???ы? негіздері. "?аза?стан Республикасыны? ??рылымы мен негіздері"

Қызылжар негізгі жалпы білім беретін мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы:

«§ 25 Қазақстан Республикасының Конститутциялық құрылымының негіздері»

9-сынып

Өткізген: Тарих және Адам.Қоғам.Құқық

пәнінің мұғалімі Ж.О.Байнешова

2015-2016 оқу жылы

Батыс Қазақстан облысы

Теректі ауданы

Тарих пәні мұғалімі: Ж.О.Байнешова

Сабақтың тақырыбы:

§ 25 Қазақстан Республикасының Конститутциялық құрылымының негіздері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

Оқушылардың Конститутциялық құқықтары мен еркіндіктерін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру. Өмірлік қажеттілігін оқушыларға түсіндіру.

Дамытушылық:

Оқушылардың құқықтық білімдерін дамыту, ойлау, сөйлеу қабілеттерін шыңдау.
Тәрбиелік: Балалар құқығы туралы халықаралық Конвенция Қ.Р. Конститутциясы құқықтық нормативтік актілерді құрметтей білуге үйрету. Адамгершілікке құқықтық сауаттылыққа тәрбиелеу.

Міндетті: Білім мен біліктердің саналы түрде және өздігінен меңгеруін, орнықтылығын, оқушылардың оларды өмірлік тәжірбиеде қолдана білуін және танымдылық, йрекеттерді басшылыққа ала білуін қамтамасыз ету.

Күтілетін нәтиже:

Белгіленген мақсаттарға сәйкес мектеп түлегінің бойында қалыптасады:

• рухани – адамгершілігі дамыған, бәсекеге қабілетті тұлға;

• өз Отанының мәдениетін, тарихын білетін, қоғамда белсенді азаматтық позицияда болатын, елжанды патриот тұлға;

• Қазақстан Республикасының Конститутциясын оқып үйреніп игеріп, оны ой –толғаныс кезінде іске асыра алатын жеке тұлға қалыптасады.

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан Республикасының рәміздерінің суреттері, Қазақстан Республикасының Конститутциясы, Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би портреттері. Заңға байланысты қанатты сөздер.

Сабақтың түрі: Ашық сабақ

Сабақтың әдіс – тәсілдері: СТО технологияларының стратегиялары, сұрақ-жауап, баяндау, пікір алмасу.

Сабақтың кілт сөзі:

«Тәртіпке бас иген құл болмайды»

Б.Момышұлы

Сабақтың барысы: Қызығушылығын ояту.

Ендеше кезекті ойынға берсек.

«Иә» ма, «Жоқ» па ойыны.

№	Мазмұны	Иә	Жоқ
1	Конвенция шарты бойынша, 18 жасқа толмаған әр бір адам бала болып есептеледі.	+
2	«Балалар құқығы туралы халықаралық конвенция 1989 жылы БҰҰ қабылданған»	+
3	«Есім ханның жеті жарғысы»		+
4	Заңдарды жүзеге асырушы, заңдардың орындалуына мүдделі мемлекет пен оның органдары.	+
5	Азаматтардың заңдарды мүлтіксіз орынддалуы үшін өз құқығын бостандықтарын, міндеттерін,заңды білу керек..	+
6	1991 ж. 16 желтоқсанда тәуелсіз ҚР тұңғыш Конст-сы негізгі заңы қабылданды		+
7	Кәлелеттік жасқа толмаса да, 16 жастан асқан жасөспірім кез келген қылмысы үшін жауапқа тартылады.	+
8	«Адам мен азамат құқықтарының деклорациясы» 1995 ж тарихта тұңғыш рет азаматтардың заң алдындағы теңдігінғ жеке адамның бас бостандығын жариялады.		+
9	Құқық дегеніміз-мемлекет тарихынан заңдастырылған және қадағаланатын жалпыға бірдей міндетті нормалар жүйесі.	+
10	Мемлекеттік органдарға нормативтік-құқықтық актілер қабылдану құқығы берілген. Соның ішінде Үкімет нормативтік бұйрықтар қабылдайды.		+
11	Заң-ең жоғарғы юрисдикциялық күш.	+
12	Мәміле-адамдардың азаматтық құқықпен өзара міндеткерліктерді орнатуға, өзгертуге немесе тотқатуға бағытталған әрекеттері.	+

ІІ. Мағынаны тану.

Бүгінгі сабағымызға арқау болып отырған тақырып сіздерге жақсы таныс. Енді аздап тарихқа көз жүгіртсек қыпшақ халқындағы (Х- ХІғғ) «кодекс Куманикус» яғни кумандар заңдары, ХҮІ ғ «Қасым ханның қасқа жолы , Есім ханның ескі жолы», Тәуке ханның «Жеті жарғы» сияқты заңдар жинағы бұл қазіргі тәуелсіз қазақ елі Конститутциясының бастамасы болып табылады.

