С) нәруыз-50%, май-40%, көмірсу-2-10%

Д) нәруыз-60%, май-40%, көмірсу-2-10% Е) нәруыз-50%, май-35%, көмірсу-15%

15. Гистон:

А) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын көмірсулар

В) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын органоид

С) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын майлар

Д) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз

Е) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын энергия

16. Хромосомаларда болады:

А) ақуыз (нәруыз) В) көмірсу

С) май Д) АТФ Е) ДНҚ

17. Энергия көзі - АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид:

А) гольджи жиынтығы В) митохондриялар

С) центриольдер Д) рибосомалар Е) лизосомалар

18. 1 грамм май ыдырағанда бөлінетін:

А) 20 кДж В) 40,1 кДж

С) 36 кДж Д) 38,9 кДж Е) 37,2 кДж

19. Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты:

А) митохондрия В) плазмалемма

С) лизосома Д) гиалоплазма Е) гольджи жиынтығы

20. Ағзадағы негізгі энергия көзі:

А) нуклеин қышқылдары: В) май

С) ақуыз Д) көмірсу Е) минерал заттар

21. Эндоцитозға қарама-қарсы процесс:

А) пиноцитоз В) плазмалық мембрана

С) кариоплазма Д) экзоцитоз Е) фагоцитоз

22. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид:

А) митохондория В) жасуша орталығы

С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы

23. Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді:

А) хромопласт В) лейкопласт

С) ядро Д) хлоропласт Е) вакуоль

24. Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар:

А) майлар В) аминқышқылдар

С) көмірсулар Д) нәруыздар Е) липидтерді

25. Митохондрияның құрамында:

А) 65-70% нәруыз, 25-30% липдтер мен нуклеин қышқылдары болады

В) 70% нәруыз, 20% фосфолипидтер мен ферменттер болады

С) 65-80% нәруыз, 80% лиидтер мен аминқышқылдары болады

Д) 65-70% нәруыз, 25-30% липидтер мен нуклеин қышқылдары және витаминдер болады

Е) 70% нәруыз, 20% нуклеин қышқылдары мен ферменттер болады

Жасуша. Жасушаның химиялық құрамы.

1. Жасушаның айналадағы құбылысқа жауабы:

А) қозғалу В) өсу

С) көбею Д) тітіркенгіштік Е) бөліну

2. Зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын органоиды:

А) эндоплазмалық тор В) ядро

С) жасуша мембранасы Д) рибосома Е) митохондрия

3. РНҚ-ның құрамына кіретін көмірсу түрі: А) пентоза В) рибоза

С) полисахарид Д) тетроза Е) глюкоза

4. Тыныс алу құбылысына тән: А) жарықта ғана іске асады

В) органикалық зат ыдырайды С) оттегі бөлінеді

Д) көмірқышқыл газы сіңірді Е) тек қана хлоропластарда жүреді

5. Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса, онда

хромосоманың бұл типі былай аталады:

А) телоцентрлі В) спутникті

С) акроцентрлі Д) субметацентрлі Е) метацентрлі

6. Моносахаридтерге жататын:

А) глюкоза В) ақуыз

С) гликоген Д)целлюлоза (жасұнық) Е) крахмал

7. АТФ синтезі жүреді:

А) митохондрияда В) центриольдарда

С) вакуольда Д) рибосомада Е) лизосомада

8. Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын органойд:

А) мембрана В) рибосома

С) ЭПТ Д) гольджи комплексі Е) лизосома

9. Ферменттер табиғаты жағынан:

А) минералды тұздар В) көмірсулар

С) майлар Д) ақуыздар (нәруыздар) Е) ДНҚ

10. Липидтердің қызметі:

А) ақпараттық В) катализаторлық С) хабарлаушы

Д) энергетикалық Е) жасуша орталығының құрамына кіреді

11. Митохондрияны зерттеп ашқан ғалымдар:

А) Т.Шванн, М.Шлейдон В) Р.Келликер, Р.Альтман, К.Бенде

С) Э.Чаргафф, Р.Гук Д) Де дюф, Т.Морган Е) Я.Пуркинье, А.Левенгук

12. Митохондрия: А) көмірсуларды синтездеу органоиды

В) нәруыз жинақтау органоиды С) тұқым қуалау органоиды

Д) ферменттерді жою органоиды Е) энергия көзі органоиды

13. Цитоплазманың түпнегізі:

А) гольджи жиынтығы В) лизосомалар

С ) гиалоплазмалар Д) центриольдер Е) митохондриялар

14. Плазмалемманың негізгі химиялық құрамы: А) нәруыз-45%, май-45%, көмірсу-10%

В) нәруыз-60%, май-30%, көмірсу-2-10% С) нәруыз-50%, май-40%, көмірсу-2-10%

Д) нәруыз-60%, май-40%, көмірсу-2-10% Е) нәруыз-50%, май-35%, көмірсу-15%

15. Гистон:

А) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын көмірсулар

В) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын органоид

С) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын майлар

Д) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз

Е) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын энергия

16. Хромосомаларда болады:

А) ақуыз (нәруыз) В) көмірсу

С) май Д) АТФ Е) ДНҚ

17. Энергия көзі - АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид:

А) гольджи жиынтығы В) митохондриялар

С) центриольдер Д) рибосомалар Е) лизосомалар

18. 1 грамм май ыдырағанда бөлінетін:

А) 20 кДж В) 40,1 кДж

С) 36 кДж Д) 38,9 кДж Е) 37,2 кДж

19. Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты:

А) митохондрия В) плазмалемма

С) лизосома Д) гиалоплазма Е) гольджи жиынтығы

20. Ағзадағы негізгі энергия көзі:

А) нуклеин қышқылдары: В) май

С) ақуыз Д) көмірсу Е) минерал заттар

21. Эндоцитозға қарама-қарсы процесс:

А) пиноцитоз В) плазмалық мембрана

С) кариоплазма Д) экзоцитоз Е) фагоцитоз

22. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид:

А) митохондория В) жасуша орталығы

С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы

23. Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді:

А) хромопласт В) лейкопласт

С) ядро Д) хлоропласт Е) вакуоль

24. Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар:

А) майлар В) аминқышқылдар

С) көмірсулар Д) нәруыздар Е) липидтерді

25. Митохондрияның құрамында:

А) 65-70% нәруыз, 25-30% липдтер мен нуклеин қышқылдары болады

В) 70% нәруыз, 20% фосфолипидтер мен ферменттер болады

С) 65-80% нәруыз, 80% лиидтер мен аминқышқылдары болады

Д) 65-70% нәруыз, 25-30% липидтер мен нуклеин қышқылдары және витаминдер болады

Е) 70% нәруыз, 20% нуклеин қышқылдары мен ферменттер болады

Көбею.

