1.Т?йе, бота ма? бас?ан,
Т?рт ая?ын те? бас?ан.
Ш?на? ??ла? бес ешкі,
?ос-?ос ла?ты ?ос ешкі,
Т?рт ?озылы екі ?ой,
Б?рін бірге ойлап ?ой.
Б?л есеп ?ыры? бір т?йір ??мала?, ?тірік айтпай, шынын айт, - т?йіндеуімен бітеді де ?аза? даласында да ??мала?шыны? да ?з есебі бар екендігі, оны? ??рмет пен сенімге ие бол?анына ??мала?шы да бірлікке ша?ыр?анына к?м?нданбаймыз.
Жауабы. 19 бас мал.
2. Топ к?гершін биік а?аш?а ?шып келді. Оны? бір б?лігі а?аш б?та?тарына ?онса, екінші бір б?лігі жерге ?онды. Б?та?та?ы к?гершіндер жердегілерге: «Егерде сендерді? біреуі? бізге ?осылса? сендер барлы?ымыздан ?ш есе аз болар еді?дер, ал бізді? біреуіміз сіздерге ?осылса?, онда біздер мен сіздер те?есер едік», -деді. Б?та?та неше к?гершін, жерде неше к?гершін?
Жауабы. б?та?ында?ы к?гершіндер саны-5, жердегі к?гершіндер саны-3
3. ?р т?йе т?рт ?анар ж?к к?терсе, жиырма екі ?анар ж?кті Т?ркістаннан, Отырар?а дейін жеткізу ?шін, неше т?йе керек?
Жауабы. 6 т?йе.
4. Бірнеше адам бірлесіп тауы? сатып ал?ан. Егер ?р адам 9-дан (а?ша бірлігі) берсе, онда 11 ?алады, ал егер ?р?айсысы 6-дан берсе, 16-сы жетпей ?алады. Адам саны мен тауы?ты? ??нын табу керек.
Просмотр содержимого документа
«биологиядан логикалы? есептер »
Биологиядан Бұхарбаев Ермұханбет Бүркітұлы
логикалық есептер М.Орынбасаров атындағы орта
мектептің биология пәнінің мұғалімі
1.Түйе, бота маң басқан, Төрт аяғын тең басқан. Шұнақ құлақ бес ешкі, Қос-қос лақты қос ешкі, Төрт қозылы екі қой, Бәрін бірге ойлап қой.
Бұл есеп Қырық бір түйір құмалақ, өтірік айтпай, шынын айт, - түйіндеуімен бітеді де қазақ даласында да құмалақшының да өз есебі бар екендігі, оның құрмет пен сенімге ие болғанына құмалақшы да бірлікке шақырғанына күмәнданбаймыз.
Жауабы. 19 бас мал.
2. Топ көгершін биік ағашқа ұшып келді. Оның бір бөлігі ағаш бұтақтарына қонса, екінші бір бөлігі жерге қонды. Бұтақтағы көгершіндер жердегілерге: «Егерде сендердің біреуің бізге қосылсаң сендер барлығымыздан үш есе аз болар едіңдер, ал біздің біреуіміз сіздерге қосылсақ, онда біздер мен сіздер теңесер едік», -деді. Бұтақта неше көгершін, жерде неше көгершін?
Жауабы. бұтағындағы көгершіндер саны-5, жердегі көгершіндер саны-3
3. Әр түйе төрт қанар жүк көтерсе, жиырма екі қанар жүкті Түркістаннан, Отырарға дейін жеткізу үшін, неше түйе керек?
Жауабы. 6 түйе.
4. Бірнеше адам бірлесіп тауық сатып алған. Егер әр адам 9-дан (ақша бірлігі) берсе, онда 11 қалады, ал егер әрқайсысы 6-дан берсе, 16-сы жетпей қалады. Адам саны мен тауықтың құнын табу керек.
6. Жорытып келе жатқан түлкі байқамай терең апанға түсіп кетіпті.Апаннан шыға алмай тұрғанда, су іздеген ешкі түлкіні көріп: -Әй, түлкі, неғып тұрсың?-депті. Түлкі: - Қырда әрі сусап, әрі ыстықтап едім. Апанның іші әрі салқын, әрі түбінде тұнық суы бар. Соны ішіп, жаным Рахат тауып түр, -деді. Жан рахатына түскісі келген ешкі апанға секіріп түскенде, қу түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан екі қарыс мүйізіне секіріп шығып, одан секіріп далаға шығып, жөніне кетті. Апан тереңдігін анықта. Ешкі нешеде?
Жауабы. апан тереңдігі 1 м 54 см, ешкінің жасы мүйізіндегі бунаққа байланысты
7. Бір адамның орташа неше туған күні болады ?
Жауабы. 1
8. Сиыр неге жатады, содан соң тұрады, біраздан қайта жатады?
Жауабы. Өйткені отыра алмайды
9. Кім барлық тілде сөйлейді ?
Жауабы. Жаңғырық
10. Үш түйеқұс ұшып келе жатты. Аңшы олардың бірін атып алады. Олардың қаншасы қалды ?
Жауабы. Түйеқұс ұшпайды
11. Тышқан аулағышты бес әріппен қалай жазуға болады ?
Жауабы. Мысық
12. Қай кезде аспан жерден төмен тұрады ?
Жауабы. Аспан суреті судан көрінген кезде
13. Сізді аю қуып келеді және жетуге аз – ақ қалды. Алдыңнан бір бөшке қара май мен бір бөшке бал кездесті. Қайсысына тығыласыз ?
Жауабы. Ешқайсысына, өйткені аю сізді не қылады, бал толы бөшке тұрғанда
14. Шаруа өзеннен қасқыр, ешкі және шөпті алып өту керек. Қайыққа шаруаның өзі мінеді. Одан соң не қасқырды, не ешкіні, не шөпті алуына болады. Егер шаруа жағаға ешкі мен қасқырды қалдырып, шөпті алып кетсе, онда қасқыр ешкіні жеп қояды. Ал егер қасқырды алып, ешкі мен шөпті қалдырса, онда ешкі шөпті жеп қояды. Шаруа өз жүгін қалай өзеннен аман-сау алып өтеді? Жауабы: әуелі ешкіні алып келіп жағада қалдырып, қайтып келіп қасқырды алып кетеді. Бірақ қайтарында ешкіні қайта ала кетеді. Енді шөпті тиеп, ешкіні қалдырып кетеді. Қайтып келіп, шаруа ешкіні алып кетеді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
С.Елубаев «Қазақтың байырғы қара есептері» Алматы Қазақстан 1996ж. 2. “Мектептегі психология “ журналы 3. Интернет желісі.