Қазіргі заманғы адам құқықтары жайлы құжат, яғни «Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы» 1948 жыл 10 желтоқсанда БҰҰ шешімімен қабылданды.

Қабылданғанына 20 жыл толған Қазақ елінің Ата заңы бүгінге дейін жалғасып келе жатқан гуманистік (адамгершілік) принциптерге негізделген демократиялық қоғамды құрудағы өзінің адал дәстүрлерін алдағы уақытта әрмен қарай жалғастыра бермек.

(Мұғалімнің кіріспе сөзінен кейін оқушы жаңа ақпараттармен танысады. Оқушы өз бетімен осы тақырып бойынша жұмыс жасайды.)

Қазақстан Республикасының Конститутциялық құрылысы:

Мемлекеттің саяси және әлеуметтік-экономикалық ұйымдасуынан көрініс табатын қоғамдық қатынастардың жиынтығы

Негізгі ұстанымдар

Қазақстан халқының толық билігі (егемендік)

ҚР. Аумақтық-тұтастық ұстанымы

Мемлекеттік билікті жүзеге асырудағы плюрализм

Конститутцияның жоғарылығы

Мемлекеттік биліктің тармақтарға бөлінуі

Мемлекет мүддесінен адам құқығы мен еркіндігінің жоғары тұруы

Мемлекеттік тіл саясатына кепілдік

Мәтінмен жұмыс.

Мәтіннің жоспары:

1. Конститутция – мемлекеттің негізгі заңы.

2. Халық – Конститутцины жасаушы.

3. Азаматтардың негізгі міндеттері.

4. Конститутцияның құрылымы және мазмұны

Мәтінді оқи отырып, бұрыннан білетін және жаңалықтармен таныса отырып әлі де тереңірек білгісі келетін ұғымдарды дәптерге жазып алып отырады.

Мәтінмен танысып болғаннан кейін оқушылар тақырып бойынша өз ойларын айтады.

Миға шабуыл.

Оқушылар бір минут ішінде конституция сөзіне ассоциация құрады.

Заң құқық 1995 ж 30 тамыз

98 бап

Мәдениет

9 бөлім тәртіп

қорғау билік

ар 1993 ж 28 қаңтар

Ой сергіту.

Сіздердің парталарыңызда Конституцияның баптарынан үзінділер келтірілген. «Адам және азамат» бөлімі бойынша Конституция мәтінінен ҚР азаматының құқықтары мен міндеттерін тауып, оқып мысалдар келтіру. (Мысалы: еңбек ету, демалу, тұрғын үйге ие болуға, денсаулығын сақтауға, білім алуға, т.б.)

III. Ой толғаныс.

1. Толтырыңдар:

Қазақстан Республикасы Конститутциясының құрылымы

Конститутция

Бөлімдер

1 5

2 6

3 7

4 8

9

Оқушылар алған білімдерін қорытындылайды. Өздері қойған сұрақтарына қаншалықты жауап алғанын бағалайды.

Пікір таластырады.

1. Сәйкестендіру тесті.

1. ҚР Конституциясы 2 рет қабылданды

1. Егемендік алғаннан кейін (латынша «құрылым»)

ҚР Конституциясы

1. Конституция сөзінің аудармасы Президент қол қойғаннан кейін

1. Республика заңдары қай кезде күшіне енеді. 9 бөлім 98 баптан тұрады

1. Неше жасқа толмаған адам бала болып есептеледі. 18 жасқа

1. Баланың азаматтық құқығы Бала туған кезден басталады

1. ҚР мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы. Унитарлы мемлекет

1. ҚР әкімшілік құрылы жағынан. Халық

1. Қазақстанда әр жылдары қолданыста болған конститутцияларға қысқаша сипаттама беріңдер:

Қаз АКСР еңбекшілері құқықтарының декларациясы (конститутцилық күші болды)-4.10.1920

Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Конститутциясы -20.03.1937

Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Конститутциясы-20.04.1978

Қазақстан Республикасының Конститутциясы- 28.01.1993

Қазақстан Республикасының Конститутциясы – 30.08.1995

Мұғалім:

Балалар, енді сабағымызды қорытындылаймыз. Біз Тәуелсіз, егеменді елміз. Унитарлы, зайырлы мемлекетпіз, мемлекетке тән әнұран, туымыз, елтаңбамыз, конституциямыз бар. Конституцияда әр азаматты өмір сүруге, жеке бас бостандығына, ар намысын таптанбауына, тұрғын үйіне қол сұғылмауына, тегін білім алуымен денсаулығын сақтауына кепілдік береді. Осыны барлығымыз есте сақтауымыз керек.

Заң білмеген адам батыл бола алмайды, сол үшін өздерінің құқықтарыңмен міндеттеріңді біліп, соны бұзбайтын, азамат азаматша болыңдар

Ата заңымыздың 20 жылдығы құтты болсын.

Бағалау:

Үйге тапсырма: §25 Тақырып соңындағы сұрақтар бойынша ауызша дайындалу. Құқық туралы мақал-мәтелдер жинақтап келу.