1. Эктодерма дегеніміз: А) бір қабатты шар тәрізді іші қуыс ұрық

В) сыртқы ұрық жапырақшасы С) ұрықтың үшінші қабатының түзілуі

Д) ішкі ұрық жапырақшасы Е) ұрық дамуының қос қабатты сатысы

2. Кроссинговер дегеніміз:

А) жасушаның айқас бөлінуі В) гомологиялық хромосоманың бір-бірімен тығыз жанасуы

С) хромосоманың спиральды ширатылуы Д) жыныс жасушаларының пайда болуы

Е) гомологтық хромомалардың бөліну кезінде айқасуы

3. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:

А) ішек В) жүйке жүйесі

С) зәр шығару жүйесі Д) бұлшық ет Е) хорда

4. Мейоздың бірінші бөлінуі:

А) редукциялық В) зиготена

С) лептотена Д) диплотена Е) эквационды

5. Диплоидты ядроның мейозды жолымен бөлінген кезде хромосомалардың түзілетін жиынтығы:

А) пентоплоидты В) триплоидты

С) гаплоидты Д) тетраплоидты Е) диплоидты

6. Аталық және аналық жасушалардың қосылып ұрықтануынан түзіледі:

А) спора В) бүр С) гамета Д) зигота Е) тұқымбүршік

7. Жасушаның метоздық бөлінуінің дайындық кезеңі:

А) профаза В) метафаза

С) интерфаза Д) телафаза Е) анафаза

8. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым:

А) А.Ф.Ковшарь В) К.А.Навашин

С) В.А.Грачев Д) А.А.Слудский Е) С.Г.Тимирязев

9. Гомологтық хромосомалардың коньгациялануының жүретін фазасы:

А) мейоздық интерфазада В) мейоздық телофазада

С) мейоздық метафазада Д) мейоздық профазада Е) мейоздық анафазада

10. Гаструла бұл: А) жұмыртқа жасушаларының ұрықтануы

В) екі қабатты ұрық С) бунақденелілердің дернәсілі

Д) желілер мүшесінің қалыптасуы Е) бір қабатты ұрық

11. Жүйке жүйесінде түзілетін ұрық жапырақшасы:

А) мезодерма және энтодерма В) энтодерма

С) мезодерма Д) барлық жапырақшалар Е) эктодерма

12. Митоздың бөліну кезінде хромосомалар :

А) Бір жұп хромосомаға көбееді В) Екі есе азаяды С) Екі есе көбейеді

Д) Кездейсоқ өзгеріске ұшырайды Е) Өзгеріссіз сақталады

Зат алмасу

13. Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілетін энергия:

А) 120 кДж В) 80 кДж С) 260 кДж Д) 1520 кДж Е) 1440кДж

14. 1г. көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия:

А) 17,6 кДж В) 15,2 кДж С) 38,9 кДж Д) 40 кДж Е) 0 кДж

15. Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы:

А) энтропия В) биосинтез

С) анаболизм Д) хемосинтез Е) катаболизм

16. Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы:

А) катаболизм В) энтропия

С) анаболизм Д) хемосинтез Е) гликолиз

17. Жасушадағы диссимиляция кезінде 12 моль СО2 түзілді, ал АҮФ–нің қанша молі түзілетіндігін көрсетіңіз:

А/ 12 моль АҮФ В/ 38 моль АҮФ

С/ 15 моль АҮФ Д/ 76 моль АҮФ Е/ 1 моль АҮФ

18.Биосинтез үдерісі кезінде:

А/ көмір қышқыл газы түзіледі

В/ органикалық заттар ыдырап, энергия бөлінеді

С/ жасушаға органикалық заттар енеді

Д/ жасушада жай заттардан күрделі органикалық заттар түзіледі

Е/ О2 түзіледі

19.Ақуыз ыдырауының соңғы өнімі:

А/ Н2О және СО2 В/ NН3 және зәр қышқылы

С/ Н2О, СО2 және құрамында азоты бар қосылыстар

Д/ зәр қышқылы, несеп қышқылы Е/ СО2

20. Аталған қосылыстардың қайсысының энергиясы көп болатынын көрсетіңіз:

А/ ақуыз В/ май

С/ көмірсу Д/ нуклеин қышқылы Е/ минералдық тұздар

21. Пластикалық зат алмасу қандай үдеріс екендігін көрсетіңіз:

А/ жасушада заттардың энергия бөле ыдырауы

В/ жасушада энергияның жинақталуынан заттардың түзілуі

С/ заттардың қанға сіңуі

Д/ астың қорытылуы

Е/ катабализмнің басқа реакциялары

22. Метаболизм өзара байланысты және қарама-қарсы үдерістерден тұрады:

А/ синтез және ыдырау В/ өмір және өлім

С/ О2 сіңірілуі және СО2 бөлінуі Д/ қозу және тежелу

Е/ анаболизм, ассимиляция

23. Жасушаның тыныс алуы – бұл:

А/ газ алмасу

В/ энергия бөліне отырып, органикалық заттардың тотығуы

С/ энергия жинала отырып, органикалық заттардың түзілуі

Д/ лептестіктердің ашылып, жабылуы Е/ судың транспирациясы

24. Зат алмасу – бұл:

А/ заттардың организмге түсуі

В/ қорытылмаған заттардың организмнен шығарылуы

С/ сұйық заттардың ыдырауын шығару

Д/ заттар мен энергияның жиналуы және жойылуы, пайдалануы, қорытылуы

Е/ диссимиляция

25. Қозғалуға қажетті энергия көзі болатын зат:

А/ органикалық зат В/ минералдық зат

С/ Н2О, минералдық зат Д/ дәрумен

Е/ фермент

Көбею.

