Күнбағыстың құпиясы

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Күнбағыстың құпиясы»

Тақырыбы: К үнбағыстың құпиясы

Мазмұны

I. Кіріспе

1. Күнбағыс классификациясы

II. Негізгі бөлім.

2. 1 Күнбағыстың түрлері

2. 2.Күнбағыстың химиялық құрамы

2. 3 Күнбағыстың пайдасы мен зияны

III. Қорытынды.

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер тізбесі

1.Ғылыми зерттеу жұмысының мақсаты: Күнбағыстың классификасиясын жіктей отырып, оның пайдасы мен түрлері және денсаулыққа тигізер оң әсері, химиялық құрамы туралы келешек ұрпаққа насихаттау, үлгі ету.

Міндеттері:

Күнбағыс туралы түсінік беру;
Оның көмегімен жүргізілетін зерттеулердің маңыздылығы мен құндылығын таныту.
Түрлері туралы мәлімет беру.

Болжам: Күнбағыстың құпиясы мен пайдалы тұстары турасында қарастырылды.

Зерттеу кезеңдері:

1-кезең – Зерттеу тақырыбын табу, әдебиеттермен танысу және материалдар жинақтау;

2-кезең- Талдамаларды жобалау;

3-кезең- Жинақталған материалды сұрыптап, негізгі мақсатты ашуға жұмыстану;

4-кезең- Талдау жасап, жұмысты жүйелеу, рәсімдеу, қорытындылау, жазу.

Зерттеу әдісі: Зерттеуде іздену, жинақтау, саралау, әдеби-ғылыми талдау.

5.Зерттеу нәтижесі : Күнбағыс туралы жинақталған тарихи және ғылыми сипаттағы деректерді енгізе отырып, оқушыларға насихат жүргізіледі.

6. Күтілетін нәтиже:

– Күнбағыстың құрылысы мен оның пайдасы аясында түсінеді;

– Осы бағытта өз тарапынан не істеу керек екеніне мақсат қояды;

– Химиялық құрамы туралы нақты білімі қалыптасады.

Қорытынды: Күнбағыс басын күнге беріп, иіліп өсетін өсімдік. Оның қызыққа толы тұстары мен химиялық құрамы, түрлері мен пайдасы және зияны, адам денсаулығы үшін маңызды қасиеттері туралы келешек жас ұрпаққа насихаттамақпын.

І Кіріспе бөлім

Бір жылдық немесе майлы күнбағыс - күнбағыс тұқымдасынан шыққан шөптесін өсімдік. Танымал атау - күнбағыс. Апикальды, үлкен гүлшоғырлардағы гүлдер - жас себеттер күн сәулесіне «созылып», күндіз шығыстан батысқа қарай бағытын өзгертеді. Солтүстік Америкада оны «күн гүлі» деп атайды, өйткені күнбағыс «басы» әрқашан күннен кейін айналады. Жыл сайынғы күнбағыс туған жер - Солтүстік Америка. Археологиялық қазбалар үндістердің бұл өсімдікті 2000 жыл бұрын өсіргенін растайды. Олар күнбағыстан нан пісірді. Өсімдікті безгегі мен кеуде ауыруы кезінде қолданды. Жапырақтары мен тозаңынан татуировкаларға арналған күлгін бояулар, ғибадатханаларды безендіретін күн құдайын бейнелейтін гүл шоқтары алынды. Күнбағыс жақсы өсу үшін ежелгі халықтар ойлап тауып, тұқым себілген кезде арнайы әндер айтып, салтанаттар өткізді. Өсімдіктің алғашқы тұқымдарын Еуропаға испандықтар әкеліп, 1510 жылы Мадрид ботаникалық бағында егілді. Бастапқыда өсімдік сәндік ретінде өсіріле бастады, кейде медицинада қолданылады, кейінірек бақша өсімдігі ретінде. 17 ғасырдың ортасында Англияда жас күнбағыс себеттері пісіп, көмір жағып, содан кейін маймен және сірке суымен жеуге сән болды. 18 ғасырда Германияда күнбағыс кофені алмастырушы ретінде өсірілді.

Бірінші рет британдықтар күнбағыс майын өндіру туралы ойлады. Алайда, күнбағыс майын Ресейде кеңінен өндіру басталды.

Күнбағыс Ресейге Голландиядағы біртүрлі гүлді көріп, оның тұқымын Ресейге жіберуді бұйырған І Петрдің астына келді.

