"Құстарды қорғауға ерекше ат салысу"

Советхан Жаннұр

Павлодар облысы Ақсу қаласы Еңбек орта мектебі 3 - сынып оқушысы

Жұмыстың тақырыбы:

Құстарды қорғайық !

Жұмыстың мақсаты:

Павлодар өңіріндегі өсіп-өніп жатқан құстар және оларға қамқорлық жасау ,бүгінгі таңда жоғалып бара жатқан құстар жайлы мәлімметтер.

Көкейтестілігі:

Құстардың әртүрлілігі олардың адам өміріндегі алатын орынын дәлелдеу,оларды қорғау мәселелерін қарастыру.

Мәселелер оны шешу жолдары:

• Құстарды қорғауға ерекше ат салысу.
• Олардың тұқым көбейту уақытында қорғауға алу.
• Белгілі мекемелер және жеке адамдар құстарды қорғау мақсатында жоспарлы жұмыстар жүргізу.

Зерттеу әдістері

Салыстыру әдісін қолдана отырып сиыр сүтімен ешкі сүтін салыстыру нәтижесінде келесі көрсеткіштерге көз жеткіздік. Сиыр сүтіне қарағанда ешкі сүтінде кобальт 6 есе, В 1 дәрумені 50 % , В 2 80 % , магний, кальций, марганец, мыс, аскорбин қышқылы-1,5, РР дәрумені 3 есе, фтор 10 есе көп кездеседі

Еттердің химиялық құрамы

Ет түрі

Су

Сиыр еті

Ақуыз

58,6-75,8

Ешкі еті

Май

52,9-72,5

17,5-21,0

Энергетикалық құндылығы, ккал/кДж

2,0-23,0

15,3-20,0

6,4-26,0

105-286/438-1197

142-351/597-1470

Зерттеу нәтижелері:

Сүтті ешкі күніне 5–9, жылына 500-600 литр сүт береді.

Сүттен ірімшік, май, сүзбе, айран алынады.

Ешкі терісін алу → Тұздау → Шелі мен көк етін алу → Теріні майдан арылту → Теріні тазалау → Кептіру → Дайын тулақ.

Ешкінің түрлері

Альпі ешкілері

Қазақ ешкілері

Мес

Мес — қымыз, шұбат, айран тағы басқа сусын құюға және сақтауға арналған тері ыдыс. Ол бітеу сойылған ешкі (серке) терісінен жасалады . Оны жасаудың жолы былай: терінің жүнін, шелін алып, илеген соң талдың қабығымен, қынамен бояйды және ыстайды. Ішіндегі сусынды кесе, аяққа құюға ыңғайлы болу үшін мес аузына асы қт ы жіліктің екі басын кесіп өткізіп қояды. Мес жолаушыларға, көшіп-қонушыларға , бақташыларға сусын құйып алып жүруге өте ыңғайлы ыдыс.

Сүт өнімдері

• Құрт - қой, ешкі және сиыр сүтінен жасалады. Әрине, қой мен ешкінің сүтінен жасалған қ ұрттың дәмі де, сапасы да өте жақсы болады .
• Қызыл ірімшік – сүтке айран құйып ірітіп, сарысуы таусылғанға дейін қайнатылып алынатын өнім.

Қорытынды:

Төрт түліктің бірі ешкі малының сүті, еті, түбіті, терісінің пайдалы екені белгілі, одан алынатын өнімдердің адам ағзасына тигізетін әсері зор және тұрмыста қолдануда пайдалы, яғни мал шаруашылығында ешкіні өсіретін болса, онда мал санының өсуі мен өнімдерді көп мөлшерде алуға болады деген болжам жасауға болады.

Денсаулықты нығайтудағы пайдалы кеңес

Ешкі еті әсіресе фосфор, темірге , В және А тобы дәрумендеріне бай және жеңіл сіңіріледі.

Ешкі сүті емдік қасиетке ие. Сүтте көмірсулар, ағуыздар, В 12 , В 2 , А, С, Д дәрумендері, сондай-ақ кальций, натрий, темір, калий, марганец, фтор, мыс, аскорбин қышқылы және казеин бар.