1. Эктодерма дегеніміз: А) бір қабатты шар тәрізді іші қуыс ұрық

В) сыртқы ұрық жапырақшасы С) ұрықтың үшінші қабатының түзілуі

Д) ішкі ұрық жапырақшасы Е) ұрық дамуының қос қабатты сатысы

2. Кроссинговер дегеніміз:

А) жасушаның айқас бөлінуі В) гомологиялық хромосоманың бір-бірімен тығыз жанасуы

С) хромосоманың спиральды ширатылуы Д) жыныс жасушаларының пайда болуы

Е) гомологтық хромомалардың бөліну кезінде айқасуы

3. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:

А) ішек В) жүйке жүйесі

С) зәр шығару жүйесі Д) бұлшық ет Е) хорда

4. Мейоздың бірінші бөлінуі:

А) редукциялық В) зиготена

С) лептотена Д) диплотена Е) эквационды

5. Диплоидты ядроның мейозды жолымен бөлінген кезде хромосомалардың түзілетін жиынтығы:

А) пентоплоидты В) триплоидты

С) гаплоидты Д) тетраплоидты Е) диплоидты

6. Аталық және аналық жасушалардың қосылып ұрықтануынан түзіледі:

А) спора В) бүр С) гамета Д) зигота Е) тұқымбүршік

7. Жасушаның метоздық бөлінуінің дайындық кезеңі:

А) профаза В) метафаза

С) интерфаза Д) телафаза Е) анафаза

8. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым:

А) А.Ф.Ковшарь В) К.А.Навашин

С) В.А.Грачев Д) А.А.Слудский Е) С.Г.Тимирязев

9. Гомологтық хромосомалардың коньгациялануының жүретін фазасы:

А) мейоздық интерфазада В) мейоздық телофазада

С) мейоздық метафазада Д) мейоздық профазада Е) мейоздық анафазада

10. Гаструла бұл: А) жұмыртқа жасушаларының ұрықтануы

В) екі қабатты ұрық С) бунақденелілердің дернәсілі

Д) желілер мүшесінің қалыптасуы Е) бір қабатты ұрық

11. Жүйке жүйесінде түзілетін ұрық жапырақшасы:

А) мезодерма және энтодерма В) энтодерма

С) мезодерма Д) барлық жапырақшалар Е) эктодерма

12. Митоздың бөліну кезінде хромосомалар :

А) Бір жұп хромосомаға көбееді В) Екі есе азаяды С) Екі есе көбейеді

Д) Кездейсоқ өзгеріске ұшырайды Е) Өзгеріссіз сақталады

Зат алмасу

13. Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілетін энергия:

А) 120 кДж В) 80 кДж С) 260 кДж Д) 1520 кДж Е) 1440кДж

14. 1г. көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия:

А) 17,6 кДж В) 15,2 кДж С) 38,9 кДж Д) 40 кДж Е) 0 кДж

15. Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы:

А) энтропия В) биосинтез

С) анаболизм Д) хемосинтез Е) катаболизм

16. Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы:

А) катаболизм В) энтропия

С) анаболизм Д) хемосинтез Е) гликолиз

18. Жасушадағы диссимиляция кезінде 12 моль СО2 түзілді, ал АҮФ–нің қанша молі түзілетіндігін көрсетіңіз:

А/ 12 моль АҮФ В/ 38 моль АҮФ

С/ 15 моль АҮФ Д/ 76 моль АҮФ Е/ 1 моль АҮФ

18.Биосинтез үдерісі кезінде:

А/ көмір қышқыл газы түзіледі

В/ органикалық заттар ыдырап, энергия бөлінеді

С/ жасушаға органикалық заттар енеді

Д/ жасушада жай заттардан күрделі органикалық заттар түзіледі

Е/ О2 түзіледі

19.Ақуыз ыдырауының соңғы өнімі:

А/ Н2О және СО2 В/ NН3 және зәр қышқылы

С/ Н2О, СО2 және құрамында азоты бар қосылыстар

Д/ зәр қышқылы, несеп қышқылы Е/ СО2

21. Аталған қосылыстардың қайсысының энергиясы көп болатынын көрсетіңіз:

А/ ақуыз В/ май

С/ көмірсу Д/ нуклеин қышқылы Е/ минералдық тұздар

22. Пластикалық зат алмасу қандай үдеріс екендігін көрсетіңіз:

А/ жасушада заттардың энергия бөле ыдырауы

В/ жасушада энергияның жинақталуынан заттардың түзілуі

С/ заттардың қанға сіңуі

Д/ астың қорытылуы

Е/ катабализмнің басқа реакциялары

23. Метаболизм өзара байланысты және қарама-қарсы үдерістерден тұрады:

А/ синтез және ыдырау В/ өмір және өлім

С/ О2 сіңірілуі және СО2 бөлінуі Д/ қозу және тежелу

Е/ анаболизм, ассимиляция

24. Жасушаның тыныс алуы – бұл:

А/ газ алмасу

В/ энергия бөліне отырып, органикалық заттардың тотығуы

С/ энергия жинала отырып, органикалық заттардың түзілуі

Д/ лептестіктердің ашылып, жабылуы Е/ судың транспирациясы

25. Зат алмасу – бұл:

А/ заттардың организмге түсуі

В/ қорытылмаған заттардың организмнен шығарылуы

С/ сұйық заттардың ыдырауын шығару

Д/ заттар мен энергияның жиналуы және жойылуы, пайдалануы, қорытылуы

Е/ диссимиляция

26. Қозғалуға қажетті энергия көзі болатын зат:

А/ органикалық зат В/ минералдық зат

С/ Н2О, минералдық зат Д/ дәрумен

Е/ фермент

Микроэволюция.