Зауыт сәтті климатталды, бастапқыда сәндік және арзан халықтық емдеу ретінде қызмет етті. Оны құймақ апталығы ретінде қолданудың басталуы Воронеж облысы Алексеевка ауылының шаруасы Дмитрий Бокаревтің есімімен байланысты. Бокарев зығыр майы мен қарасора майының өндірісімен таныс болды және күнбағыс өндірісіне ұқсас процесті қолдануға шешім қабылдады. 1829 жылы ол қолмен күйдіруде бірінші болып күнбағыс майын алды.

Кейін мұнайдың өнеркәсіптік өндірісі құрылып, жоғары майлы сорттарды іріктеу басталды. 19 ғасырдың ортасына қарай Воронеж және Саратов губернияларында майлы күнбағыс егіс алқабының 30-40% -ын алды. Болашақта мәдениет Солтүстік Кавказға, Украинаға, Транс-Оралға тарала бастады. Күнбағыс майы Ресейде тез танымал болды, көбінесе Лент күндері оны қолдануға тыйым салынбағандықтан (күнбағыс майының екінші атауы - өсімдік майы шыққан).

ІІ. Негізгі бөлім

2. 1 Күнбағыстың түрлері

Күнбағыс - Жүйке жүйесі мен жүрек үшін пайдалы. Қысымды төмендетіңіз. Кейбір адамдарға темекіні тастауға көмектеседі.

Асқабақ жәні - Олар жүкті әйелдердің жүрек айнуы мен токсикозын жеңуге көмектеседі. Олар антипаразиттік және антигельминтикалық ретінде қолданылады. Олар жұмсақ ішетін және диуретикалық әсерге ие, бүйрек аурулары үшін көрсетілген.

Күнжүт тұқымы - Олар қанды тазартады, оның коагулярлығын жоғарылатады, холестеринді кетіреді және атеросклероз қаупін азайтады. Жас кезінде әйелдерге пайдалы, құрамында жыныстық гормондардың (фитоэстроген) шөп алмастырғыштары бар.

Зығыр - Олардың вирусқа қарсы, микробқа қарсы қасиеттері бар, құрамында антиоксиданттар мен канцерогендерге қарсы заттар бар, бұл қатерлі ісікпен күресуге көмектеседі. Қандағы қантты қалыпқа келтіріңіз.

2. 2 Күнбағыстың химиялық құрамы

Күнбағыс тұқымдары - өсімдіктің піскен дәндері, ашық сары жапырақшалармен қоршалған үлкен себетке салынған. Күнбағыс тұқымдарының алуан түріне қарай пішіні мен мөлшері әртүрлі, түсі - қара, сұр, жиектерінде ақ жолақтары бар немесе тіпті жолақтары бар. Тығыз қабықтың (қабығы) ішінде сұр түсті, тамшы тәрізді, тығыз, майлы құрылымы бар тұқымның ядросы орналасқан. Шикі күнбағыс дәндері дәміне қарай жаңғақтарға ұқсайды.

Күнбағыс тұқымдарының құрамында ерекше химиялық құрамы бар, оған: бета-каротин, А, В1, В2, В5, В6, В9, С, Д, Е дәрумендер, сонымен қатар организмге қажетті минералдар: калий, кальций, магний, мырыш. , селен, мыс және марганец, темір, йод, хром, фтор, молибден, кремний, кобальт, фосфор және натрий. Д витаминінің мөлшері бойынша күнбағыс тұқымы треска бауырынан жоғары, ал оларда апельсин мен бананға қарағанда калий көп. Күнбағыс тұқымдары майдың қалыпты алмасуы үшін қажет аминқышқылдарына, сондай-ақ жүрек-қан тамырлары мен қантамырларының жұмысына пайдалы қанықпаған май қышқылдарына бай.

Кестеде 100 грамм жеуге жарамды бөлікке қоректік заттардың (калория, белоктар, майлар, көмірсулар, дәрумендер мен минералдар) мөлшері көрсетілген.

100 грамм күнбағыс тұқымының орташа мөлшері шамамен 610 ккал құрайды, олардың құрамы келесідей:

2.3 Күнбағыстың пайдасы мен зияны

Антиоксиданттар Күнбағыс тұқымдары - Е дәруменінің бай көзі, қуатты антиоксидант, шырышты қабық пен терінің денсаулығында маңызды рөл атқарады, жасушаларды бос радикалдар әсерінен қорғайды. 30 грамм аршылған күнбағыс өзектерінде 11 миллиграмм Е дәрумені бар, бұл ұсынылатын күнделікті тұтынудың 110 пайызын құрайды. Күнбағыс тұқымдарында сонымен қатар антиоксиданттық қасиеттері бар хлороген қышқылы, хинин және кофеин қышқылдарының полифенолды қосылыстары бар. Жүрек-тамыр жүйесін реттейді.

