Просмотр содержимого документа
«Биотехнология және оның негізгі бағыттары.»
Пән: Биология
Сабақтың тақырыбы: Биотехнология және оның негізгі бағыттары.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік : Биотехнологияның басты мақсаты жайында, оның даму тарихы, жеке өндірістік технологиялар, биологиялық ғылымның өзіндік бағыты жайында кеңінен мағлұмат беру.
Дамытушылық: Оқыту кезінде білім алушыларға түрлі тапсырмалар мен жұмыстар бере отырып, білім алушылардың ойлау қабілеттерін , қиялдарын, шығармашылық қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Білім алушыларды өз беттерімен жұмыс жасауға, орындауға және де алған білімдерін іс-жүзінде қолдана білуге, сабақ үстінде ақпараттық-коммуникациялық технологиямен тиімді жұмыс жасай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың әдісі: Баяндау, өз бетімен жұмыс әдісі, сұрақ-жауап
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу, түгендеу, тазалықты, тәртіпті бақылау. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.
Менен сұрақ – сенен жауап!
Ойынның шарты:
Әрқайсысында 7 білім алушыдан 3 команда ойнайды.
1 Өсімдіктерді зерттейтін ғылым.\Ботаника\
2 Қазақстанның қызыл кітабы қашан шықты? \ 1981 жылы\
3. Қазақстанда қанша қорық бар? \ 9 \
4. Жасушаны ашқан ғылым? / Роберт Гук /
5. Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы ? \ ұлпа\
6. Қарашірік, шымтезек қандай тыңайтқыштарға жатады? \органикалық\
7.Күн гүлі деп аталатын өсімдік ? \ күнбағыс \
8. Ең ірі жеміс? \ асқабақ \
9. Фотосинтез процесін ашқан ғылым? \ Тимирязов \
10. Жапырақтары түгелдей тікенге айналған өсімдік? \ кактус \
11. Жарықта өсімдік жапырағынада жүретін процесс ? \ фотосинтез\
ІІІ. Жаңа сабақ. Биотехнология – тірі ағзалар мен биологиялық әрекеттерді адамның мақсатына сай өндірісте қолдану болып табылады. Ең алғаш 1917 жылы Венгр инженері алғаш рет “биотехнология” терминін енгізді. 1941 жылдан бері кеңінен қолданылып, даму үстінде. Қазіргі уақытта биотехнология саласымен бірге, оның гендік инженерия, жасушалық инженерия және ферменттік инженерия тәрізді салалары барынша дамыды. Қазіргі биотехнологияның басты мақсаты – өсімдіктердің жаңа сорттарын, жануарлардың асыл тұқымын, микроорганизмдердің штаммаларын шығару.
Биотехнология – бұл пайдалы – шаруашылық мақсатта, медициналық тәжірибе үшін, экологияны жақсарту және т.б. үшін продуцент есебінде жануарлар, өсімдіктер және микроорганизмдерді қолданумен, технологиялық үрдістердің туындауымен, жетілдірумен байланысты ғылым. Гендік инженерия әдісі ағзаның бағалы қасиеттерін сақтап қалумен қатар, оған жаңа, сапалы қасиет те береді. «Инженерия» термині “құрастыру” деген мағынаны білдіреді. Гендік инженерия ХХ ғасырдың соңғы ширегінде ғана жасалды. Гендік инженерия әдісімен картопқоңыз жей алмайтын картоп өсімдігі шығарылды.
Ферменттік инженерия саласында өндіруден өте үлкен кіріс кіреді. Бұл-спирт, шырын және кір жуатын ұнтақтар өндіруге пайдаланылатын биопрепараттар, ферменттердің көп тонналы өндірісі.
Жасушалық инженерия әдістерінің арқасында сүтқоректілерді клондауда (жыныссыз жолмен ұрпақ алуда) үй хайуанаттарының жыныссыз жолмен ұрпағы Долли қойлары алынды.
Биотехнологияның пайда болуымен даму тарихында ғылыми пән ретінде голланд ғалымы Е. Хаувинк 5 кезеңді ажыратты:
ІV. Бекіту кезеңі . “Зерек болсаң, шешіп көр”
“А” тобы
Ежелгі уақыттан адамдар ағзаға қан құюдың маңызы бар екенін білген. Тіпті, Еж.Грецияда және Еж. Египет ескерткіштерінде қан құю туралы жазылған. Папа Римский Иннокентий VIII қартайған шағында өзіне үш жасөспірімнің қанын құюды бұйырады.Ақыр аяғында папа да, жасөспірімдер де қайтыс болады.Себебін түсіндір?
Эритроциттердің жабысуы. Қан топтарының сәйкес келмеуі.
“В” тобы
1785ж атақты Итальян оқымыстысы Спалланцани бақаның өкпесін алып тастап не болатындығын бақылады. Бірақ ешқандай өзгеріс болған жоқ. Өкпесінен айырылған бақа өзінің қорегін аулап,секіріп ештеме болмағандай жүре берді. Бұл тәжiрибенiң нәтижесін қалай түсiндiруге болады?
Ылғалды терісі арқылы тыныс алу
“С” тобы
«Крокодилдің көз жасындай» деген сөз бар. Крокодилдер жылай ма, неге?
Жылайды – себебі олар ағзасындағы артық сұйықтықты көзжасы арқылы шығарады.
«Миға шабуыл»
Бүгінгі сабақтан
не білдім?
Білгім келеді?
Білдім, үйрендім?
Бекіту сұрақтары:
Биотехнология дегеніміз не?
Оның алдына қойған міндеттері қандай?
Гендік инженерияның міндеттері қандай?
Жасушалық инженерия немен айналысады?
Ү. Үйге тапсырма беру: «Биотехнология және оның негізгі бағыттары» тақырыбын оқып келу, қосымша материалмен толықтыру.
ҮІ. Сабақты қорытындылау, білім алушыларды бағалау