1. Қазіргі адамдарға жақын келетін түрлер:

А) австралопитектер В) питекантроптар

С) синантроптар Д) кроманьондар Е) неандертальдық

2. Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу (градация) ұғымын еңгізген ғалым:

А) С.Миллер В) Ч.Дарвин

С) Ж.Б.Ламарк Д) К.Линней Е) А.Н.Северцев

3. "Зоология философиясы" еңбегінің авторы:

А) К.Линней В) Ч.Дарвин

С) С.Миллер Д) Ж.Б.Ламарк Е) Э.Геккель

4. Ең көрнекті трансформист:

А) А.Н.Радищев В) Ж.Б.Ламарк

С) Шванн Д) Ч.Дарвин Е) А.И.Герцен

5. Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық:

А) коацерваттар В) протобионттар

С) көмірсу Д) эукариоттар Е) нәруыз

6. Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады:

А) Дж. Холдейн В) Дж. Тиндаль

С) С.Миллер Д) Ч.Дарвин Е) А. Опарин

7. Қолдан сұрыптауда - А) органикалық дүниенің барлық тарихи дамуында жүреді

В) асыл тұқым мен іріктемлер алынады С) адамның қатысуынсыз жүреді

Д) популяция пайдасына әсер етеді Е) тіршілік үшін күрес жүреді

8. Әрбір жеке түрге тән хромосомалар жиынтығы, саны, мөлшері мен піінін сипаттайтын:

А) морфологиялық критерий В) физиологиялық критерий

С) генетикалық критерий Д)географиялық критерий Е) экологиялық критерий

Тіршілік.

1. Тіршілік жаратылымының ең жоғары деңгейі: А) биогеоценоздық В) ағзалық

С) биосфералық Д) популяциялық Е) молекулалық

2. Жер бетіндегі алғашқы организмдер: А) полимерлер В) мономерлер

С) коацерваттар Д) протобионттар Е) нуклеин қышқылы

А) молекулалық-генетикалық В) жасушалық

С) ұлпалық Д) мүшелік Е) популяциялық-түрлік

4. Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы: А) Биогенез В) витализм

С) абиогенез Д) генезис Е) протобионт

5. Бақалар мен бунақденелілер ылғалды топырақтан пайда болады деп жазған ғалым:

А) Аристотель В) Л.Пастер

С) У.Гарвей Д) С.Миллер Е) Ф.Реди

6. Опарин-Холдейн болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым:

А)Э.Геккель В) А.Левенгук

С)Д.Тиндаль Д) С.Миллер Е) Луи Пастер

7. Тіршіліктің ғаламдық деңгейі:

А) молекулалық -генетикалық В) жасушалық

С) биосфералық Д) мүшелік Е) ұлпалық

8. Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық

эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған:

А) В.Докучаев В) Ф.Энгельс

С)А.Северцов Д) В.Вернадский Е) А.Опарин

10. Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе:

А) молекулалық В) жаратылымдық

С) жасушалық Д) биосфералық Е) популяциялық

11. Тірі материя жаралымының ең төмен деңгейі:

А) биогеоценоздық В) биосфералық

С) популяциялық Д) жасушалық Е) молекулалық

12. Алғашқы құрлық өсімдіктері: А) псилофиттер В) қыналар

С) балдырлар Д) мүктер Е) саңырауқұлақтар

13. Адамның дүниетаным қабілеті ... байланысты:

А) ми сыңарларының барлық аймақтарымен В) қозғалу аймағымен

С) көру аймағымен Д) иіс езу, сезу аймағымен Е) есту аймағымен

14. Дене температурасының бірқалыпты деңгейде сақталуы:

А) жылуды реттеу қызметі В) ыдырау өнімдерін шығару қызметі

С) сезгіштік қызметі Д) физикалық жолмен реттелуі Е) газалмасу қызметі

15. Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей:

А) организмдік В) молекулалық-генетикалық

С) ұлпалық Д) мүшелік Е) жасушалық

16. Тірі ағзаның ортақ белгісі:

А) денесі жасушадан тұрады В) тұйық қанайналым мүшесі бар

С) омыртқасы бар Д) жекелеп тіршілік етеді Е) топтасып тіршілік етеді

18. Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар:

А) аэробты В) синтез

С) тыныс алу Д) анаэробты Е) газ алмасу

Микроэволюция.

1. Қазіргі адамдарға жақын келетін түрлер:

А) австралопитектер В) питекантроптар

С) синантроптар Д) кроманьондар Е) неандертальдық

2. Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу (градация) ұғымын еңгізген ғалым:

А) С.Миллер В) Ч.Дарвин

С) Ж.Б.Ламарк Д) К.Линней Е) А.Н.Северцев

3. "Зоология философиясы" еңбегінің авторы:

А) К.Линней В) Ч.Дарвин

С) С.Миллер Д) Ж.Б.Ламарк Е) Э.Геккель

4. Ең көрнекті трансформист:

А) А.Н.Радищев В) Ж.Б.Ламарк

С) Шванн Д) Ч.Дарвин Е) А.И.Герцен

5. Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық:

А) коацерваттар В) протобионттар

С) көмірсу Д) эукариоттар Е) нәруыз

6. Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады:

А) Дж. Холдейн В) Дж. Тиндаль

С) С.Миллер Д) Ч.Дарвин Е) А. Опарин

7. Қолдан сұрыптауда - А) органикалық дүниенің барлық тарихи дамуында жүреді

В) асыл тұқым мен іріктемлер алынады С) адамның қатысуынсыз жүреді

Д) популяция пайдасына әсер етеді Е) тіршілік үшін күрес жүреді

8. Әрбір жеке түрге тән хромосомалар жиынтығы, саны, мөлшері мен піінін сипаттайтын:

А) морфологиялық критерий В) физиологиялық критерий

С) генетикалық критерий Д)географиялық критерий Е) экологиялық критерий

Тіршілік.