Аргинин - күнбағыс дәндерінде көп кездесетін маңызды амин қышқылы. Аргинин қан тамырлары мен артерияларды нығайту арқылы жүрек-тамыр жүйесінің денсаулығын сақтауда маңызды рөл атқарады. Күнбағыс тұқымдарында кездесетін В1 дәрумені, құрамында күкірт бар амин қышқылы, гомоцистеин өндірісін тежеу арқылы тамырдың немесе артериялық тромбоздың және жүректің ишемиялық ауруларының қаупін азайтуға көмектеседі. Күнбағыс өзектерінде бар маңызды май қышқылдары немесе «жақсы майлар» оңтайлы жүрек-қан тамырлары денсаулығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.

Холестерин

Күнбағыс тұқымдарында фитостеролдар, холестеринге ұқсас химиялық құрылымы бар табиғи химиялық қосылыстар бар. Фитостеролдар холестериннің сіңуін азайтуға және, демек, оның деңгейін төмендетуге көмектеседі. Күнбағыс тұқымдарындағы маңызды май қышқылдарының құрамында HDL (жоғары тығыздықтағы липопротеидтер), LDL (төмен тығыздықтағы липопротеидтер), «жаман холестерин» -мен күресуге көмектесетін «жақсы холестерин» деп аталады. Ниацин, күнбағыс тұқымдарында кездесетін В дәрумені «жаман холестеринді» төмендетуде де маңызды рөл атқарады.

Денсаулыққа басқа да пайдасы бар.

Бағалы минералдар - күнбағыс тұқымдарындағы кальций, темір, марганец, мырыш, магний және селен сүйектердің минералдануын, қызыл қан клеткаларының (эритроциттер), гормондар мен синтез ферменттерінің өндірісін оңтайландыруға көмектеседі, сонымен қатар организмге тағы бір оң әсер етеді. Мысалы, селен ағзаны көптеген аурулардан, оның ішінде қатерлі ісіктен қорғайды. Магний жоғары қан қысымын төмендетеді, демікпе белгілерін азайтады және бұлшықет ауруы мен шаршаумен күресуге көмектеседі.

Күнбағыс дәндерінің зиянды қасиеттері

Егер сіз күнбағыс тұқымын көп тұтынсаңыз, денсаулыққа зиян тигізуі мүмкін. Күнбағыс тұқымын шамадан тыс тұтыну калорияның жоғары мөлшеріне әкелуі мүмкін. 1/2 кесе тұқымның құрамында 375 калория бар. Тұздалған күнбағыс тұқымдарында көп мөлшерде натрий бар, бұл қан қысымының жоғарылауына және тіпті жүрек ауруына әкелуі мүмкін.

Күнбағыс тұқымдарының шамадан тыс сіңуіне байланысты В6 витаминін шамадан тыс қабылдау екіталай болса да мүмкін. В6 дәруменінің артық дозалануы әдетте қолдар мен аяқтардағы қышу мен бұлшық ет үйлестірілуінен тұрады.

Күнбағыс тұқымын көп мөлшерде басу уақыт өте келе тістің зақымдалуына әкелуі мүмкін.

Қуырылған тұқымдардан аулақ болыңыз, өйткені қуыру көптеген қоректік заттарды өлтіреді.

Осылайша, күнбағыс тұқымын қалыпты пайдалану сіздің денсаулығыңызға пайдалы болады.

III. Қорытынды.

Күнбағыс дәні - жастық шақтарының бірі, өйткені олардың құрамында қартаюды болдырмайтын дәрумендер мен басқа заттар бар. Тұқымдарды жеу теріні нығайтады және қышқыл-негіз тепе-теңдігін қалыпқа келтіреді. Тұқымдар жүрек-қантамыр жүйесі ауруларының алдын алуға да пайдалы - атеросклероз, миокард инфарктісі, сонымен қатар бауыр мен өт жолдарының ауруларында көмектеседі.

Ұсыныстар:

Ауданымызда күнбағыс өсіретін орталығы ашылса;
Күнбағыстың зияны мен пайдасы туралы медицина қызметкерлері сынып сағаттарын өткізсе;
Күнбағыс туралы насихатталып, оны өсіретін орталықтар көбейтілсе;