1. Тіршілік жаратылымының ең жоғары деңгейі: А) биогеоценоздық В) ағзалық

С) биосфералық Д) популяциялық Е) молекулалық

2. Жер бетіндегі алғашқы организмдер: А) полимерлер В) мономерлер

С) коацерваттар Д) протобионттар Е) нуклеин қышқылы

3. Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі:

А) молекулалық-генетикалық В) жасушалық

С) ұлпалық Д) мүшелік Е) популяциялық-түрлік

4. Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы: А) Биогенез В) витализм

С) абиогенез Д) генезис Е) протобионт

5. Бақалар мен бунақденелілер ылғалды топырақтан пайда болады деп жазған ғалым:

А) Аристотель В) Л.Пастер

С) У.Гарвей Д) С.Миллер Е) Ф.Реди

6. Опарин-Холдейн болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым:

А)Э.Геккель В) А.Левенгук

С)Д.Тиндаль Д) С.Миллер Е) Луи Пастер

7. Тіршіліктің ғаламдық деңгейі:

А) молекулалық -генетикалық В) жасушалық

С) биосфералық Д) мүшелік Е) ұлпалық

8. Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық

эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған:

А) В.Докучаев В) Ф.Энгельс

С)А.Северцов Д) В.Вернадский Е) А.Опарин

10. Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе:

А) молекулалық В) жаратылымдық

С) жасушалық Д) биосфералық Е) популяциялық

11. Тірі материя жаралымының ең төмен деңгейі:

А) биогеоценоздық В) биосфералық

С) популяциялық Д) жасушалық Е) молекулалық

12. Алғашқы құрлық өсімдіктері: А) псилофиттер В) қыналар

С) балдырлар Д) мүктер Е) саңырауқұлақтар

13. Адамның дүниетаным қабілеті ... байланысты:

А) ми сыңарларының барлық аймақтарымен В) қозғалу аймағымен

С) көру аймағымен Д) иіс езу, сезу аймағымен Е) есту аймағымен

14. Дене температурасының бірқалыпты деңгейде сақталуы:

А) жылуды реттеу қызметі В) ыдырау өнімдерін шығару қызметі

С) сезгіштік қызметі Д) физикалық жолмен реттелуі Е) газалмасу қызметі

15. Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей:

А) организмдік В) молекулалық-генетикалық

С) ұлпалық Д) мүшелік Е) жасушалық

16. Тірі ағзаның ортақ белгісі:

А) денесі жасушадан тұрады В) тұйық қанайналым мүшесі бар

С) омыртқасы бар Д) жекелеп тіршілік етеді Е) топтасып тіршілік етеді

18. Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар:

А) аэробты В) синтез

С) тыныс алу Д) анаэробты Е) газ алмасу

Макроэволюция.

1. Палеозой кезеңі:

А) неоген В) бор С) палеоген Д) девон Е) юра

2. Алғашқы қылқанжапырақтылар шықты:

А)мезозой В) палеозой

С)кайнозой Д) протерозой Е) архей

3. Гомологиялық мүшелерге жатады: А) көбелек пен құстардың қанаттары

В) үйректұмсықтың жұмыртқа салуы С) балық пен өзеншаянының желбезектері

Д) көртышқан мен бұзаубастың аяқтары

Е) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы

4. Экожүйенің негізгі қасиеті:

А) өздігінен реттелу В) сәйкестендіру

С) өзгерту Д) бүлдіру Е) тұрақтандыру

5. Алғаш құс-көнеқұс пайда болады:

А) архей В) протерозой

С) палеозой Д) мезозой Е) кайнозой

6. Құрылысы мен қызметі ұқсас, бірақ шығу тегі әр түрлі:

А) гомологиялық мүшелер В) конвергенция

С) дивергенция Д) аналогиялық мүшелер Е) макроэволюция

7. Құрылысы мен шығу тегі бір атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер:

А) атавизмдік В) аналогиялық

С) регенерациялық Д) рудименттік Е) гомологиялық

8. Көпжасушалы балдырлар болады:

А) архей В) кайнозой

С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой

9. Аналогиялық мүшелер мысал болады: А) үйректұмсық пен түрпінің жұмыртқасы

В) кесіртке мен киттің алдыңғы аяғы С) көбелек пен құстың қанаттары

Д) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы Е) итмұрынның тікенектері

10. Жоғары жүйке әрекетінің (ойлау, ес) пайда болуы:

А) архей В) кайназой

С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой

11. Белгілі ғалым А.Н.Северцов: А) эволюциялық теорияны генетикамен байланыстыра зерттеді

В) эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады

С) тірі табиғаттың эволбциялық идеяларын баяндады

Д) эволюцияның қозғайшы күшін ашты Е) организмдерді түрге, туысқа, класқа жіктеді

12. Адамның жаралуы және пайда болуы:

А) архей В) палеозой

С) мезозой Д) протерозой Е) кайнозой

13. Кайнозой кезеңі:

А) перм В) бор

С) триас Д) неоген Е) девон

14. Органикалық дүние эволюциясындағы тірі ағза құрылысының күрделенуі:

А) идиоадаптация В) дегенерация

С) ароморфоз Д) биологиялық регресс Е) дивергенция

Антропогенез.

1. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:

А) неандерталь В) палеонтроп

С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон

2. Маймыладамдар:

А) неондерталдықтар В) кроманьондықтар

С) австралопиттектер Д) парапитектер Е) питекантроптар

3. Адамтектес маймылдардың хромосома саны:

А)16 В) 26 С) 36 Д) 46 Е) 48

4. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:

А) неандерталь В) палеонтроп

С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон

5. Монголоидтік нәсілдердің белгілері:

А) еріндері қалың В) жалпақ бетті, көздері қысықтау

С) теріс ақшыл түсті Д) қыр мұрынды Е) шаштары бұйра

Макроэволюция.

1. Палеозой кезеңі:

А) неоген В) бор С) палеоген Д) девон Е) юра

2. Алғашқы қылқанжапырақтылар шықты:

А)мезозой В) палеозой

С)кайнозой Д) протерозой Е) архей

3. Гомологиялық мүшелерге жатады: А) көбелек пен құстардың қанаттары

В) үйректұмсықтың жұмыртқа салуы С) балық пен өзеншаянының желбезектері

Д) көртышқан мен бұзаубастың аяқтары

Е) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы

4. Экожүйенің негізгі қасиеті:

А) өздігінен реттелу В) сәйкестендіру

С) өзгерту Д) бүлдіру Е) тұрақтандыру

5. Алғаш құс-көнеқұс пайда болады:

А) архей В) протерозой

С) палеозой Д) мезозой Е) кайнозой

6. Құрылысы мен қызметі ұқсас, бірақ шығу тегі әр түрлі:

А) гомологиялық мүшелер В) конвергенция

С) дивергенция Д) аналогиялық мүшелер Е) макроэволюция

7. Құрылысы мен шығу тегі бір атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер:

А) атавизмдік В) аналогиялық

С) регенерациялық Д) рудименттік Е) гомологиялық

8. Көпжасушалы балдырлар болады:

А) архей В) кайнозой

С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой

9. Аналогиялық мүшелер мысал болады: А) үйректұмсық пен түрпінің жұмыртқасы

В) кесіртке мен киттің алдыңғы аяғы С) көбелек пен құстың қанаттары

Д) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы Е) итмұрынның тікенектері

10. Жоғары жүйке әрекетінің (ойлау, ес) пайда болуы:

А) архей В) кайназой

С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой

11. Белгілі ғалым А.Н.Северцов: А) эволюциялық теорияны генетикамен байланыстыра зерттеді

В) эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады

С) тірі табиғаттың эволбциялық идеяларын баяндады

Д) эволюцияның қозғайшы күшін ашты Е) организмдерді түрге, туысқа, класқа жіктеді

12. Адамның жаралуы және пайда болуы:

А) архей В) палеозой

С) мезозой Д) протерозой Е) кайнозой

13. Кайнозой кезеңі:

А) перм В) бор

С) триас Д) неоген Е) девон

14. Органикалық дүние эволюциясындағы тірі ағза құрылысының күрделенуі:

А) идиоадаптация В) дегенерация

С) ароморфоз Д) биологиялық регресс Е) дивергенция

Антропогенез.

1. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:

А) неандерталь В) палеонтроп

С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон

2. Маймыладамдар:

А) неондерталдықтар В) кроманьондықтар

С) австралопиттектер Д) парапитектер Е) питекантроптар

3. Адамтектес маймылдардың хромосома саны:

А)16 В) 26 С) 36 Д) 46 Е) 48

4. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:

А) неандерталь В) палеонтроп

С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон

5. Монголоидтік нәсілдердің белгілері:

А) еріндері қалың В) жалпақ бетті, көздері қысықтау

С) теріс ақшыл түсті Д) қыр мұрынды Е) шаштары бұйра

Генетика және селекция

1. "Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар" заңын ашқан:

А) Г.Мендель В) Н.Вавилов

С) У.Бэтсон Д) Ч.Дарвин Е) Г.Морган

2. Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы:

А) гетерозис В) мутагендер

С) аутбридинг Д) мутагенез Е) инбридинг

3. Мендельдің үшінші заңы:

А) тәуелсіз тұқым қуалау В) белгінің ажырауы

С) тіркес тұқым қуалау Д) толымсыз доминанттылық Е) біркелкілік

4. Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы:

А) фенотип В) эпистаз

С)полимерия Д) генотип Е) полимер

5. Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды ... шағылыстыру түрі:

А) гаметалар тазалығы ережесі В) толымсыз доминанттылық

С) дигибридті Д) тіркес тұқымқуалау заңы Е) моногибридті

6. "Мутация" ұғымын қалыптастырған голландиялық ғалым:

А) Ч.Дарвин В) У.Бэтсон

С) Г.Мендель Д) Де Фриз Е) Г.Морган

7. Ата тектер мен өзге де қандас туыстар туралы деректерді жинақтау:

А) генеалогиялық В) цитогенетикалық

С) егіздік Д) биохимиялық Е) популяциялық

8. Басылыңқы гендер:

А) доминантты В) аллельді емес

С) аллельді Д) рецесивті Е) моногибридті

9. Тұқым қуалайтын өзгергіштегі гомологтық қатарлар заңын ашқан:

А) Г.Мендель В) П.П.Лукьяненко

С) Ч.Дарвин Д) Н.И.Вавилов Е) Т.Морган

10. Басымды гендер:

А) доминантты В) геномды

С) рецессивті Д) аллельді Е) генотипті

11. Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған:

А) К.Коренс, Э.Баур В) К. Де Фриз

С) И.Н.Вавилов Д) С.С.Четвериков Е) Э.Чермак-Зейзенегг

12. Мендель тәжірибесінде белгілердің тұқымқуалаушылығын зерттеудегі қолданған әдіс:

А) цитогенетикалық В) егіздік

С) гибридологиялық Д) биохимиялық Е) гениологиялық

13. Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі:

А) тұқымқуалайтын өзгергіштік В) модификациялық, мутациялық өзгергіштік

С) генотиптік өзгергіштіе Д) мутациялық өзгергіштік Е) модификациялық өзгергіштік

14. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған:

А) Х.Де Фриз В) К.Корренс

С) Ч.Дарвин Д) И.Н.Вавилов Е) Т.Морган

15. Дигибридті будандастырудағы Ғ2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:.

А) 3:1 В) 9:3:3:1 С) 3:2:1 Д) 1:1 Е) 1:2:1

1. Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген ғалым:

А) К.Мыңбаев В) Ш:Версиев

С) Н.Вавилов Д) Н.Жакаев Е) Ч.Дарвин

2. Қазақстанда алғаш рет тарнсплантациялық жолмен қозы алған академик:

А) Б.М.Мусин В) Н.З.Ғалиакберов

С) М.Ә.Ермеков Д) Ә.Есенжолов Е) Ф.М.Мұхамбетқалиев

Генетика және селекция

1. "Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар" заңын ашқан:

А) Г.Мендель В) Н.Вавилов

С) У.Бэтсон Д) Ч.Дарвин Е) Г.Морган

2. Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы:

А) гетерозис В) мутагендер

С) аутбридинг Д) мутагенез Е) инбридинг

3. Мендельдің үшінші заңы:

А) тәуелсіз тұқым қуалау В) белгінің ажырауы

С) тіркес тұқым қуалау Д) толымсыз доминанттылық Е) біркелкілік

4. Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы:

А) фенотип В) эпистаз

С)полимерия Д) генотип Е) полимер

5. Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды ... шағылыстыру түрі:

А) гаметалар тазалығы ережесі В) толымсыз доминанттылық

С) дигибридті Д) тіркес тұқымқуалау заңы Е) моногибридті

6. "Мутация" ұғымын қалыптастырған голландиялық ғалым:

А) Ч.Дарвин В) У.Бэтсон

С) Г.Мендель Д) Де Фриз Е) Г.Морган

7. Ата тектер мен өзге де қандас туыстар туралы деректерді жинақтау:

А) генеалогиялық В) цитогенетикалық

С) егіздік Д) биохимиялық Е) популяциялық

8. Басылыңқы гендер:

А) доминантты В) аллельді емес

С) аллельді Д) рецесивті Е) моногибридті

9. Тұқым қуалайтын өзгергіштегі гомологтық қатарлар заңын ашқан:

А) Г.Мендель В) П.П.Лукьяненко

С) Ч.Дарвин Д) Н.И.Вавилов Е) Т.Морган

10. Басымды гендер:

А) доминантты В) геномды

С) рецессивті Д) аллельді Е) генотипті

11. Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған:

А) К.Коренс, Э.Баур В) К. Де Фриз

С) И.Н.Вавилов Д) С.С.Четвериков Е) Э.Чермак-Зейзенегг

12. Мендель тәжірибесінде белгілердің тұқымқуалаушылығын зерттеудегі қолданған әдіс:

А) цитогенетикалық В) егіздік

С) гибридологиялық Д) биохимиялық Е) гениологиялық

13. Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі:

А) тұқымқуалайтын өзгергіштік В) модификациялық, мутациялық өзгергіштік

С) генотиптік өзгергіштіе Д) мутациялық өзгергіштік

Е) модификациялық өзгергіштік

14. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған:

А) Х.Де Фриз В) К.Корренс

С) Ч.Дарвин Д) И.Н.Вавилов Е) Т.Морган

15. Дигибридті будандастырудағы Ғ2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:.

А) 3:1 В) 9:3:3:1 С) 3:2:1 Д) 1:1 Е) 1:2:1

1. Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген ғалым:

А) К.Мыңбаев В) Ш:Версиев

С) Н.Вавилов Д) Н.Жакаев Е) Ч.Дарвин

2. Қазақстанда алғаш рет тарнсплантациялық жолмен қозы алған академик:

А) Б.М.Мусин В) Н.З.Ғалиакберов

С) М.Ә.Ермеков Д) Ә.Есенжолов Е) Ф.М.Мұхамбетқалиев

Экология негіздері.

1. Биотикалық факторларға жататын: А) батпақты жерді құғату

В) жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі С) өзеңдердің сай-салаға ағып кетуі

Д) жыртқыштарды аулау Е) жыртқыштарды ату

2. Қыналар денесіндегі саңырауқұлақтар мен балдырлардың өте тығыз бірігіп тіршілік етуі:

А) нақты селбестік В) жыртқыштық

С) арамтамақтық Д) паразиттік Е) бәсекелестік

3. Ағзалардын өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты қоректену көзі ретінде де пайдаланады:

А) бәсекелестік В) арамтамақтық

С) жыртқыштық Д) серіктестік Е) пәтерлестік

4. Ағзалардың бір-біріне тигізетін әсерлері жататын орта жағдайы:

А) биотикалық В) шектеуші

С) бейбиотикалық Д) антропогендік Е) экологиялық

5. Адамның іс-әрекетінің ағзаларға әсер ету факторы:

А) экологиялық В) биотикалық

С) абиотикалық Д) антропогендік Е) шектеуші

6. Сулы ортада мекендейтін ағзалар:

А) аэробионттар В) гидробионттар

С) биотоп Д) эндобионттар Е) эдафобус

7. Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен

байланыстырып зерттейтін экология саласы:

А) аутэкология В) биосфера

С) синэкология Д) геоэкология Е) биоэкология

8. Бірінші реттік консумент:

А) топырақ В) бактерия

С) өсімдік Д) түлкі Е) қоян

9. Биологиялық объектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру:

А) микробиология В) эволюция

С) морфология Д) экология Е) биотехнология

10. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде)

ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады:

А) аутэкология В) биоэкология

С) синэкология Д) биосфера Е) геоэкология

11. Консументтерге жататын ағзалар:

А) автотрофтар В) бір жасушалы балдырлар

С) гетеротрофтар Д) фотосинтездеушілер Е) хемосинтездеушілер

12. Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым

А) У. Бэтсон В) Г.Мендель

С) В.Иогансен Д) Г.Морган Е) Н.И.Вавилов

13. Агроценоздар - А) өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар

В) топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар С) табиғи биогеоценоздар

Д) жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар Е) жасанды биогеоценоздар

14. Жоғары саыдағы өсімдіктердің тамырымен селбесіп, тамақ өнеркәсібінде кеңінен пайдаланатын

тірі табиғаттың ерекше тобы: А) саңырауқұлақтар В) вирустар

С) жануарлар Д) мүктер Е) плаундар

15. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде) ең жоғары

жүйе ретінде қарастырылады:

А) аутэкология В) биоэкология

С) синэкология Д) биосфера Е) геокология

16. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:

А) антропогендік В) абиотикалық (абиоздық)

С) оптималды Д) биотикалық Е) шектеуші

17. Өзі мекен ететін иесін ауруға шалдықтырып, тіршілік етуі:

А) бәсекелестік В) жыртқыштық

С) селбесу Д) арамтамақтық Е) паразиттік

18. Су қоймасындағы продуцент:

А) шөп В) ағаш

С) қына Д) балдыр Е) мүктер

19. Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар:

А) гидробионттар В) эндобионттар

С) аэробионттар Д) эдафобус Е) биотоп

20. Жер бетіндегі өркендері үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын

өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады:

А) эпифиттер В) гемикриптофиттер

С) хамефиттер Д) криптофиттер Е) фанерофиттер

21. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:

А) бәсекелестік В) жыртқыштық

С) паразиттік Д) арамтамақтық Е) селбесу

Экология негіздері.

1. Биотикалық факторларға жататын: А) батпақты жерді құғату

В) жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі С) өзеңдердің сай-салаға ағып кетуі

Д) жыртқыштарды аулау Е) жыртқыштарды ату

2. Қыналар денесіндегі саңырауқұлақтар мен балдырлардың өте тығыз бірігіп тіршілік етуі:

А) нақты селбестік В) жыртқыштық

С) арамтамақтық Д) паразиттік Е) бәсекелестік

3. Ағзалардын өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты қоректену көзі ретінде де пайдаланады:

А) бәсекелестік В) арамтамақтық

С) жыртқыштық Д) серіктестік Е) пәтерлестік

4. Ағзалардың бір-біріне тигізетін әсерлері жататын орта жағдайы:

А) биотикалық В) шектеуші

С) бейбиотикалық Д) антропогендік Е) экологиялық

5. Адамның іс-әрекетінің ағзаларға әсер ету факторы:

А) экологиялық В) биотикалық

С) абиотикалық Д) антропогендік Е) шектеуші

6. Сулы ортада мекендейтін ағзалар:

А) аэробионттар В) гидробионттар

С) биотоп Д) эндобионттар Е) эдафобус

7. Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен

байланыстырып зерттейтін экология саласы:

А) аутэкология В) биосфера

С) синэкология Д) геоэкология Е) биоэкология

8. Бірінші реттік консумент:

А) топырақ В) бактерия

С) өсімдік Д) түлкі Е) қоян

9. Биологиялық объектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру:

А) микробиология В) эволюция

С) морфология Д) экология Е) биотехнология

10. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде)

ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады:

А) аутэкология В) биоэкология

С) синэкология Д) биосфера Е) геоэкология

11. Консументтерге жататын ағзалар:

А) автотрофтар В) бір жасушалы балдырлар

С) гетеротрофтар Д) фотосинтездеушілер Е) хемосинтездеушілер

12. Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым

А) У. Бэтсон В) Г.Мендель

С) В.Иогансен Д) Г.Морган Е) Н.И.Вавилов

13. Агроценоздар - А) өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар

В) топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар С) табиғи биогеоценоздар

Д) жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар Е) жасанды биогеоценоздар

14. Жоғары саыдағы өсімдіктердің тамырымен селбесіп, тамақ өнеркәсібінде кеңінен пайдаланатын

тірі табиғаттың ерекше тобы: А) саңырауқұлақтар В) вирустар

С) жануарлар Д) мүктер Е) плаундар

15. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде) ең жоғары

жүйе ретінде қарастырылады:

А) аутэкология В) биоэкология

С) синэкология Д) биосфера Е) геокология

16. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:

А) антропогендік В) абиотикалық (абиоздық)

С) оптималды Д) биотикалық Е) шектеуші

17. Өзі мекен ететін иесін ауруға шалдықтырып, тіршілік етуі:

А) бәсекелестік В) жыртқыштық

С) селбесу Д) арамтамақтық Е) паразиттік

18. Су қоймасындағы продуцент:

А) шөп В) ағаш

С) қына Д) балдыр Е) мүктер

19. Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар:

А) гидробионттар В) эндобионттар

С) аэробионттар Д) эдафобус Е) биотоп

20. Жер бетіндегі өркендері үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын

өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады:

А) эпифиттер В) гемикриптофиттер

С) хамефиттер Д) криптофиттер Е) фанерофиттер

21. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:

А) бәсекелестік В) жыртқыштық

С) паразиттік Д) арамтамақтық Е) селбесу

Пожалуйста, подождите

Пайдаланылған əдебиеттер.

1.К.Жүнісқызы. Р.Əлімқұлова. Қ.Жұмағұлова. Биология оқулығы

6-сыныпқа арналған. Алматы «Атамұра» 2006.

2. Қ.Қайым. Р.Сəтімбеков. Ə.Əметов. Ж.Қожантаева. Биология

оқулығы 7-сыныпқа арналған. Алматы «Атамұра» 2007.

3.Е.Очкур. Л.Аманжолова. Р.Жұмабаева. Биология оқулығы

8-сыныпқа арналған. Алматы «Мектеп» 2008.

4.Биология Қазақстан мектебінде журналы . 2010 ж. №2

5. Биолог анықтамалығы журналы. 2010 ж. №1.

6. Қ.Қайым. Биология анықтамалық көмекші құралы.Алматы. «Ол-Жас»

7.Ф.А.Исмагулова. И.М.Төленбеков. Адам физиологиясы

Алматы «Мектеп» 1985 ж.

8. Р.Əлімқұлова. М.Тəртенова. «Өсімдік-табиғат қазынасы»

Предмет: Биология

Категория: Уроки

Целевая аудитория: Прочее.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"

Автор: Абдрахманова Фарида Елтай?ызы

Дата: 31.03.2016

Номер свидетельства: 313107

Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"

Просмотр содержимого документа
«Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"

Просмотр содержимого документа «Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Конспект на тему "Дидактикалы? материалдар жина?ы"»